Dấu hiệu nhận biết câu hỏi, câu kể, câu cảm, câu khiến

1. Dấu hiệu nhận biết Câu kể:

Khái niệm: Câu kể (còn được gọi là câu trần thuật) là một cấu trúc câu được sử dụng để kể, tả hoặc giới thiệu về sự vật, sự việc. Ngoài ra, câu kể cũng được sử dụng để diễn đạt ý kiến hoặc tâm tư của mỗi người.

Dấu hiệu nhận biết của câu kể là dấu chấm được ghi ở cuối câu. Điều này giúp người đọc hoặc người nghe nhận biết được rằng đó là một câu kể, một câu trần thuật.

Trên thực tế, câu kể thường có các cấu trúc cụ thể, ví dụ như “Ai làm gì?”, “Ai làm như thế nào?”, “Ai là gì?”. Nhờ vào các cấu trúc này, chúng ta có thể xây dựng câu kể một cách rõ ràng và logic.

Câu kể là một trong những loại câu cơ bản trong ngữ pháp tiếng Việt. Khi sử dụng câu kể, chúng ta có thể kể chuyện, tường thuật sự việc, hoặc giới thiệu về một người, một sự vật, một sự kiện. Đồng thời, câu kể cũng cho phép chúng ta diễn đạt ý kiến, quan điểm của mình về một vấn đề nào đó.

Ví dụ về câu kể: “Hôm qua, tôi đi dạo công viên và thấy một cô bé đang chơi với chú chó nhỏ.”

2. Dấu hiệu nhận biết Câu cảm thán: 

Khái niệm: Câu cảm thán là một loại câu được sử dụng để bộc lộ cảm xúc mạnh của người nói. Các loại cảm xúc có thể được thể hiện qua câu cảm thán bao gồm niềm vui, sự ngạc nhiên, sự thán phục, sự đau xót và nhiều hơn nữa. Điều này giúp chúng ta thể hiện và chia sẻ những tình cảm mà chúng ta đang trải qua.

Dấu hiệu nhận biết:

– Trong câu cảm thán, thường có sự xuất hiện của các từ như: Ôi, chao, chà, quá, lắm, thật,… Những từ này giúp tăng cường cảm xúc và sự sống động trong câu. Chúng mang lại sự mạnh mẽ và sự chân thật cho câu cảm thán.

– Khi viết, cuối câu cảm thán thường được đánh dấu bằng dấu chấm than. Điều này giúp chúng ta nhận biết được rõ ràng hơn khi một câu là câu cảm thán và tạo sự kết thúc cho câu.

Câu cảm thán là một cách mạnh mẽ để chúng ta diễn đạt những cảm xúc và tạo sự tương tác với người nghe hoặc độc giả. Chúng giúp chúng ta thể hiện sự cảm kích, sự kinh ngạc và sự phấn khích đối với những điều xung quanh chúng ta.

3. Dấu hiệu nhận biết Câu cầu khiến:

Khái niệm: Câu khiến (câu cầu khiến, câu mệnh lệnh) là một trong những loại câu được sử dụng rất phổ biến trong ngôn ngữ để diễn đạt yêu cầu, đề nghị, mong muốn, hoặc chỉ thị của người nói, người viết đối với người nghe, người đọc. Câu khiến có vai trò quan trọng trong giao tiếp hàng ngày và trong việc truyền đạt ý kiến, ý tưởng, hoặc hướng dẫn một cách rõ ràng và hiệu quả. Phần lớn câu khiến thường chứa các động từ trợ từ đi kèm với động từ nguyên thể, mang tính chất chỉ thị mạnh mẽ và không có tính linh hoạt trong việc thay đổi thì, ngôi, số của động từ. Tuy nhiên, cũng có những câu khiến có thể được biến đổi, thêm các thành phần bổ sung để mở rộng nghĩa và cung cấp thông tin chi tiết hơn.

Dấu hiệu nhận biết:

– Câu cầu khiến thường có sự xuất hiện của các từ cầu khiến như “Hãy”, “Đừng”, “Làm ơn”, “Mong”, “Đề nghị”,… trước động từ; hoặc các từ như “Lên”, “Đi”, “Thôi”,… ở cuối câu.

