Con nưa là con gì? Có thật không? Con nưa 9 lỗ mũi là con gì?

1. Con nưa là con gì? 

Con nưa được coi là một loài rắn khổng lồ và cực kỳ nguy hiểm. Đây là một loại rắn độc thuộc chi Daboia, xuất xứ từ Ấn Độ. Nưa là một trong bốn loài rắn độc chính tại Ấn Độ, cùng với rắn hổ mang Ấn Độ, rắn cạp nia Ấn Độ và rắn lục hoa cân. Loài này phân bố rộng khắp châu Á, đặc biệt phổ biến ở Đông Nam Á, phía nam Trung Quốc và Đài Loan.

Mặc dù nưa và trăn có vẻ ngoài tương tự nhau và đều thuộc họ trăn, nhưng chúng có điểm khác biệt quan trọng là nưa có độc tố chết người, trong khi trăn thì không. Ở Việt Nam, đã có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra do nhầm lẫn giữa hai loài này.

Một điểm khác biệt rõ ràng là nưa có 9 lỗ mũi, còn trăn chỉ có 2 lỗ mũi, vì vậy dân gian thường gọi là “nưa 9 lỗ mũi”. Nưa có đầu thường ngóc lên khi di chuyển, răng chứa đầy nọc độc, trong khi trăn thường bò sát đất và không có độc tố. Nưa cũng có mùi hôi như xác chết, có thể phát hiện từ xa hàng chục mét. Chúng sống dưới bóng cây trong rừng ẩm ướt, khác với trăn thường trú ẩn trong các hốc đá hoặc hang động. Máu và mật của trăn không độc, nhưng máu và mật của nưa lại có độc tố, vì vậy không nên ăn.

2. Cách nhận biết con nưa:

Với những nguy hiểm mà loài nưa mang lại, việc nhận biết và tránh xa chúng là vô cùng cần thiết. Cả nưa và trăn đều thuộc họ trăn, do đó rất dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, trong khi trăn khá hiền lành, nưa lại chứa nọc độc nguy hiểm, có thể gây tử vong.

Ở Việt Nam đã có nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra do nhầm lẫn giữa hai loài này, vì vậy bạn cần nắm vững các dấu hiệu để phân biệt chúng. Theo kinh nghiệm của những người đi rừng lâu năm, bạn có thể nhận diện nưa qua các đặc điểm sau:

• Lỗ mũi: Nưa không chỉ có 2 lỗ mũi như trăn mà còn có thêm 7 lỗ hô hấp khác, tổng cộng là 9 lỗ mũi.
• Đầu: Phần đầu của nưa thường nhô lên với hàm răng chứa đầy nọc độc. Trên đầu của chúng có 8 vết đen giống như những cái đầu nhỏ khác, do đó có người gọi nưa là “rắn 9 đầu”.
• Mùi hôi: Nưa có mùi hôi thối như xác chết, có thể nhận ra từ khoảng cách xa hàng chục mét.
• Môi trường sống: Chúng thường trú ẩn trong hang hoặc những nơi ẩm ướt.
• Hoạt động: Nưa hoạt động cả ngày lẫn đêm và thường dùng đuôi để dụ dỗ con mồi.
• Thức ăn: Nưa ăn các loài bò sát, gặm nhấm, lưỡng cư và một số loài chim sống trên mặt đất, thường tấn công con mồi một cách bất ngờ.
• Dấu vết: Khi di chuyển, nưa để lại dấu vết là hai lằn dài trên mặt đất.
• Trọng lượng: Nưa nặng khoảng 60-100kg, trung bình là 80kg.
• Sinh sản: Nưa đẻ từ 13 đến 30 trứng mỗi lứa và chúng sẽ bảo vệ trứng trong suốt thời gian ấp từ 5 đến 7 tuần.

3. Độc tính của nọc độc nưa:

“Nưa 9 lỗ mũi” là tên gọi khác của loài nưa, và chúng cực kỳ độc. Bị nưa cắn có thể dẫn đến sưng tấy, nhiễm trùng và nếu không điều trị kịp thời, có thể nguy hiểm đến tính mạng. Đặc biệt, vào ban đêm, nưa thở ra khí độc, gây nguy hiểm, nhất là đối với trẻ em.

