Chu kỳ kinh doanh giống như thủy triều: một sự lên xuống tự nhiên, không bao giờ kết thúc và dòng chảy từ thủy triều lên đến thủy triều xuống. Vậy chu kỳ kinh doanh là gì? Đặc trưng, tác dụng và các giai đoạn như thế nào, cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Mục lục bài viết
1. Chu kỳ kinh doanh là gì?
Chu kỳ kinh doanh, đôi khi được gọi là “chu kỳ thương mại” hoặc “chu kỳ kinh tế”, đề cập đến một loạt các giai đoạn trong nền kinh tế khi nó mở rộng và hợp đồng. Liên tục lặp lại, nó chủ yếu được đo lường bằng sự gia tăng và giảm xuống của tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở một quốc gia.
Các chu kỳ kinh doanh là phổ biến cho tất cả các quốc gia có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa. Tất cả các nền kinh tế như vậy sẽ trải qua những giai đoạn tăng trưởng và suy giảm tự nhiên này, mặc dù không phải tất cả cùng một lúc. Tuy nhiên, với sự gia tăng toàn cầu hóa, các chu kỳ kinh doanh có xu hướng xảy ra vào những thời điểm tương tự giữa các quốc gia thường xuyên hơn so với trước đây.
Hiểu được các giai đoạn khác nhau của chu kỳ kinh doanh có thể giúp các cá nhân đưa ra quyết định về lối sống, nhà đầu tư đưa ra quyết định tài chính và chính phủ đưa ra quyết định chính sách phù hợp.
2. Đặc trưng, tác dụng và các giai đoạn:
– Các giai đoạn của một chu kỳ kinh doanh:
Tất cả các chu kỳ kinh doanh được kết dính bởi một thời kỳ tăng trưởng kinh tế bền vững, sau đó là một thời kỳ suy giảm kinh tế liên tục. Trong suốt vòng đời của mình, một chu kỳ kinh doanh trải qua bốn giai đoạn có thể xác định được, được gọi là các giai đoạn: mở rộng, đỉnh cao, thu hẹp và đáy.
Mở rộng: Mở rộng, được coi là trạng thái “bình thường” – hoặc ít nhất, là trạng thái mong muốn nhất – của nền kinh tế, là một giai đoạn đi lên. Trong quá trình mở rộng, các doanh nghiệp và công ty đang tăng trưởng đều đặn sản xuất và lợi nhuận của họ, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp và thị trường chứng khoán đang hoạt động tốt. Người tiêu dùng đang mua và đầu tư, và với nhu cầu ngày càng tăng về hàng hóa và dịch vụ, giá cả cũng bắt đầu tăng.
Khi tốc độ tăng trưởng GDP trong khoảng 2% đến 3%, lạm phát ở mức mục tiêu 2%, tỷ lệ thất nghiệp từ 3,5% đến 4,5% và thị trường chứng khoán là một thị trường bò tót, khi đó nền kinh tế được coi là đang trong thời kỳ mở rộng lành mạnh.
– Tuy nhiên, một khi những con số này bắt đầu tăng lên ngoài biên độ truyền thống của chúng, thì nền kinh tế được coi là đang phát triển ngoài tầm kiểm soát. Các công ty có thể đang mở rộng một cách liều lĩnh. Các nhà đầu tư quá tự tin, mua tài sản và tăng giá đáng kể mà không được hỗ trợ bởi giá trị cơ bản của chúng. Mọi thứ đang bắt đầu tốn kém quá nhiều.
Đỉnh điểm đánh dấu sự cao trào của mọi hoạt động đang gây sốt này. Nó xảy ra khi quá trình mở rộng đã kết thúc và chỉ ra rằng sản lượng và giá cả đã đạt đến giới hạn. Đây là bước ngoặt: Không còn chỗ để phát triển, không còn nơi nào để đi ngoài việc đi xuống. Một cơn co thắt sắp xảy ra.
Co thắt: Một cơn co kéo dài theo khoảng thời gian từ đỉnh đến đáy. Đó là thời kỳ mà hoạt động kinh tế đang trên đà đi xuống. Trong thời gian suy thoái, con số thất nghiệp thường tăng đột biến, cổ phiếu nhập
thị trường gấu, và tốc độ tăng trưởng GDP dưới 2%, cho thấy các doanh nghiệp đã cắt giảm các hoạt động của mình.