– Kết câu được đặt dấu chấm than để kết thúc, tạo nên sự rõ ràng và mạnh mẽ cho yêu cầu hay chỉ thị được truyền đạt.

Câu cầu khiến giúp người nói hoặc người viết diễn đạt những yêu cầu, đề nghị hay mong muốn của mình một cách rõ ràng và trực tiếp. Loại câu này thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày, trong các tình huống cần sự thực hiện hay tuân thủ theo chỉ định.

Ví dụ về câu cầu khiến:

– “Hãy đến đúng giờ buổi họp.”

– “Đừng quên gửi email cho tôi sau khi hoàn thành công việc.”

– “Làm ơn mua cho tôi một ly cà phê.”

4. Dấu hiệu nhận biết Câu hỏi:

Khái niệm: Câu hỏi là một loại câu được sử dụng để đặt câu hỏi với mục đích tìm hiểu thông tin, biết ý kiến của người khác, hoặc yêu cầu điều gì đó. Câu hỏi thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày, trong các cuộc trò chuyện, hội thảo, hoặc trong các tình huống khác nhau.

Dấu hiệu nhận biết:

– Câu hỏi thường có sự xuất hiện của các từ để đặt câu hỏi như “ai”, “gì”, “nào”, “sao”, và nhiều từ khác.

– Kết câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi để tạo sự rõ ràng và chỉ ra rằng đó là một câu hỏi.

– Bằng cách sử dụng câu hỏi, chúng ta có thể tìm hiểu thông tin, khám phá ý kiến, suy nghĩ và nhận thức của người khác, hoặc yêu cầu họ làm một việc nào đó.

Ví dụ về câu hỏi: “Bạn đã ăn sáng chưa?” hoặc “Bạn thích môn học nào nhất?”

5. Bài tập vận dụng liên quan: 

Câu 1: Tất cả các câu hỏi đều dùng để hỏi người khác? Đúng hay sai?

A.Đúng

B.Sai

Đáp án: B

Câu 2: Câu hỏi còn có tên gọi khác là câu gì?

A. Câu cảm thán

B. Câu nghi vấn

C. Câu cầu khiến

D. Câu trần thuật

Đáp án: B

Câu 3: Câu hỏi (câu nghi vấn) nhằm mục đích gì?

A. Bày tỏ cảm xúc

B. Yêu cầu người khác làm giúp mình một việc gì đó

C. Giới thiệu hoặc kể lại một sự việc

D. Hỏi về những điều chưa biết

Đáp án: D

Câu 4: Lựa chọn đáp án để hoàn thành câu sau:

Câu hỏi thường có các …………. (ai, gì, nào, sao, không,…). Khi viết, cuối câu hỏi có …………….

A. từ cảm thán – dấu chấm than (!)

B. từ cầu khiến – dấu chấm than (!)

C. từ nghi vấn – dấu chấm (.)

D. từ nghi vấn – dấu chấm hỏi (?)

Đáp án: D

Câu 5: Câu kể (câu trần thuật) là những câu được dùng để làm gì?

1. Kể, tả hoặc giới thiệu về sự vật, sự việc.

2. Nói lên ý kiến hoặc tâm tư, tình cảm của mỗi người.

3. Nêu yêu cầu, mong muốn hoặc nguyện vọng của mình.

4. Nêu lên một thắc mắc cần người khác giải đáp.

Đáp án:

Câu kể (còn gọi là câu trần thuật) là những câu được dùng để:

– Kể, tả hoặc giới thiệu về sự vật, sự việc.

– Nói lên ý kiến hoặc tâm tư, tình cảm của mỗi người.

Câu 6: Cuối câu kể thường có dấu gì?

A. dấu chấm

B. dấu hỏi

C. dấu chấm than

D. dấu phẩy

Đáp án : A.

Câu 7: Đọc lại đoạn văn sau và cho biết mỗi câu trong đoạn dùng để làm gì?

1. Chiều chiều, trên bãi thả, đám trẻ mục đồng chúng tôi hò hét nhau thả diều thi.

2. Cánh diều mềm mại như cánh bướm.

3. Chúng tôi vui sướng như phát dại nhìn lên trời.

4. Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng.

5. Sáo đơn, rồi sáo kép, sáo bè,… như gọi thấp xuống những vì sao sớm.

a. Nêu ý kiến nhận định.

b. Kể sự việc.

c. Tả cánh diều

d. Tả tiếng sáo diều

e. Kể sự việc và nói lên tình cảm.

Đáp án : 1 – b, 2 – c, 3 – e, 4 – d, 5 – a

Câu 8: Trong các câu dưới đây, câu nào là câu kể?

A. Có một lần, trong giờ tập đọc, tôi nhét giấy thấm vào mồm.

B. Răng em đau, phải không?

C. Ôi, răng đau quá!

D. Em về nhà đi.

Đáp án: A.

Câu 9: Đặt một vài câu kể với nội dung kể lại các việc con làm hằng ngày sau khi đi học về?

1. Hằng ngày, sau khi đi học về, em lại giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa.

2. Ở lớp học, chúng em lúc nào cũng hăng say và nỗ lực học tập.

3. Hằng ngày, sau khi đi học về, em thường làm gì?

4. Tối nào, sau bữa ăn, em cũng giúp mẹ lau bàn, rửa bát sạch sẽ.

Đáp án:

Những câu kể có nội dung kể lại các việc em làm hằng ngày sau khi đi học về là:

– Hằng ngày, sau khi đi học về, em lại giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa.

– Tối nào, sau bữa ăn, em cũng giúp mẹ lau bàn, rửa bát sạch sẽ.

Câu 10: Đặt câu kể để tả chiếc bút con đang dùng?

1. Vào dịp sinh nhật vừa rồi, mẹ đã tặng cho em một chiếc bút máy rất đẹp.

2. Chiếc bút máy đẹp quá!

3. Chiếc bút máy này viết rất trơn, mực ra đều, nét thanh nét đậm rõ ràng.

4. Chiếc bút bi này của ai nhỉ?

Đáp án:

Một vài câu kể có nội dung về chiếc bút em đang dùng là:

– Vào dịp sinh nhật vừa rồi, mẹ đã tặng cho em một chiếc bút máy rất đẹp.

– Chiếc bút máy này viết rất trơn, mực ra đều, nét thanh nét đậm rõ ràng.

Câu11: Đặt một vài câu kể để trình bày ý kiến của con về tình bạn?

1. Bạn thân nhất của cậu là ai?

2. Bạn là người mà ta có thể sẻ chia mọi vui buồn trong cuộc sống.

3. Nếu là bạn bè thì sẽ không bỏ rơi nhau mỗi khi gặp khó khăn.

4. Chiều nay mấy giờ cậu đến trường?

Đáp án:

Một vài câu kể để trình bày ý kiến của em về tình bạn:

– Bạn là người mà ta có thể sẻ chia mọi vui buồn trong cuộc sống.

– Nếu là bạn bè thì sẽ không bỏ rơi nhau mỗi khi gặp khó khăn.

Câu 12: Đặt một vài câu kể để nói lên niềm vui của con khi nhận điểm tốt.

1. A! Mẹ ơi con được 10 điểm Toán ạ!

2. Nhận được điểm 10 môn toán, em vui mừng đến nỗi chỉ muốn chạy về khoe với mẹ.

3. Giờ trả bài kiểm tra, em rất vui và có chút xúc động vì được cô giáo tuyên dương trước lớp.

4. Ngày mai, em bước vào kì thi học sinh giỏi.

Đáp án:

Một vài câu kể để nói lên niềm vui của em khi nhận được điểm tốt:

– Nhận được điểm 10 môn toán, em vui mừng đến nỗi chỉ muốn chạy về khoe với mẹ.

– Giờ trả bài kiểm tra, em rất vui và có chút xúc động vì được cô giáo tuyên dương trước lớp.