Ăn thịt nưa có thể gây co giật, rối loạn nhịp tim, đau cơ, nôn mửa và suy thận, đe dọa tính mạng. Người bị ngộ độc do ăn thịt nưa thường biểu hiện sốt cao, rét run, vã mồ hôi, nôn, đau đầu, chóng mặt và tổn thương gan. Ngộ độc nặng có thể dẫn đến tử vong, còn ngộ độc nhẹ cũng phải nhập viện cấp cứu và điều trị lâu dài.

Chất độc của nưa rất nguy hiểm, được cho là nguy hiểm hơn so với rắn độc thông thường. Một số thông tin cho rằng cách duy nhất để chữa ngộ độc là sử dụng da nưa làm thuốc giải, nhưng điều này chưa được kiểm chứng. Nưa có hai sợi râu dài trước mũi, chứa chất nhầy màu trắng độc, thường được phun ra để giết con mồi và tự vệ.

Ở Việt Nam đã có nhiều trường hợp ngộ độc dẫn đến tử vong sau khi ăn thịt nưa. Gần đây, một gia đình 5 người ở Gia Lai cùng 7 người khác phải nhập viện do ngộ độc sau khi ăn thịt nưa. Năm 2014, ba cha con ở Đắk Lắk bị liệt do ăn tiết canh nưa. Năm 2013, một nông dân ở Gia Lai bị nưa cắn chết do nhầm lẫn với trăn.

Cả nưa và trăn đều thuộc họ trăn, nên khó phân biệt đối với người bình thường. Thịt và máu trăn không độc, nhưng thịt và máu nưa lại rất độc, đặc biệt là ruột nưa chứa nhiều độc tố. Vì vậy, không nên ăn thịt nưa dưới bất kỳ hình thức nào để tránh ngộ độc nghiêm trọng.

4. Cách ngăn con nưa xuất hiện trong nhà:

Việc ngăn chặn con nưa xâm nhập vào nhà là vô cùng quan trọng để bảo vệ sự an toàn của gia đình bạn. Dưới đây là những biện pháp chi tiết để tránh loài động vật nguy hiểm này:

• Dọn dẹp và giữ vệ sinh các khu vực ẩm thấp:

– Thường xuyên vệ sinh những nơi ẩm thấp và thiếu ánh sáng như góc tủ, gầm tủ, khe rãnh và ống thoát nước. Đây là những nơi lý tưởng cho nưa sinh sống và phát triển.

– Đảm bảo nhà cửa luôn khô ráo và thông thoáng để hạn chế môi trường sống của chúng.

• Quản lý rác thải và thức ăn thừa:

– Loài nưa bị thu hút bởi mùi thức ăn thối rữa. Hãy thường xuyên đổ rác và dọn dẹp thức ăn thừa ngay lập tức để không tạo điều kiện cho nưa ẩn nấp.

– Sử dụng thùng rác có nắp kín để ngăn mùi và giữ vệ sinh.

• Loại bỏ xác động vật:

– Nưa ăn các loài động vật nhỏ. Vì vậy, hãy loại bỏ xác động vật trong hoặc xung quanh nhà để không thu hút chúng.

– Kiểm tra kỹ càng các khu vực quanh nhà, đặc biệt là những nơi khuất, để đảm bảo không có xác động vật nào còn sót lại.

• Xử lý trứng và tổ nưa:

– Khi phát hiện trứng hoặc thấy dấu hiệu nưa ẩn nấp quanh nhà, hãy liên hệ với chuyên gia để xử lý. Tránh tự mình đuổi chúng vì điều này có thể gây nguy hiểm.

– Đặc biệt chú ý đến những khu vực có thể là nơi nưa đẻ trứng, như các khu vực ẩm ướt và rậm rạp.

• Cắt tỉa cây cối xung quanh nhà:

– Loài nưa thích ẩn nấp trong bụi rậm và cây cối ẩm thấp để săn mồi. Vì vậy, hãy thường xuyên cắt tỉa cây cối, loại bỏ bụi rậm để giảm thiểu chỗ ẩn nấp cho chúng.

– Giữ sân vườn sạch sẽ và thoáng đãng để nưa không có nơi trú ngụ.

• Đặt lưới chống động vật:

– Sử dụng lưới chống động vật xung quanh nhà để ngăn nưa chui vào từ các lỗ hổng, cửa sổ hoặc cửa ra vào.

– Kiểm tra và sửa chữa các khe hở trong nhà để đảm bảo nưa không có đường vào.

Nhờ chuyên gia khi phát hiện nưa:

– Nếu phát hiện nưa trong nhà, không tự ý xua đuổi. Hãy gọi ngay cho chuyên gia động vật để xử lý an toàn. Nưa có nọc độc mạnh và khả năng tự vệ cao, nên rất dễ tấn công nếu bị đe dọa.

• Đặt bẫy động vật:

– Đặt bẫy ở những nơi nưa có thể xâm nhập như góc tối và khu vực ẩm thấp. Tuy nhiên, hãy cẩn thận để bẫy không gây nguy hiểm cho các thành viên khác trong gia đình.

– Kiểm tra bẫy thường xuyên và xử lý kịp thời nếu phát hiện nưa.

5. Cách sơ cứu khi bị con nưa cắn:

• Nhận biết dấu hiệu bị con nưa cắn

+ Vết thương sưng phù và nhiễm trùng:

Vết cắn từ con nưa thường gây sưng phù nhanh chóng và có nguy cơ nhiễm trùng cao.

+ Triệu chứng ngộ độc:

Sốt cao: Nạn nhân có thể bị sốt cao ngay sau khi bị cắn.

Rét run và mồ hôi: Sau cơn sốt, nạn nhân có thể cảm thấy rét run và ra mồ hôi nhiều.

Nôn mửa và đau đầu: Những triệu chứng này thường xuất hiện kèm theo chóng mặt.

Rối loạn tiêu hóa: Nạn nhân có thể bị tiêu chảy, đau bụng.

+ Đau nhức cơ bắp và uể oải:

Nạn nhân sẽ cảm thấy đau nhức ở cơ bắp và cảm giác như có vật gì cắn vào xương, khiến họ khó di chuyển.

• Các bước sơ cứu khi bị con nưa cắn

+ Giữ bình tĩnh:

Trấn an nạn nhân và giữ cho họ bình tĩnh, hạn chế di chuyển để giảm sự lan truyền của nọc độc.

+ Gọi cấp cứu:

Ngay lập tức gọi cấp cứu hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Việc điều trị sớm là cực kỳ quan trọng.

+ Rửa vết thương:

Rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà phòng. Tránh dùng cồn hoặc các chất khử trùng mạnh có thể gây kích ứng thêm.

+ Băng vết thương:

Sử dụng băng ép hoặc vải sạch để băng kín vết thương, nhưng không nên buộc quá chặt để tránh cản trở lưu thông máu.

+ Giữ vết thương thấp hơn tim:

Nếu có thể, giữ vết cắn ở vị trí thấp hơn tim để giảm tốc độ lan truyền của nọc độc.

+ Tránh hút nọc độc:

Không cố gắng hút nọc độc ra bằng miệng, vì điều này có thể gây nhiễm trùng thêm và không hiệu quả trong việc loại bỏ nọc độc.

+ Không dùng đá hoặc nước lạnh:

Tránh dùng đá hoặc nước lạnh để chườm lên vết thương, vì điều này có thể làm tổn thương mô xung quanh và không giúp giảm độc tố.

+ Không uống rượu hoặc cà phê:

Tránh cho nạn nhân uống rượu, cà phê hoặc các thức uống có cồn và caffein, vì chúng có thể làm tăng tốc độ hấp thu nọc độc.

+ Chăm sóc y tế chuyên nghiệp

Đến bệnh viện ngay lập tức: Ngộ độc nưa có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể, bao gồm hô hấp, tiêu hóa và các cơ quan khác. Việc điều trị cần sự can thiệp của các chuyên gia y tế.

Trong mọi trường hợp, việc tư vấn với các chuyên gia y tế và tuân thủ hướng dẫn của họ là quan trọng nhất để đảm bảo người bị cắn nhận được sự chăm sóc và điều trị đúng cách.