Công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi

1. Công dân Việt Nam có được nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi không?

Dựa trên Điều 28 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 quy định về các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài bao gồm:

• Người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài thường trú ở quốc gia cũng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam có thể nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi. 

• Người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài thường trú ở nước ngoài có thể nhận con nuôi đích danh trong những trường hợp cụ thể sau:

+ Là cha dượng hoặc mẹ kế của người được nhận làm con nuôi. 

+ Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi. 

+ Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi. 

+ Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm con nuôi. 

+ Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít nhất là 01 năm.

• Công dân Việt Nam thường trú trong nước có thể nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi..

• Người nước ngoài thường trú tại Việt Nam có thể nhận con nuôi ở Việt Nam. 

Căn cứ theo khoản 1 Điều 40 của Luật Nuôi con nuôi năm 2010, việc công dân Việt Nam đang sinh sống trong nước muốn nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi được quy định cụ thể như sau:

• Công dân Việt Nam phải lập hồ sơ theo quy định tại Điều 17 của Luật Nuôi con nuôi và gửi hồ sơ này đến Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp sẽ xem xét hồ sơ và cấp giấy xác nhận người nhận con nuôi có đủ điều kiện nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật Việt Nam trong thời gian 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Điều này nhằm đảm bảo rằng quá trình nhận con nuôi diễn ra minh bạch và theo đúng quy định pháp luật, giúp bảo vệ quyền lợi của cả người nhận nuôi và trẻ em được nhận nuôi.

• Trong trường hợp cần thiết, Bộ Tư pháp có thể yêu cầu Sở Tư pháp nơi người nhận nuôi thường trú tiến hành xác minh thông tin. Quá trình xác minh này có thể làm kéo dài thời hạn xem xét, nhưng không được vượt quá 60 ngày. Việc này nhằm đảm bảo mọi thông tin trong hồ sơ đều chính xác và người nhận nuôi thật sự có đủ điều kiện để nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ em.

Như vậy, pháp luật Việt Nam công nhận và quy định rõ ràng quy trình để công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi. Việc lập hồ sơ và nộp lên Bộ Tư pháp là bắt buộc để được xem xét và cấp giấy xác nhận, đảm bảo quá trình nhận con nuôi diễn ra theo đúng quy định pháp luật. Bộ Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra, xác minh hồ sơ để đảm bảo người nhận nuôi có đủ điều kiện nuôi dưỡng trẻ em theo quy định của pháp luật Việt Nam. 

2. Điều kiện để công dân Việt Nam thường trú trong nước nhận con nuôi là người nước ngoài?

Điều kiện đối với người nhận con nuôi được quy định tại Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 rất cụ thể và có mục đích bảo đảm cho sự phát triển và bảo vệ quyền lợi của con nuôi. Theo quy định này, người nhận con nuôi phải đáp ứng một số tiêu chí như sau

• Đầu tiên, người nhận con nuôi phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, điều này có nghĩa là họ phải có đủ khả năng và trách nhiệm pháp lý để chịu trách nhiệm về hành vi và hành động của mình đối với con nuôi.

• Thứ hai, người nhận con nuôi phải từ 20 tuổi trở lên để đảm bảo họ có đủ sự trưởng thành và kinh nghiệm sống để nuôi dưỡng và giáo dục con nuôi một cách có hiệu quả.

• Thứ ba, người nhận nuôi con nuôi cũng cần có điều kiện về sức khỏe, kinh tế và chỗ ở ổn định để đảm bảo sự thuận tiện cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con nuôi.

• Cuối cùng, người nhận con nuôi phải có tư cách đạo đức tốt để đảm bảo rằng họ có thể cung cấp môi trường sống và giáo dục tích cực cho con nuôi.

Ngoài ra, Luật cũng quy định một số trường hợp cụ thể không được nhận con nuôi, như đang bị hạn chế một số quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên, đang chấp hành hình phạt tù, chưa được xóa án tích về các tội phạm nghiêm trọng liên quan đến tính mạng, sức khỏe và danh dự của người khác và có hành vi ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cháu, những người có công nuôi dưỡng mình hoặc có hành vi như ép buộc, dụ dỗ hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

Theo quy định, người nhận con nuôi phải có độ tuổi từ 20 trở lên, đảm bảo đủ khả năng tài chính và sức khỏe để chăm sóc, nuôi dưỡng, và giáo dục con. Người nhận nuôi con nuôi cũng phải có phẩm chất đạo đức tốt và không được nằm trong các trường hợp bị cấm nhận nuôi con.

3. Có thể đổi quốc tịch của con nuôi là người nước ngoài thành quốc tịch Việt Nam không?

Căn cứ Điều 31 Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền đối với quốc tịch như sau:

• Quyền có quốc tịch: Cá nhân có quyền có quốc tịch, điều này được xác định rõ ràng trong Bộ luật dân sự để bảo vệ quyền cơ bản của con người.

• Xác định, thay đổi quốc tịch: Việc xác định, thay đổi, nhập, thôi, và trở lại quốc tịch Việt Nam đều do Luật Quốc tịch Việt Nam quy định. Quy định này đảm bảo mọi thủ tục liên quan đến quốc tịch đều tuân theo quy định pháp luật, đảm bảo tính minh bạch và chính xác.

• Quyền của người không quốc tịch: Người không quốc tịch cư trú, sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam cũng được bảo đảm quyền lợi theo luật, thể hiện sự công bằng và nhân đạo của pháp luật Việt Nam đối với tất cả những người sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam, không phân biệt quốc tịch.

Căn cứ Điều 37 của Văn bản hợp nhất 05/VBHN-VPQH năm 2014, hợp nhất Luật quốc tịch Việt Nam, quy định về quốc tịch đối với con nuôi chưa thành niên như sau:

• Trẻ em là công dân Việt Nam được người nước ngoài nhận làm con nuôi vẫn được giữ quốc tịch Việt Nam. Điều này đảm bảo quyền lợi và quyền công dân của trẻ em Việt Nam dù được nuôi dưỡng bởi người nước ngoài.

• Trẻ em nước ngoài nhận nuôi bởi công dân Việt Nam: Trẻ em là người nước ngoài được công dân Việt Nam nhận làm con nuôi sẽ có quốc tịch Việt Nam, kể từ ngày việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam công nhận. Quy định này thể hiện sự cởi mở và linh hoạt của pháp luật Việt Nam trong việc đảm bảo quyền lợi cho trẻ em được nhận nuôi.

• Trẻ em có cha mẹ nuôi là công dân Việt Nam và người nước ngoài: Trẻ em là người nước ngoài có cha mẹ nuôi, trong đó một người là công dân Việt Nam và người kia là người nước ngoài, sẽ được nhập quốc tịch Việt Nam theo đơn xin nhập quốc tịch của cha mẹ nuôi. Quy định này còn miễn các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật Quốc tịch Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập quốc tịch.

• Việc thay đổi quốc tịch của con nuôi trong độ tuổi từ đủ 15 đến chưa đủ 18 phải có sự đồng ý bằng văn bản của chính người được nhận nuôi. 

Như vậy, theo quy định của pháp luật, trẻ em là người nước ngoài được công dân Việt Nam nhận làm con nuôi sẽ có quốc tịch Việt Nam ngay khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận. Đối với trẻ em từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi, việc thay đổi quốc tịch cần có sự đồng ý bằng văn bản của chính người được nhận nuôi.

THAM KHẢO THÊM:

• Cha mẹ nuôi là gì? Điều kiện, thủ tục nhận nuôi con nuôi?
• Trình tự thủ tục nhận nuôi con nuôi trong nước tại Việt Nam