Ít ai có thể nghĩ được rằng, Trần Nhân Tông - một vị vua ở tận nơi lầu son gác tía, lại gắn bó máu thịt với quê hương thôn dã như vậy. Vì thế, càng đọc kĩ bài thơ, ta càng hiểu được cái tình quê, tình người lai láng đậm đà trong tâm hồn một bậc vĩ nhân, càng thêm quý trọng và mến phục ông. Dưới đây là một vài mẫu Đoạn văn cảm nhận khi đọc Thiên trường vãn vọng của Trần Nhân Tông.
Mục lục bài viết
1. Đoạn văn cảm nhận của em khi đọc Thiên trường vãn vọng ngắn gọn:
Bài thơ ‘buổi chiều đứng ở phủ Thiên trường trông ra’ hay còn được gọi là ‘Thiên Trường vãn vọng’ là một bài thơ của Trần Nhân Tông, một vị vua, một nhân vật văn hóa tiêu biểu của Việt Nam, yêu cuộc sống nông thôn sâu sắc. Thiên Trường là quê cũ của Trần Nhân Tông. Bài thơ được viết sau khi tác giả trở về quê hương. Vào buổi chiều, tâm trạng phản ánh sự hài hòa của thiên nhiên và cuộc sống con người, sự gắn kết máu thịt với quê hương.
Thiên Trường – xưa là một huyện của tỉnh Nam Định, nói cách khác nằm ở phía Bắc, cụ thể là nằm ở các làng nông thông Bắc bộ. Hai khổ thơ đầu là lời giới thiệu về quê hương của tác giả:
‘Thôn hậu thôn tiền đạm tự yên
Bán vô bán hữu tịch dương biên’
(trước xóm sau thôn tựa khói lồng
bóng chiều man mác có dường không)
Do đặc điểm tự nhiên, khí hậu đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ thường có sương vào buổi chiều muộn sau khi mặt trời lặn, nhất là vào mùa thu, một lớp sương dày phủ kín bầu trời và cả những ngôi làng xung quanh. Nhà thơ so sánh lớp sương trắng đó “như khói trong lồng” vì sương và khói len lỏi, che phủ mà trùm lấy cả bức tranh không gian trong bài thơ. Ẩn trong lớp sương mù này là ngôi làng trước và sau, nửa thực nửa không thực, nửa hiện hữu và nửa không. Ta cảm nhận được cảnh quê yên tĩnh, nên thơ và thanh bình trong những chiều muộn, ta cảm nhận được tình yêu, tình cảm của nhà thơ đối với quê hương.
Qua cảm xúc của nhà thơ, một bức tranh cuộc sống nông thôn Bắc Bộ hiện ra trước mắt người đọc, đó là bức tranh trình bày cảnh quan thiên nhiên, từ đó làm nổi bật hình ảnh con người, cuộc sống đời thường của con người.
‘Mục đồng địch lí ngưu quy tận
Bạch lộ song song phi hạ điền’
(mục đồng sáo vẳng trâu về hết
cò trắng từng đôi liệng xuống đồng).
Hình ảnh người ngồi trên lưng trâu thổi sáo làm cho hình ảnh làng quê trở nên sống động, đồng thời đánh thức tình yêu cuộc sống nông thôn trong mỗi người. Tiếng cười vui tươi hòa cùng tiếng sáo vang vọng của cô bé và cậu bé chăn trâu khiến bức tranh trở nên bừng sáng, tươi sáng hơn. Một đàn trâu bước đi điềm tĩnh gợi lên sự thư thái, thư thả, nhịp sống chậm rãi, nhẹ nhàng nơi miền quê, cho ta hình dung rõ ràng rằng trạng thái của làng quê là yên bình mà không phải vắng vẻ. Hình ảnh đôi cò trắng bay về cánh đồng không chỉ thể hiện một không gian thoáng đãng, cao rộng, rộng lớn mà còn tô điểm cho khung cảnh quê hương nên thơ. Nhà văn Trần Nhân Tông vốn là một vị vua, nhưng qua mỗi câu chữ, mỗi bài thơ, và đặc biệt là mỗi cảm xúc, bầu không khí của tác giả, chúng ta cảm nhận sâu sắc tình yêu quê hương, tấm lòng yêu thương gắn liền với nó. Bài thơ cho thấy rõ mối liên hệ của Trần Nhân Tông với quê hương. Dù giữ chức vụ cao nhất đất nước nhưng điều này không làm mất đi tình yêu quê hương sâu sắc của Trần Nhân Tông.
