Vẻ đẹp trữ tình của dòng sông Đà được Nguyễn Tuân khắc họa từ dòng chảy, màu nước, đến sự trữ tình bên hai bờ sông. Để có một bài phân tích vẻ đẹp trữ tình của con sông Đà tốt, dưới đây chúng tôi xin được giới thiệu những mẫu dàn ý phân tích vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình dòng sông Đà hay nhất.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý phân tích vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông Đà hay nhất:
a. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân cùng với tác phẩm Người lái đò sông Đà.
– Đề cập đến vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của sông Đà.
b. Thân bài
*Trữ tình trong dòng chảy
– Khi nhìn từ trên cao xuống, dòng sông Đà hiện lên như hình ảnh của “cái dây thừng ngoằn ngoèo”, uốn lượn khắp cảnh quan.
– Tại những đoạn yên lặng của dòng chảy, nó như hình ảnh của một cô gái kiều diễm, “tuôn dài, tuôn dài như một áng tóc trữ tình”. Mái tóc của cô gái ấy, đầu tóc, chân tóc, ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc ‘bung nở hoa ban, hoa gạo’’, tạo nên hình ảnh đẹp đến nao lòng.
– Điệp ngữ “tuôn dài” mô tả một dòng sông vô tận và uyển chuyển, như nốt nhạc trong bản tình ca. Nhịp văn tạo hình ảnh của dòng sông như đang ru nhẹ trong gió, tạo nên bức tranh tự nhiên bình yên và huyền bí.
– So sánh dòng sông như “áng tóc trữ tình” là sáng tạo nghệ thuật, nhân hóa dòng sông thành nhân vật cuốn hút.
– Sự thay đổi tính cách của dòng sông, như một người bệnh, “đôi khi dịu dàng, đôi khi gắt gỏng,” tạo nên hình ảnh đa dạng và đầy chất thơ.
*Sự trữ tình trong màu nước
– Mùa xuân, sông Đà chuyển sang màu “xanh ngọc bích” tươi mát, trong vắt, không giống màu xanh đậm, hoang sơ của sông Gâm, sông Lô.
– Khi mùa thu đến, nước sông chuyển mình, “lừ lừ chín đỏ”, tạo ra một cảnh quan rực rỡ và cuốn hút.
Liên hệ: Màu nước sông không chỉ phản ánh bản sắc vùng miền mà còn gợi cảm xúc. Ví dụ, sông Hương thay đổi màu theo thời gian, tạo nên một bức tranh màu sắc đầy cuốn hút.
– Dòng sông chưa bao giờ mang màu đen như cách “thực dân Pháp đã đổ mực Tây vào sông”, và họ đặt cho nó một tên không phản ánh vẻ đẹp tự nhiên và sự trong sáng của sông.
*Trữ tình ở hai bên bờ sông
– Đôi bờ sông lặng lẽ như tờ giấy trắng: “Từ thời xa xưa của các triều đại Lý, Trần, Lê’’ quãng sông này đã luôn giữ được vẻ bình yên, tĩnh lặng như tờ giấy trắng, không hề thay đổi theo thời gian.
– “Bờ sông hoang dại’’ mộng mơ như một bức tranh tiền sử chưa từng bị chạm vào, “hồn nhiên, ngây thơ như một nỗi niềm cổ tích từ thời xa xưa”.
– Bờ sông Đà, bãi cát trắng bên sông Đà, chuồn chuồn và bươm bướm bay lượn trên dòng sông Đà, tất cả tạo nên một khung cảnh thơ mộng.
– Dạo bước dọc sông, sẽ thấy cảnh quan yên bình, búp cỏ trên đồi núi mở rộ và đàn hươu nhỏ thưởng thức cỏ gianh đẫm sương.
– Một con cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông, tạo nên khung cảnh sinh động khi làm đàn hươu vụt mất.
– Sông Đà, nhắc đến Tản Đà, là “dải Đà bọt nước lênh đênh – Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình”, thể hiện mối tình đầy đam mê với thiên nhiên.
c. Kết luận
– Bày tỏ cảm nghĩ về ý nghĩa của hình ảnh vẻ đẹp trữ tình của sông Đà.
2. Dàn ý phân tích vẻ đẹp trữ tình của con sông Đà chi tiết:
a. Mở bài
– “Người lái đò sông Đà” là tác phẩm tùy bút đầy ấn tượng của Nhà văn Nguyễn Tuân, chắt lọc từ “Sông Đà”.
– Ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông Đà qua câu văn mượt mà, êm đềm, thể hiện sự sâu lắng, trầm tư và như tiếng hát ngân nga trong lòng người đọc.
b. Thân bài
*Nét đẹp thơ mộng và trữ tình của sông Đà
– Thác ghềnh và dòng chảy hùng vĩ chỉ còn trong ký ức. Thuyền, dường như được thời gian đẩy dịu dàng, trôi trên dòng nước, tạo ra một không gian lãng mạn, xa xôi và yên bình.
– Thiên nhiên ở đây đẹp, trong trẻo và kỳ thú. Cỏ gianh trên đồi núi tươi tắn, hươu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương tạo nên khung cảnh yên ả.
– Bờ sông hoang dại giống như bờ tiền sử, mang vẻ đẹp hồn nhiên như câu chuyện cổ tích, mở ra hình ảnh mênh mông, lãng mạn của dòng sông, như bức tranh sống động về thiên nhiên và cuộc sống.
