Với sự phát triển về kinh tế của xã hội hiện nay, có thể thấy còn những nhóm người kém may mắn và không được phát triển về cơ thể cũng như sức khỏe như những người bình thường, họ mang những khuyến khuyết và điều đó có thể mang tới những mặc cảm trong cuộc sống. Vậy làm sao để học có thể hòa nhập được với xã hội?
Mục lục bài viết
1. Giáo dục hòa nhập là gì?
” Giáo dục hòa nhập là phương thức giáo dục chung người khuyết tật với người không khuyết tật trong cơ sở giáo dục”
Như vậy giáo dục hòa nhập có nghĩa là để thực hiện các chính sách thực hiện giúp đỡ người khuyết tật sống, học tập và làm việc trong những điều kiện đặc thù, nơi họ có được cơ hội tốt nhất để trở nên độc lập tới mức mà họ có thể. Khuynh hướng hòa nhập được định nghĩa như việc hòa nhập trẻ khuyết tật và bình thường trong cùng một lớp học. Điều này mang lại cho trẻ khuyết tật cơ hội gia nhập đó là xu hướng chính của cuộc sống bằng việc hướng chúng đến việc lĩnh hội những kinh nghiệm ở tuổi mầm non từ những bạn bè bình thường đồng tranh lứa, đồng thời cũng đem đến cho trẻ bình thường có hội học tập và phát triển thông qua việc học hỏi kinh nghiệm từ những mặt mạnh và yếu của những bạn bè khuyết tật. Như vậy chúng ta có thể hiểu là “hòa nhập” không chỉ mang lại lợi ích cho trẻ khuyết tật mà còn cho trẻ bình thường. Sự hòa nhập mở ra cơ hội học tập cho cả hai đối tượng trẻ đó là trẻ bình thường và trẻ khuyết tật.
Bên cạnh đó chúng ta thấy hòa nhập không chỉ đơn giản là đưa trẻ trẻ khuyết tật vào trong một chương trình giáo dục chung với trẻ bình thường. Theo đó cần có giải pháp để thiết lập những bước rõ ràng để đảm bảo cho trẻ khuyết tật được tham gia một cách đầy đủ và tích cực những hoạt động trong lớp học. Việc thiết lập những bước rõ ràng là vai trò của các giáo viên.
2. Mục đích và ý nghĩa của giáo dục hòa nhập:
2.1. Giáo dục hòa nhập giúp đỡ trẻ khuyết tật:
Việc tham gia lớp hòa nhập như một thành viên đuợc tiếp đón ân cần dạy cho trẻ có những nhu cầu đặc biệt (trẻ khuyết tật) tính tự lực và giúp chúng nắm vững những kỹ năng mới. Đối với một số trẻ, đó có thể là lần đầu tiên trong đời chúng được mong đợi và khuyến khích làm những điều chúng có thể làm cho bản thân. Làm việc và vui chơi với những trẻ khác khuyết khích trẻ khuyết tật phấn đấu để đạt được những thành tích lớn hơn. Do đó chúng phát triển được ý thức cái tôi khoẻ mạnh và tích cực.
Nếu cứ sống và học tập mãi với bạn bè khuyết tật, trẻ khuyết tật sẽ không bao giờ khám phá ra những khả năng tiềm tàng mà chúng có. Vì vậy, việc học tập trong một lớp hòa nhập với trẻ bình thường giúp cho trẻ hiểu đúng về năng lực của mình, từ đó chúng có thể tìm được cách phát huy những tiềm năng này và tự phát triển. Ví dụ, một trẻ khiếm thính sẽ rất khó phát hiện ra khả năng nhận biết từ ngữ diễn đạt bằng việc mấp máy môi. Hay chúng có thể không làm giàu được vốn ngôn ngữ ký hiệu của bản thân nếu không sinh hoạt với trẻ bình thường cùng tuổi. Việc hòa nhập trẻ khuyết tật giống như một thứ nhớt làm trơn quá trình lĩnh hội những kỹ năng sống của chúng.
Một số khuyết tật không chẩn đoán được cũng được khám phá thông qua chương trình hoà nhập trước tuổi học. Có một số khuyết tật không nhận biết được một cách rõ ràng cho đến khi trẻ gia nhập trường tiểu học, và do vậy rầt nhiều thời gian học tập bị đánh mất. Giáo viên mầm non có thể quan sát và so sánh nhiều trẻ cùng độ tuổi. Điều này làm cho việc phát hiện những vấn đề cho thấy triệu chứng của một khuyết tật nào đó trở nên dễ dàng hơn. Nhà trẻ có thể là cơ hội đầu tiên mà một số trẻ nhận được sư chăm sóc mà chúng cần.
2.2. Giáo dục hòa nhập giúp đỡ trẻ bình thường:
Việc hòa nhập giúp đỡ cả trẻ không khuyết tật nữa. Chúng học được cách vui vẻ tiếp nhận những sự khác biệt đặc biệt của con người. Nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy rằng thái độ của trẻ đối với trẻ khuyết tật có thể trở nên tích cực hơn khi chúng có cơ hội chơi chung với nhau một cách thường xuyên. Chúng học được rằng trẻ khuyết tật, cũng như chúng, có thể làm một số việc tốt hơn những việc khác. Trong một lớp hòa nhập, chúng có cơ hội làm bạn với nhiều trẻ khác nhau.
