Công ty đa quốc gia là gì? Đặc điểm, phân loại và ví dụ?

Công ty đa quốc gia (MNC) là một tổ chức doanh nghiệp sở hữu và kiểm soát việc sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ tại ít nhất một quốc gia khác với quốc gia của mình. Kiểm soát được coi là một khía cạnh quan trọng của MNC, để phân biệt với các tổ chức đầu tư danh mục quốc tế, chẳng hạn như một số quỹ tương hỗ quốc tế đầu tư vào các tập đoàn ở nước ngoài chỉ đơn giản là để đa dạng hóa rủi ro tài chính.

1. Công ty đa quốc gia là gì?

- Khái niệm công ty đa quốc gia (MNC):

Một tập đoàn đa quốc gia (MNC) có cơ sở vật chất và các tài sản khác ở ít nhất một quốc gia khác với quốc gia của nó. Một công ty đa quốc gia thường có văn phòng và / hoặc nhà máy ở các quốc gia khác nhau và một trụ sở chính tập trung, nơi họ điều phối quản lý toàn cầu. Một số công ty này, còn được gọi là các tổ chức công ty quốc tế, không quốc tịch hoặc xuyên quốc gia, có thể có ngân sách vượt quá ngân sách của một số quốc gia nhỏ.

- Các tập đoàn đa quốc gia tham gia kinh doanh tại hai hoặc nhiều quốc gia. MNC có thể có tác động kinh tế tích cực đối với quốc gia nơi hoạt động kinh doanh đang diễn ra. Nhiều người tin rằng sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ có ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế với ít cơ hội việc làm hơn. Kinh doanh xuyên quốc gia được coi là đa dạng hóa đầu tư.

Công ty đa quốc gia tiếng Anh là Multinational corporation – MNC.

2. Đặc điểm, phân loại và ví dụ:

- Cách thức hoạt động của một tập đoàn đa quốc gia (MNC):

Tập đoàn đa quốc gia, hay doanh nghiệp đa quốc gia, là một tập đoàn quốc tế có hoạt động kinh doanh trải rộng giữa ít nhất hai quốc gia. Một số nhà chức trách coi bất kỳ công ty nào có chi nhánh nước ngoài là một tập đoàn đa quốc gia; những người khác giới hạn định nghĩa chỉ những công ty kiếm được ít nhất một phần tư doanh thu bên ngoài quốc gia của họ.

Nhiều doanh nghiệp đa quốc gia có trụ sở tại các quốc gia phát triển. Những người ủng hộ đa quốc gia nói rằng họ tạo ra công ăn việc làm được trả lương cao và hàng hóa công nghệ tiên tiến ở các nước mà nếu không sẽ không có cơ hội hoặc hàng hóa như vậy. Tuy nhiên, những người chỉ trích các doanh nghiệp này tin rằng các tập đoàn này có ảnh hưởng chính trị quá mức đối với các chính phủ, bóc lột các quốc gia đang phát triển và gây ra tình trạng mất việc làm tại chính quê hương của họ.

Lịch sử của đa quốc gia gắn liền với lịch sử của chủ nghĩa thực dân. Nhiều công ty đa quốc gia đầu tiên được ủy quyền theo lệnh của các quốc vương châu Âu để tiến hành các cuộc thám hiểm. Nhiều thuộc địa không do Tây Ban Nha hoặc Bồ Đào Nha nắm giữ đã nằm dưới sự quản lý của một số công ty đa quốc gia sớm nhất trên thế giới. Một trong những công ty đầu tiên ra đời vào năm 1600: Công ty Đông Ấn của Anh, tham gia vào thương mại và thăm dò quốc tế, và điều hành các trạm giao dịch ở Ấn Độ. Các ví dụ khác bao gồm Công ty Châu Phi Thụy Điển, được thành lập vào năm 1649, và Công ty Vịnh Hudson, được thành lập vào thế kỷ 17.

- Các loại công ty đa quốc gia: Có bốn loại công ty đa quốc gia tồn tại. Chúng bao gồm:

+ Một công ty phi tập trung với sự hiện diện mạnh mẽ ở nước sở tại.

+ Một tập đoàn toàn cầu, tập trung, có được lợi thế về chi phí khi có sẵn các nguồn lực giá rẻ.

+ Một công ty toàn cầu xây dựng dựa trên nghiên cứu và phát triển của tập đoàn mẹ.

+ Một doanh nghiệp xuyên quốc gia sử dụng cả ba loại.

- Có sự khác biệt nhỏ giữa các loại tập đoàn đa quốc gia khác nhau. Ví dụ, một công ty xuyên quốc gia - là một loại hình đa quốc gia - có thể có trụ sở tại ít nhất hai quốc gia và trải rộng hoạt động của mình ở nhiều quốc gia để có được phản ứng địa phương cao. Nestlé S.A. là một ví dụ về một tập đoàn xuyên quốc gia thực hiện các quyết định kinh doanh và hoạt động trong và ngoài trụ sở chính của mình.

Trong khi đó, một doanh nghiệp đa quốc gia kiểm soát và quản lý các nhà máy ở ít nhất hai quốc gia. Loại hình đa quốc gia này sẽ tham gia đầu tư nước ngoài, vì công ty đầu tư trực tiếp vào các nhà máy ở nước sở tại để xác nhận quyền sở hữu, do đó tránh được chi phí giao dịch. Apple Inc. là một ví dụ tuyệt vời về một doanh nghiệp đa quốc gia, vì nó cố gắng tối đa hóa lợi thế về chi phí thông qua các khoản đầu tư nước ngoài vào các nhà máy quốc tế.

- Ưu điểm và Nhược điểm của các công ty Đa quốc gia:

Có một số lợi thế để thiết lập các hoạt động quốc tế. Việc có mặt ở nước ngoài như Ấn Độ cho phép một công ty đáp ứng nhu cầu của Ấn Độ về sản phẩm của mình mà không phải trả chi phí giao dịch liên quan đến vận chuyển đường dài.

Các công ty có xu hướng thiết lập hoạt động ở những thị trường mà vốn của họ hiệu quả nhất hoặc mức lương thấp nhất. Bằng cách sản xuất cùng một chất lượng hàng hóa với chi phí thấp hơn, các công ty đa quốc gia giảm giá và tăng sức mua của người tiêu dùng trên toàn thế giới. Thành lập hoạt động ở nhiều quốc gia khác nhau, một công ty đa quốc gia có thể tận dụng các thay đổi về thuế bằng cách đưa hoạt động kinh doanh của mình chính thức vào quốc gia có thuế suất thấp - ngay cả khi hoạt động của nó được tiến hành ở nơi khác. Các lợi ích khác bao gồm thúc đẩy tăng trưởng việc làm trong các nền kinh tế địa phương, tăng tiềm năng thu nhập từ thuế của công ty và tăng nhiều loại hàng hóa.

Sự đánh đổi của toàn cầu hóa - giá cả thấp hơn như trước đây - là việc làm trong nước dễ bị di chuyển ra nước ngoài. Điều này cho thấy rằng điều quan trọng đối với một nền kinh tế là phải có một lực lượng lao động di động hoặc linh hoạt để những biến động trong điều kiện kinh tế không phải là nguyên nhân gây ra thất nghiệp dài hạn. Về mặt này, giáo dục và trau dồi các kỹ năng mới tương ứng với các công nghệ mới nổi là không thể thiếu để duy trì một công việc linh hoạt, có khả năng thích ứng lực lượng.

Những người phản đối các công ty đa quốc gia cho rằng chúng là cách để các tập đoàn phát triển độc quyền (đối với một số sản phẩm nhất định), tăng giá cho người tiêu dùng, kìm hãm cạnh tranh và kìm hãm sự đổi mới. Chúng cũng được cho là có tác động bất lợi đến môi trường vì hoạt động của chúng có thể khuyến khích phát triển đất và làm cạn kiệt các nguồn tài nguyên (tự nhiên) của địa phương.

Việc đưa các công ty đa quốc gia vào nền kinh tế của nước sở tại cũng có thể dẫn đến sự sụp đổ của các doanh nghiệp địa phương nhỏ hơn. Các nhà hoạt động cũng tuyên bố rằng các công ty đa quốc gia vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức, cáo buộc họ trốn tránh luật đạo đức và tận dụng chương trình kinh doanh của họ bằng vốn.

- Những điều tạo nên một công ty đa quốc gia:

Tập đoàn đa quốc gia (MNC) là tập đoàn có hoạt động kinh doanh tại hai hoặc nhiều quốc gia. Các công ty này thường được quản lý từ và có văn phòng trung tâm đặt trụ sở chính tại quốc gia của họ, nhưng có các văn phòng trên toàn thế giới. Chỉ đơn thuần xuất khẩu hàng hóa để bán ra nước ngoài không làm cho một công ty trở thành một công ty đa quốc gia.

- Lý do một công ty muốn trở thành công ty đa quốc gia:

Một công ty có thể tìm cách trở thành MNC để phát triển cơ sở khách hàng trên toàn cầu và tăng thị phần ở nước ngoài. Do đó, mục tiêu chính là tăng lợi nhuận và tăng trưởng. Các công ty có thể muốn giới thiệu sản phẩm của mình theo những cách được sửa đổi hoặc điều chỉnh cho phù hợp với sự nhạy cảm văn hóa cụ thể ở nước ngoài. Các MNC cũng có thể được hưởng lợi từ các cấu trúc thuế hoặc chế độ quản lý nhất định ở nước ngoài.

- Một số rủi ro mà các công ty đa quốc gia phải đối mặt như sau:

Các MNC chịu rủi ro liên quan đến các quốc gia và khu vực khác nhau mà chúng hoạt động. Những rủi ro này có thể bao gồm rủi ro về quy định hoặc pháp lý, bất ổn chính trị, tội phạm hoặc bạo lực, nhạy cảm về văn hóa, cũng như sự biến động của tỷ giá hối đoái tiền tệ. Người dân trong nước cũng có thể không hài lòng với việc MNC thuê ngoài các công việc ở nước ngoài.