Cảnh sát quản lý trại giam là một bộ phận thuộc lực lượng Công an nhân dân Việt Nam có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện quản lý nhà nước, tổ chức quản lý, thi hành án phạt tù theo bản án đã có hiệu lực đã có hiệu lực pháp luật và quyết định thi hành án phạt tù của Tòa án.
Mục lục bài viết
1. Cảnh sát quản lý trại giam là gì?
Cảnh sát trại giam tên tiếng Anh là: “Prison police”.
– Thực hiện việc tam giam đối với bị can, bị cáo bị cơ quan tiến hành tố tụng quyết định tạm giam nhằm ngăn chặn tội phạm, bảo đảm cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án
– Tổ chức quản lý và thi hành quyết định thi hành án phạt tù của Tòa án theo bản án, quyết định xử phạt tù của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; thi hành quyết định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng; trực tiếp quản lý các trại giam, cơ sở giáo dục, bắt buộc, trường giáo dưỡng…
– Ngoài ra còn có chức năng giúp Bộ trưởng tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách, đường lối pháp luật về công tác tạm giữ, tạm giam, công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng và thi hành án hình sự tại xã, phường thị trấn.
– Quản lý người bị kết án phạt tù được tại ngoại hoặc tạm đình chỉ chấp hành án, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện; thi hành các biện pháp tư pháp; thi hành án tử hình; công tác hỗ trợ quản lí kho vật chứng, công tác tái hòa nhập cộng đồng cho người được đặc xá, chấp hành xong án phạt tù; thực hiện công tác quản lí nhà nước về tạm giữ, tạm giam.
Tại Thông tư số 31/2016/TT-BCA Quy định công tác của Cảnh sát quản giáo ở cơ sở giáo dục bắt buộc, quy định theo đó quản lý trại viên có nhiệm vụ sau:
– Khi tiếp nhận trại viên về tổ, đội trại viên, Cảnh sát quản giáo phải thực hiện các công việc sau:
+ Nghiên cứu hồ sơ, cho trại viên viết bản tự thuật;
+ Nắm được đặc điểm nhân dạng, gồm khuôn mặt, dáng đi, giọng nói của trại viên;
+ Nắm được họ, tên khai sinh, tên thường gọi, bí danh của trại viên;
+ Nắm được lý lịch, hành vi vi phạm pháp luật của trại viên, gồm: quê quán, địa chỉ thường trú, nghề nghiệp của bố, mẹ, anh, chị em ruột, vợ hoặc chồng, các con, người thân khác, quá trình hoạt động của bản thân, nguyên nhân, hoàn cảnh, điều kiện vi phạm;
+ Nắm được diễn biến tư tưởng, quan điểm, lối sống, thái độ đối với quyết định và việc chấp hành quyết định của trại viên.
– Lập hồ sơ tóm tắt của từng trại viên, thường xuyên bổ sung, cập nhật thông tin, tài liệu liên quan đến quá trình chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc của trại viên và thực hiện việc quản lý hồ sơ theo quy định.
– Phối hợp với Cảnh sát bảo vệ – cơ động và các Đội nghiệp vụ khác xây dựng, tổ chức thực hiện các phương án phòng, chống tình huống đột xuất, bạo loạn, phá hoại cơ sở giáo dục bắt buộc, xâm phạm sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm của cán bộ, trại viên khác; phòng, chống trại viên trốn hoặc có các hành vi vi phạm Nội quy cơ sở giáo dục bắt buộc; ngăn chặn đối tượng từ bên ngoài tấn công, gây rối cơ sở giáo dục bắt buộc; bảo vệ cơ sở giáo dục bắt buộc an toàn trong mọi tình huống.
– Phối hợp với các Đội nghiệp vụ vẽ sơ đồ, bố trí chỗ nằm cho trại viên theo yêu cầu nghiệp vụ, quy định về phân loại trại viên và thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn trại viên thực hiện đúng quy định.
– Nắm chắc diễn biến, tình hình tổ, đội trại viên, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, giải quyết những dấu hiệu phức tạp bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Mỗi tuần, Cảnh sát quản giáo phải dành ít nhất 04 (bốn) giờ nghiên cứu hồ sơ trại viên để phục vụ cho công tác quản lý, giáo dục trại viên.
– Khi có thông tin của trại viên cung cấp phải ghi vào sổ công tác, báo cáo ngay cho lãnh đạo đơn vị về tình hình an ninh ở cơ sở giáo dục bắt buộc và phải giữ bí mật, chỉ cung cấp thông tin khi có yêu cầu của lãnh đạo đơn vị.
Cảnh sát quản giáo có chức năng, nhiệm vụ sau:
– Được áp dụng các biện pháp chuyên môn theo quy định của pháp luật và của Bộ Công an để quản lý, giáo dục trại viên.
– Phối hợp với Đội Cảnh sát bảo vệ – cơ động, các đội nghiệp vụ khác để phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật và Nội quy cơ sở giáo dục bắt buộc; kiểm tra thư, các loại quà của trại viên; giám sát nội dung các cuộc nói chuyện điện thoại của trại viên theo quy định của Nghị định số 02/2014/NĐ- CP ngày 10/01/2014 quy định chế độ áp dụng, thi hành biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng và cơ sở giáo dục bắt buộc.
– Xây dựng kế hoạch, phối hợp với các đội nghiệp vụ trong việc quản lý, giáo dục trại viên.
– Chủ động, phối hợp, đề xuất và tham gia cuộc họp xét, đề nghị nâng, hạ loại và tổ chức quản lý trại viên theo loại; xếp loại chấp hành quyết định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đề nghị giảm thời hạn, tạm đình chỉ, miễn chấp hành phần thời gian áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính còn lại của quyết định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc cho trại viên.
– Phối hợp với cán bộ trực cơ sở giáo dục bắt buộc lựa chọn, giới thiệu trại viên thuộc tổ, đội trại viên để bầu vào Ban tự quản trại viên; đề xuất bãi miễn thành viên Ban tự quản thuộc tổ, đội trại viên khi trại viên đó vi phạm Nội quy cơ sở giáo dục bắt buộc, không đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ hoặc vì lý do chính đáng khác.
– Phối hợp với các đội nghiệp vụ đề nghị khen thưởng, kỷ luật, gia hạn kỷ luật, giảm thời hạn kỷ luật cho trại viên thuộc tổ, đội trại viên.
3. Nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức của trại giam:
– Tiếp nhận, tổ chức quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân;
– Thông báo cho thân nhân của phạm nhân về việc tiếp nhận phạm nhân và tình hình chấp hành án của người đó;
– Đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét giảm thời hạn chấp hành án, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân theo quy định của pháp luật;
– Thực hiện các thủ tục đề nghị đặc xá cho phạm nhân theo quy định của pháp luật;
– Thực hiện lệnh trích xuất của cơ quan, người có thẩm quyền;
– Nhận tài sản, tiền mà phạm nhân, thân nhân của phạm nhân tự nguyện nộp tại trại giam để thi hành án, chuyển cho cơ quan thi hành án dân sự nơi Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án có trụ sở; nhận tài sản, tiền do cơ quan thi hành án dân sự chuyển đến để giao cho phạm nhân theo quy định của Luật thi hành án dân sự;
– Phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự trong việc cung cấp thông tin, chuyển giao giấy tờ có liên quan đến phạm nhân phải thi hành hình phạt tiền, tịch thu tài sản, các nghĩa vụ dân sự khác về nơi phạm nhân chấp hành án phạt tù, việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự của phạm nhân, nơi về cư trú của người được đặc xá, người được miễn chấp hành án phạt tù, người chấp hành xong án phạt tù, phạm nhân chuyển nơi chấp hành án phạt tù hoặc chết;
– Cấp giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù, giấy chứng nhận đặc xá;
– Làm thủ tục giải quyết trường hợp phạm nhân chết theo quy định tại Điều 49 của Luật này;
– Bàn giao phạm nhân là người nước ngoài theo quyết định của Tòa án về việc chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; tiếp nhận, tổ chức quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân là công dân Việt Nam phạm tội và bị kết án phạt tù ở nước ngoài được chuyển giao về Việt Nam để chấp hành án; thực hiện các quy định của Luật này về thi hành án trục xuất;
– Thực hiện thống kê, báo cáo về thi hành án phạt tù;
– Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.
Giám thị trại giam có nhiệm vụ, quyền hạn sau:
– Tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của trại giam theo quy định tại khoản 1 Điều này
– Ra quyết định phân loại và tổ chức giam giữ phạm nhân theo loại
– Quyết định kiểm tra, thu giữ, xử lý đồ vật, tài liệu thuộc danh mục cấm;
– Ra quyết định trích xuất phạm nhân phục vụ yêu cầu khám, chữa bệnh, quản lý, lao động, học tập;
– Ra quyết định truy nã và phối hợp tổ chức lực lượng truy bắt kịp thời phạm nhân trốn trại giam
– Phó giám thị trại giam thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Giám thị theo sự phân công hoặc ủy quyền của Giám thị và chịu trách nhiệm trong phạm vi công việc được giao.
Trại giam được tổ chức như sau:
– Trại giam có phân trại, khu giam giữ, nhà giam, các công trình phục vụ việc quản lý giam giữ, phục vụ sinh hoạt, chăm sóc y tế, giáo dục cải tạo phạm nhân; các công trình phục vụ làm việc, sinh hoạt của sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ, công nhân, viên chức công tác tại trại giam;
– Tổ chức bộ máy quản lý của trại giam gồm có Giám thị, Phó giám thị, Trưởng phân trại, Phó trưởng phân trại, Đội trưởng, Phó đội trưởng; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan; chiến sĩ và công nhân, viên chức.
Giám thị, Phó giám thị, Trưởng phân trại, Phó trưởng phân trại, Đội trưởng, Phó đội trưởng phải là người đã tốt nghiệp đại học cảnh sát, đại học an ninh, đại học luật trở lên và bảo đảm các tiêu chuẩn khác theo quy định của Chính phủ.
Nhiệm vụ của Đội Cảnh sát bảo vệ Trại tạm giam là canh gác, bảo vệ các mục tiêu trong và ngoài đơn vị; kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào cơ quan, không để các đối tượng xấu lợi dụng sơ hở, trà trộn xâm nhập để phá hoại, trộm cắp tài sản; tuần tra bảo vệ an toàn trại; dẫn giải, giám sát can, phạm nhân thăm gặp gia đình; dẫn giải, trông coi can, phạm nhân đi khám bệnh và điều trị tại các bệnh viện tuyến ngoài; dẫn giải phạm nhân chuyển trại giam chấp hành án.