– Trong bức tranh sắc nét, người và cảnh tạo nên sự tương giao mạnh mẽ, hư thực đan xen thơ mộng: Tiếng còi vang trong không gian, hươu ngộ ngẩng nhìn, như thắc mắc khách từ xa đã trải qua bao sóng gió. Điều này khơi dậy cảm xúc sâu sắc, mơ màng giữa thực và hư.
=> Nghệ thuật tinh tế của ngòi bút lãng mạn đã khắc họa một bức tranh sống động, đầy màu sắc bằng ngôn ngữ phong phú, tạo ra hình ảnh ấn tượng và sâu sắc.
– Nhà văn dùng chi tiết “cá quẫy đuổi” để tạo hình ảnh sống động, khiến người đọc cảm thấy như đang thực sự ở trong cuộc sống.
– Cái tĩnh hàm chứa sự biến hóa liên tiếp: thuyền, hươu, cỏ sương, tiếng còi, đàn cá. Mỗi hình ảnh mang thông điệp sâu sắc. Cảnh và vật đều động, mang hơi thở cuộc sống nhiều chiều. Đây không chỉ là mô tả cuộc sống, mà còn là triết lý về sự thay đổi không ngừng.
– Thưởng ngoạn vẻ đẹp sông Đà, lòng ông dậy lên cảm giác liên tưởng về lịch sử, về tình cảm đối với cố nhân: nhắc tới đời Lí đời Trần.
=> Nhà văn bày tỏ với dòng sông, hòa mình vào nó, nghe nhịp cuộc đời mới, nhớ và thương cho quê hương. Ông thể hiện tình yêu, quan tâm và nhớ thương sâu sắc về quê hương.
– Khi ngắm sông Đà, ông liên tưởng mạnh về lịch sử và cố nhân, nhớ lại kỷ niệm thời Lí, Trần.
– Trước vẻ đẹp hoang dại, ông suy nghĩ về tiếng còi tàu, biểu tượng sự tiến bộ hiện đại.
– Ông trải lòng với dòng sông, thấm đượm tình yêu đất nước, lắng nghe giọng nói của hòn đá thác, như thể ông đang trôi theo những con đò trên sông.
c. Kết bài
– Tóm tắt vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của con sông Đà và tác phẩm “Người lái đò sông Đà”.
3. Dàn ý phân tích vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình dòng sông Đà:
a. Mở bài
– Tìm hiểu về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm “Người lái đò sông Đà”, nổi tiếng với khả năng mô tả và diễn đạt cảm xúc sắc sảo.
– Khám phá vẻ đẹp trữ tình của dòng sông Đà, biểu tượng của bình yên, cuộc sống hàng ngày và văn hóa nơi đây, nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học.
b. Thân bài
*Trữ tình trong dòng chảy
– Dòng sông Đà, như “dây thừng ngoằn ngoèo” uốn lượn qua núi rừng, hùng vĩ từ trên cao.
– Như thiếu nữ kiều diễm, nó “tuôn dài” qua mây trời Tây Bắc bung nở hoa.
– Điệp ngữ “tuôn dài” tạo nên vẻ đẹp uyển chuyển của sông, so sánh như “áng tóc trữ tình”.
– Sông Đà thay đổi, “chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại gắt gỏng ngay”, phong phú và hấp dẫn.
*Trữ tình trong màu nước
– Mùa xuân, nước sông Đà mang ‘’màu xanh ngọc bích’’ tươi mát, khác hẳn với ‘’màu xanh canh hến của sông Gâm và sông Lô’’, mang đến một cảm giác yên bình, thanh thản.
– Khi mùa thu đến, nước lại chuyển sang màu đỏ chín, như da mặt của một người say rượu, tạo ra một cảnh sắc thật ấn tượng và đáng nhớ.
– Tuy nhiên, chưa lúc nào là một màu sắc tăm tối, như cái cách mà thực dân Pháp đã biến con sông trở nên tối tăm bằng cách đổ mực Tây vào, rồi đặt cho nó một cái tên không được tôn trọng.
*Trữ tình tại đôi bờ sông
– Đôi bờ sông lặng như tờ: “Từ thời kỳ của các triều đại Lý, Trần, Lê, quãng sông này đã trải qua nhiều thay đổi nhưng vẫn giữ được vẻ yên bình, lặng lẽ đến ngạc nhiên”.
– “Bờ sông hoang dại như tiền sử”, đưa chúng ta trở lại nỗi niềm cổ tích và lịch sử ban đầu.
– “Bờ sông Đà, chuồn chuồn, bươm bướm”, hình ảnh thơ mộng.
– “Chào ôi, nhìn sông, vui như thấy nắng sau mưa, như mơ đứt nối lại”. Sông tái hiện niềm vui hồi sinh và mơ đứt quãng được nối lại.
– Dọc sông: “tịnh không người; cỏ gianh đồi núi ra nõn búp, đàn hươu ngốn búp cỏ đẫm sương”. Hình ảnh mang cảm giác yên bình, như thời gian ngừng trôi, chỉ có thiên nhiên tồn tại.
– Trên mặt nước, cảnh tượng cá dầm xanh vọt lên, bung trắng mặt sông, đuổi mất đàn hươu, vẽ nên bức tranh sống động, linh hoạt và đa dạng của cuộc sống dưới lòng sông.
– Thơ Tản Đà “dải Đà bọt nước lênh đênh – Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình” mô tả vẻ đẹp của dòng sông Đà, sử dụng ngôn ngữ phong phú, tạo cảm giác như đang đứng bên bờ sông ngắm cảnh.
c. Kết luận
– Bày tỏ cảm nghĩ về vẻ đẹp trữ tình của sông Đà.
THAM KHẢO THÊM:
