Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT đã ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật, áp dụng từ năm học 2019-2020. Điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật.
Mục lục bài viết
1. Đặc điểm môn học:
Môn học Mỹ thuật trong Chương trình giáo dục phổ thông mới nhất được áp dụng từ năm 2021 có những đặc điểm chính như sau:
– Môn học được chia thành 2 phần: Mĩ thuật cơ bản và Mĩ thuật nâng cao. Trong đó, Mĩ thuật cơ bản bao gồm các kiến thức và kỹ năng cơ bản về mĩ thuật, còn Mĩ thuật nâng cao giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, khám phá nhiều phương pháp và kỹ thuật mới để thực hiện các dự án nghệ thuật.
– Môn học tập trung vào việc phát triển năng lực thẩm mỹ, khả năng cảm nhận và đánh giá tác phẩm nghệ thuật, cũng như kỹ năng thực hiện các tác phẩm nghệ thuật.
– Giáo viên sẽ hướng dẫn học sinh sử dụng nhiều phương pháp học hiệu quả thú vị trong quá trình giảng dạy.
2. Quan điểm xây dựng chương trình:
2.1. Tiếp cận với xu hướng quốc tế:
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT về Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật được ban hành ngày 30 tháng 11 năm 2018 bởi Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật nhằm phát triển năng lực sáng tạo, khả năng thẩm định nghệ thuật và kỹ năng thực hành sáng tạo của học sinh, đồng thời giúp học sinh hiểu được giá trị văn hoá, tôn trọng và yêu thích nghệ thuật.
Chương trình bao gồm các nội dung chính sau:
– Giới thiệu về nghệ thuật và văn hóa, lịch sử phát triển của nghệ thuật từ thế kỷ 20 đến hiện nay.
– Các khái niệm cơ bản trong nghệ thuật như: màu sắc, hình dáng, chất liệu, kỹ thuật, thể loại nghệ thuật.
– Khả năng quan sát và truyền đạt những cảm nhận, ý tưởng, suy nghĩ của mình thông qua hình vẽ, mô hình, bản vẽ, phim ngắn hoặc trình diễn.
– Tìm hiểu các nghệ sĩ nổi tiếng và các trào lưu nghệ thuật hiện đại, khám phá các thể loại nghệ thuật như hội họa, điêu khắc, thiết kế đồ họa, phim hoạt hình, trang trí nội thất…
– Các kỹ năng thực hành như: vẽ, sơn, tạo hình, tạo mẫu, chụp ảnh, biên tập phim ngắn, trình diễn trực quan, thiết kế sản phẩm…
– Sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong việc trình bày, thực hành và quảng bá tác phẩm nghệ thuật của mình.
2.2. Thực hiện giáo dục định hướng nghề nghiệp:
Bên cạnh đó, Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật còn đặc biệt chú trọng đến việc phát triển các kỹ năng mềm như tư duy sáng tạo, khả năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, tự chủ, quản lý thời gian và phát triển bản thân.
Đây là một chương trình giáo dục phổ thông rất đầy đủ và đa dạng, mang lại cho học sinh nhiều cơ hội để phát triển năng lực.
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật, có mục đích nhằm cập nhật, nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh phát triển các kỹ năng sáng tạo, thẩm mỹ và tư duy phản biện.
3. Mục tiêu chương trình:
Phát triển khả năng sáng tạo, thẩm mỹ, biểu cảm và cảm nhận nghệ thuật cho học sinh.
Hình thành nền tảng kiến thức cơ bản về mỹ thuật, nghệ thuật và văn hóa địa phương, quốc gia và thế giới.
Kết hợp giáo dục và rèn luyện các kỹ năng tư duy, phân tích, nhận định, đánh giá, đồng cảm và giao tiếp.
4. Phương pháp giáo dục:
4.1. Định hướng chung:
– Tìm hiểu, thảo luận và đánh giá các tác phẩm mỹ thuật.
– Thực hành các kỹ thuật vẽ, màu, trang trí…
– Tham quan các triển lãm nghệ thuật.
– Tự sáng tạo các tác phẩm mỹ thuật dựa trên khả năng và sở thích của học sinh.
Lưu ý: Nội dung và hoạt động giảng dạy có thể có sự khác biệt nhỏ tùy vào từng trường và từng địa phương áp dụng.
