Dưới đây là chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử dành cho quý bạn đọc và quý thầy cô tham khảo nhằm phục vụ cho quá trình học và giảng dạy!
Mục lục bài viết
- 1 1. Đặc điểm môn học:
- 2 2. Quan điểm xây dựng chương trình:
- 3 3. Mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
- 4 4. Yêu cần cần đạt chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
- 5 5. Nội dung khát quát chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
- 6 6. Phương pháp giáo dục chương trình phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
1. Đặc điểm môn học:
Lịch sử là môn học tập trung vào việc nghiên cứu và khám phá các sự kiện, quá trình và hành động của con người trong quá khứ và tác động của chúng đến thế giới hiện tại. Dưới đây là một số đặc điểm chính của môn học Lịch sử:
– Nghiên cứu các sự kiện quan trọng: Lịch sử tập trung vào các sự kiện và quá trình quan trọng trong quá khứ, như các cuộc chiến tranh, các cuộc cách mạng, sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội…
– Phân tích và đánh giá: Lịch sử không chỉ miêu tả các sự kiện trong quá khứ, mà còn phân tích và đánh giá tác động của chúng đến thế giới hiện tại. Nó tập trung vào việc giải thích các sự kiện và quá trình đã xảy ra và tìm hiểu cách chúng ảnh hưởng đến tương lai.
– Nghiên cứu các tư tưởng và chính sách: Lịch sử tập trung vào việc nghiên cứu các tư tưởng, chính sách và hệ thống giá trị đã hình thành trong quá khứ và ảnh hưởng đến thế giới hiện tại.
– Sử dụng tài liệu lịch sử: Lịch sử sử dụng nhiều loại tài liệu khác nhau, bao gồm tài liệu viết tay, tài liệu in, tài liệu hình ảnh, tài liệu âm thanh và tài liệu trực tuyến.
– Tập trung vào kỹ năng đọc, viết và tư duy phản biện: Lịch sử yêu cầu học sinh phát triển kỹ năng đọc, viết và tư duy phản biện. Họ phải đọc các tài liệu lịch sử phức tạp, viết các bài luận phân tích và đánh giá các sự kiện lịch sử và sử dụng tư duy phản biện để giải thích và phân tích các vấn đề lịch sử.
– Thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng lịch sử: Lịch sử giúp học sinh hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh họ, tôn trọng và trân trọng những giá trị và truyền thống đã được hình thành trong quá khứ.
2. Quan điểm xây dựng chương trình:
2.1. Khoa học, hiện đại:
Chương trình môn Lịch sử giúp học sinh tiếp cận lịch sử trên cơ sở vận dụng những thành tựu hiện đại của khoa học lịch sử và khoa học giáo dục.
2.2. Hệ thống, cơ bản:
Trục phát triển chính của Chương trình môn Lịch sử là hệ thống các chủ đề và chuyên đề học tập về những vấn đề cơ bản của lịch sử thế giới, lịch sử khu vực Đông Nam Á và lịch sử Việt Nam, nhằm nâng cao và mở rộng kiến thức thông sử mà học sinh đã được học ở cấp trung học cơ sở.
3. Mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
– Nắm vững kiến thức về lịch sử Việt Nam và thế giới: Học sinh phải hiểu về các sự kiện, quá trình lịch sử, tư tưởng, giá trị và truyền thống của Việt Nam và thế giới. Họ cần nắm vững và đánh giá các sự kiện, quá trình lịch sử, đồng thời phát triển khả năng so sánh, phân tích và đánh giá giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, tư tưởng và giá trị khác nhau.
– Phát triển kỹ năng tư duy phản biện và xử lý thông tin: Học sinh phải học cách xử lý các nguồn tài liệu lịch sử, đánh giá chúng, sử dụng tư duy phản biện và logic để giải thích và phân tích các sự kiện lịch sử. Họ cần phát triển khả năng phân tích, đánh giá, suy luận, triển khai giải pháp và giải quyết vấn đề thông qua kỹ năng nghiên cứu và xử lý thông tin lịch sử.
