Để hiểu biết nhiều về mảng công nghệ internet, phần dưới đây Đặc điểm và cơ chế giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR) - một công cụ đặc biệt là công nghệ internet. Hi vọng bài viết này sẽ giúp các độc giả hiểu được thêm về vấn đề này. Sau đây mời các bạn vào tham khảo.
Mục lục bài viết
1. Đặc điểm giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR):
Giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR) là một thuật ngữ ghép giữa “trực tuyến” và “giải quyết tranh chấp thay thế” (ADR). ODR được hiểu một cách rộng rãi trên thế giới là việc sử dụng các biện pháp ADR với sự hỗ trợ của công nghệ internet. ODR bao gồm một loạt các thủ tục giải quyết tranh chấp thay thế được thực hiện qua cơ chế trực tuyến, như internet hoặc các hình thức công nghệ khác cho phép kết nối thông tin ảo trên mạng. Các bên tranh chấp không cần phải gặp trực tiếp nhau trong một không gian vật chất nhất định.
ODR không chỉ chú trọng vào giải quyết các xung đột trong lĩnh vực Thương mại Điện tử (TMĐT). Tại Hoa Kỳ, nơi mà ODR phát triển mạnh mẽ và được áp dụng rộng rãi, Liên đoàn Luật sư Hoa Kỳ (ABA) đã xác nhận rằng ODR sử dụng các quy trình giải quyết xung đột thay thế để giải quyết khiếu nại xuất phát từ các giao dịch TMĐT trực tuyến và cả các xung đột xuất phát từ các sự kiện không liên quan đến internet, được gọi là xung đột “ngoại tuyến.” Ở Việt Nam, không chỉ ở các quốc gia phát triển, nhiều tranh chấp từ các giao dịch không sử dụng internet đang được giải quyết thông qua phương tiện trực tuyến.
Bản chất của ODR là sự hợp nhất giữa ADR và một công cụ đặc biệt là công nghệ internet. Do đó, ODR chứa đựng tất cả các đặc điểm của ADR, bao gồm tính tự nguyện, linh hoạt trong quá trình giải quyết, khả năng tiết kiệm thời gian và chi phí, và sự tự quyết cao giữa các bên, cũng như tính không bắt buộc tuân thủ thỏa thuận giải quyết xung đột (trừ khi có quyết định từ trọng tài).
2. Cơ chế giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR):
Hệ thống ODR là một ứng dụng phần mềm được các tổ chức hỗ trợ giải quyết tranh chấp trực tuyến xây dựng nhằm cung cấp dịch vụ giải quyết tranh chấp trực tuyến cho các bên khi phát sinh tranh chấp, đặc biệt là trong các trường hợp như tranh chấp thương mại điện tử, tranh chấp tiêu dùng có giá trị nhỏ và tranh chấp dân sự, kinh tế mà các bên có sự xa cách về mặt địa lý. Tùy thuộc vào chức năng và phạm vi hoạt động của từng tổ chức ODR, hệ thống này cung cấp ba phương thức giải quyết tranh chấp như sau:
(i) Thương lượng trực tuyến giữa các bên tranh chấp;
(ii) Hòa giải trực tuyến giữa các bên với sự tham gia của hòa giải viên thuộc tổ chức ODR;
(iii) Xét xử tranh chấp theo thủ tục trọng tài trực tuyến nếu tổ chức ODR có chức năng hoạt động trọng tài.
Trình tự và thủ tục giải quyết tranh chấp trực tuyến trên hệ thống ODR phụ thuộc chặt chẽ vào quy định pháp luật tại từng quốc gia. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông, các thủ tục này được thực hiện nhanh chóng và thuận tiện. So với việc giải quyết tranh chấp theo cách truyền thống, giải quyết tranh chấp trực tuyến tại tổ chức ODR mang lại những ưu điểm như sau: Trước hết, hệ thống ODR cho phép các bên thực hiện toàn bộ quá trình xử lý tranh chấp từ việc nộp đơn yêu cầu xét xử, nộp tài liệu, bằng chứng, đến việc liên lạc giữa tổ chức ODR và các bên tranh chấp, cũng như giữa các bên tranh chấp với nhau. Tất cả những bước này diễn ra trên nền tảng ODR trực tuyến mà các bên có quyền truy cập. Việc tích hợp công nghệ vào các giai đoạn, tiến trình và thủ tục giải quyết tranh chấp như vậy giúp việc giải quyết tranh chấp trở nên thuận tiện, thúc đẩy tiến trình này trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn đáng kể so với phương thức truyền thống tại tòa án.
3. ODR có vai trò hỗ trợ và đóng góp quan trọng của công nghệ internet:
ODR đóng một vai trò hỗ trợ và đóng góp quan trọng trong bối cảnh của công nghệ internet. Đây là một số điểm mà ODR chơi một vai trò quan trọng và tích cực trong môi trường công nghệ internet:
- Hệ thống ODR có khả năng tích hợp và sử dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, học máy, và chuỗi khối để tạo ra một hệ thống thông minh. Điều này giúp tự động hóa quy trình giải quyết tranh chấp, làm cho nó nhanh chóng và hiệu quả hơn.
- Một trong những lợi ích quan trọng của ODR là giảm chi phí giải quyết tranh chấp. Sự sử dụng internet cho quy trình này giảm bớt cần thiết phải có những cuộc họp trực tiếp và các thủ tục phức tạp, giảm đáng kể chi phí liên quan đến việc giải quyết tranh chấp.
- ODR mang lại sự thuận lợi và dễ dàng cho các bên tham gia giải quyết tranh chấp trực tuyến. Bằng cách sử dụng các nền tảng trực tuyến, người dùng có thể tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp mà không cần phải di chuyển đến nơi định sẵn hay chờ đợi thời gian cố định.
- ODR giúp đảm bảo tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn pháp lý trong quá trình giải quyết tranh chấp. Các tổ chức ODR thường đảm bảo rằng quy trình giải quyết tranh chấp của họ tuân thủ các quy định pháp luật liên quan và mang lại công bằng và minh bạch