Chúng ta biết rằng – sự thân ái – là viên gạch đầu tiên giúp xây dựng lòng nhân hậu và vị tha cho trẻ. Trẻ em sống trong một môi trường đa chủng tộc, đa văn hóa thường dân chủ và độ lượng hơn trong cách nhìn nhận và chấp nhận sự khác biệt về màu da và đa dạng về văn hóa là vì vậy. Do đó, khi học trong cùng một lớp với trẻ khuyết tật, trẻ bình thường sẽ học được cách nhìn nhận một cách rộng lượng và đối xử nhân hậu với trẻ khuyết tật. Cũng chính vì vậy, chúng sẽ tự làm giàu vốn sống của mình.
Đôi khi phụ huynh trẻ khuyết tật sẽ lo lắng rằng con em mình sẽ không được những trẻ khác thích và chấp nhận, có khi còn bị ăn hiếp, đối xử thô bạo hay trêu chọc. Tuy nhiên chúng ta cũng biết rằng, một trong những điểm mạnh của trẻ em là chúng rất dễ thích nghi, dễ tiếp nhận cái mới nên lo lắng này có thể khắc phục được. Nếu là giáo viên, bạn cũng có thể nói với phụ huynh trẻ rằng bạn không cho phép bất cứ trẻ nào trêu chọc hay bắt nạt con của họ, và rằng bạn sẽ giải quyết mọi chuyện ổn thỏa nếu những điều đó xảy ra.
Tất nhiên có một số trẻ không tỏ ra thân thiện, nhưng đây không phải là vấn đề chỉ xảy ra với trẻ khuyêt tật. Đó không phải là lý do để né tránh lớp học, lại càng không phải là lý do để lẫn tránh cả thế giới còn lại. Dù sao đi nữa thì trẻ khuyết tật cũng cần phải được tiếp cận với cuộc sống bình thường để có thể hòa nhập với xã hội để có thể sống ý nghĩa hơn.
3. Quyền của người khuyết tật:
Căn cứ theo quy định tại điều 15. Quyền của người khuyết tật quy định tại thông tư Số: 03/2018/TT-BGDĐT quy định về giáo dục hòa nhập với người khuyết tật cụ thể như sau:
Ngoài các quyền của người học theo quy định, người khuyết tật học hòa nhập được hưởng các quyền sau đây:
1. Người khuyết tật được nhập học ở độ tuổi cao hơn so với độ tuổi nhập học theo quy định.
2. Được học tập trong các cơ sở giáo dục phù hợp với trình độ, năng lực; được quan tâm, tôn trọng và bảo vệ, đối xử bình đẳng trong học tập, trong các hoạt động giáo dục để phát triển khả năng cá nhân; được cung cấp thông tin, cấp sách giáo khoa, học phẩm, học bổng theo quy định.
3. Người khuyết tật được học tập, rèn luyện và hỗ trợ trong các giờ học cá nhân về kiến thức, kỹ năng đặc thù để học hòa nhập có hiệu quả.
4. Được tư vấn về dịch vụ hỗ trợ, can thiệp sớm, giáo dục hòa nhập, định hướng nghề nghiệp phù hợp với khả năng và nhu cầu của người khuyết tật.
5. Được bảo mật thông tin về tình trạng khuyết tật.
6. Được tuyên dương, khen thưởng khi có thành tích trong học tập, rèn luyện.
7. Được hưởng chính sách, chế độ về giáo dục đối với người khuyết tật theo quy định tại Thông tư số 42 và các quy định hiện hành khác.
Căn cứ theo quy định này chúng ta có thể thấy người khuyết tật có quyền được nhập học ở độ tuổi cao hơn so với độ tuổi nhập học đay là một quy định căn cứ dựa trên thể trạng sức khỏe và những đặc điểm của những người khuyết tật bởi họ có sự phát triển của cơ thế chậm hơn so với người bình thường nên chúng tôi thấy pháp luật quy định như vậy là hoàn toàn hợp lý.
Ngoài ra theo như trên người khuyết tật còn có một số quyền như học tập trong các cơ sở giáo dục phù hợp với trình độ, năng lực điều này sẽ giúp cho sự phát triển của người khuyết tật tốt hơn và có thể bắt kịp với những kiến thức học. Nhìn chung chúng ta có thể thấy tất cả những quyền được đưa ra như trên để tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ được hòa nhập với môi trường và sống có ích cho xã hội góp phần tạo ra những yếu tố tích cực cho cộng đồng và để họ không cảm thấy bị bỏ lại phía sau so với xã hội, đó cũng thể hiện sự nhân ái, nhân nghĩa trong hệ thống pháp luật Việt Nam.
Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết: Thông tư Số: 03/2018/TT-BGDĐT quy định về giáo dục hòa nhập với người khuyết tật