– Nâng cao ý thức về tôn trọng và bảo vệ giá trị lịch sử: Học sinh cần phải hiểu rõ hơn về các giá trị và truyền thống đã được hình thành trong lịch sử, đồng thời phải có ý thức và sự tôn trọng những giá trị này. Họ cần phát triển khả năng tự nhận thức và trách nhiệm với việc bảo vệ, phát huy giá trị lịch sử, đồng thời tránh việc giảm nhẹ hoặc xuyên tạc lịch sử.
4. Yêu cần cần đạt chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
4.1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực chung:
Môn Lịch sử góp phần hình thành, phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể.
4.2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù:
Chương trình môn Lịch sử giúp học sinh phát triển năng lực lịch sử trên nền tảng kiến thức cơ bản và nâng cao về lịch sử thế giới, khu vực và Việt Nam thông qua hệ thống chủ đề, chuyên đề về lịch sử chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá, văn minh. Năng lực lịch sử có các thành phần là: tìm hiểu lịch sử; nhận thức và tư duy lịch sử; vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học.
Các biểu hiện cụ thể của năng lực lịch sử được trình bày trong bảng sau:
| Thành phần năng lực | Biểu hiện |
| TÌM HIỂU LỊCH SỬ | – Nhận diện được các loại hình tư liệu lịch sử; hiểu được nội dung, khai thác và sử dụng được tư liệu lịch sử trong quá trình học tập. – Tái hiện và trình bày được dưới hình thức nói hoặc viết diễn trình của các sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử từ đơn giản đến phức tạp; xác định được các sự kiện lịch sử trong không gian và thời gian cụ thể. |
| NHẬN THỨC VÀ TƯ DUY LỊCH SỬ | – Giải thích được nguồn gốc, sự vận động của các sự kiện lịch sử từ đơn giản đến phức tạp; chỉ ra được quá trình phát triển của lịch sử theo lịch đại và đồng đại; so sánh sự tương đồng và khác biệt giữa các sự kiện lịch sử, lí giải được mối quan hệ nhân quả trong tiến trình lịch sử. – Đưa ra được những ý kiến nhận xét, đánh giá của cá nhân về các sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử trên cơ sở nhận thức và tư duy lịch sử; hiểu được sự tiếp nối và thay đổi của lịch sử; biết suy nghĩ theo những chiều hướng khác nhau khi xem xét, đánh giá, hay đi tìm câu trả lời về một sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử. |
| VẬN DỤNG KIẾN THỨC, KĨ NĂNG ĐÃ HỌC | Rút ra được bài học lịch sử và vận dụng được kiến thức lịch sử để lí giải những vấn đề của thực tiễn cuộc sống; trên nền tảng đó, có khả năng tự tìm hiểu những vấn đề lịch sử, phát triển năng lực sáng tạo, có khả năng tiếp cận và xử lí thông tin từ những nguồn khác nhau, có ý thức và năng lực tự học lịch sử suốt đời. |
5. Nội dung khát quát chương trình giáo dục phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
5.1. Nội dung cốt lõi:
| Mạch nội dung | Lớp 10 | Lớp 11 | Lớp 12 |
| – Vai trò của Sử học | x | ||
| LỊCH SỬ THẾ GIỚI | |||
| Một số nền văn minh thế giới thời kì cổ – trung đại | x | ||
| Các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử thế giới | x | ||
| Cách mạng tư sản và sự phát triển của chủ nghĩa tư bản | x | ||
| Sự hình thành và phát triển của chủ nghĩa xã hội | x | ||
| Thế giới trong và sau Chiến tranh lạnh | x | ||
| Quá trình phát triển kinh tế – xã hội của nước Mỹ từ năm 1945 đến nay | x | ||
| Công cuộc cải cách mở cửa ở Trung Quốc từ năm 1978 đến nay | x | ||
| LỊCH SỬ ĐÔNG NAM Á | |||
| Văn minh Đông Nam Á | x | ||
| Quá trình giành độc lập dân tộc của các quốc gia Đông Nam Á | x | ||
| ASEAN: Những chặng đường lịch sử | x | ||
| LỊCH SỬ VIỆT NAM | |||
| Một số nền văn minh trên đất nước Việt Nam (trước năm 1858) | x | ||
| Cộng đồng các dân tộc Việt Nam | x | ||
| – Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và chiến tranh giải phóng dân tộc trong lịch sử Việt Nam (trước Cách mạng tháng Tám năm 1945) | x | ||
| Làng xã Việt Nam trong lịch sử | x | ||
| Một số cuộc cải cách lớn trong lịch sử Việt Nam (trước năm 1858) | x | ||
| Lịch sử bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông | x | ||
| Cách mạng tháng Tám năm 1945, chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam (từ tháng 8 năm 1945 đến nay) | x | ||
| Công cuộc Đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay | x | ||
| – Lịch sử quan hệ đối ngoại Việt Nam | x | ||
| Hồ Chí Minh trong lịch sử Việt Nam | x |
5.2. Chuyên đề học tập:
a) Mục tiêu
Bên cạnh nội dung giáo dục cốt lõi, trong mỗi năm học, những học sinh có thiên hướng khoa học xã hội và nhân văn được chọn học một số chuyên đề học tập. Mục tiêu của các chuyên đề này là:
– Mở rộng, nâng cao kiến thức và năng lực lịch sử đáp ứng yêu cầu phân hoá sâu ở cấp trung học phổ thông.
– Giúp học sinh hiểu sâu hơn vai trò của sử học trong đời sống thực tế, những ngành nghề có liên quan đến lịch sử để học sinh có cơ sở định hướng nghề nghiệp sau này cũng như có đủ năng lực để giải quyết những vấn đề có liên quan đến lịch sử và tiếp tục tự học lịch sử suốt đời.
– Tăng cường hoạt động trải nghiệm thực tế, giúp học sinh phát triển tình yêu, sự say mê, ham thích tìm hiểu lịch sử dân tộc Việt Nam, lịch sử thế giới.
b) Nội dung các chuyên đề học tập
| Mạch nội dung | Lớp 10 | Lớp 11 | Lớp 12 |
| CHUYÊN ĐỀ ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP Chuyên đề 10.1: Các lĩnh vực của Sử học | X | ||
| CHUYÊN ĐỀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ Chuyên đề 10.2: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá ở Việt Nam Chuyên đề 11.1: Lịch sử nghệ thuật truyền thống Việt Nam Chuyên đề 12.1: Lịch sử tín ngưỡng và tôn giáo ở Việt Nam | x |
x |
x |
| CHUYÊN ĐỀ NÂNG CAO KIẾN THỨC Chuyên đề 10.3: Nhà nước và pháp luật Việt Nam trong lịch sử Chuyên đề 11.2: Chiến tranh và hoà bình trong thế kỉ XX Chuyên đề 11.3: Danh nhân trong lịch sử Việt Nam Chuyên đề 12.2: Nhật Bản: Hành trình lịch sử từ năm 1945 đến nay Chuyên đề 12.3: Quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam | x |
x x |
x x
|
6. Phương pháp giáo dục chương trình phổ thông tổng thể môn Lịch sử:
– Định hướng chung
Phương pháp dạy học tích cực chú trọng tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập gắn với những tình huống của cuộc sống; gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn; tăng cường tự học, làm việc trong nhóm nhằm phát triển các phẩm chất chủ yếu, các năng lực chung (năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo) và năng lực lịch sử cho học sinh, đáp ứng mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông.
Định hướng phương pháp hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung
a) Phương pháp hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu
b) Phương pháp hình thành và phát triển các năng lực chung
Xem thêm link đính kém dưới bài viết!
