Nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm 'Chữ người tử tù' là một người vô cùng tài hoa, có cái tâm trong sáng, quý trọng thiên lương và khí phách anh hùng bất khuất đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng nhiều độc giả. Dưới đây là các mẫu dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù:
a. Mở đầu:
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, là một nghệ sĩ suốt đời theo đuổi cái đẹp bằng tài năng và phong cách hiểu biết của mình.
– Giới thiệu tập truyện ‘Vang bóng một thời’: Một trong những tuyển tập truyện hay nhất của Nguyễn Tuân, nhân vật chính là những nhà Nho tài năng nhưng bất đắc chí.
– Sơ lược về Huấn Cao, nhân vật trong truyện ngắn ‘Chữ người tử tù’.
b. Nội dung chính:
* Nhân vật Huấn Cao là một người nghệ sĩ tài ba
– Là một nghệ sĩ thư pháp.
– Tài năng của ông đã được nhắc đến một cách trân trọng trong cuộc trò chuyện giữa người thơ lai và người quản ngục.
+ Người khắp tỉnh Tống ca tụng Huấn Cao là người có tài viết “rất nhanh và rất đẹp”.
+ “Chữ viết của ông Huấn Cao rất đẹp và rất vuông…Chữ ấy là báu vật trên đời.”
– Tài năng của ông ấy được thể hiện rõ ràng trong các cảnh văn bản. ‘Một tù nhân bị gông trên cổ, chân bị xiềng đang dậm tô những nét chữ’,
⇒ Nhân vật thực sự đã trở thành một nghệ sĩ thư pháp.
* Nhân vật Huấn Cao dũng cảm và nghị lực
– Là người cầm đầu cuộc nổi dậy chống lại triều đình. Mặc dù hoài bão lớn lao của ông không thành và bị giam chờ hành quyết nhưng tính khí và thái độ sống của ông luôn kiên định, dũng cảm và không hề sợ hãi.
– Tinh thần dũng cảm này được thể hiện rõ trong cuộc trò chuyện của Huấn Cao với người quản ngục.
+ Dọc ngang biết trên đầu có ai
+ Xem nhà tù thuộc địa là đất không người, ông “bỏ lồng như chơi” và có tài bẻ khóa trốn ngục.
+ “Hoàn thiện cả văn lẫn võ”
⇒ Để cứu nhân dân khỏi sự áp bức, bất công vô lý, ông đã dám chống lại triều đình mà ông căm ghét và coi thường. Ông có một lý tưởng cao đẹp trong cuộc sống.
– Ngay sau khi vào tù: Nhẹ nhàng giũ bỏ lũ rệp trên gông.
⇒ Tinh thần phóng khoáng của nhà Nho
– Tinh thần được thể hiện qua thái độ kính trọng của thâdy thơ lại và cai ngục.
– Lòng dũng cảm được thể hiện qua thái độ của bọn lính. ‘Tên này là người nguy hiểm và ngạo ngược nhất’.
– Được cai ngục đối xử đặc biệt: ‘Bình tĩnh uống rượu và thịt’ như ‘điều vẫn hay làm trong hứng bình sinh’.
⇒ Một con người tự do, vô tư không lo chết.
– Khinh thường đáp câu hỏi của người quản ngục: ‘Ngươi hỏi ta muốn gì… vào đây.’
⇒ Tuyệt nhiên không cúi đầu trước quyền lực.
⇒ Tinh thần của một anh hùng.
* Nhân vật Huấn Cao – một người có lương tâm trong sáng và nhân cách cao thượng.
– Một tâm hồn trong sáng và đẹp đẽ: ‘Tôi không ép mình viết những câu đối vì tiền bạc hay quyền lực’ ⇒ Coi trọng ý nghĩa, coi thường lợi nhuận và chỉ chia sẻ chữ của mình với bạn bè tri kỉ.
– Khu không biết tâm người cai ngục thì coi y là kẻ đáng khinh.
– Khi biết được lòng ‘biệt hỡn liên tài’ của cai ngục: Huấn Cao đã chấp nhận lời đề nghị cho chữ.
⇒ Giới hạn chỉ cho chữ cho những người đề cao tài năng và cái đẹp.
– Lời Huấn Cao nói với người quản ngục ‘Thiếu chút nữa … trong thiên hạ’
⇒ Đánh giá cao những người có sở thích thanh cao cao thượng.
⇒ Huấn Cao là một anh hùng, một nghệ sĩ và một thiên tài thuần khiết.
* Sự kết hợp giữa tài năng, tinh thần và thiên lương đã tạo nên một khung cảnh thật sự có thể nói là “chưa từng có”.
– Hình ảnh Huấn Cao viết chữ lên “lụa trắng không tỳ vết; trong nhà tù tối tăm, cổ bị cùm và hai chân bị xích ⇒ Kết tinh của tài năng và lòng dũng cảm, thiên lương.
– Hình ảnh này tượng trưng cho chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối, vẻ đẹp và sự cao quý trước trần tục và bẩn thỉu.
* Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật Huấn Cao
– Đặt các nhân vật vào một tình huống truyện độc đáo: Huấn Cao gặp cai ngục và thơ lại. Đó là cuộc gặp gỡ giữa một tử tù và một cai ngục, những con người có xuất thân, tầng lớp hoàn toàn khác nhau nhưng lại là cuộc gặp gỡ định mệnh đã quy tụ những con người tài năng.
– Nghệ thuật tương phản: giữa ánh sáng và bóng tối, giữa cái đẹp và cái cao siêu, giữa cái thường ngày và cái bẩn thỉu. Đặc biệt là những cảnh cho chữ.
=- Ngôn ngữ miêu tả nhân vật mang tính chất hình ảnh cao. Thông qua việc sử dụng nhiều từ Hán Việt, ngôn ngữ truyền tải không khí cổ xưa, góp phần tạo nên không khí và vẻ đẹp của một thời huy hoàng đã qua lâu rồi.
c. Kết luận
– Tóm tắt về nhân vật Huấn Cao: Một người tài giỏi, có tinh thần dũng cảm và tâm hồn trong sáng.
– Qua hình tượng nhân vật, Nguyễn Tuân thể hiện quan niệm về cái đẹp, cái đẹp, tài năng phải luôn gắn liền với tấm lòng và thiên lương trong sáng.
2. Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù hay nhất:
a. Mở đầu
– ‘Vang bóng một thời’ gồm 11 câu chuyện kể về những điều đã xa xưa mà giờ chỉ còn là tiếng vang. Qua tuyển tập truyện của mình, Nguyễn Tuân thể hiện sự bất đồng sâu sắc của đất nước với xã hội trong thời kỳ quá độ từ cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, khắc họa hình ảnh một nho sĩ tài ba không chịu bỏ lương tâm chạy theo danh lợi. Đó chính là vẻ đẹp được bảo tồn của đất trời.
– Nhân vật chính là Huấn Cao trong truyện ngắn ‘Chữ người tử tù’.
b. Nội dung chính
* Con người có vẻ đẹp ở thái độ và khí chất
– Với lối văn xuôi khéo léo gợi lên không khí cổ xưa của một thời đã qua, Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công nét tính cách của các nhân vật.
+ Một người coi trọng bản thân và sống kiêu hãnh, bất khuất.
Không ích kỷ, không tham quyền lợi: “Tôi chưa bao giờ viết câu đối bị tiền bạc, quyền lực ép buộc”.
Dũng mãnh, hiên ngang: “Người dựng trời, lay đất, vượt trên đầu người tu hành, người ta cũng không biết là ai…”
– Tham vọng, chí lớn không thành, coi thường khó khăn, kể cả cái chết.
+ Ông chống lại triều đình, bị bắt bỏ tù nhưng vẫn khinh thường: “Cho dù có chết và bị chặt đầu, tôi cũng không sợ nữa…”
+ Ông có tinh thần và cách cư xử rất phóng khoáng: ‘Mặc dù bị giam nhưng ông Huấn Cao đã nhận rượu và thịt từ cai ngục mà không hề do dự vì coi đó là một việc vẫn làm trong lúc hứng sinh bình
* Coi thường, khinh bỉ những kẻ cầm quyền.
– Người tử tù luôn khinh thường những kẻ cầm quyền đó, kể cả giữa sự tàn ác, lừa dối và hèn hạ, bởi trong mắt ông chúng chỉ là những kẻ tiểu nhân thị oai.
– Thái độ và hành vi của Huấn Cao thể hiện thái độ cực kỳ khinh bạc. Khi người quản ngục nhẹ nhàng hỏi Huấn Cao có cần gì nữa không thì ông bình tĩnh trả lời: ‘Ngươi hỏi ta muốn gì? Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây’. Tinh thần này, thái độ này, luôn ngẩng cao đầu kiêu hãnh trước nền xám xịt của nhà tù.
* Con người có tâm hồn đẹp và tài năng.
– Tâm hồn cao thượng
+ Huấn Cao ngưỡng mộ nhân cách tốt của người quản ngục, khuyên nên về quê nhà ở. Ở chốn ngục tù dơ bẩn này khó giữ thiên lương cho lành vững, rồi cũng nhem nhuốc mất cả đời lương thiện. Lời khuyên ấy đã phản ánh cái tâm của nhân vật Huấn Cao..
– Yêu cái đẹp và đồng cảm với những người yêu cái đẹp.
+ Huấn Cao trước đó dù kiêu bạc, nhưng khi hiểu được tấm lòng chân thành của người cai ngục, ông vui vẻ nhận lời cho chữ ‘Thiếu chút nữa đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ’.
– Rất tài năng
+ Thư pháp (thư pháp, nghệ thuật viết chữ Hán) vốn là một thú vui tao nhã thời xa xưa, cùng với cầm kỳ thi họa. Ông Huấn có tài viết chữ đẹp. “Ở tỉnh Tống, chúng tôi vẫn ngưỡng mộ tài viết nhanh và đẹp của ông”. Chữ viết của Huấn Cao đẹp và vuông lắm.
+ Tài năng này chỉ dành cho những người tri kỉ: “Ta chỉ từng viết hai bộ tứ bình cùng một bức trung đường cho ba người bạn thân nhất của ta”. Và lần này, như một ngoại lệ, Huấn Cao đã quyết định cho chữ cho cai ngục, vì ‘cảm cái lòng biệt nhỡn liên tài của ngươi’.
– Huấn Cao đã thực hiện lời hứa với cai ngục và thể hiện tài năng vô song trong cảnh cho chữ. Nguyễn Tuân sử dụng thủ pháp tương phản để làm nổi bật chủ đề câu chuyện ở đoạn cuối.
– Cái cao đẹp (viết trên lụa, mực đậm, nét vuông tươi mới là việc vốn đã cao quý, trang trọng) đối lập với những cái dơ bẩn (phòng trong nhà tối tăm, chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián).
– Hình ảnh người tù uy nghi bị cùm cổ và gông xiềng đang dậm tô từng nét chữ đối lập với thầy thơ lại run rẩy bưng lọ mực và người quản ngục cắt đồng tiền để đánh dấu ô chữ một cách khúm núm.
=> Mỗi chi tiết thể hiện một ý nghĩa sâu sắc. Nói cách khác, ở một nơi mà tội ác tràn lan, giữa một nơi đầy sự chết (nhà tù), cái đẹp được thể hiện bởi một người tử tù Huấn Cao. Lời khuyên của Huấn Cao dành cho cai ngục còn có ý nghĩa khác. Cái đẹp và cái xấu không thể cùng tồn tại với nhau.
* Đánh giá nhân vật Huấn Cao
– Hình tượng nhân vật Huấn Cao trong đoạn trích tượng trưng cho lòng dũng cảm, tài năng, vẻ đẹp con người hòa hợp với vẻ đẹp của trời đất.
– Giống như nhiều nhân vật chính khác trong ‘Vang bóng một thời’, nhân vật Huấn Cao hẳn phải là một người tài giỏi. Tuy nhiên, ngoài tài năng, Huấn Cao còn có vẻ đẹp và khí chất của một người có trách nhiệm với đất nước và thời đại. Đây cũng là điểm độc đáo của hình tượng nhân vật Huấn Cao so với các nhân vật khác trong ‘Vang bóng một thời’.
c. Kết luận
– Nghệ thuật miêu tả của Nguyễn Tuân trong ‘Chữ người tử tù’ có nét cổ xưa trong hệ thống ngôn ngữ, tư duy và hành vi, nay mang không khí của một thời đại huy hoàng. Nghệ thuật này cũng hiện đại, có sự phân tích ngữ nghĩa sâu sắc và diễn biến tâm lý nhân vật một cách tinh tế.
– Trong truyện có nhân vật tên là Huấn Cao, người làm trọn nghĩa vụ với đất nước với thái độ kính trọng mà Nguyễn Tuân thể hiện trong tác phẩm. Đây cũng là cách bày tỏ tâm tư kín đao “…khát vọng theo đuổi lý tưởng cao cả mà chàng trai trẻ Nguyễn Tuân đã ấp ủ từ đầu đời”.
3. Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù ngắn gọn:
a. Mở đầu
– Tác giả Nguyễn Tuân
– Giới thiệu tác phẩm ‘Chữ người tử tù’ trong tập truyện ‘Vang bóng một thời’.
Giới thiệu nhân vật chính của tác phẩm: Huấn Cao.
b. Nội dung chính
* Vẻ đẹp của tài năng và tâm hồn, khí phách
– Tài năng hơn người khác:
+ Ông không chỉ có tài viết chữ “rất nhanh và đẹp” mà còn có tài ‘bẻ khóa vượt ngục’, tức là ông là người có tài văn chương, võ thuật.
+ Nghệ sĩ tạo ra cái đẹp. Đó là cảnh cho chữ, một cảnh chưa từng có trước đây.
– Hiên ngang:
+ Tự do tư tưởng và hành động: “Cởi xiềng xích nặng 8 cân và đập mạnh vào nền đá”, thái độ “thờ ơ” trước sự đe dọa của những tên lình.
+ Huấn Cao thờ ơ và khinh thường vì chúng chỉ là những kẻ tiểu nhân thị oai.
+ Trả lời câu hỏi của người quản ngục ‘Ngươi hỏi ta cần gì? Ta chỉ muốn một điều. Là nhà ngươi đừng bước chân vào đây’.
* Vẻ đẹp trong sáng của thiên lương
+ Huấn Cao khinh thường của cải vật chất: Chưa bao giờ vì vàng bạc vật chất mà tự ép bản thân phải viết chữ.
+ Đánh giá cao, trân trọng thiên lương của người quản ngục: ‘Thiếu chút nữa đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ’
+ Hướng thiện, khuyên người quản ngục về quê sống.
=> Huấn Cao – Người tài hoa, tâm trong sáng và lòng dũng cảm bất khuất.
c. Kết luận
– Tóm tắt nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm
– Nhận xét chung về hình tượng nhân vật Huấn Cao.
THAM KHẢO THÊM:
