Đấu thầu qua mạng là gì? Các lợi ích của đấu thầu qua mạng? Những gói thầu phải thực hiện đấu thầu qua mạng?
Mục lục bài viết
1. Đấu thầu qua mạng là gì?
Đấu thầu qua mạng đã chính thức được triển khai ở trên phạm vi cả nước từ năm 2016 theo lộ trình được quy định tại Quyết định số 1402 ngày 13/7/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về Kế hoạch tổng thể và lộ trình sẽ áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016 – 2025.
Đấu thầu qua mạng được hiểu chính là việc tận dụng những lợi thế mà sẵn có của internet để thực hiện tổ chức đấu thầu. Chủ mời thầu sẽ tìm được nhà thầu tốt, với một giá cả hợp lý, phải chăng nhất lý do là vì đã trải qua một cuộc chọn lọc kỹ càng. Còn đối với nhà thầu thì sẽ được làm việc với một nơi uy tín và đảm bảo có được các gói thầu lớn, mang lại lợi nhuận cao.
Tại Quyết định 1402/QĐ-TTg 2016 về lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016 – 2025 có quy định đấu thầu qua mạng chính là một thành phần quan trọng của chính phủ điện tử, và thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin, qua truyền thông vào quá trình tương tác giữa những bên liên quan bao gồm có: Chủ đầu tư/bên mời thầu, có nhà thầu, có các cơ quan giám sát, có các cơ quan quản lý nhà nước, có các đơn vị cung cấp dịch vụ, có các tổ chức xã hội dân sự ở trong các hoạt động mua sắm công và thực hiện quản lý thực hiện hợp đồng nhằm để nâng cao khả năng thực hiện quản trị nhà nước, sử dụng có hiệu quả ngân sách nhà nước, góp phần vào phát triển kinh tế xã hội, để cải cách thủ tục hành chính, để tăng tính công khai, minh bạch, cạnh tranh và có hiệu quả kinh tế của công tác đấu thầu; để giúp phòng, chống tham nhũng hiệu quả.
Một số lĩnh vực mà thường xuyên được đấu thầu qua mạng là chính là các công trình nhà ở, đường xá, công trình cầu cảng, dịch vụ di chuyển như tàu điện ngầm, tàu cao tốc….
2. Các lợi ích của đấu thầu qua mạng:
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đấu thầu qua mạng được xem là bước tiến lớn ở trong việc giúp cho những Bên mời thầu, bên nhà thầu tiếp cận được các thông tin một cách dễ dàng hơn, làm giảm thiểu về thời gian và những chi phí thực hiện về thủ tục hành chính, làm tăng cường tính minh bạch và làm đơn giản hóa những thủ tục trong đấu thầu. có khá nhiều lợi ích trong công tác đấu thầu qua mạng, cụ thể:
– Kết nối hiệu quả các nhà thầu với các gói thầu, tăng cường tính minh bạch các thông tin:
+ Hệ thống mạng quốc gia hoạt động tương tự như là một sàn thương mại điện tử, nó giúp kết nối các doanh nghiệp với các chủ đầu tư của các dự án mua sắm công
+ Các dự án này sẽ mời thầu cạnh tranh công khai ở trên trang web http://muasamcong.mpi.gov.vn. Nhà thầu sẽ chỉ cần đăng ký có mạng Internet là họ có thể tiếp cận được thông tin dự án, thông tin gói thầu ở mọi nơi mọi lúc, xóa bỏ được hoàn toàn các cản trở về không gian và cả thời gian. Quá trình giao dịch, quá trình trao đổi thông tin giữa nhà thầu và các bên mời thầu sẽ được thực hiện hoàn toàn trực tuyến ở trên hệ thống.
+ Bên cạnh đó, toàn bộ các thông tin đấu thầu như là kế hoạch lựa chọn về nhà thầu, các thông báo sơ tuyển
– Tiết kiệm chi phí đấu thầu:
+ Mọi thao tác sẽ đều được số hóa, do đó mà chi phí, nhân sự và cả thời gian dành cho đấu thầu cũng sẽ được tiết kiệm đáng kể. Nhà thầu sẽ có thể tải miễn phí các hồ sơ mời thầu ở trên hệ thống, không phải tốn thêm về các phí vận chuyển, in ấn, lưu trú để tham gia đấu thầu.
+ Về phía Nhà thầu, khi tham gia đấu thầu qua mạng sẽ giúp cắt giảm các chi phí đầu vào, làm gia tăng tính cạnh tranh. Về phía các tổ chức công, thì việc giảm chi phí sẽ góp phần tăng hiệu quả sử dụng ngân sách.
– Đơn giản hóa quá trình đấu thầu:
Toàn bộ quy trình đấu thầu qua mạng sẽ đều tối ưu và đơn giản hóa, bắt đầu từ bước lập, đến bước đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, về hồ sơ mời thầu, về chuẩn bị và nộp hồ sơ đến khi mở thầu và đánh giá và công bố kết quả.
Theo Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, thì ngoài tiết kiệm về thời gian, về chi phí, về giảm nhân lực phát hành hồ sơ mời thầu, về hồ sơ yêu cầu, thì đấu thầu qua mạng sẽ còn có nhiều ưu điểm khác như: nó có tính chất bảo mật cao, các nhà thầu không tiếp xúc trực tiếp với các chủ đầu tư, bên mời thầu sẽ đăng tải các thông tin trực tuyến, dễ giám sát, làm giảm tiêu cực trong đấu thầu. Các chủ đầu tư sẽ dễ dàng quản lý các thông tin nhà thầu, các hồ sơ các dự án vì các thông tin đã được lưu trữ trên trang http: /muasamcong.mpi.gov.vn/ nên sẽ không bị mất dữ liệu.
Theo đánh giá, thì việc đấu thầu qua mạng sẽ không những đảm bảo được về thông tin công khai mà sẽ còn lựa chọn được nhiều các nhà thầu tham gia nên sẽ chọn được những nhà thầu tốt nhất. Không chỉ lựa chọn ra được những nhà thầu đáp ứng được đủ năng lực mà đấu thầu qua mạng sẽ còn triệt tiêu được các vấn nạn, đấu thầu “tù mù” hay là lợi dụng việc ” quân xanh, quân đỏ” để được trúng thầu. Đấu thầu qua mạng chính là phương tiện nhanh nhạy, đảm bảo được tính khách quan vô tư và khó thay đổi. Nếu như làm tốt sẽ tiết kiệm được các chi phí xã hội cũng như là kêu gọi được các nhà đầu tư.
3. Những gói thầu phải thực hiện đấu thầu qua mạng:
Thực hiện đấu thầu qua mạng chính là một trong những ưu tiên về vấn đề cải cách đấu thầu nói chung và về đấu thầu mua sắm công nói riêng. Theo Điều 37 Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT quy định về cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu chủ đầu tư, bên mời thầu phải tổ chức đấu thầu qua mạng theo lộ trình sau:
3.1. Năm 2022:
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng về hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh thuộc các lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, thuộc dịch vụ tư vấn mà có giá gói thầu là không quá 10 tỷ đồng và thuộc về lĩnh vực xây lắp mà có giá gói thầu là không quá 20 tỷ đồng, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng các phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng ở trong năm sẽ phải bảo đảm được tổng số lượng của gói thầu đạt tối thiểu là 80% số lượng gói thầu và đạt tối thiểu là 70% tổng giá trị gói thầu mà áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức chào hàng cạnh tranh, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng các hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức chào hàng cạnh tranh có sử dụng vốn nhà nước để thực hiện mua sắm nhằm duy trì các hoạt động thường xuyên của các cơ quan nhà nước, của tổ chức chính trị, của tổ chức chính trị-xã hội, của tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội, đơn vị thuộc, lực lượng vũ trang nhân dân, của đơn vị sự nghiệp công lập, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ.
3.2. Năm 2023:
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng các hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức đấu thầu hạn chế, hình thức chào hàng cạnh tranh thuộc về lĩnh vực hàng hóa (bao gồm thuốc), lĩnh vực xây lắp, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ tư vấn mà có giá gói thầu là không quá 200 tỷ đồng, trừ các gói thầu hỗn hợp, gói thầu áp dụng các phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng ở trong năm sẽ phải bảo đảm tổng số lượng gói thầu phải đạt tối thiểu 90% số lượng các gói thầu và tối thiểu là 80% tổng giá trị của gói thầu áp dụng cho hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức đấu thầu hạn chế, hình thức chào hàng cạnh tranh, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng các hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức chào hàng cạnh tranh có sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm để duy trì các hoạt động thường xuyên của các cơ quan nhà nước, của tổ chức chính trị, của tổ chức chính trị-xã hội, của tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội, của đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, của đơn vị sự nghiệp công lập, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ.
3.3. Từ năm 2024 trở đi:
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng cho hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức đấu thầu hạn chế, hình thức chào hàng cạnh tranh thuộc các lĩnh vực hàng hóa (bao gồm thuốc), xây lắp, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ tư vấn mà có giá gói thầu không quá 500 tỷ đồng, trừ các gói thầu hỗn hợp, các gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Việc tổ chức lựa chọn các nhà thầu qua mạng ở trong năm sẽ phải bảo đảm được tổng số lượng gói thầu phải đạt tối thiểu 95% số lượng các gói thầu và tối thiểu phải 90% tổng giá trị các gói thầu áp dụng các hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức đấu thầu hạn chế, hìn h thức chào hàng cạnh tranh, trừ gói thầu hỗn hợp, gói thầu áp dụng các phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với tất cả (100%) các gói thầu áp dụng các hình thức đấu thầu rộng rãi, hình thức chào hàng cạnh tranh có sử dụng vốn nhà nước nhằm để mua sắm nhằm duy trì về hoạt động thường xuyên của các cơ quan nhà nước, của tổ chức chính trị, của tổ chức chính trị-xã hội, của tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội – nghề nghiệp, của tổ chức xã hội, của đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, của đơn vị sự nghiệp công lập, trừ các gói thầu hỗn hợp, gói thầu áp dụng phương thức hai giai đoạn ở một túi hồ sơ, hai giai đoạn ở hai túi hồ sơ.
Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:
– Quyết định 1402/QĐ-TTg 2016 về lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016 – 2025;
– Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT quy định về cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu chủ đầu tư.