Bài thơ ‘Buổi chiều đứng ở phủ Thiên trường trông ra’ gợi cho người đọc những cảm xúc dịu dàng khi nhớ về quê hương. Dù không còn thấy những người chăn trâu hay đàn cò trắng bay từng đàn nhưng quê hương vẫn còn đó, bình yên, tĩnh lặng và là nơi mà chúng ta luôn muốn trân trọng và quay về.
2. Đoạn văn cảm nhận của em khi đọc Thiên trường vãn vọng hay nhất:
Mỗi người đều có một quê hương, mỗi người đều có một nơi để trở về. Quê hương cùng chúng ta lớn lên mỗi ngày, từ những con đường quê, trường học, bạn bè rồi đến những mối quan hệ phức tạp hơn. Tất cả đều gói gọn trong hai từ quê hương. Nếu một ngày chúng ta lớn lên và phải rời xa quê hương, ai mà không nhớ về nơi sinh ra và những kỷ niệm tuổi thơ? Có những người thành công định cư ở những đất nước giàu có, sôi động nhưng cũng có những người trở về quê hương. Và Trần Nhân Tông – vị vua thông minh, tài giỏi và đức độ là một tấm gương. Bài thơ ‘Thiên trường vãn vọng’ là sản phẩm của những cảm xúc mà vị vua này đã trải qua trong chuyến về thăm quê cũ Thiên Trường. Bài thơ miêu tả cảnh quê hương yên bình vào buổi chiều muộn.
Người ta thường nói không đâu bằng nhà. Suy cho cùng, ai đi xa cũng mong được trở về quê hương. Và khi trở lại nơi này, mọi thứ thật yên tĩnh, như thể chúng ta sinh ra để thuộc về nơi đó. Đứng trong cung Thiên Trường, nhìn quê hương thân quen xa xa, mọi thứ chẳng hề thay đổi chút nào. Vẫn những con người và khung cảnh quen đến lạ lùng:
‘Trước xóm sau thôn tựa khói lồng
Bóng chiều man mác có dường không’
Cảnh làng quê có vẻ yên bình quá. Mọi thứ đều được bao phủ bởi một lớp sương chiều êm dịu, khung cảnh lờ mờ hiện rõ trong làn khói bếp chuẩn bị bữa tối. Đâu đó phía xa, mặt trời dần khuất sau dãy núi, để vầng trăng thanh tú tỏa ánh sáng rực rỡ. Hoàng hôn khiến mặt đất dần mất đi ánh sáng nhưng cảnh vật vẫn trong trẻo đến lạ lùng. Liệu tình cảm, tình yêu thiêng liêng mà tác giả dành cho quê hương đang soi sáng được cả một vùng? Mọi thứ tĩnh lại trông đẹp như một bức tranh hoàng hôn.
Cũng là cảnh hoàng hôn ấy, nhưng cảnh quê hương trong ‘Thiên trường vãn vọng’ êm đềm, bình yên nhưng ở ‘Hai đứa trẻ’ của Thạch Lam lại là cảnh sầu muộn, lang thang của những cuộc đời bị hủy hoại. Bóng tối u ám bao trùm ngôi làng như muốn nuốt chửng ngôi làng, đẩy lùi mặt trời để bóng tối ngự trị. Đây là hai hình ảnh tương phản về một cảnh hoàng hôn, qua đó ta thấy được bối cảnh xã hội và đời sống của con người mỗi thời kỳ. Vì vậy, chúng ta phải ca ngợi khả năng trị nước và yêu thương nhân dân của vua Trần Nhân Tông hơn nữa.
Tiếp theo cảnh làng quê yên bình là hình ảnh mộc mạc đầy sức sống:
‘Mục đồng sáo vẳng trâu về hết
Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng’
Cũng chính khung cảnh cuối ngày sinh hoạt nhưng lại rất thơ trong bài thơ của Trần Nhân Tông lại toát lên vẻ đẹp giản dị. Không gian xung quanh vắng tanh, những cánh đồng xanh bát ngát không còn người làm, những người chăn trâu đều đã trở về. Những phong cảnh nên thơ của cuộc sống làng quê tưởng chừng chỉ là phong cảnh nhưng đằng sau đó là những âm thanh của cuộc sống. Đó là tiếng sáo vang vọng của những đứa trẻ chăn trâu, những chú trâu béo đã ăn xong trở về nhà. Trong một ngôi làng yên bình có sự quan tâm, bình yên và hạnh phúc. Trẻ em có thể vui chơi và tận hưởng một tuổi thơ vô tư.
Cũng tại đây, cũng từ nơi này, có một cậu bé chăn trâu, bằng sức lực và tài năng của mình, lập nghiệp và bằng đôi tay bảo vệ quê hương. Bây giờ khi về đó, bao kỷ niệm và cảm xúc tuổi thơ lại ùa về, đó thực sự là một kỷ niệm khó quên.
Ở bức tranh khổng lồ, dài, rộng, đầy màu xanh này có một sự chấm phá đặc biệt. Những đốm trắng của đàn cò về tổ mang lại điểm nhấn cho bức tranh: Màu xanh là màu của cỏ cây, màu xanh của sự sống trên trái đất và trên bầu trời. Sự sống dường như lan tỏa khắp nơi, lấp đầy không gian của trời đất. Màu trắng là màu của sự tinh khiết, màu của sự thuần khiết tựa như tâm hồn cao thượng của một vị vua có tâm hồn của một thi sĩ.
Hơn nữa, phong cảnh không hề biệt lập hay cô đơn mà có những cặp đôi lứa đôi, giống như cuộc sống đầm ấm, đoàn kết của người dân nơi đây. Mọi thứ thật êm đềm và thanh bình, một bức tranh đẹp được tạo nên bởi những con người gần gũi với thiên nhiên và có tình cảm sâu sắc với quê hương.
Ở cuối bức tranh Thiên Trường, dường như ánh sáng sự sống vẫn tỏa sáng khắp cả không gian, cánh của từng con cò trắng dường như muốn bay ra khỏi bức tranh vào không gian. Cuộc sống vẫn chảy đi trong hình ảnh một vùng quê yên bình, đâu đó vang lên tiếng sáo. Tác phẩm ‘Thiên Trường vãn vọng’ xứng đáng là một vùng quê xinh đẹp, sôi động, tượng trưng cho bản sắc dân tộc và vùng quê tươi đẹp Việt Nam.
3. Khái quát văn bản “Thiên Trường vãn vọng”:
3.1. Vẻ đẹp của cảnh quan thiên nhiên trong hình ảnh quê hương, hình ảnh cảnh chiều muộn khi hoàng hôn dần dần buông xuống:
– Thời gian: chiều muộn, gần tối
– Không gian: Trước làng, sau làng – Cảnh làng Việt
– Cảnh quan: “nửa vô, nửa hữu” – phong cảnh sương mù vừa hiện hữu vừa không hiện hữu, vừa thực vừa hư, gợi lên một khung cảnh làng quê mơ hồ trong sương mù tĩnh lặng, khung cảnh vừa sắc nét vừa trong trẻo.
⇒ Hình ảnh thiên nhiên độc đáo, mơ hồ như một bức tranh
3.2. Sự hòa quyện, hài hòa giữa con người và thiên nhiên:
– Hình ảnh cậu bé chăn trâu đã đánh thức ký ức tuổi thơ của chính nhà thơ.
– Đàn trâu đã trở lại
– Cò trắng bay từng đôi ra đồng
⇒ Phong cảnh bình dị, gần gũi, quen thuộc của làng quê Việt
– Nỗi buồn, tâm tư thầm kín của tác giả:
Âm thanh: sáo – âm thanh vang vọng đâu đó ở vùng quê
=> Tiếng sáo này là tấm lòng của tác giả, nó mang một nỗi buồn sâu lắng.
