Chi nhánh và công ty con có được tham gia đấu thầu không?

Chi nhánh và công ty con đều là các loại hình có chung đặc điểm đó là chịu sự quản lý và điều hành của Người đứng đầu doanh nghiệp hay đối với công ty con thì sẽ là công ty mẹ. để hiểu thêm về các quy định của pháp luật về Chi nhánh và công ty con, giải đáp các thắc mắc về vấn đề Chi nhánh và công ty con có được tham gia đấu thầu không? Dưới đây công ty Luật Dương Gia xin cung cấp thông tin về nôi dung này.

Cơ sở pháp lý: Luật Doanh Nghiệp 2020

Luật sư tư vấn pháp luật miễn phí trên toàn quốc: 1900.6568

1. Quy định của pháp luật về chi nhánh và công ty con 

1.1. Quy định về chi nhánh

Căn cứ theo khoản 1 điều 44 Luật Doanh Nghiệp 2020 quy định

Tại Điều 44. Chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp

1. Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.

Như vậy, Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp và nó có các nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Theo đó, chi nhánh không phải là một doanh nghiệp và không có tư cách pháp nhân riêng mà chi nhánh chỉ là một bộ phận của doanh nghiệp, và tuân theo sự điều hành của bộ máy lãnh đạo doanh nghiệp đó.

Căn cứ như trên thì, người đại diện theo pháp luật của chi nhánh cũng chính là người đại diện theo pháp luật của pháp nhân đã được quy định rõ trong điều lệ của pháp nhân hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định Và người đứng đầu chi nhánh không phải là người đại diện theo pháp luật của chi nhánh, mà chỉ đại diện theo ủy quyền thực hiện những việc trong phạm vi đã được người đại diện theo pháp luật của pháp nhân ủy quyền thực hiện công việc

Đối với Người đứng đầu chi nhánh được giao các nhiệm vụ quản lý các công việc của chi nhánh đó mà không có quyền đại diện cho doanh nghiệp. Người Người đứng đầu chi nhánh phải chịu sự lanh đaọ của người đứng đầu Doanh nghiệp theo quy định của pháp luật doanh nghiệp, trong các trường hợp nếu Người đứng đầu chi nhánh được người đứng đầu doanh nghiệp giao làm đại diện trong một số trường hơp thì Người đứng đầu chi nhánh mới được thực hiện quyền hạn đó. Nên lưu ý giữa chức vụ và quyền hạn trong Doanh nghiệp của Người đứng đầu chi nhánh

1.2. Quy định về công ty con 

Căn cứ theo khoản 3,4 điều Điều 195. Công ty mẹ, công ty con Luật doanh nghiệp 2020 quy định:

2. Công ty con không được đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ. Các công ty con của cùng một công ty mẹ không được đồng thời cùng góp vốn, mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.

3. Các công ty con có cùng một công ty mẹ là doanh nghiệp có sở hữu ít nhất 65% vốn nhà nước không được cùng nhau góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp khác hoặc để thành lập doanh nghiệp mới theo quy định của Luật này.

Như vậy công ty con là thành viên của công ty mẹ được tách ra độc lập với tư cách và Công ty con không được đầu tư mua cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ theo quy định của pháp luật, Hiện nay các loại hình công ty con rất phổ biến, công ty con và loại hình chi nhánh của doanh nghiệp không giống nhau nhưng rất dễ bị nhầm lẫn.

2. Chi nhánh doanh nghiệp và công ty con có tư cách pháp nhân không?

2.1. Tư cách pháp nhân của chi nhánh

Tư cách pháp nhân là tư cách pháp lý được Nhà nước công nhận cho một tổ chức và phải có khả tồn tại và hoạt động độc lập trước pháp luật. Căn cứ Ðiều 84 Bộ luật dân sự 2015 thì một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện  như sau:

–  Được thành lập hợp pháp và tổ chức phải được thành lập theo đúng trình tự và các thủ tục tương ứng do pháp luật quy định cho loại hình tổ chức đó. Trình tự thủ tục thành lập phụ thuộc vào loại hình và mục đích hoạt động của tổ chức.

– Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ và Tổ chức phải được cơ cấu theo một hình thái tổ chức hoàn chỉnh. Cơ cấu tổ chức chặt chẽ của tổ chức được biểu hiện thông qua ba mặt:

+ Thứ nhất, tổ chức tồn tại dưới một hình thái tổ chức nhất định phù hợp với mục đích, chức năng, lĩnh vực hoạt động của tổ chức đó. Tính tổ chức tạo sự liên kết tưong đối bền vững và đảm bảo sự thống nhất trong hoạt động của tổ chức đó.

+ Thứ hai, tổ chức có cơ cấu hoàn chỉnh, thống nhất. Sự hoàn chỉnh về cơ cấu được hiểu là tổ chức có bộ máy làm việc tương đối hoàn bị, bao gồm đầy đủ các cơ quan tổ chức, các đơn vị chuyên môn, các bộ phận nghiệp vụ và giữa các bộ phận đó phải có sự liên kết chặt chẽ với nhau, chịu sự lãnh đạo thống nhất từ trên xuống của ban lãnh đạo.

+ Thứ ba, tổ chức có tính độc lập về mặt tổ chức so với các cá nhân, tổ chức khác. Sự độc lập đó thể hiện ở chỗ tổ chức có cơ cấu tổ chức độc lập, tư cách chủ thể của pháp nhân độc lập với các tổ chức chủ thể khác, tổ chức có ý chí riêng và hành động độc lập theo ý chí đó mà không phụ thuộc vào các chủ thể khác.

– Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó.

Tài sản của tổ chức phải hoàn toàn biệt lập, tách biệt với tài riêng của thành viên hoặc tài sản của cơ quan sáng lập tổ chức. Sự độc lập về tài sản của tổ chức thể hiện ở chế độ quản lý, kiểm soát và cơ chế thực hiện quyền làm chủ của tổ chức đối với tài sản của mình. Tổ chức có quyền dùng tài sản của mình để phục vụ cho các hoạt động của mình, đem tài sản đó để chịu trách nhiệm và thực hiện các nghĩa vụ của tổ chức và được khởi kiện để đòi lại tài sản hoặc đòi bồi thường thiệt hại khi tài sản đó bị xâm phạm.

– Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Tổ chức bằng các điều kiện và khả năng tài sản của mình, với tư cách pháp lí của chính mình để thực hiện các quyền và nghĩa vụ cũng như gánh chịu trách nhiệm dân sự phát sinh từ đó.

Theo quy định của Luật Doanh Nghiệp thì Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền và Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định

Như vậy theo các quy định đã phân tích trên thì chi nhánh doanh nghiệp là tổ chức được thành lập hợp pháp, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ. Nhưng chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp và chi nhánh thì chưa độc lập hoàn toàn về tài sản, trong một số trường hợp có thể nhân danh trụ sở chính thực hiện các quan hệ pháp luật chứ không nhân danh bản thân chi nhánh đó. Như vậy có thể kết luận chi nhánh không có tư cách pháp nhân.

Theo đó, chi nhánh khi không có tư cách pháp nhân thì khi thực hiện các công việc của chi nhánh thì không phải thực hiện theo các điều kiện của pháp nhân theo quy định của pháp luật và chỉ chịu trách nhiệm pháp lý trong khả năng chi nhánh của mình.

2.2. Tư cách pháp nhân của Công ty con

Với mô hình công ty mẹ  và công ty con thì công ty con sẽ là công ty bị chi phối và bị phụ thuộc nhiều bởi công ty mẹ, ngoài ra công ty con phải tuân thủ các quy định như sau:

+ Công ty con không được tham gia đầu tư góp vốn và đầu tư  mua cổ phần của công ty mẹ. Và các công ty con của cùng công ty mẹ không được cùng nhau tham gia góp vốn và mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.

+ Các công ty con có cùng công ty mẹ là doanh nghiệp có sỡ hữu ít nhất 65% vốn của nhà nước thì không được cùng nhau góp vốn thành lập doanh nghiệp. Cả công ty mẹ và công ty còn đều là các pháp nhân độc lập với nhau và có quyền đều bình đẳng trước pháp luật và có tài sản riêng

3. Chi nhánh và công ty con có được tham gia đấu thầu không?

Căn cứ Điều 92 Bộ luật dân sự 2015 quy định văn phòng đại diện, chi nhánh của pháp nhân như sau:

“- Pháp nhân có thể đặt văn phòng đại diện, chi nhánh ở nơi khác với nơi đặt trụ sở của pháp nhân.

– Văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, có nhiệm vụ đại diện theo uỷ quyền cho lợi ích của pháp nhân và thực hiện việc bảo vệ các lợi ích đó.

– Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của pháp nhân, kể cả chức năng đại diện theo uỷ quyền.

– Văn phòng đại diện, chi nhánh không phải là pháp nhân. Người đứng đầu văn phòng đại diện, chi nhánh thực hiện nhiệm vụ theo uỷ quyền của pháp nhân trong phạm vi và thời hạn được uỷ quyền.

– Pháp nhân có các quyền, nghĩa vụ dân sự phát sinh từ giao dịch dân sự do văn phòng đại diện, chi nhánh xác lập, thực hiện.”

Theo đó, chi nhánh của pháp nhân không có tài sản độc lập và không tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó, chi nhánh hạch toán độc lập hay chi nhánh hạch toán phụ thuộc nhưng bản chất chi nhánh vẫn là đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, do đó chi nhánh không đủ tư cách để tham dự đấu thầu.

Trường hợp chi nhánh được công ty ủy quyền tham dự thầu thì chi nhánh được tham dự thầu với tư cách của công ty. Tuy nhiên chi nhánh phải đảm bảo các điều kiện sau:

– Thứ nhất, chi nhánh phải có giấy ủy quyền hợp lệ.

– Thứ hai, công ty đáp ứng đủ các điều kiện về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư kèm theo quy định tại Điều 5 Luật đấu thầu 2013 quy định tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư:

“+ Có đăng ký thành lập, hoạt động do cơ quan có thẩm quyền của nước mà nhà thầu, nhà đầu tư đang hoạt động cấp;

+ Hạch toán tài chính độc lập;

+ Không đang trong quá trình giải thể; không bị kết luận đang lâm vào tình trạng phá sản hoặc nợ không có khả năng chi trả theo quy định của pháp luật;

+ Đã đăng ký trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia;

+ Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu theo quy định tại Điều 6 của Luật này;

+ Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu;

+ Có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn;

+ Phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước đối với nhà thầu nước ngoài khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu.”

Trên đây là thông tin chúng tôi cung cấp về nội dung Chi nhánh và công ty con có được tham gia đấu thầu không? và các thông tin pháp lý liên quan về vấn đề này.