Khi GDP giảm trong hai quý liên tiếp, nền kinh tế thường được coi là suy thoái.
Máng: Vì đỉnh là điểm cao của chu kỳ, đáy là điểm thấp của nó. Nó xảy ra khi suy thoái, hay giai đoạn co lại, chạm đáy và bắt đầu phục hồi trở lại thành giai đoạn mở rộng – và chu kỳ kinh doanh bắt đầu lại từ đầu. Sự phục hồi không phải lúc nào cũng nhanh chóng, cũng không phải là một đường thẳng, trên con đường hướng tới sự phục hồi hoàn toàn của nền kinh tế.
Chu kỳ kinh doanh so với chu kỳ thị trường Mặc dù thường được sử dụng thay thế cho nhau, về mặt kỹ thuật, chu kỳ kinh doanh khác với chu kỳ thị trường. Chu kỳ thị trường đề cập cụ thể đến các giai đoạn tăng trưởng và suy giảm khác nhau của thị trường chứng khoán, trong khi chu kỳ kinh doanh phản ánh toàn bộ nền kinh tế.
Nhưng hai người chắc chắn có liên quan. Thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng rất nhiều bởi các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh và thường phản ánh các giai đoạn của nó. Trong giai đoạn co giãn của chu kỳ, các nhà đầu tư bán số tiền nắm giữ của họ, làm giảm giá cổ phiếu – một thị trường giá xuống. Trong giai đoạn mở rộng, điều ngược lại xảy ra: Các nhà đầu tư tiếp tục mua vào, làm cho giá cổ phiếu tăng lên – một thị trường tăng giá.
Tại Hoa Kỳ, các chu kỳ kinh doanh được xác định và đo lường bởi Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER), một tổ chức phi lợi nhuận tư nhân. Ủy ban Hẹn hò theo chu kỳ kinh doanh của NBER chịu trách nhiệm xác định thời điểm bắt đầu và kết thúc một chu kỳ.
NBER chủ yếu sử dụng tỷ lệ tăng trưởng GDP hàng quý để xác định chu kỳ kinh doanh, nhưng nó cũng sẽ xem xét các chỉ số kinh tế khác, chẳng hạn như thu nhập thực tế, doanh thu bán lẻ, việc làm và sản lượng sản xuất. Các nhà phân tích và kinh tế học thường thấy cái mà họ gọi là “đồng chuyển động” trong các biến số này, nghĩa là các phép đo khác nhau tăng và giảm cùng nhau.
Ví dụ, nếu việc làm tăng lên, thì khả năng sản xuất sẽ tăng lên, cũng như chi tiêu của người tiêu dùng. Tương tự như vậy, nếu việc làm giảm, các chỉ số khác cũng giảm và cuối cùng sẽ có tác động đến GDP.
– Một chu kỳ kinh doanh kéo dài như sau: Nhiều biến số trong nền kinh tế biến động khác nhau theo thời gian, gây ra sự thay đổi trong nền kinh tế, và các yếu tố phi kinh tế, chẳng hạn như thiên tai và dịch bệnh, cũng đóng một phần trong việc định hình nền kinh tế. Vincent Reinhart, nhà kinh tế trưởng và chiến lược gia vĩ mô tại Mellon Investments, cho biết: “Về cơ bản, các nền kinh tế thị trường muốn mở rộng, nhưng nếu họ gặp phải một cú sốc bất lợi, họ có thể thu hẹp lại.
Trong lịch sử gần đây, cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn năm 2007 là một trong những cú sốc như vậy, và sự khởi đầu của đại dịch COVID-19 vào năm 2020 là một cú sốc khác.
– Những yếu tố hình thành một chu kỳ kinh doanh:
Từ đổi mới công nghệ đến chiến tranh, nhiều thứ có thể kích hoạt các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh. Tuy nhiên, theo Dịch vụ Nghiên cứu Quốc hội, ảnh hưởng quan trọng phụ thuộc vào tổng cung và cầu trong một nền kinh tế – nhà kinh tế học nói về tổng chi tiêu mà các cá nhân và công ty thực hiện. Khi nhu cầu đó giảm xuống, một sự co lại xảy ra. Tương tự như vậy, khi nhu cầu tăng lên, sự mở rộng xảy ra.
3. Cung và cầu thúc đẩy chu kỳ kinh doanh như thế nào?
+ Sự mở rộng xảy ra bởi vì người tiêu dùng tin tưởng vào nền kinh tế. Họ tin rằng việc làm ổn định và thu nhập được đảm bảo. Do đó, họ chi tiêu nhiều hơn, dẫn đến nhu cầu tăng lên, dẫn đến việc các doanh nghiệp phải thuê thêm nhân viên và tăng chi tiêu vốn để đáp ứng nhu cầu đó. Các nhà đầu tư phân bổ nhiều vốn hơn vào tài sản, làm tăng giá cổ phiếu.
+ Giai đoạn mở rộng đạt đến đỉnh điểm khi cầu lớn hơn cung và các doanh nghiệp phải chịu thêm rủi ro để đáp ứng nhu cầu gia tăng và duy trì tính cạnh tranh.
+ Thu hẹp quy mô: Khi lãi suất tăng nhanh, lạm phát tăng quá nhanh, khủng hoảng tài chính xảy ra, nền kinh tế đi vào suy thoái. Sự tự tin đã kích thích nó nhanh chóng bay hơi, thay vào đó là niềm tin của người tiêu dùng đang giảm dần. Các cá nhân tiết kiệm tiền hơn là chi tiêu, làm giảm nhu cầu, và các doanh nghiệp cắt giảm sản xuất và sa thải nhân viên khi doanh số bán hàng của họ cạn kiệt. Các nhà đầu tư bán cổ phiếu để tránh giảm giá trị danh mục đầu tư của họ.
+ Chạm đáy: Trong giai đoạn đáy, nhu cầu và sản lượng đang ở điểm thấp nhất. Nhưng cuối cùng, cần khẳng định lại bản thân. Người tiêu dùng dần dần bắt đầu có niềm tin khi hoạt động sản xuất và kinh doanh bắt đầu cải thiện, thường được thúc đẩy bởi các chính sách và hành động của chính phủ. Họ bắt đầu mua và đầu tư, và nền kinh tế bước vào một giai đoạn mở rộng mới.
+ Cách các chính phủ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh doanh: Thực tế là các chu kỳ kinh doanh di chuyển theo các giai đoạn tự nhiên không có nghĩa là chúng không thể bị ảnh hưởng. Các quốc gia có thể và cố gắng quản lý các giai đoạn khác nhau – làm chậm lại hoặc tăng tốc – sử dụng chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Chính sách tài khóa được thực hiện bởi chính phủ; chính sách tiền tệ được thực hiện bởi ngân hàng trung ương của một quốc gia.
Ví dụ, khi nền kinh tế đang suy thoái, đặc biệt là suy thoái, các chính phủ sử dụng chính sách tài khóa mở rộng, bao gồm tăng chi tiêu cho các dự án hoặc cắt giảm thuế. Những động thái này làm tăng mức thu nhập khả dụng mà người tiêu dùng có thể chi tiêu, từ đó kích thích tăng trưởng kinh tế.
Tương tự, một ngân hàng trung ương – như Dự trữ Liên bang ở Mỹ – sẽ sử dụng chính sách tiền tệ mở rộng để chấm dứt thời kỳ co thắt bằng cách giảm lãi suất, điều này làm cho việc vay tiền trở nên rẻ hơn, do đó kích thích chi tiêu và cuối cùng là nền kinh tế.
Nếu một nền kinh tế tăng trưởng quá nhanh, các chính phủ sẽ áp dụng chính sách tiền tệ điều chỉnh, bao gồm cắt giảm chi tiêu và tăng thuế. Điều này làm giảm lượng thu nhập khả dụng để chi tiêu, làm mọi thứ chậm lại. Để sử dụng một chính sách tiền tệ điều chỉnh, một ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất, làm cho việc đi vay đắt hơn và do đó tiêu tiền kém hấp dẫn hơn.
