Việc đầu tiên để có một bài văn tốt là phải lập dàn ý. Việc lập dàn ý sẽ giúp vạch rõ các luận điểm cần có trong bài làm. Dưới đây là tổng hợp một số mẫu dàn ý phân tích hình tượng người lái đò sông Đà. Cùng với một số lưu ý khi làm bài phân tích hình tượng người lái đò sông Đà.
Mục lục bài viết
- 1 1. Dàn ý phân tích hình tượng Người lái đò sông Đà:
- 2 2. Dàn ý phân tích hình ảnh người lái đò sông Đà:
- 3 3. Dàn ý phân tích hình tượng người lái đò sông Đà chi tiết:
- 4 4. Dàn ý phân tích hình ảnh người lái đò sông Đà chi tiết:
- 5 5. Những điểm cần chú ý khi phân tích hình tượng Người lái đò sông Đà:
1. Dàn ý phân tích hình tượng Người lái đò sông Đà:
Mở bài:
Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, dẫn dắt, giới thiệu tác phẩm Người lái đò sông Đà.
Thân bài:
+ Luận điểm 1: Nhận xét khái quát phong cách sáng tác của nhà văn Nguyễn Tuân
Ngay từ nhan đề tác phẩm, tác giả đã đưa hình tượng con người vào trung tâm, cốt để miêu tả con người.
Phong cách nghệ thuật hướng tới cái đẹp, cái hoàn mỹ. Con người trong tác phẩm là chủ thể trữ tình, là nhân vật trung tâm, tác phẩm xoay quanh cái đẹp con người
+ Luận điểm 2: Phân tích hình tượng người lái đò được xây dựng với những nét đẹp điển hình:
Vượt thạch trận sông Đà, nắm rõ từng cửa sinh, tử, từng đá hòn tảng đá, cái hút nước trên thạch trận: Chứng minh sự dũng cảm, kiên cường, người lái đò là một anh hùng trên sông nước.
Những hành động nhanh gọn, dứt khoát và điêu luyện: “Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép, vút, vút… Cửa ngoài rồi cửa trong cùng. Thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được, lượn được.” Thể hiện người lái đò là một người nghệ sĩ.
Không chỉ vậy, người lái đò còn là một người lao động bình dị đã cống hiến cao cả một cách thầm lặng.
Đó là những biểu tượng của con người say mê công việc, yêu nghề bất chấp hiểm nguy, vất vả. Nguyễn Tuân không hề gọi tên cụ thể mà chỉ sử dụng “ông lái đò” để gọi người lái đò như muốn khắc họa hình ảnh hình tượng nhân vật người lao động bình dị nói chung.
+ Luận điểm 3: Khái quát phong cách nghệ thuật trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.
Kết bài:
Khẳng định lại vấn đề, nêu cảm nhận về hình tượng người lái đò.
2. Dàn ý phân tích hình ảnh người lái đò sông Đà:
Mở bài:
Giới thiệu tác giả, dẫn dắt tới tác phẩm và khái quát hình ảnh người lái đò sông Đà.
Thân bài:
+ Công việc của người lái đò hàng ngày đều phải đối diện với thiên nhiên hung bạo, đức trước cửa tử và cửa sinh, làm công việc lái đò trên sông Đà.
+ Về lai lịch: Xuất thân của người lái đò được tác giả làm mờ, chỉ tập trung vào miêu tả ngoại hình để ngợi ca những con người vô danh thầm lặng cống hiến. Ngoại hình khỏe khoắn của người lao động gắn bó với nghề nghiệp thể hiện qua các câu văn miêu tả: “tay lêu nghêu như cái sào. Chân ông lúc nào cũng khuỳnh khuỳnh, … chất mun”
+ Miêu tả chi tiết về người lái đò:
Là người có lòng dũng cảm, yêu nghề, luôn “giữ mái chèo, nén vết thương, hai chân kẹp chặt lấy cuống lái”. Có thể liên hệ mở rộng đến Huấn Cao trong Chữ người tử tù để dẫn dắt sang hình tượng người lái đò.
Là người từng trải, hiểu biết và thành thạo, lành nghề: “trên sông Đà ông xuôi ngược hơn một trăm lần”, “nhớ tỉ mỉ … những luồng nước”, “sông Đà đối với ông lái đò ấy như một thiên anh hùng mà ông đã thuộc … xuống dòng”
Là người mưu trí, bản lĩnh và tài ba: Ung dung đối đầu thác dữ, lái đò không chút nghỉ tay, lái đò có chiến thuật, nắm chắc binh pháp của thần sông, là người nghệ sĩ tài hoa, coi chiến thắng “con quỷ quái” là chuyện thường…
+ Khái quát phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân
Kết bài:
Nêu cảm nhận của bản thân về hình tượng nhân vật người lái đò, nhận xét giá trị tác phẩm.
3. Dàn ý phân tích hình tượng người lái đò sông Đà chi tiết:
Mở bài:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và khái quát hình tượng người lái đò sông Đà.
Thân bài:
Luận điểm 1: Phân tích hình tượng của con sông Đà:
Sông Đà hùng vĩ, xinh đẹp lúc thì hung bạo, dữ tợn, nguy hiểm, khi lại mềm mại, thơ mộng, trữ tình.
Sự hung bạo của dòng sông:
+ Vách đã dựng đứng kỳ vĩ, ghềnh hát Loóng hung dữ.
+ Hút nước vừa tráng lệ, vừa dữ dội, thác đá ngỗ ngược, bệ vệ, oai phong, ngày đêm bùng bùng như đang oán trách.
+ Sông Đà bố trí ba thạch trận trùng trùng điệp điệp muốn tóm lấy mọi con thuyền qua sông
Sự thơ mộng, mềm mại, trữ tình của dòng sông:
+ Dáng hình dòng sông như dây thừng, như mái tóc tuôn dài thướt tha, mềm mại
+ Màu nước thay đổi theo mùa thật thơ mộng, gợi cảm, đa chiều.
Luận điểm 2: Hình tượng người lái đò sông Đà.
+ Công việc của người lái đò rất nguy hiểm, hàng ngày phải đối mặt với thiên nhiên hung bạo trên mặt sông Đà.
+ Lai lịch được cất giấu, không được tác giả nhắc tới mà chỉ tập trung làm nổi bật ngoại hình để ngợi ca những con người vô danh âm thành cống hiến
+ Vẻ đẹp bình dị của người lao động thông qua nhân vật người lái đò:
Khỏe khoắn, mạnh mẽ
Hiểu biết sâu rộng về con sông: Lão luyện, thông thuộc và thành thạo công việc: “đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng. Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần… Cho nên ông có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở.”
Có trình độ lái đò điêu luyện
+ Người lái đò là một người nghệ sĩ tài ba: Người lái đò vào cuộc vượt thác như vị chỉ huy bước vào trận đánh. Đi đò thông thuộc cửa sinh cửa tử, nắm rõ nghệ thuật lái đò trong lòng bàn tay, biết cách “bài binh bố trận” để vượt thác nguy hiểm (phân tích ba lần vượt trùng)
=> Ông lái đò không phải là người lái đò thông thường, ông là người anh hùng, người nghệ sĩ trong công việc chèo đò, vượt thác. Ông chính là đại diện cho người con Tây Bắc, là chất vàng mười của đất nước ta.
Kết bài:
Nêu cảm nhận và đánh giá về hình tượng nhân vật ông lái đò
4. Dàn ý phân tích hình ảnh người lái đò sông Đà chi tiết:
Mở bài:
Dẫn dắt vào tác phẩm người lái đò sông Đà và hình tượng người lái đò.
Thân bài:
Luận điểm 1: Hình tượng nhân vật người lái đò:
+ Là ông lão 70 tuổi người Tây Bắc đầu đã bạc nhưng thân hình cao to, khỏe khoắn.
+ Là người từng trải, hiểu biết sâu rộng về con sông
+ Thông minh, dũng cảm, không sợ nguy hiểm. (phân tích 3 lần vượt thác)
Luận điểm 2: Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật người lái đò sông Đà
+ Nhân vật chính trong các tác phẩm của Nguyễn Tuân thường là những người nghệ sĩ tài hoa. Trong tác phẩm này, ông lái đò trở thành người nghệ sĩ tài ba trong nghệ thuật vượt thác sông Đà.
+ Thể hiện sự tài hoa, uyên bác của Nguyễn Tuân thông qua nhiều mặt: Sử dụng kiến thức về địa lý, lịch sử, nghệ thuật quân sự, võ thuật, hội họa, điêu khắc, điện ảnh… khi miêu tả thiên nhiên và sự điêu luyện của người lái đò. Ngôn ngữ phong phú, gần gũi mà sâu sắc.
Luận điểm 3: Quan niệm về người lao động thông qua người lái đò của tác giả:
+ Người lao động hiện lên đầy trí dũng, là người nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác, leo ghềnh.
+ Ngụ ý chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ ở chiến trường mà đời thường cũng có. Trí dũng tài ba ngay ở những người lao động bình thường cũng có. Người lái đò sông Đà chính là biểu tưởng cho con người chiến thắng và chinh phục thiên nhiên. Những con người vật lộn với thiên nhiên vì miếng cơm manh áo, họ cũng là những con người anh hùng, anh hùng trong chính công việc của họ.
Kết bài:
+ Nhận định lại vấn đề hình tượng người lái đò và bày tỏ quan niệm về con người. Con người bất kể trong vị trí nghề nghiệp nào, ở địa vị gì, nếu luôn hết lòng vì công việc, thành thạo và cống hiến thì bao giờ cũng đáng kính trọng. Và Nguyễn Tuân cũng là một người tài ba, cống hiến hết mình trong nghề văn chương.
+ Cũng qua tác phẩm người lái đò sông Đà này, các độc giả có thể thấy rõ tấm lòng nặng nghĩa, trọng tình với cuộc đời, với cái đẹp, với non sông đất nước của Nguyễn Tuân.
5. Những điểm cần chú ý khi phân tích hình tượng Người lái đò sông Đà:
Phân tích hình tượng người lái đò sông Đà là một trong những trọng tâm khi nghiên cứu tác phẩm này. Để có một bài phân tích sâu sắc và toàn diện, bạn cần chú ý đến những điểm sau:
Quan hệ tương tác giữa người lái đò và sông Đà:
- Đối thủ và đồng hành: Sông Đà không chỉ là một môi trường làm việc mà còn là một đối thủ đầy thử thách. Người lái đò phải đối mặt với sự hung dữ, hiểm trở của dòng sông nhưng đồng thời cũng phải dựa vào sông để mưu sinh.
- Sự cân bằng giữa sức mạnh và sự uyển chuyển: Người lái đò phải vừa mạnh mẽ để đối đầu với những con sóng dữ, vừa uyển chuyển để điều khiển con thuyền qua những đoạn sông hẹp.
- Tinh thần chinh phục và sự hòa hợp: Người lái đò không chỉ đơn thuần chinh phục sông Đà mà còn tìm cách hòa hợp với nó. Họ hiểu rõ đặc tính của sông và tìm cách khai thác tối đa tiềm năng của dòng sông.
Những phẩm chất nổi bật của người lái đò:
- Kiến thức và kinh nghiệm: Người lái đò là những người am hiểu sâu sắc về sông Đà, họ nắm vững những quy luật của dòng chảy, biết cách tận dụng những điểm yếu của sông để vượt qua.
- Bản lĩnh và dũng cảm: Trước sự hung dữ của sông Đà, người lái đò vẫn giữ được sự bình tĩnh, tỉnh táo. Họ đối mặt với hiểm nguy bằng một tinh thần dũng cảm, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.
- Sự khéo léo và mưu trí: Để chiến thắng sông Đà, người lái đò phải sử dụng rất nhiều mưu mẹo, kỹ năng. Họ như những nhà chiến lược, luôn tìm cách đoán trước những động thái của sông và đưa ra những quyết định chính xác.
- Tinh thần lạc quan: Dù công việc đầy hiểm nguy nhưng người lái đò vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Họ coi sông Đà không chỉ là một nơi làm việc mà còn là một phần của cuộc sống.
Ý nghĩa hình tượng người lái đò:
- Biểu tượng cho con người lao động: Người lái đò là đại diện cho những người lao động chân chất, cần cù, luôn đối mặt với khó khăn, thử thách.
- Biểu tượng cho sức mạnh của ý chí: Người lái đò đã chiến thắng thiên nhiên bằng sức mạnh của ý chí, nghị lực và kinh nghiệm.
- Biểu tượng cho tinh thần dân tộc: Hình tượng người lái đò thể hiện ý chí tự cường, tinh thần không khuất phục của dân tộc Việt Nam.
Phương pháp phân tích:
- Phân tích chi tiết các đoạn văn miêu tả người lái đò: Chú ý đến ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ của nhân vật.
- So sánh người lái đò với các hình tượng khác: So sánh người lái đò với sông Đà, với thiên nhiên Tây Bắc, với những con người khác trong tác phẩm.
- Liên hệ với bối cảnh lịch sử – xã hội: Phân tích hình tượng người lái đò trong mối quan hệ với lịch sử, văn hóa của vùng Tây Bắc.
Lưu ý:
- Không chỉ dừng lại ở việc liệt kê các phẩm chất: Cần phân tích sâu sắc các phẩm chất đó, tìm hiểu nguyên nhân hình thành và ý nghĩa của chúng.
- Kết hợp nhiều phương pháp phân tích: Sử dụng các phương pháp phân tích như phân tích hình tượng, phân tích tâm lý, phân tích xã hội…
- Liên hệ với thực tế: So sánh hình tượng người lái đò với những người lao động trong cuộc sống hiện đại.
Một số câu hỏi gợi ý để bạn tự đặt ra khi phân tích:
- Vì sao Nguyễn Tuân lại dành nhiều tâm huyết để xây dựng hình tượng người lái đò?
- Những phẩm chất nào của người lái đò khiến bạn ấn tượng nhất?
- Hình tượng người lái đò có ý nghĩa gì đối với bạn?
- Bạn có thể liên hệ hình tượng người lái đò với những nhân vật khác trong văn học không
THAM KHẢO THÊM:
