Giải toán Gấp một số lên nhiều lần hoặc giảm đi một số lần

1. Gấp một số lên nhiều lần:

Muốn gấp một số lên nhiều lần, ta lấy số đó nhân số lần.

Ví dụ 1. Tuấn có 3 chiếc kẹo, Anh có số kẹo gấp 3 lần Tuấn. Hỏi Anh có bao nhiêu chiếc kẹo?

Hướng dẫn

Anh có số kẹo là:

3 x 3 = 9 (chiếc kẹo)

Đáp số: 9 chiếc kẹo

Ví dụ 2. Năm nay Lan 4 tuổi, số tuổi của mẹ gấp 7 lần số tuổi của Lan. Hỏi mẹ Lan năm nay bao nhiêu tuổi?

Hướng dẫn

Năm nay mẹ Lan có số tuổi là:

4 x 7 = 28 (tuổi)

Đáp số: 28 tuổi

Ví dụ 3. Con hái được 7 quả cam, mẹ hái được 5 lần số cam của con. Hỏi mẹ hái được bao nhiêu quả cam?

Hướng dẫn

Số quả cam mẹ hái được là:

7 x 5 = 35 (quả cam)

Đáp số: 35 quả cam

Ví dụ 4. Điền số thích hợp vào ô trống (theo mẫu):

Số đã cho	3	6	4	7	5	0
Nhiều hơn số đã cho 5 đơn vị	8
Gấp 5 lần số đã cho	15

Hướng dẫn

Số đã cho	3	6	4	7	5	0
Nhiều hơn số đã cho 5 đơn vị	8	11	9	12	10	5
Gấp 5 lần số đã cho	15	30	20	35	25	0

2. Giảm đi một số lần:

Muốn giảm một số đi nhiều lần, ta lấy số đó chia số lần.

Chú ý: Phân biệt với giảm một số đi một số đơn vị: Ta lấy số đó trừ đi số đơn vị cần giảm.

Ví dụ 1. Điền số thích hợp vào ô trống (theo mẫu):

Số đã cho	12	48	36	24
Giảm 4 lần	12 : 4 = 3
Giảm 6 lần	12 : 6 = 2

Hướng dẫn

Số đã cho	12	48	36	24
Giảm 4 lần	12 : 4 = 3	48 : 4 = 12	36 : 4 = 9	24 : 4 = 6
Giảm 6 lần	12 : 6 = 2	48 : 6 = 8	36 : 6 = 6	24 : 6 = 4

Ví dụ 2. Mẹ có 40 quả bưởi, sau khi đem bán thì số bưởi giảm đi 4 lần. Hỏi mẹ còn lại bao nhiêu quả bưởi?

Hướng dẫn

Số quả bưởi mẹ còn lại là:

40 : 4 = 10 (quả)

Đáp số: 10 quả

Ví dụ 3. Đoạn thẳng AB dài 8cm.

a) Vẽ đoạn thẳng CD có độ dài là độ dài của đoạn thẳng AB giảm đi 4 lần.

b) Vẽ đoạn thẳng MN có độ dài là độ dài của đoạn thẳng AB giảm đi 4cm.

Hướng dẫn

a) Độ dài đoạn thẳng CD là:

8 : 4 = 2 (cm)

Sau đó dùng thước có vạch xăng-ti-mét để vẽ đoạn thẳng CD có độ dài 2cm.

b) Độ dài đoạn thẳng MN là: 8 – 4 = 4 (cm)

Sau đó dùng thước có vạch xăng-ti-mét để vẽ đoạn thẳng MN có độ dài 4cm.

3. Dạng bài tập toán lớp 3 gấp một số lên nhiều lần:

Dạng 1: Tìm giá của một số khi gấp số đó lên nhiều lần

Phương pháp:

Bước 1: tóm tắt bài toán bằng sơ đồ đoạn thẳng

Bước 2: tính toán: muốn gấp một số lên nhiều lần ta thấy số đó nhân với số lần

Bước 3: trình bày lời giải và kết luận

Ví dụ: Năm nay An được 5 tuổi, số tuổi của mẹ An gấp 6 lần số tuổi của An. Hỏi mẹ An năm nay bao nhiêu tuổi?

Số tuổi của An là 5 tuổi mà số tuổi của mẹ gấp 6 lần số tuổi của An

Số tuổi của An là : 5 x 6 = 30 tuổi

Vậy số tuổi của mẹ là 30 tuổi

Dạng 2: Gấp một số có chứa đơn vị đo nhiều lần

Phương pháp:

Bước 1: thực hiện phép tính gấp một số lên nhiều lần: muốn gấp một số lên nhiều lần ta lấy số đó nhân với số đó

Bước 2: kiểm tra kết quả và kết luận ( cùng đơn vị đo)

Ví dụ: 

a. Gấp 5m lên 3 lần thì được bao nhiêu?

b. Gấp 5 cm lên 6 lần thì được bao nhiêu?

c. Gấp 7 km lên 5 lần thì được bao nhiêu?

d. Gấp 8 m lên 4 lần thì được bao nhiêu?

Bài giải:

a. Gấp 5m lên 3 lần thì được số m là: 5 x 3 = 15m

b. Gấp 5 cm lên 6 lần thì được số cm là: 5  x 6 = 30 cm

c. Gấp 7 km lên 5 lần thì được số km là: 7 x 5 = 35 km

d. Gấp 8m lên 4 lần thì được số m là: 8 x 4 = 32 m

Dạng 3: Giảm một số đi số lần

Phương pháp:

Bước 1: Đọc và phân tích đề bài

Bước 2: thực hiện các phép tính: muốn giảm một số đi nhiều lần ta chia số đó cho số lần phải giảm

Bước 3: trình bày bài giải và kết luận

Ví dụ: Một cửa hàng ngày thứ nhất bán được 100 con gấu bông thì ngày thứ nhất số gấu bán được giảm đi 4 lần so với ngày thứ nhất. Hỏi ngày thứ hai bán được bao nhiêu con?

Cách giải:

Ngày thứ nhất bán được 100 con gấu bông

Ngày thứ hai số gấu bán được giảm đi 4 lần so với ngày thứ nhất

Vậy số gấu ngày thứ hai bán được là: 100 : 4 = 25 con gấu

4. Bài tập luyện tập:

Bài 1. Một buổi tập nhảy có 6 bạn nam, số bạn nữ gấp 3 lần số bạn nam. Hỏi buổi tập nhảy có bao nhiêu bạn nữ?

Bài 2.

a) Vẽ đoạn thẳng AB dài 6cm.

b) Vẽ đoạn thẳng CD dài gấp đôi (gấp 2 lần) đoạn thẳng AB.

Bài 3. Một công việc làm bằng tay hết 30 giờ, nếu làm bằng máy thì thời gian giảm 5 lần. Hỏi công việc đó làm bằng máy thì hết mấy giờ?

Bài 4. Điền vào chỗ chấm:

a) Số 18 giảm đi 3 lần bằng: . . . . .

b) Số 21 giảm đi 7 lần bằng: . . . . .

c) Số 32 giảm đi 4 lần bằng: . . . . .

d) Số 42 giảm đi 6 lần bằng: . . . . .

Bài 5.

a) 45 lít xăng giảm đi 5 lần còn số lít xăng là: . . . . .

b) 63m giảm đi 7 lần còn số mét là: . . . . .

Bài 6. Mẹ có 90kg gạo, sau khi bán cho bác An thì số gạo giảm đi 3 lần. Hỏi sau khi bán, mẹ còn lại bao nhiêu ki-lô-gam gạo?

Bài 7. Trang có 36 tấm giấy màu, sau khi cho An, số giấy của Trang giảm bớt 2 lần. Hỏi Trang còn lại bao nhiêu tấm giấy màu?

Bài 8. Có hai thùng dầu, thùng thứ nhất có 26 lít dầu, thùng thứ hai có số dầu gấp 3 lần số dầu của thùng thứ nhất. Hỏi 2 thùng có tất cả bao nhiêu lít dầu?

Bài 9. Một cửa hàng ngày thứ nhất bán được 48kg đường, ngày thứ hai giảm hơn so với ngày thứ nhất 2 lần. Hỏi ngày thứ hai bán được bao nhiêu kg đường?

Bài 10. Lan có 18 con tem, Lan có số tem gấp 3 lần số tem của Thắm. Hỏi hai bạn có tất cả bao nhiêu con tem?

Bài 11. Ngày thứ hai nhà máy sản xuất được 248 đôi giầy, ngày thứ hai sản xuất giảm gấp 4 lần so với ngày thứ nhất. Hỏi ngày thứ hai sản xuất ít hơn ngày thứ nhất bao nhiêu đôi giầy?

Bài 12. Có hai thùng dầu, thùng thứ nhất có 46 lít dầu, thùng thứ hai nếu thêm 16 lít thì sẽ có số dầu gấp đôi số dầu của thùng thứ nhất. Hỏi thùng thứ hai có bao nhiêu lít dầu?

Bài 13. Một của hàng ngày thứ nhất bán được 24 chiếc xe đạp, ngày thứ hai bán giảm 3 lần so với ngày thứ nhất. Hỏi ngày thứ hai cửa hàng bán ít hơn ngày thứ nhất bao nhiêu chiếc xe đạp?

Bài 14. Có hai thùng nước mắm, thùng thứ nhất có 36 chai, thùng thứ hai nếu bớt ra 6 chai thì số còn lại kém thùng thứ nhất 2 lần. Hỏi thùng thứ hai có bao nhiêu chai nước mắm?

Bài 15. Có hai hộp kẹo, hộp thứ nhất có 12 viên kẹo, hộp thứ hai có số kẹo gấp 3 lần số kẹo của hộp thứ nhất. Hỏi phải chuyển từ hộp thứ hai sang hộp thứ nhất bao nhiêu viên để hai hộp có số kẹo bằng nhau?

Bài 16. Bình có 42 viên bi, Dũng có một số viên, Bình cho Dũng 6 viên bi thì số bi còn lại của Bình gấp 3 lần tổng số bi của Dũng. Hỏi lúc đầu Dũng có bao nhiêu viên bi?

Bài 17. Hai bao gạo có tổng cộng 80 kg, biết số gạo của bao thứ nhất gấp 4 lần số gạo của bao thứ hai. Hỏi mỗi bao có bao nhiêu kg gạo?

Bài 18. Hai thùng xà phòng có tất cả 45kg người ta lấy ra từ thùng hai 9kg sang thùng thứ nhất, khi đó số xà phòng thùng thứ nhất gấp 2 lần số xà phòng của thùng thứ hai. Hỏi mỗi thùng có bao nhiêu kg xà phòng?

Bài 19. Nhà Hùng nuôi gà và heo. Hùng đếm được có tất cả 120 chân, số chân gà gấp 4 lần số chân heo. Hỏi nhà Hùng nuôi bao nhiêu con gà, bao nhiêu con heo?

Bài 20. Một cửa hàng trong hai ngày bán được 120 kg gạo, ngày thứ nhất nếu bán thêm được 5 kg gạo thì sẽ bán gấp 4 lần ngày thứ hai. Hỏi ngày thứ nhất cửa hàng bán được bao nhiêu kg gạo?