Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018 của Tòa án nhân dân tối cao

1. Tóm tắt nội dung Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018: 

Nội dung chính của Công văn:

• Mục đích: Làm rõ quy định pháp luật về trường hợp người bị hại rút yêu cầu khởi tố vụ án hình sự, đảm bảo việc áp dụng thống nhất trên toàn quốc.
• Nội dung chính: Công văn tập trung vào việc giải thích các tình huống cụ thể có thể xảy ra khi người bị hại rút yêu cầu khởi tố, đặc biệt là trường hợp rút yêu cầu tại giai đoạn phúc thẩm.
• Hướng dẫn xử lý: Công văn đưa ra hướng dẫn chi tiết cho các cơ quan tố tụng về cách xử lý các trường hợp này, đảm bảo việc tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Điểm nổi bật của Công văn:

• Không giới hạn thời điểm rút yêu cầu: Người bị hại có thể rút yêu cầu khởi tố tại bất kỳ giai đoạn nào của tố tụng, kể cả khi vụ án đã được khởi tố.
• Hậu quả của việc rút yêu cầu: Nếu người bị hại rút yêu cầu khởi tố, vụ án sẽ bị đình chỉ, trừ trường hợp có dấu hiệu bị ép buộc hoặc cưỡng bức.
• Xử lý tại giai đoạn phúc thẩm: Công văn đưa ra hướng dẫn cụ thể về việc xử lý khi người bị hại rút yêu cầu tại giai đoạn phúc thẩm, bao gồm việc hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án.

Ý nghĩa của Công văn:

• Đảm bảo tính khách quan: Công văn giúp đảm bảo tính khách quan và đúng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án hình sự.
• Bảo vệ quyền lợi của người bị hại: Công văn tôn trọng quyền tự quyết của người bị hại trong việc tham gia tố tụng.
• Nâng cao hiệu quả tố tụng: Công văn góp phần nâng cao hiệu quả của quá trình tố tụng hình sự.

Tầm quan trọng của Công văn:

Công văn 254/TANDTC-PC là một văn bản hướng dẫn quan trọng, cung cấp cơ sở pháp lý vững chắc cho các cơ quan tố tụng trong việc giải quyết các vụ án hình sự liên quan đến việc người bị hại rút yêu cầu khởi tố.

Tóm lại: Công văn 254/TANDTC-PC được Tòa án nhân dân Tối cao ban hành nhằm hướng dẫn cụ thể về việc xử lý các trường hợp người bị hại rút yêu cầu khởi tố vụ án hình sự. Văn bản này tập trung vào việc giải thích và áp dụng Điều 155 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS).

2. Thuộc tính văn bản Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018:

3. Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018 có còn hiệu lực không?

Công văn 254/TANDTC-PC được Tòa án nhân dân tối cao ban hành vào ngày 26/11/2018, có hiệu lực từ ngày 26/11/2018. Hiện văn bản vẫn đang có hiệu lực thi hành.

4. Các văn bản có liên quan đến Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018:

Công văn 5887/VKSTC-V14 năm 2019 về giải đáp khó khăn, vướng mắc liên quan đến quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và thi hành án hình sự do Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành

Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP về hướng dẫn áp dụng quy định tại các Điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 của Bộ luật Hình sự và việc xét xử vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành

Thông tư 02/2018/TT-TANDTC quy định chi tiết việc xét xử vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành

Quyết định 505/QĐ-VKSTC năm 2017 về Quy chế công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử vụ án hình sự do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành

Bộ luật tố tụng hình sự 2015

Công văn 127/2001/KHXX của Toà án nhân dân tối cao về việc khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can

5. Toàn văn nội dung Công văn số 254/TANDTC-PC ngày 26/11/2018 của Tòa án nhân dân tối cao: 

Kính gửi:
– Các Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự các cấp;
– Các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao.
Thời gian qua, Tòa án nhân dân tối cao nhận được phản ánh của một số Tòa án về trường hợp vụ án đã được khởi tố theo yêu cầu của người bị hại, nhưng người đã yêu cầu khởi tố rút lại yêu cầu theo quy định tại Điều 155 của Bộ luật Tố tụng hình sự. Về vấn đề này, sau khi xin ý kiến các thành viên Hội đồng Thẩm phán và trao đổi với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao có ý kiến như sau:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 155 của Bộ luật Tố tụng hình sự thì: “Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án”. Khác với Bộ luật Tố tụng hình sự năm 20031, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã không giới hạn về thời điểm mà người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu. Do đó, tùy từng trường hợp cụ thể mà các Tòa án giải quyết như sau:

Tại giai đoạn xét xử sơ thẩm: Người đã yêu cầu khởi tố vụ án hình sự rút yêu cầu trước ngày mở phiên tòa sơ thẩm thì Thẩm phán chủ tọa phiên tòa căn cứ vào Điều 45, điểm a khoản 1 Điều 282 của Bộ luật Tố tụng hình sự ra quyết định đình chỉ vụ án; Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố vụ án hình sự rút yêu cầu tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử hoặc Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn căn cứ vào khoản 2 Điều 155, Điều 299 của Bộ luật Tố tụng hình sự ra quyết định đình chỉ vụ án; Trường hợp sau khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm vẫn còn thời hạn kháng cáo, kháng nghị mà người đã yêu cầu khởi tố vụ án hình sự rút yêu cầu thì Tòa án phải hướng dẫn họ làm đơn kháng cáo để Tòa án cấp phúc phẩm xem xét giải quyết việc rút yêu cầu theo thủ tục phúc thẩm.

Tại giai đoạn xét xử phúc thẩm: Trường hợp có kháng cáo, kháng nghị mà tại giai đoạn xét xử phúc thẩm người đã yêu cầu khởi tố vụ án hình sự rút yêu cầu thì Hội đồng xét xử hoặc Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn căn cứ vào khoản 2 Điều 155 và Điều 359 của Bộ luật Tố tụng hình sự hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án. Trong bản án phúc thẩm, Tòa án phải nhận định rõ lý do hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án là do người đã yêu cầu khởi tố vụ án hình sự rút yêu cầu, không phải do lỗi của Tòa án cấp sơ thẩm.

Trên đây là ý kiến của Tòa án nhân dân tối cao để các Tòa án nghiên cứu, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử. Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc đề nghị phản ánh ngay cho Tòa án nhân dân tối cao (thông qua Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học) để có hướng dẫn bổ sung kịp thời./.

KT. CHÁNH ÁN
PHÓ CHÁNH ÁN

Nguyễn Trí Tuệ
 

(1) Khoản 2 Điều 105 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 quy định “2. Trong trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu trước ngày mở phiên tòa sơ thẩm thì vụ án phải được đình chỉ.

Trong trường hợp có căn cứ để xác định người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn có thể tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

Người bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.”