Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Hồi trống Cổ thành

1. Ý nghĩa nhan đề Hồi trống Cổ thành?

Đoạn trích Hồi trống Cổ thành là một văn bản được mang vào giáo dục cho các em học sinh lớp 10 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 10. Các em học sinh cần nắm vững kiến thức và học được những điều quan trọng mà nội dung bài học này muốn truyền tải. Để hiểu được về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Hồi trống Cổ thành, trước nhất chúng ta tìm hiểu về lý do tại sao lại đặt nhan đề đoạn trích là Hồi trống Cổ thành?

“Hồi trống” trong Hồi trống Cổ thành ở nhan đề là một từ sử dụng nhằm miêu tả nội dung của truyện và là sự miêu tả hồi trống cất lên của Trương Phi để thể hiện tấm lòng nghĩa khí của Trương Phi. Hồi trống mà Trương Phi gióng lên như một lời thúc giục cũng là thể hiện cho lời thách thức Quan Công giao chiến với Sái Dương. 

“Hồi trống” ở đây còn nhằm đến sự bày tỏ để chứng minh tấm lòng trung nghĩa vẹn toàn thì Quan Công phải chém chết Sái Dương sau những hồi trống dền vang này của Trương Phi kết thúc.

“Hồi trống Cổ thành” cũng là như một minh chứng giải quyết mọi hiểu lầm của tình nghĩa huynh đệ. Tiếng trống như tiếng thách thức nhưng cũng là tiếng gầm giận dữ, cùng với đó là những tiếng lòng của nhân vật Trương Phi. Từ đó, ca ngợi tình cảm, tình nghĩa anh em của 3 người.

Tiếng trống đó chính là tiếng trống minh oan chứng minh cho tấm lòng của Trương Phi. Như vậy, nhan đề “Hồi trống Cổ thành” ở đây mang một ý nghĩa quan trọng, biểu đạt được nội dung của câu chuyện cũng như thể hiện được lòng trung thành, tình cảm giữa ba anh em và cũng là tiếng trống minh oan cho Trương Phi.

2. Nội dung đoạn trích Hồi trống Cổ thành:

2.1. Nội dung của đoạn trích Hồi trống Cổ thành:

Hồi trống Cổ thành là một đoạn trích thuộc tác phẩm tiểu thuyết nổi tiếng lịch sử Trung Hoa – “Tam quốc diễn nghĩa” của tác giả La Quán Trung mang lại nhiều giá trị, tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nước trên thế giới và trong đó có Việt Nam. Tác phẩm được ra đời từ đầu thời Minh – Thanh và đã được dựng thành một bộ phim cùng tên làm mưa làm gió trong lẫn ngoài nước, là tuổi thơ của không biết bao người dân Trung Quốc và quốc tế. 

“Tam quốc diễn nghĩa” bao gồm 120 hồi, và đoạn trích “Hồi trống Cổ thành” này thuộc hồi thứ 28 của tác phẩm. Nội dung đoạn trích này kể về câu chuyện Quan Công đưa hai cô chị dâu đến Nhữ Nam và kéo quân đến Cổ Thành để gặp Trương Phi. Không ngờ Trương Phi lại hiểu lầm Quan Công, Tào Tháo bội bạc, đòi giết Quan Công. Để xua tan những nghi ngờ, Quan ng ngay lập tức chấp nhận điều kiện mà Trương Phi đưa ra: lấy đầu Sái Dương (tướng quân Tào Tháo) trong ba hồi trống. Không phá một hồi, đầu Sái Dương lăn trên mặt đất. Đến thời điểm ấy, Trương Phi mới hiểu được lòng dạ trung thực của Quan Công là như thế nào, và rơi lệ khóc lạy Quan Công. Nội dung đoạn trích ngắn gọn, tình tiết không nhiều nhưng đủ để thấy được tình cảm huynh đệ giữa những người họ cùng như lòng trung thực của Quan Công và chứng minh tấm lòng của Trương Phi.

Tình cảm huynh đệ, lòng trung thực, và sự hiểu lầm được truyền đạt qua những tình tiết súc tích, giúp tạo nên một hình ảnh sâu sắc về những nhân vật trong câu chuyện. Điều này cũng là một trong những lý do tại sao “Tam quốc diễn nghĩa” được coi là một tác phẩm văn học vĩ đại, thể hiện những phẩm chất và tình cảm nhân văn trong môi trường đầy biến động của thời kỳ Tam Quốc.

2.2. Cấu trúc của đoạn trích Hồi trống Cổ thành:

Cấu trúc đoạn trích được chia làm bố cục 3 phần như sau:

+ Phần 1 (từ đầu đến “bảo Trương Phi ra đón hai chị”): Ở phần này, nội dung diễn tả hoàn cảnh gặp gỡ của các nhân vật trong đoạn trích.

+ Phần 2 (tiếp đến “cờ hiệu bay phấp phới chính là cờ Tào”): Diễn tả sự mâu thuẫn giữa hai anh em Quan Vũ và Trương Phi.

+ Phần 3 (phần còn lại): Diễn tả Hồi trống Cổ thành vang lên, 3 anh em gỡ bỏ được mọi hiểu lầm và đoàn tụ với nhau.

Khi phân rõ được bố cục của đoạn trích, các bạn học sinh có thể dễ dàng theo dõi cốt truyện và tìm hiểu, phân tích dễ dàng hiệu quả. Các kiến thức tiếp thu được trong bài sẽ dễ dàng hơn và theo một mạch logics, hợp lý.

3. Giá trị nội dung và nghệ thuật Hồi trống Cổ thành:

Hồi trống Cổ thành là một đoạn trích ý nghĩa mang nhiều giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc. Từ một đoạn trích đã đem đến cho các bạn học sinh một cái nhìn chính xác và hiểu hơn về những giá trị cốt lõi mà đoạn trích muốn truyền tải.

3.1. Giá trị nội dung của đoạn trích Hồi trống Cổ thành:

Đoạn trích “Hồi trống Cổ thành” đem lại giá trị nội dung sâu sắc. 

“Hồi trống cổ thành” là một phần trong tác phẩm “Tam quốc diễn nghĩa” của tác giả La Quán Trung (Luo Guanzhong), một tác phẩm văn học lịch sử nổi tiếng về thời kỳ Tam Quốc ở Trung Quốc. Trích đoạn này thể hiện những phẩm chất tốt và tính cách nổi bật của các nhân vật trong tác phẩm.

Trương Phi: Trương Phi được miêu tả là người thông minh, tài ba và đẹp đẽ. Tính cách trong sáng và phẩm chất đạo đức xuất sắc của Trương Phi được tôn vinh trong tác phẩm. Ông là một người hết lòng vì thiện, có lòng trung nghĩa và luôn tận tụy với các triều đình mà mình phục vụ.

Quan Vũ: Quan Vũ, còn được gọi là Quan Công, được tạo hình như một vị anh hùng tinh thần, tượng trưng cho lòng trung nghĩa, can đảm và đức hạnh. Tính cách kiên cường và lòng trung nghĩa của Quan Vũ đượm đà thể hiện qua hành động và quyết tâm của mình trong việc bảo vệ triều đình và bạn bè.

Tài năng và khí phách của các anh hùng: Tác phẩm còn tôn vinh tài năng lãnh đạo, võ nghệ xuất sắc cùng với khí phách quyết đoán của các anh hùng như Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi. Các nhân vật này không chỉ có phẩm chất tốt mà còn có khả năng điều hành và thể hiện tài năng xuất chúng trong những thời điểm quan trọng.

Tình cảm anh em kết nghĩa vườn đào: Tác phẩm cũng thể hiện tình cảm sâu sắc giữa ba anh em kết nghĩa vườn đào: Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi. Mối quan hệ này thể hiện lòng tin tưởng, sự hỗ trợ và gắn bó mạnh mẽ giữa họ trong những thử thách và hiểm nguy của cuộc sống và thời kỳ chiến tranh.

Tóm lại, “Hồi trống cổ thành” là một phần trong “Tam quốc diễn nghĩa” thể hiện những phẩm chất tốt, tính cách trong sáng và lòng trung nghĩa của các nhân vật chính, cũng như tôn vinh tài năng và khí phách của những người anh hùng trong giai đoạn Tam Quốc

3.2. Giá trị nghệ thuật của đoạn trích Hồi trống Cổ thành:

Những đặc điểm mà bạn đề cập đều là những yếu tố quan trọng của phong cách văn học trong “Tam quốc diễn nghĩa” và tác phẩm văn học cổ điển Trung Quốc nói chung. Dưới đây là cách mà các đặc điểm này thể hiện trong tác phẩm:

– Ngôn ngữ kể sinh động và lối cổ: “Tam quốc diễn nghĩa” sử dụng một ngôn ngữ mà trong đó các sự kiện và nhân vật được miêu tả một cách sống động và màu mỡ. Các tình tiết và trạng thái tinh thần của nhân vật thường được sử dụng mô tả tường tận và tạo nên hình ảnh rõ ràng trong tâm trí của người đọc. Lối cổ điển thường xuất hiện qua việc sử dụng các thành ngữ, câu chuyện dân gian, và các diễn đạt cổ điển.

– Lối văn biền ngẫu và lời kể giản dị: “Tam quốc diễn nghĩa” thường sử dụng lối văn biền ngẫu, tức là sử dụng các từ ngữ đơn giản, phổ thông mà không cầu kỳ hoặc tinh vi quá mức. Điều này giúp tạo ra một lối văn mộc mạc, dễ tiếp cận và gần gũi với người đọc. Lời kể trong tác phẩm cũng thường mang tính giản dị, tập trung vào cốt truyện và các tình tiết quan trọng mà không quá phức tạp.

– Xây dựng nhân vật đặc sắc: “Tam quốc diễn nghĩa” đã xây dựng những nhân vật độc đáo, mỗi người có phẩm chất và tính cách riêng. Những nhân vật này thường được mô tả qua hành động, suy nghĩ và cuộc sống hàng ngày, giúp độc giả có thể đồng cảm và hiểu rõ hơn về họ. Từ đó, nhân vật trở thành những biểu tượng tượng trưng cho các giá trị và tình cảm trong xã hội.

Tóm lại, “Tam quốc diễn nghĩa” thể hiện một phong cách văn học độc đáo và đầy sức hấp dẫn thông qua ngôn ngữ sống động, lối văn biền ngẫu, lời kể giản dị, và xây dựng nhân vật đặc sắc, tạo nên một tác phẩm văn học cổ điển đáng để khám phá và thưởng thức