Đặc điểm của tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi 

1. Khái niệm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:

Để hiểu như thế nào là tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, trước hết chúng ta cần phải hiểu các khái niệm giao cấu, thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là gì?

Thứ nhất, giao cấu không còn là khái niệm mới hay xa lạ với chúng ta. Nhưng chúng ta cần hiểu đúng giao cấu là như thế nào, để phân biệt rõ với khái niệm thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Trước đây, pháp luật chưa có quy định rõ như thế nào là giao cấu nên có nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm này. Ví dụ như theo Đại từ điển Tiếng Việt thì giao cấu là “cùng thực hiện chức năng sinh sản” (giữa con đực và con cái); Đào Duy Anh định nghĩa là âm và dương giao hợp với nhau trai gái làm tính giao với nhau (relations sexuelles) … Tuy nhiên, để tránh việc hiểu không đúng, tránh sự nhầm lẫn thì Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã có cách giải thích rõ ràng. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết số 06/2019/NQ- HĐTP ngày 01/10/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng một số quy định tại các điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 của Bộ luật hình sự và việc xét xử vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi, “1. Giao cấu quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào…”. Cũng theo nghị quyết này, bộ phận sinh dục nam được giải thích là dương vật; bộ phận sinh dục nữ bao gồm âm hộ, âm đạo. Theo đó, có thể hiểu rằng, giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam (dương vật) vào bộ phận sinh dục nữ (âm hộ, âm đạo), với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.

Thứ hai, cũng theo nghị quyết trên, thì “hành vi quan hệ tình dục khác quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây: a) Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác; b) Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác”. Dụng cụ tình dục là những dụng cụ được sản xuất chuyên dùng cho hoạt động tình dục (ví dụ: dương vật giả, âm hộ giả, âm đạo giả…) hoặc những đồ vật khác nhưng được sử dụng cho hoạt động tình dục. Như vậy, có thể hiểu hành vi quan hệ tình dục khác là hành vi của những người cùng giới tính hoặc hoặc khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể, dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.

Hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác được quy định trong Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi phải được sự đồng ý của người bị hại, vì nếu bị hại không đồng ý mà bị cưỡng bức, ép buộc thực hiện thì sẽ cấu thành tội phạm khác như tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi hoặc tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Mặt khác, theo lý luận về cấu thành tội phạm trong khoa học pháp lý hình sự, thông thường, những cấu thành tội phạm không mô tả dấu hiệu hậu quả thì được coi như thực hiện với lỗi cố ý. Như vậy, tội phạm trong Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi – Điều 145 Bộ luật hình sự được coi như thực hiện với lỗi cố ý.

Từ những nội dung trên, có thể đưa ra khái niệm chung về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi như sau: “Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ hoặc sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể, dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào do người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý nhằm thỏa mãn nhu cầu về sinh lý với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có sự thuận tình của họ, xâm hại quyền được bảo vệ về sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi”.

2. Đặc điểm của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:

Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người. Tội danh này có những đặc điểm như sau:

Thứ nhất, tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hành vi trực tiếp xâm phạm đến sự phát triển bình thường về mặt tâm sinh lý, sinh học cũng như sự an toàn về tình dục của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Đối tượng tác động của tội phạm này là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là nam hoặc nữ. Những người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là những người chưa phát triển đầy đủ, toàn diện thể lực, trí tuệ, tinh thần và cũng là nhóm đối tượng dễ bị xâm hại.

Thứ hai, hành vi khách quan của tội này là hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác giữa người đã thành niên với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hoàn toàn có sự tự nguyện (hay sự đồng thuận) từ phía bị hại, sự đồng thuận này xuất phát từ nhiều lý do khác nhau như: Từ quan hệ yêu đương khám phá, tảo hôn … Tuy nhiên, mặc dù có sự đồng thuận của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong việc thực hiện hành vi giao cấu nhưng những nhà lập pháp vẫn coi đây là hành vi phạm tội và quy định tội danh này trong BLHS với mức hình phạt cao nhất là đến 15 năm tù, (khoản 3 Điều 145 BLHS năm 2015) là bởi vì với mục đích là nhằm bảo vệ một cách hiệu quả nhất đối với tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của những người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, vì ở độ tuổi này họ chưa có đầy đủ sự nhận thức về ý chí cũng như lý trí, tâm sinh lý phát triển chưa hoàn thiện nên rất dễ bị người đã trưởng thành lợi dụng, lừa gạt để xâm hại.

Hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là dấu hiệu và bắt buộc trong mặt khách quan của Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, hay nói cách khác chỉ coi là phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi khi người phạm tội đã thực hiện hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, nếu chỉ có tính chất dâm ô mà không có hành vi giao cấu thì không cấu thành tội phạm này mà câu thành những tội phạm khác tương ứng.

Thứ ba, chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt, đó là về độ tuổi, người phạm tội bắt buộc phải là người đã đủ 18 tuổi trở lên và không kể là nam hay là nữ, khi thực hiện hành vi phạm tội họ phải có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự, nếu họ chưa đủ 18 tuổi thì không phải là chủ thể của tội này.

Thứ tư, người phạm tội thực hiện hành vi với lỗi cố ý. Điều đó có nghĩa là khi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác người phạm tội biết rõ người mà mình giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là người ở độ tuổi từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hành vi nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn thực hiện. Những trường hợp thật sự có sự nhầm tưởng về tuổi thì không cấu thành tội phạm này vì không thỏa mãn dấu hiệu lỗi.

3. Ý nghĩa của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:

Con người là đối tượng bảo vệ hàng đầu của luật hình sự nói riêng và của pháp luật nói chung. Bảo vệ con người đòi hỏi trước hết phải bảo vệ tính mạng, sức khỏe, bảo vệ nhân phẩm và danh dự của họ. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thuộc nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người. Việc quy định Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự Việt Nam nhằm bảo vệ những người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là những đối tượng còn non nớt về mọi mặt, chưa biết tự bảo vệ mình, tránh bị người đã thành niên lợi dụng, dụ dỗ, lôi kéo. Qua đó thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta đối với tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và sự phát triển bình thường về mặt tâm sinh lý của những người từ đủ 13 tuổi đến 16 tuổi nói riêng và của trẻ em nói chung.

Mặt khác, quy định tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự Việt Nam nhằm góp phần bảo vệ quyền bất khả xâm phạm về con người nói chung và quyền về trẻ em nói riêng trên cơ sở đó giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tới hành vi, mức độ nguy hiểm của loại tội phạm này để đưa ra quyết định về mức độ pháp lý phù hợp. BLHS là nguồn quan trọng, là nơi duy nhất xác định cấu thành của từng loại tội phạm cụ thể giúp các cơ quan chức năng, cơ quan có thẩm quyền có căn cứ xác thực để quá trình điều tra, truy tố, xét xử diễn ra công bằng, khách quan, đúng người đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, từ đó đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa, đáp ứng được yêu cầu cải cách tư pháp trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm.