Mục lục bài viết
1. Phương trình CaO ra CaC2:
Phản ứng giữa Canxi oxit (CaO) và cacbon (C) là một quá trình hoá học quan trọng, cho phép sản xuất Canxi cacbua (CaC2) và khí CO theo phương trình:
CaO + C → CaC2 + CO
Đây là một phản ứng oxi-hoá khá mạnh và tạo ra nhiều nhiệt, có thể được sử dụng trong các quy trình công nghiệp.
2. Điều kiện phản ứng xảy ra CaO ra CaC2:
Để phản ứng trên diễn ra, điều kiện cần thiết là nhiệt độ cao, đạt tới 2000 độ C. Có thể tạo được nhiệt độ này bằng cách đốt cacbon với oxy hoặc sử dụng lò cung cấp nhiệt. Ở nhiệt độ này, Canxi oxit phản ứng với cacbon để tạo thành Canxi cacbua và khí CO thoát ra.
3. Kiến thức mở rộng:
Canxi cacbua (CaC2) là một hợp chất quan trọng trong công nghiệp, được sử dụng để sản xuất rượu etylen và axetilen, làm chất khử trong luyện kim và dùng trong sản xuất cao su nhân tạo. Ngoài ra, Canxi cacbua còn được sử dụng để sản xuất bột đèn, một loại bột sáng tạo ra lửa sáng khi được kích thích.
3.1. Sản xuất Canxi cacbua trong công nghiệp:
Canxi cacbua là một hợp chất rất quan trọng trong nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm sản xuất axetilen, phân bón, thuốc trừ sâu và cả trong lĩnh vực công nghiệp luyện kim. Để sản xuất Canxi cacbua trong quy mô công nghiệp, người ta sử dụng quá trình chuyển hóa vôi sống và than cốc trong các lò hồ quang. Phản ứng này được thực hiện ở nhiệt độ cao khoảng 2000oC, với công thức: CaO + 3C → CaC2+ CO. Kết quả của phản ứng là Canxi cacbua và khí CO.
Trong quá trình sản xuất Canxi cacbua, đất đèn là một trong những sản phẩm phụ quan trọng. Đất đèn được tạo ra ở nhiệt độ rất cao khoảng 2000oC, nhiệt độ này không dễ tạo ra bằng phương pháp gia nhiệt truyền thống (bằng than hoặc củi). Vì vậy, phản ứng phải được thực hiện trong lò hồ quang với các thanh điện cực bằng than chì.
3.2. Công dụng của đất đèn:
Sản xuất đất đèn ra axetilen
Phản ứng của đất đèn với nước là quá trình sản xuất ra axetilen và canxi hydroxit, theo công thức:
CaC2 + 2H2O→ C2H2+ Ca(OH)2
Phản ứng này là cơ sở của việc sản xuất axetylen công nghiệp và cũng là công dụng chính của đất đèn.
Công dụng trong sản xuất phân bón và thuốc trừ sâu
Canxi cacbua cũng được sử dụng trong sản xuất phân bón và thuốc trừ sâu. Khi hòa tan Canxi cacbua trong nước, ta có thể tạo ra Canxi cacbonat và axit cacboxylic. Các hợp chất này rất quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và hỗ trợ kháng khuẩn.
Ứng dụng trong công nghiệp luyện kim
Canxi cacbua cũng được sử dụng trong lĩnh vực công nghiệp luyện kim. Khi kết hợp với các oxit kim loại, Canxi cacbua có thể tạo ra các hợp chất oxit quan trọng trong quá trình sản xuất hợp kim.
Sản xuất Canxi cacbua từ nguyên liệu tái chế
Ngoài việc sản xuất Canxi cacbua từ vôi sống và than cốc, người ta cũng có thể sản xuất Canxi cacbua từ nguyên liệu tái chế. Chẳng hạn, Canxi cacbua có thể được sản xuất từ bột giấy thải. Phương pháp này không chỉ giúp giảm thiểu lượng chất thải mà còn giúp tiết kiệm nguyên liệu.
Khi sản xuất Canxi cacbua, các sản phẩm phụ như đất đèn có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, đó là lý do tại sao việc sản xuất Canxi cacbua là một quá trình rất quan trọng trong công nghiệp hiện đại.
4. Bài tập vận dụng liên quan:
Câu 1. Quá trình tác dụng giữa cacbon và canxi oxit sẽ tạo thành canxi cacbua hay còn gọi là quá trình sản xuất
A. axetylen
B. canxi xianamit
C. thép
D. đất đèn
Đáp án D
Hướng dẫn giải:
Để trả lời được câu hỏi này, chúng ta cần xác định sản phẩm cuối cùng được tạo ra trong quá trình tương tác giữa cacbon và canxi oxit. Các lựa chọn A, B và C đều không đúng, vì chúng không phải là sản phẩm của quá trình tương tác này.
Đáp án đúng là D, đất đèn, một chất được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau như là phụ gia trong sản xuất phân bón, chất chống ẩm trong thuốc trừ sâu, chất chống ẩm trong chất bảo quản thực phẩm, và nhiều hơn nữa.
Tóm lại, quá trình tương tác giữa cacbon và canxi oxit là một phương pháp quan trọng để sản xuất canxi cacbua, một chất rắn có tính chất đặc biệt. Đáp án đúng của câu hỏi này là D, đất đèn, một sản phẩm được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau.
Câu 2. Vôi sống có công thức hóa học là:
A. CaO
B. Ca(OH)2
C. CaCO3
D. Ca(HCO3)2
Đáp án A
Hướng dẫn giải:
Trong hóa học, vôi sống là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học là CaO. Công thức hóa học này thể hiện rằng mỗi phân tử vôi sống bao gồm một nguyên tử canxi (Ca) và một nguyên tử oxy (O). Vôi sống là một chất rắn màu trắng không mùi, có tính ăn mòn cao và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ví dụ, vôi sống thường được sử dụng để điều chỉnh độ pH của đất trong nông nghiệp, trong sản xuất xi măng, và cả trong sản xuất thực phẩm.
Trong các phương án đề ra, đáp án A là đáp án chính xác. Công thức hóa học của vôi sống trong đáp án A là CaO, trong khi đáp án B, C, và D tượng trưng cho các hợp chất khác có chứa canxi (Ca) và oxy (O) nhưng không phải là vôi sống.
Vôi sống được biết đến là một trong những hợp chất quan trọng trong hóa học và có nhiều ứng dụng trong đời sống. Việc hiểu rõ hơn về tính chất và ứng dụng của vôi sống sẽ giúp ích rất nhiều trong việc áp dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn.
Câu 3. Đất đèn là loại hóa chất thường được sử dụng để giấm, ủ trái cây như dứa, xoài, cà chua, chuối,… kích thích để trái cây nhanh chín,…. đất đèn có công thức hóa học là
A. CaO
B. CaC2
C. Ca(OH)2
D. BaO
Đáp án B
Hướng dẫn giải:
Công thức hóa học của đất đèn là CaC2, được sản xuất bằng cách pha trộn vôi và than cốc ở nhiệt độ cao. Tuy nhiên, việc sử dụng đất đèn cũng gây ra một số tác hại cho sức khỏe con người và môi trường. Do đó, cần phải sử dụng đất đèn một cách thận trọng và hợp lý để tránh gây hại cho môi trường và sức khỏe con người.
Câu 4. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về 2 muối KHCO3 và K2CO3?
A. Cả 2 muối đều dễ bị nhiệt phân.
B. Cả 2 muối đều tác dụng với axit mạnh giải phóng khí CO2.
C. Cả 2 muối đều bị thủy phân tạo mỗi trường kiềm yếu.
D. Cả 2 muối đều có thể tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 tạo kết tủa.
Đáp án A
Câu 5. Trong phòng thí nghiệm axetilen được điều chế từ đất đèn, thành phần chính của đất đèn là:
A. Al4C3
B. Ca2C
C. CaC2
D. CaO
Đáp án C
Hướng dẫn giải:
Trong phòng thí nghiệm, axetilen được điều chế bằng cách sử dụng đất đèn, một loại hỗn hợp chất chứa nhiều thành phần khác nhau. Bên cạnh thành phần chính là canxi cacbua, đất đèn còn chứa những chất bổ sung như đồng, kẽm, sắt, magie và nhôm. Canxi cacbua trong đất đèn chính là nguyên liệu chính để sản xuất axetilen, một chất lỏng không màu và có mùi hăng đặc trưng. Việc điều chế axetilen từ đất đèn là quá trình thường được sử dụng trong các phòng thí nghiệm và trong các ngành công nghiệp liên quan đến sản xuất hóa chất.
Câu 6: Quá trình tác dụng giữa cacbon và canxi oxit sẽ tạo thành canxi cacbua hay còn gọi là quá trình sản xuất
A. axetylen
B. canxi xianamit
C. thép
D. đất đèn
Đáp án D
Hướng dẫn giải:
Thành phần chính của đất đèn chính là canxi cacbua
Câu 7: Một hỗn hợp rắn gồm: Canxi và Canxicacbua. Cho hỗn hợp này tác dụng với nước dư nguời ta thu đuợc hỗn hợp khí
A. Khí H2 B. Khí H2 và CH2
C. Khí C2H2 và H2 D. Khí H2 và CH4
Đáp án C
Hướng dẫn giải:
Phản ứng hóa học giữa canxi (Ca) và nước (H2O) là một phản ứng trùng hợp, trong đó hai chất khác nhau tương tác với nhau để tạo ra một chất mới và một khí. Cụ thể, phản ứng tạo ra hidroxit canxi (Ca(OH)2) và khí hiđro (H2) theo phương trình:
Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2 ↑
Trong quá trình phân tích bài tập, ta có thể sử dụng phương trình hóa học này để tính toán lượng sản phẩm tạo ra và lượng chất khởi đầu cần thiết. Cụ thể, với số mol của canxi cacbonat (CaC2) và nước (H2O) đã cho, ta có thể tính toán số mol của hidroxit canxi (Ca(OH)2) và khí axetilen (C2H2) được hình thành theo phản ứng:
CaC2 + 2H2O → Ca(OH)2 + C2H2↑
Phương trình trên cũng là một phản ứng trùng hợp, trong đó canxi cacbonat và nước tương tác với nhau để tạo ra hidroxit canxi và khí axetilen. Việc tính toán số mol của các chất trong phản ứng này sẽ giúp ta hiểu rõ hơn về quá trình phản ứng và cách tính toán trong bài tập.
Câu 8: Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, kim loại Ca thuộc nhóm
A. IA. B. IIIA. C. IVA. D. IIA.
Đáp án D
