Điều kiện và thủ tục thành lập chi bộ Đảng mới nhất năm 2023

1. Khái quát về Chi bộ Đảng:

Tổ chức đảng: Là tổ chức do đại hội bầu, do cấp ủy có thẩm quyền bầu hoặc chỉ định thành lập, hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách và quyết định theo đa số; đồng thời thực hiện các nguyên tắc: Tự phê bình và phê bình, đoàn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với nhân dân, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Và tại Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam năm 2011 thì chi bộ trực thuộc Đảng bộ được quy định, như sau:

Chi bộ trực thuộc đảng uỷ cơ sở được tổ chức theo nơi làm việc hoặc nơi ở của đảng viên; mỗi chi bộ ít nhất có 3 đảng viên chính thức. Chi bộ đông đảng viên có thể chia thành nhiều tổ đảng; tổ đảng bầu tổ trưởng, nếu cần thì bầu tổ phó; tổ đảng hoạt động dưới sự chỉ đạo của chi uỷ.

Chi bộ là một tổ chức Đảng, là một tổ chức lãnh đạo chính trị. Chi bộ không phải là một tổ chức hành chính.

Chi bộ được thành lập tại các cơ quan, đơn vị khác nhau. Đây là tổ chức bao gồm những thành viên đã được xét duyệt tư cách Đảng viên và hoạt động sinh hoạt Đảng tại Chi bộ này. Thông thường, mỗi cơ quan, đơn vị nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập hay tổ chức khác thành lập một Chi bộ để các Đảng viên có thể sinh hoạt cũng như bồi dưỡng về tư cách Đảng viên.

Chi bộ đóng vai trò quan trọng, là tổ chức lãnh đạo chính trị cho các thành viên, nhân viên và cá nhân khác trong cơ quan, đơn vị, tổ chức đó. Đảm bảo việc thực hiện các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, học tập là làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

2. Điều kiện thành lập Chi bộ Đảng:

Không phải bất cứ cơ quan, đơn vị, công ty, doanh nghiệp nào cũng có thể thành lập được tổ chức Chi bộ mà phải đáp ứng những điều kiện pháp luật quy định.  Dưới đây là điều kiện để thành lập Chi bộ ở những đơn vị, cơ quan, tổ chức cụ thể.

Đối với cấp xã, phường, thị trấn muốn thành lập phải đáp ứng điều kiện quy định tại Khoản 2 Điều 21 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam năm 2011 như sau: “Ở xã, phường, thị trấn có từ ba đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức cơ sở đảng (trực thuộc cấp uỷ cấp huyện)…”

Đối với các cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã đơn vị sự nghiệp, đơn vị quân đội, công an và các đơn vị khác muốn thành lập Chi bộ cơ sở thì cũng phải đáp ứng điều kiện tại Khoản 2 Điều 21 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam  năm 2011 như sau:

Điều 21.

Xem thêm: Quy định về tổ chức sinh hoạt chi bộ Đảng hàng tháng

1. Tổ chức cơ sở đảng (chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở.

2. Ở xã, phường, thị trấn có từ ba đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức cơ sở đảng (trực thuộc cấp uỷ cấp huyện). Ở cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, đơn vị quân đội, công an và các đơn vị khác có từ ba đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức đảng (tổ chức cơ sở đảng hoặc chi bộ trực thuộc đảng uỷ cơ sở); cấp uỷ cấp trên trực tiếp xem xét, quyết định việc tổ chức đảng đó trực thuộc cấp uỷ cấp trên nào cho phù hợp; nếu chưa đủ ba đảng viên chính thức thì cấp uỷ cấp trên trực tiếp giới thiệu đảng viên sinh hoạt ở tổ chức cơ sở đảng thích hợp.

3. Tổ chức cơ sở đảng dưới ba mươi đảng viên, lập chi bộ cơ sở, có các tổ đảng trực thuộc.

4. Tổ chức cơ sở đảng có từ ba mươi đảng viên trở lên, lập đảng bộ cơ sở, có các chi bộ trực thuộc đảng uỷ.

5. Những trường hợp sau đây, cấp uỷ cấp dưới phải báo cáo và được cấp uỷ cấp trên trực tiếp đồng ý mới được thực hiện :

– Lập đảng bộ cơ sở trong đơn vị cơ sở chưa đủ ba mươi đảng viên.

– Lập chi bộ trực thuộc đảng uỷ cơ sở có hơn ba mươi đảng viên.

– Lập đảng bộ bộ phận trực thuộc đảng uỷ cơ sở.

Xem thêm: Mẫu nghị quyết chi bộ hàng tháng mới và chuẩn nhất

Như vậy, căn cứ theo quy định trên của Điều lệ Đảng 2011 quy định về điều kiện sống lương Đảng viên để có thể thành lập chi bộ Đảng như sau:

-Nếu thành lập chi bộ ở xã, phường, trị trấn: thì chi bộ đó phải có ít nhất 03 Đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức cơ sở Đảng trực thuộc cấp ủy cấp huyện

-Nếu thành lập chi bộ Đảng ở cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, đơn vị quân đội, công an và các đơn vị khác: thì chi bộ đó phải có từ 03 Đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức

Trong trường hợp cơ quan, đơn vị muốn thành lập chi bộ nhưng  chưa đủ số lượng đảng viên để thành lập chi bộ thì chuyển số đảng viên này về sinh hoạt với một tổ chức đảng phù hợp và tích cực chuẩn bị các điều kiện để thành lập chi bộ.

Đối với những doanh nghiệp chưa có đảng viên, nhưng có tổ chức công đoàn, cấp uỷ cơ sở nơi doanh nghiệp đóng trụ sở chính phân công cấp uỷ viên và đảng viên có kinh nghiệm phối hợp với các đoàn thể trong doanh nghiệp phát hiện, bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp đảng viên.Tăng cường công tác kết nạp đảng viên trong các doanh nghiệp, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, các trường dạy nghề, các cơ sở y tế ngoài nhà nước để bổ sung cả về số lượng và chất lượng đảng viên cho các doanh nghiệp tư nhân.Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, củng cố nâng cao chất lượng hoạt động các tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên trong các doanh nghiệp tư nhân, các cơ sở giáo dục, y tế ngoài khu vực nhà nước; phát huy vai trò của các đoàn thể trong việc giới thiệu đoàn viên ưu tú để xem xét kết nạp vào Đảng.

Đồng thời, tại quy định này, nếu tổ chức cơ sở Đảng có dưới 30 Đảng viên thì lập chi bộ cơ sở, có các tổ Đảng trực thuộc. Nếu có từ 30 Đảng viên trở lên thì lập Đảng bộ cơ sở, có các chi bộ trực thuộc Đảng ủy.Như vậy, từ các quy định trên, có thể khẳng định có từ 03 Đảng viên chính thức trở lên thì được thành lập chi bộ Đảng, có từ 30 Đảng viên trở lên thì lập Đảng bộ cơ sở có các chi bộ trực thuộc Đảng ủy.

Trường hợp chi bộ được bầu chi ủy, theo quy định tại khoản 4 Điều 24 Điều lệ Đảng:

Chi bộ có dưới 09 Đảng viên chính thức, bầu bí thư chi bộ, nếu cần bầu phó bí thư. Chi bộ có 09 Đảng viên chính thức trở lên, bầu chi ủy, bầu bí thư và phó bí thư chi bộ trong số chi ủy viên

Xem thêm: Chi ủy là gì? Trách nhiệm công việc khi chi bộ không có chi ủy viên?

Để hướng dẫn chi tiết về quy định này, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Quy định 29 ngày 25/7/2016. Trong đó, nếu có 09 Đảng viên chính thức trở lên thì bầu chi ủy. Nếu chi bộ đông Đảng viên thì cũng không bầu quá 07 chi ủy viên.Thứ tự bầu các chức vụ trong chi bộ gồm: Chi ủy, bí thư, phó bí thư trong số chi ủy viên. Riêng chi bộ có dưới 09 Đảng viên, nếu cần thì bầu một phó bí thư.Bầu đến lần thứ ba nhưng chi bộ không có ai đủ số phiếu trúng cử bí thư chi bộ thì cấp ủy cấp trên căn cứ vào tình hình cụ thể của chi bộ để chỉ định một đồng chí làm bí thư điều hành hoạt động của chi bộ. Chỉ khi thật cần thiết, cấp ủy cấp trên trực tiếp chỉ định bí thư, phó bí thư, chi ủy viên. Như vậy, chi bộ có 09 Đảng viên chính thức trở lên thì bầu chi ủy.

3. Thủ tục thành lập Chi bộ Đảng:

Tổ chức, đơn vị, cơ quan có từ 3 người lao động là đảng viên chính thức trở lên đủ điều kiện thành lập tổ chức Đảng theo quy định của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam. Căn cứ theo quy định của pháp luật về việc thành lập các tổ chức chính trị, cụ thể là chi bộ Đảng như sau:

Việc thành lập và hoạt động tổ chức Đảng tại các tổ chức, đơn vị, cơ quan thực hiện như sau: Nếu tổ chức, đơn vị, cơ quan đó chưa có tổ chức Đảng, cấp ủy đảng cấp trên cơ sở nơi tổ chức, cơ quan, đơn vị đó  hoạt động tiến hành rà soát khi có đủ từ 3 thành viên trở lên là đảng viên chính thức đang làm việc ổn định từ 12 tháng trở lên trong doanh nghiệp đang sinh hoạt đảng ở nơi khác, tiến hành chuyển số đảng viên đó về tổ chức Đảng cấp trên cơ sở, phối hợp với doanh nghiệp làm các thủ tục thành lập tổ chức Đảng ở tổ chức, đơn vị, cơ quan.

Trường hợp tổ chức, đơn vị, cơ quan chỉ có 1 hoặc 2 thành viên là đảng viên chính thức, cấp ủy đảng cấp trên cơ sở chuyển số thành viên là đảng viên đó về tổ chức Đảng cấp trên cơ sở, quyết định lập chi bộ ghép hoặc phân công đảng viên của tổ chức Đảng cấp trên cơ sở về sinh hoạt và lập tổ chức Đảng ; chi bộ ghép có trách nhiệm thực hiện công tác phát triển đảng ở tổ chức, đơn vị, cơ quan đó, khi có đủ 3 thành viên là đảng viên chính thức làm việc cùng tổ chức đơn vị cơ quan, cấp ủy đảng cấp trên cơ sở quyết định thành lập tổ chức Đảng.

Nếu tổ chức, đơn vị cơ quan đó chưa có người lao động là đảng viên, cấp ủy đảng cấp trên cơ sở chỉ đạo cấp ủy đảng cơ sở nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính, phân công cấp ủy viên, đảng viên có kinh nghiệm phối hợp với các tổ chức chính trị – xã hội trong doanh nghiệp phát hiện, bồi dưỡng tạo nguồn, kết nạp đảng viên, khi đủ điều kiện theo quy định của Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam, cấp ủy đảng cấp trên cơ sở quyết định thành lập tổ chức Đảng tại tổ chức, đơn vị, cơ quan đó.

Ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, chi bộ trực thuộc đảng ủy được giao quyền cấp trên cơ sở, được xác định là chi bộ cơ sở phải có các điều kiện sau đây: có các tổ đảng trực thuộc; chính quyền cùng cấp phải là đơn vị cơ sở, có tư cách pháp nhân, có vị trí quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh; do đảng ủy được giao quyền cấp trên cơ sở quyết định sau khi có ý kiến đồng ý bằng văn bản của cấp ủy cấp trên trực tiếp.

Quy định 29-QĐ/TW năm 2016 thi hành Điều lệ Đảng do Ban Chấp hành Trung ương ban hành thì khi  Lập tổ chức đảng ở những nơi có đặc điểm riêng; lập cơ cấu tổ chức ở các cơ sở đảng có đặc điểm khác nhau; lập hoặc giải thể đảng bộ, chi bộ trực thuộc; việc giao quyền cấp trên cơ sở cho đảng uỷ cơ sở và đáp ứng được những yêu cầu, đủ điều kiện theo quy định của điều 21, điều 24 Điều lệ Đảng thì  ấp uỷ cấp trên trực tiếp của đảng bộ, chi bộ quyết định việc lập đảng bộ, chi bộ, cấp uỷ cấp trên trực tiếp xem xét, quyết định việc tổ chức đảng đó trực thuộc cấp uỷ cấp trên nào cho phù hợp và báo cáo cấp uỷ cấp trên.