Truyện "Chiếc lược ngà" lấy bối cảnh cuộc chiến tranh Việt Nam và xoay quanh câu chuyện về một người cha xa nhà vì tham gia chiến tranh, và cuộc đời của người cha này đã ảnh hưởng đến cuộc sống của con gái ông. Truyện lấy cảm hứng từ tình cảm gia đình và những thiệt hại mà chiến tranh gây ra cho con người.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Cảm nhận truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng ngắn gọn:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu tác giả, truyện ngắn Chiếc lược ngà, giới thiệu nhân vật
1.2. Thân bài:
a. Tình cảm của ông Sáu dành cho bé Thu
Ông Sáu yêu con gái của mình nhưng khi bé phản kháng, ông đau buồn. Ông luôn tìm cách tiếp cận bé Thu, dù bé thường nói trống không và ngó lơ ông. Khi ông đánh con, ông rất ân hận. Khi ông đi, ông chào bé và khi bé gọi ông là “ba” lần đầu, ông rất xúc động. Sau khi ông mất, bé Thu nhớ ông và chiếc lược đẹp ông đã mài cho bé sẽ là kỷ niệm về tình yêu thương của hai cha con.
b. Tình cảm bé Thu dành cho ông Sáu
Bé Thu rất nghịch ngợm và không chấp nhận người đàn ông mới làm cha của mình. Cô bé từ chối sự quan tâm của ông ta và cảm thấy khó chịu khi ông ta gọi mình là con của ông ta. Khi bé Thu bị đánh, cô bé bỏ đi và khóc trong vòng tay của bà ngoại. Sau khi được giải thích bởi bà ngoại, cô bé nhận ra rằng người đàn ông đó là cha của mình và cảm thấy hối hận về những hành động của mình. Tình cảm giữa cha và con là rất đơn giản và sâu sắc, khiến người đọc cảm thấy xúc động, dù họ không được ở gần nhau.
1.3. Kết bài:
Khái quát lại tình cảm của hai cha con và liên hệ bản thân.
2. Cảm nhận truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng chọn lọc:
Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn Việt Nam nổi tiếng và có đóng góp lớn cho văn học Việt Nam. Tác giả sinh ngày 14 tháng 3 năm 1932 tại Chợ Mới, An Giang. Trong thời gian kháng chiến chống Pháp, ông gia nhập bộ đội và hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. Từ sau năm 1954, Nguyễn Quang Sáng tập kết ra miền Bắc và bắt đầu viết văn. Trong thời gian chống Mỹ, ông trở về Nam Bộ tham gia kháng chiến và tiếp tục sáng tác văn học. Tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng bao gồm nhiều thể loại như truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim và hầu hết đều viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau khi hòa bình.
Trong số các tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng, truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được xem là một trong những tác phẩm nổi tiếng và có ảnh hưởng lớn đối với văn học Việt Nam. Tác phẩm được viết năm 1966 khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ và được đưa vào tập truyện cùng tên.
Một trong những điểm tạo nên sự hấp dẫn của truyện “Chiếc lược ngà” là cốt truyện được xây dựng khá chặt chẽ và có nhiều yếu tố bất ngờ hợp lý. Tác giả đã tạo ra những tình huống xúc động và đầy cảm xúc, từ đó gợi cho người đọc nhiều cảm xúc và suy ngẫm về những đau thương mất mát, éo le do chiến tranh gây ra cho bao nhiêu con người và gia đình.
Tác giả còn thể hiện được sự am hiểu tâm lí trẻ con và diễn tả rất sinh động với tấm lòng yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ. Truyện “Chiếc lược ngà” không chỉ nói lên tình cha con thắm thiết, sâu nặng của cha con ông Sáu mà còn gợi cho người đọc nghĩ đến và thấm thía những đau thương mất mát, éo le do chiến tranh gây ra cho bao nhiêu con người, bao nhiêu gia đình.
Một yếu tố nghệ thuật nữa góp phần tạo nên thành công của truyện ngắn này là việc lựa chọn nhân vật kể chuyện thích hợp. Người kể chuyện trong vai một người bạn của ông Sáu, không chỉ chứng kiến mà còn bày tỏ sự đồng cảm với nhân vật. Khi kết thúc truyện, người đọc có cảm giác như đã được đưa vào câu chuyện và trải nghiệm cùng với nhân vật.
Ngoài ra, truyện “Chiếc lược ngà” cũng gợi mở về nhiều chủ đề khác của cuộc đời con người như tình yêu, sự hy sinh, tình bạn và những giá trị đích thực trong cuộc sống. Tác giả khéo léo tạo nên những hình ảnh sâu sắc, đầy tính nhân văn và gợi mở cho người đọc nhiều suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc sống.
Tóm lại, “Chiếc lược ngà” là một tác phẩm văn học đầy cảm xúc và có giá trị nghệ thuật cao. Tác giả đã thành công trong việc thể hiện tình cảm gia đình, những đau thương mất mát và cảm xúc của nhân vật. Câu chuyện khiến cho người đọc suy ngẫm về những giá trị về tình cha con, gia đình, và tình người. Tác giả đã mang đến cho độc giả một tác phẩm đáng đọc và đáng suy ngẫm.
3. Cảm nhận về truyện Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng hay nhất:
Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn đại diện cho miền Nam Việt Nam. Các truyện ngắn của ông thu hút người đọc bởi những tình huống tự nhiên, kịch tính và bất ngờ, cùng với sự miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế. “Chiếc lược ngà” là một tác phẩm tiêu biểu ca ngợi tình cha con trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được viết vào năm 1966 khi tác giả đang hoạt động trên chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống lại Mỹ. Truyện xoay quanh hai tình huống bất ngờ. Tình huống đầu tiên là sự gặp lại bất ngờ giữa ông Sáu và con gái Thu sau tám năm xa cách. Thu không chịu nhận ông Sáu là cha cho đến khi ông phải lên đường. Tình huống thứ hai là khi ông Sáu trở về căn cứ và dồn hết tình cảm nhớ thương con vào việc làm chiếc lược. Nhưng sau khi chiếc lược hoàn thành, ông Sáu hi sinh và nhờ bác Ba đưa nó về tay con gái. Những tình huống tự nhiên, kịch tính và bất ngờ tạo nên một câu chuyện thú vị, đồng thời ca ngợi tình cha con trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Ông Sáu đã xa con từ khi con mới chưa đầy một tuổi. Một khoảng thời gian dài đã trôi qua, và sau tám năm, ông mới có dịp về nhà thăm con. Nhưng trong suốt thời gian đó, ông đã nhớ mong con đến cực mức. Ông biết rõ rằng tình người cha luôn nôn nao trong người anh, và việc được ôm con vào lòng, nghe tiếng gọi ba của con là mong muốn lớn nhất của ông.
Khi ông Sáu trở về nhà và trông thấy con đang chơi nhà chòi dưới bóng cây xoài trước sân nhà, ông không thể chờ đợi xuống cập bến mà nhón chân nhảy thót lên bờ, bước vội vàng những bước dài rồi gọi con, giọng lặp bặp, run run, khom người dang tay đón chờ con. Vết thẹo dài bên má phải lại ửng lên, giần giật. Cảm xúc trong người ông đang trào dâng lên, đau đớn và hạnh phúc đan xen nhau.
Tuy nhiên, đáp lại tình cảm của ông Sáu ra là sự sợ hãi bỏ chạy của bé Thu. Con bé giật mình tròn mắt nhìn, ngơ ngác lạ lùng. Nhất là khi ông Sáu tiến lại gần với vẻ mặt xúc động thì con bé mặt tái đi, vụt chạy và thét má. Hành động ấy khiến ông Sáu sững sờ, đau đớn. Anh đứng sững lại đó, mặt anh sầm lại, hai tay buông xuống như người bị gãy.
Trong những ngày ông Sáu ở nhà, con gái ông – bé Thu – phản ứng quyết liệt với sự hiện diện của ông. Ông cố gắng gần gũi, tìm cách nghe tiếng gọi ba từ bé Thu nhưng bé lại đẩy ông ra xa, không chịu gọi một tiếng ba. Tuy nhiên, ông luôn ở bên con và mong muốn nghe tiếng gọi ba của bé. Trong bữa cơm, khi má bắt phải gọi ba vào ăn thì bé Thu nói “Vô ăn cơm” rồi “Con kêu rồi mà người ta không nghe”. Khi nấu cơm phải chắt nước và cần sự giúp đỡ của ba thì bé Thu cũng nói “Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!”, thậm chí còn thách thức: “Cơm sôi rồi, nhão bây giờ”. Khi ông Sáu vẫn ngồi im chờ bé Thu gọi một tiếng ba thì bé tự tay lấy miếng trứng cá cho vào bát, vừa miệng vừa lẩm bẩm điều gì đó. Trước những hành động ương bướng của con bé, ông Sáu chỉ biết khe khẽ lắc đầu và cười. Ông không giận con mà càng thương bé hơn. Trong bữa cơm, khi ông Sáu gắp bỏ trứng cá vào bát Thu, bé Thu để yên đó rồi bất ngờ hất tung lên. Khi bị ông Sáu đánh, bé không khóc gắp bỏ lại trứng cá vào trong bát rồi lẳng lặng xuống xuồng sang bên nhà ngoại, khi đi còn cố khua dây buộc xuống kêu thật to. Thời gian nghỉ phép lại không còn nữa, không hiểu vì sao bé Thu lại phản ứng quyết liệt như vậy và ông cảm thấy đau đớn khi phải đánh con.
Trong đêm ở với ngoại, bé Thu nghe ngoại giải thích về vết thẹo trên mặt ông Sáu và có sự thay đổi về thái độ. Sáng hôm sau, bé theo ngoại về nhưng chỉ đứng từ xa, lúc vào góc nhà, lúc tựa cửa. Vẻ mặt của nó buồn rầu, không ngơ ngác, nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa. Đặc biệt lúc ông Sáu khoác ba lô lên vai chào từ biệt, đôi mắt mênh mông của bé Thu bỗng xôn xao. Tình cha con bỗng dưng nổi dậy trong người nó. Bé Thu thét tiếng ba – tiếng kêu như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người.
Khi trở lại căn cứ, ông Sáu cảm thấy hối tiếc khi đã phạt con. Vì thế, ông quyết định bỏ hết tâm trí vào việc làm một cây lược cho con, như một lời hứa trong lúc chuẩn bị lên đường. Quá trình làm lược của ông Sáu thật tỉ mỉ và cảm động. Anh đã tìm kiếm một khúc ngà tốt và cắt nó thành từng miếng nhỏ bằng một cây cưa nhỏ được làm từ vỏ đạn hai mươi lì. Khi rảnh rỗi, anh đã cẩn thận cưa từng chiếc răng lược, và dành nhiều thời gian để khắc chữ “Yêu nhớ tặng Thu, con của ba” trên sống lưng lược. Sau một thời gian dài làm việc, ông đã hoàn thành chiếc lược dài hơn một tấc và rộng ba phân rưỡi. Chiếc lược này chưa thể chải đầu cho con, nhưng nó đã giúp ông giải tỏa một phần nào nỗi nhớ con và hối tiếc của mình. Trước khi hy sinh, ông đã bỏ vào túi chiếc lược và nhờ bác Ba đưa về trao tận tay cho con gái của mình. Trong khi chờ đợi, ông Sáu đã suy nghĩ về tình cha con và cảm thấy rất đau lòng khi nghĩ đến việc phải xa con mãi mãi. Tuy nhiên, ông hy vọng rằng chiếc lược này sẽ giúp con của mình nhớ về tình cha và sẽ giúp con cảm thấy bình an trong tương lai.
Truyện cũng rất thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật qua chuỗi các tình huống, hành động, lời nói, ánh mắt,… Tình phụ tử được khắc họa bằng chính cái tâm và cái tài của Nguyễn Quang Sáng. “Chiếc lược ngà” – một câu chuyện cổ tích thời hiện đại đẹp như mơ mà nặng tình, nặng nghĩa.
THAM KHẢO THÊM:
