Giáo án bài Những ngôi sao xa xôi Tiết 1, 2 (Ngữ văn lớp 9)

– GV hướng dẫn đọc – Gv đọc mẫu.

– GV hướng dẫn hs tóm tắt văn bản.

1. Đọc và tóm tắt:

*Tóm tắt:

– Truyện kể về 3 nữ t/niên xung phong- 1tổ trinh sát- trên tuyến đường Trường Sơn: Định, Nho, chị Thao.

– Nhiệm vụ của họ là q/sát máy bay địch ném bom, đo k/lượng đất đá phải xan lấp, đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ. Công việc nguy hiểm, nhưng họ vẫn có niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, họ rất gắn bó yêu thương nhau trong tình đồng đội, mặc dù mỗi người có 1 cá tính.

– P.Định là n/vật chính, 1 cô gái giàu cảm xúc, hay mơ mộng, hồn nhiên, luôn nhớ về những kỉ niệm thời thiếu nữ với gia đình và TP yêu thương.

– 1 lần, máy bay Mĩ ném bom trúng vào cao điểm, có 4 quả bom nổ chậm, 3 người phân công nhau đi phá bom nổ chậm. Nho bị thương, 2 người đến cứu và đưa Nho về chăm sóc, Nho dần bình phục.

– Một cơn mưa đá đến đột ngột. P.Định thích thú. Chị Thao lúi húi xúc đá, Định mang mấy viên đá vào cho Nho.

a. Tác giả:

– Lê Minh Khuê – sinh 1949.

– Quê: Tĩnh Gia – Thanh Hóa.

– Trong kháng chiến chống Mĩ, ra nhập t/niên x/phong và bắt đầu viết văn từ 1970.

– Là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Trong c/tranh viết về c/sống chiến đấu của t/trẻ TSơn. Sau 1975 viết về đ/sống, XH và con người trên t/thần đổi mới.

– Truyện “Những ngôi sao xa xôi” viết 1971 , là 1 trong những truyện ngắn đầu tay của Lê Minh Khuê.Truyện ra đời trong lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.

c. Từ khó:

H: Xác định thể loại?

H: Chia bố cục của bài thơ ?

1. Thể loại: Truyện ngắn.

2. Bố cục:

Truyện chia làm 3 phần .

+ Phần 1: Hoàn cảnh sống chiến đấu.

– Từ đầu đến “điện thoại trong hang”

+ Phần 2: tiếp theo đến “tự bịa ra nữa”

⇒ Một lần phá bom – Nho bị thương cả tổ chăm sóc Nho.

+ Phần 3:

⇒ Phần còn lại: Cảm xúc của Phương Định sau cơn mưa đá.

H: Nhiệm vụ của các cô là làm gì ?

a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của các cô gái TNXP:

– Ở trong hang sâu dưới chân 1 cao điểm.

– N/vụ: khi có bom nổ thì chạy lên đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, nếu cần thì phải phá bom.

– Mỗi lần phá bom là mỗi lần đối mặt với thần chết: thần kinh căng như chão, tim đập không nhịp điệu… xong việc, quay lại nhìn đoạn đường 1 lần nữa rồi chạy về hang.

H: Nêu những nétchung của ba cô gái ?

– Họ là những con người rất trẻ, tuy cá tính và hoàn cảnh riêng không giống nhau nhưng có những phẩm chất chung đáng quý: tinh thần trách nhiệm cao với công việc, dũng cảm không sợ hi sinh, tình đồng đội gắn bó.

– Họ là những cô gái dễ xúc cảm, nhiều ước mơ, hay mơ mộng, dễ vui và cũng dễ trầm tư.

– Họ cũng thích làm đẹp cho c/sống của mình: Nho thích thêu thùa, chị thao chăm chỉ chép bài hát, P.Định hát , thích ngắm mình trong gương….

H: Nét gì đáng yêu nhất của cô ?

H: Chị Thao là người như thế nào?

– P.Định là 1 HS t/phố nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng và hay sống với kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa g/đ́nh và t/phố.

– Chị thao ít nhiều từng trải hơn, dự tính về t/lai có vẻ thiết thực, nhưng vẫn không thiếu những khát khao và rung động của t/trẻ. chị thích thêu thùa. Chị c/đấu dũng cảm, b/tĩnh nhưng lại rất sợ máu.

– Nho thích thêu thùa, hay làm nũng, dịu dàng và cũng rất gan góc.

H: Nhắc lại những nét nổi bật về ngoại hình của PĐ?

H: Nét cá tính của PĐ trong cuộc sống và công việc?

– Phương Định là hình ảnh tiêu biểu của những người con gái Hà Nội vào chiến trường đánh giặc.

+ Cô rất trẻ, ngoại hình khá, có thời học sinh hồn nhiên vô tư bên người mẹ trong những ngày thanh bình của thành phố.

+ Ngay giữa chiến trường ác liệt, Phương Định vẫn không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng: cô hiện lên rất đời thường, rất thực với những nét đẹp tâm hồn: nhạy cảm, hay mơ mộng và thích hát (cảm xúc của Định trước cơn mưa đá).

+ Là cô gái kín đáo trong tình cảm và tự trọng về bản thân mình (hay ngắm nhìn mình qua gương, biết mình đẹp và được các anh bộ đội để ý nhưng không tỏ ra săn sóc, vồn vã… nét kiêu kỳ của những cô gái Hà Thành).

+ Ngời lên những phẩm chất đáng quý: có trách nhiệm với công việc, dũng cảm, bình tĩnh, tự tin…(thể hiện tâm trạng suy nghĩ của nhân vật trong một lần phá bom).

H: Nhận xét NT miêu tả?

+ Cảm thấy có ánh mắt dõi theo mình không sợ nữa, đàng hoàng bước tới.

+ Luôn kề sát với cái chết: t/thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom, một tiếng động sắc gai người, cứa vào da thịt, rùng mình và bỗng thấy tại sao ḿnh lên quá chậm.

+ Tiếp cảm giác căng thẳng, chờ đợi tiếng bom nổ, lo lắng mìn có nổ k , bom có nổ k , nếu k nổ thì làm sao châm ngòi lần thứ hai, cô hiểu rằng lần sau sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều.

→ M/tả cụ thể, t/tế đến từng cảm giác, ý nghĩ dù chỉ là thoáng qua -> Mặc dù rất quen với công việc này nhưng mỗi lần phá bom là một lần thử thách với căng thẳng thần kinh cho đến từng cảm giác…-> rất cần sự sự bình tĩnh, gan dạ ,kiên trì ,dũng cảm.

+ Khi thấy mưa :vui sướng reo lên.

+ Vui thích cuống cuồng, chia đá cho các bạn…

+ Nhớ nhà , kí ức sống dậy những kỉ niệm ngọt ngào tuổi ấu thơ -> mơ mộng.

⇒ Miêu tả nhân vật PĐ,tác giả rất am hiểu và miêu tả sinh động nét tâm lý của những nữ thanh niên xung phong.

H: Cảm nhận về ND của đoạn trích?

H: Đặc sắc NT của truyện?

1. ND: Ca ngợi tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm trong c/sống c/đấu đầy gian khổ hi sinh của những cô gái t/niên x/phong trên tuyến đường TS.

2. NT: Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, người kể là n/vật chính, chọn ngôi kể như vậy phù hợp với ND t/phẩm, tạo ĐK để t/giả m/tả, t/hiện TG t/hồn, cảm xúc của nhân vật.

Lời kể linh hoạt: dùng câu ngắn, nhịp nhàng tạo k/khí khẩn trương trong h/cảnh c/trường, ở đoạn hồi tưởng nhịp kể chậm, gợi kỉ niệm ấu thơ hồn nhiên, trong sáng.