4.2. Định hướng phương pháp hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung:
Chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới nhất được Ban Giám hiệu Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt vào tháng 12 năm 2018 và có hiệu lực từ năm học 2019-2020. Đối với môn Mĩ thuật, chương trình giáo dục phổ thông mới tập trung vào việc phát triển năng lực sáng tạo, thẩm mỹ và kỹ năng thực hành.
Phương pháp hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới nhất bao gồm:
– Phương pháp học tập tích cực: Thay vì chỉ giảng dạy kiến thức, chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới hướng đến việc tạo điều kiện cho học sinh được trải nghiệm và khám phá bản thân thông qua các hoạt động thực hành, dự án nghệ thuật, các cuộc thi và triển lãm.
– Phát triển năng lực sáng tạo: Chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới tập trung vào việc khuyến khích học sinh sáng tạo, phát triển khả năng tưởng tượng và ý tưởng. Học sinh sẽ được hướng dẫn cách sử dụng các công cụ và kỹ thuật khác nhau để thể hiện ý tưởng của mình thông qua các bức tranh, tác phẩm nghệ thuật.
– Phát triển năng lực thẩm mỹ: Chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới tập trung vào việc giúp học sinh phát triển khả năng nhận thức và đánh giá về nghệ thuật, giúp họ nhận thức được giá trị và ý nghĩa của các tác phẩm nghệ thuật. Họ cũng sẽ được học cách sử dụng các yếu tố thẩm mỹ để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tốt hơn.
– Phát triển kỹ năng thực hành: Chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật mới tập trung vào việc giúp học sinh phát triển các kỹ năng thực hành cơ bản như vẽ, tô màu, trộn màu, cắt dán, xé bóc và sử dụng các công cụ và vật liệu khác để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật đa dạng.
5. Điểm mới Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật?
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT đã ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật, áp dụng từ năm học 2019-2020. Điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật bao gồm:
Đổi mới phương pháp dạy học, tập trung vào việc phát triển năng lực sáng tạo, thẩm mỹ và cảm nhận.
Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật có sự đồng bộ và liên kết chặt chẽ giữa các cấp học.
Nội dung chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật được xây dựng dựa trên những kiến thức cơ bản của môn học, đồng thời tích hợp thêm các nội dung mới, phù hợp với thực tiễn và tương lai.
– Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật tập trung vào phát triển các kỹ năng thực hành, sáng tạo và giải quyết vấn đề trong hoạt động nghệ thuật.
– Đưa các kỹ năng mềm vào chương trình giáo dục phổ thông môn Mĩ thuật, bao gồm kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề.
– Chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật còn đặc biệt chú trọng đến giáo dục đạo đức, giá trị nhân văn và văn hóa.
– Giáo viên sẽ được đào tạo về cách thức triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới môn Mĩ thuật, từ đó có thể cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp dạy học và sử dụng công nghệ trong giảng dạy.
– Có bốn điểm chính của chương trình giáo dục nghệ thuật được nêu ra. Điểm đầu tiên là chương trình được mở rộng đến trình độ trung học phổ thông, đây là lần đầu tiên chương trình giáo dục nghệ thuật được triển khai tại trình độ này.
Điểm thứ hai là chương trình tập trung vào phát triển năng lực thẩm mỹ, với các năng lực cụ thể bao gồm: quan sát và nhận thức thẩm mỹ, sáng tạo và ứng dụng thẩm mỹ, phân tích và đánh giá thẩm mỹ.
Điểm thứ ba là chương trình sẽ tiếp cận các nội dung dựa trên kiến thức cốt lõi của nghệ thuật thị giác, để đảm bảo tính tích hợp và phân hóa của giáo dục cũng như hướng đến định hướng nghề nghiệp. Chương trình này sẽ được dạy bắt buộc trong giai đoạn giáo dục cơ bản và tự chọn trong giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp. Ngoài ra, chương trình được thiết kế mở và linh hoạt để giáo viên và các cơ sở giáo dục có thể áp dụng tùy ý mà không gây quá tải.
Điểm thứ tư của chương trình là chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy, sử dụng đa dạng hình thức và không gian học tập, sử dụng các chất liệu và vật liệu sưu tầm, tái sử dụng trong thực hành và sáng tạo. Thông qua việc lồng ghép thảo luận nghệ thuật và thực hành nghệ thuật, học sinh sẽ được đào tạo trở thành “người sáng tạo nghệ thuật” và “người thưởng thức nghệ thuật”.
– Trong Chương trình giáo dục phổ thông tại Mỹ, giáo dục Mỹ thuật được dạy ở cả ba cấp và được chia thành hai giai đoạn:
Giai đoạn giáo dục cơ bản: Mỹ thuật là môn học bắt buộc.
Giai đoạn giáo dục định hướng nghề: Mỹ thuật là môn học tùy chọn dựa trên sự lựa chọn và định hướng nghề nghiệp của học sinh.
Ngoài ra, chương trình giáo dục Mỹ thuật mới đánh giá năng lực thẩm mỹ là trọng tâm. Phương pháp đánh giá chủ yếu dựa trên quá trình kết hợp với đánh giá tổng kết thông qua sử dụng những công cụ đánh giá như quan sát, nhận xét sản phẩm, dự án nhỏ, hồ sơ học tập… Điều này tạo cơ hội cho học sinh tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng trong thảo luận và thực hành nghệ thuật.
Các đổi mới trong chương trình không có nghĩa là xây dựng lại từ đầu mà là kế thừa và phát triển những ưu điểm của chương trình hiện có. Đồng thời, đổi mới cũng phải khắc phục những hạn chế, bất cập còn tồn tại trong chương trình hiện nay để đáp ứng yêu cầu mới.
6. Nội dung giáo dục:
5.1. Nội dung khái quát:
a) Nội dung giáo dục cốt lõi
Chương trình môn Mĩ thuật phát triển hai mạch nội dung Mĩ thuật tạo hình và Mĩ thuật ứng dụng, trong đó nền tảng kiến thức cơ bản dựa trên yếu tố và nguyên lí tạo hình. Ở cấp tiểu học, nội dung giáo dục gồm Lí luận và lịch sử mĩ thuật, Hội hoạ, Đồ hoạ, Điêu khắc, Thủ công; trong đó, nội dung Lí luận và lịch sử mĩ thuật được giới hạn trong phạm vi làm quen với tìm hiểu tác giả, sản phẩm, tác phẩm, di sản văn hóa nghệ thuật và được giới thiệu, lồng ghép trong thực hành, thảo luận mĩ thuật. Ở cấp trung học cơ sở, nội dung giáo dục gồm Lí luận và lịch sử mĩ thuật, Hội hoạ, Đồ hoạ, Điêu khắc, Thiết kế công nghiệp, Thiết kế thời trang, Thiết kế đồ hoạ; trong đó, nội dung Lí luận và lịch sử mĩ thuật được giới hạn trong phạm vi tìm hiểu tác giả, sản phẩm, tác phẩm, di sản văn hóa nghệ thuật và được giới thiệu, lồng ghép trong thực hành, thảo luận mĩ thuật. Ở cấp trung học phổ thông, học sinh mỗi lớp 10, 11, 12 được lựa chọn 04 nội dung trong 10 nội dung bao gồm: Lí luận và lịch sử mĩ thuật, Hội hoạ, Đồ hoạ, Điêu khắc, Thiết kế công nghiệp, Thiết kế thời trang, Thiết kế đồ hoạ, Thiết kế mĩ thuật sân khấu, điện ảnh, Thiết kế mĩ thuật đa phương tiện, Kiến trúc; trong đó, nội dung Lí luận và lịch sử mĩ thuật vừa được thực hiện độc lập vừa bảo đảm lồng ghép trong thực hành, thảo luận mĩ thuật.
b) Phân bố mạch nội dung ở các lớp
Kí hiệu “x”: nội dung giáo dục độc lập.
Kí hiệu “+”: nội dung giáo dục được lồng ghép trong thực hành, thảo luận mĩ thuật.
6.2. Chuyên đề học tập:
Chuyên đề học tập ở cấp trung học phổ thông là nội dung giáo dục lựa chọn, dành cho những học sinh yêu thích và có thiên hướng mĩ thuật. Mỗi năm học, học sinh được lựa chọn 3 chuyên đề với tổng thời lượng 35 tiết. Nội dung các chuyên đề phân bố ở các lớp như sau:
