Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long đã khắc họa thành công hình ảnh những con người lặng lẽ lao động, âm thầm xây dựng quê hương, đất nước. Với những bài cảm nhận Lặng lẽ Sapa sẽ giúp các em có cái nhìn sâu sắc hơn.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý cảm nhận về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu về Nguyễn Thành Long và truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa.
1.2. Thân bài:
a. Bối cảnh sáng tác và nội dung:
Được viết năm 1970, sau chuyến đi thực tế của tác giả lên Lào Cai.
Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ của một chàng thanh niên làm việc trong ngành khí tượng và một họa sĩ già và một kỹ sư trẻ.
b. Vẻ đẹp của thiên nhiên:
Bức tranh thiên nhiên Sapa tươi đẹp và thơ mộng hiện ra qua con mắt của người nghệ sĩ với “mặt trời bắt đầu ló dạng”, “những rặng thông chỉ còn cao”, “mây cuộn theo xe”.
Vẻ đẹp hoang sơ, mang nét độc đáo riêng của Sapa.
c. vẻ đẹp con người
Chàng trai trẻ: mới 27 tuổi, đang làm khí tượng, địa vật lý trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m:
Anh là người có tinh thần trách nhiệm với công việc và luôn tận tụy với công việc.
Vì công việc, anh phải sống một mình trên đỉnh núi cao, “bốn bề chỉ có cây và cỏ”.
Luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình: góp phần phát hiện “mây khô” giúp Không quân ta bắn rơi máy bay Mỹ.
Lạc quan, yêu đời: anh tự tạo cho mình những thú vui nho nhỏ như trồng hoa, đọc sách, nuôi gà, v.v.
Sống có nề nếp, ngăn nắp.
Chàng trai trẻ là một người cởi mở, chân thành và hiếu khách.
Anh ấy cũng là một người rất khiêm tốn: Khi họa sĩ muốn vẽ anh ấy, anh ấy đã đề nghị giới thiệu những người khác vì anh ấy cảm thấy họ xứng đáng hơn.
Tính cách nghệ sĩ:
Là một họa sĩ tâm huyết với nghề, một nghệ sĩ chân chính.
Suốt đời đi tìm cái đẹp, khát khao đặt “trái tim nghệ sĩ” vào tác phẩm của mình.
Khi gặp chàng trai trẻ, anh biết đó là cơ hội, là thử thách của mình.
– Kỹ sư trẻ:
Vừa tốt nghiệp kỹ sư, được nhận vào làm ở Công nông lốp Lai Châu.
Băn khoăn về cuộc sống, chưa tìm được hướng đi cho mình.
Sau khi gặp chàng trai, cô thấy mình “sốc”: hiểu về cuộc đời, thế giới của chàng trai cũng như “con đường mình đang đi”.
– Tài xế:
Là một người yêu nghề, đã sống với nghề “ba mươi hai năm”, từ “trước cách mạng tháng Tám”.
Là người chân thành, cởi mở, là cầu nối giữa chàng trai trẻ với mọi người.
d. Nghệ thuật
Câu chuyện được tạo nên trữ tình và sâu sắc.
Ngôn từ giản dị, nhẹ nhàng, chất phác như chính con người trong tác phẩm.
1.3. Kết bài:
Đánh giá lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
2. Cảm nhận về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long hay nhất:
Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên về truyện ngắn và ký. Các tác phẩm của anh luôn mang hình ảnh đẹp với ngôn từ trong sáng, giọng văn gần gũi, trong trẻo, nhẹ nhàng. Ông để lại nhiều tác phẩm văn xuôi như Giữa trong xanh (1972), Ta và chúng (1950), Bát cơm Bác Hồ (1952),… nhưng nổi tiếng nhất là tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa (1970).
Lặng lẽ Sa Pa là tác phẩm rút ra từ chuyến đi thực tế của nhà văn lên Lào Cai năm 1970. Đó là câu chuyện về cuộc gặp gỡ bất ngờ và thú vị của một họa sĩ già và một kỹ sư. Chàng trai 27 tuổi đang làm công việc khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, Lào Cai. Cuộc gặp gỡ tuy ngắn ngủi nhưng đã khiến những con người này hiểu nhau hơn, hiểu vẻ đẹp của nhau và trân trọng nhau hơn. Truyện ngắn còn là lời ngợi ca vẻ đẹp của những con người đang âm thầm hiến thân cho Tổ quốc.
Đến với Lặng lẽ Sa Pa, Nguyễn Thành Long đã đem đến cho người đọc không chỉ vẻ đẹp thiên nhiên của Sa Pa mà còn là vẻ đẹp của những con người lao động bình dị trong những năm tháng cùng nhau xây dựng Tổ quốc Việt Nam.
Điều đầu tiên ta cảm nhận được ở tác phẩm là bức tranh vẽ phong cảnh thiên nhiên Sa Pa. Đó là một bức tranh thiên nhiên mang vẻ đẹp rất thơ mộng và dịu dàng. Bức tranh thiên nhiên hiện lên qua con mắt của một nghệ sĩ, một kỹ sư, có nắng, có thông, có mây “cuốn”, một vẻ đẹp khiến người ta phải “nín thở”: “Trời đón bình minh, thông vươn cao trên đầu, phấp phới trong nắng, những ngón tay bạc dưới ánh nhìn của những bông hoa violet thi thoảng nhô những cái đầu màu hoa cà lên nền xanh của rừng – Tán lá ướt sũng, rơi xuống đường cái, chui vào gầm xe.” Thiên nhiên Sapa đẹp, “đẹp một cách lạ lùng” bởi thiên nhiên ở đó còn rất hoang sơ và có những nét rất riêng, đặc trưng của vùng đất này.
Thiên nhiên Sapa đã đẹp là thế nhưng con người nơi đây còn “đẹp” hơn, rực rỡ hơn rất nhiều! Như anh thanh niên làm “khí tượng kiêm địa vật lý” ở đỉnh Yên Sơn này! Anh mới hai mươi bảy tuổi nhưng đã bốn năm sống một mình trên đỉnh ngọn núi cao 2.600 mét này. Quanh năm, anh chỉ làm bạn với cây cối và những ngọn núi tuyết phủ. Sự im lặng, cô đơn ấy có thể làm con người ta chùn bước, bỏ dở công việc, như người họa sĩ già đã nói: “Nỗi buồn thì ai mà không sợ. Nó như con gián gặm nhấm người ta. Hay? Còn hơn không? Trốn tránh nó để làm việc đời.” Nhưng người thanh niên ấy luôn tận tụy với công việc dù khó khăn, thử thách và cô đơn tột cùng!
Ở chàng trai trẻ, có thể thấy anh là người yêu nghề, luôn tận tâm với công việc. Nếu không, tại sao một người con trai 27 tuổi lại chấp nhận làm việc ở nơi “bề ngoài chỉ có cỏ và mây lạnh”, không người bầu bạn? Công việc của anh là “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, tham gia dự báo thời tiết hàng ngày”. Đó là công việc đòi hỏi sự chính xác cao trong thực thi, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao với khung thời gian “khép kín” bất thường. Có khi chỉ mới “một giờ sáng”, thanh niên đã phải dậy trong cái “lạnh” tê tái của đỉnh Yên Sơn để làm nhiệm vụ. Thời tiết khắc nghiệt đến nỗi “Ra khỏi chăn, đèn bão dù to cỡ nào cũng không đủ sáng. Vác đèn ra vườn, ngoài gió tuyết im lìm như chỉ chờ người đến .” Sự im lặng đến đáng sợ: nó như bị cắt ra từng mảnh, và gió thì như một cây chổi muốn cuốn phăng tất cả và ném đi. Có lúc, sự im lặng lạnh lùng và hừng hực. Nếu không phải là người hết lòng vì công việc, yêu nghề, tâm huyết với nghề thì chỉ điều đó thôi cũng đủ khiến người ta chán nản đến mức tuyệt vọng rồi!
Tuy nhiên, trong 4 năm làm việc, chàng trai ấy chưa bao giờ quên công việc vì cô đơn. Bởi anh luôn xác định trong lòng rằng “khi đi làm là một cặp, làm sao gọi là đi một mình được?”. Đối với anh, công việc là người bạn, người đồng hành trong cuộc sống hàng ngày. Vì thế, anh không đơn độc, không bao giờ đơn độc khi phải làm việc trên vùng núi cao Yên Sơn này. Hơn nữa, chàng trai trẻ cũng hiểu ý nghĩa việc làm của mình, anh nói: “Hơn nữa, công việc của tôi gắn liền với công việc của nhiều anh chị em ở dưới. Tôi buồn lắm”. Chính vì thế người ta luôn thấy anh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình, “góp phần phát hiện ra đám mây khô rằng ngày ấy, tháng ấy, không quân ta đã bắn rơi nhiều máy bay Mỹ trên cầu Hàm Rồng”. Điều đó khiến anh “ngạc nhiên” và “vui sống” với công việc của mình. góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ở chàng thanh niên ấy, ta còn thấy một tình yêu cuộc sống tràn trề và một tinh thần lạc quan trong mọi hoàn cảnh. Sống một mình trên núi cao nhưng anh biết tự tạo cho mình những niềm vui nho nhỏ như trồng hoa, nuôi gà, đọc sách,… Bước vào nơi làm việc, chàng họa sĩ kiêm kỹ sư trẻ phải thán phục, khen ngợi. Vườn hoa nhà em rực rỡ. Giống như cầu vồng. Và ngoài ra, chàng trai trẻ cũng không ngừng làm giàu kiến thức và tâm hồn của mình bằng việc đọc sách. Với ông, đọc sách cũng như nói chuyện với mọi người, hiểu rằng “mình luôn có người để nói chuyện. Tức là mình có sách. Mỗi người viết một kiểu”. Luôn mang trong mình một tinh thần lạc quan, vui vẻ, anh biết sắp xếp cuộc sống của mình thật ngăn nắp, gọn gàng “Một căn nhà ba gian sạch sẽ, có bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. Cuộc sống riêng tư của anh chàng thu gọn lại thành một một góc thế giới với chiếc giường nhỏ, chiếc bàn học, chiếc giá sách.” Tất cả anh đều cô đọng lại trong không gian ấy, giản dị, giản dị và trong sáng như chính con người anh vậy!
Chàng thanh niên 27 tuổi ấy còn khiến mọi người yêu mến bởi sự chân thành, hiếu khách và cởi mở. Anh sai người lái xe “mới đào” vì “hôm trước, tôi không nói với dì rằng tôi mới ngủ dậy”. Ở trạm khí tượng, là đồng nghiệp, anh luôn có cảm giác “thèm người ta”, “thèm” nói chuyện. Thế nên, khi gặp anh họa sĩ, kỹ sư và được giới thiệu đi xem nhà, anh “đỏ mặt” và “ngượng chín mặt”. Vì quá vui, quá vui nên anh không kiềm chế được cảm xúc “chạy mất dép”, “hết thời gian” về nhà hái hoa cho khách, pha trà mời khách. Anh còn hào phóng cho cô kỹ sư toàn bộ vườn hoa của mình “anh muốn lấy bao nhiêu tùy ý”. Khi các nghệ sĩ, kỹ sư ra về, ông cũng cho họ một “làn” với “bao nhiêu trứng”.
Và khi người họa sĩ già muốn vẽ cho ông một bức tranh, chàng trai trẻ khiêm tốn và khiêm tốn gợi ý rằng “mọi người khác đều đáng vẽ”. Anh cho rằng công việc của mình chỉ là một phần nhỏ, không đáng để so sánh với những người lao động khác như anh kỹ sư làm vườn rau ở Sapa hay anh kỹ sư vẽ bản đồ sét, v.v..Người thanh niên xuất hiện trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là người có những đức tính đáng mến, vừa cởi mở, chân thành, khiêm tốn lại hết lòng vì công việc, không ngại khó khăn.
Bên cạnh hình ảnh anh thanh niên, Nguyễn Thành Long còn khắc họa tỉ mỉ hình ảnh người họa sĩ già và cô kỹ sư trẻ.
Ông họa sĩ già, theo lời của người lái xe, là một “họa sĩ già”. Anh ấy đam mê công việc của mình và không ngại tìm kiếm cái đẹp, ngay cả khi về già. Anh cũng luôn trăn trở với tư duy của một nghệ sĩ chân chính: “Làm chân dung, ký họa như mình, hay sơn dầu thì làm sao ra được mẫu đó? Để người xem hiểu? ngôi sao xa xôi? Và làm sao để đặt được trái tim của chính người nghệ sĩ vào giữa bức tranh ấy?” Và khi tình cờ gặp chàng trai trẻ này trên Yên Sơn, anh càng trăn trở với công việc của mình là làm thế nào để “đặt trái tim của người nghệ sĩ” vào đó. bức tranh, để người xem hiểu được vẻ đẹp mà ông muốn gửi gắm, đó là một thử thách và ông – người họa sĩ già đã “chấp nhận thử thách”.
Còn với chàng kỹ sư, cô là hiện thân của tuổi trẻ, của sức sống mãnh liệt. Chị vừa đậu kỹ sư và tình nguyện “nhận công tác tại Nông trường Lai Châu”. Trước khi gặp chàng trai ấy, cô gái còn đang băn khoăn về cuộc sống, cô chưa hiểu rõ hướng đi của mình trong cuộc đời này. Khi gặp chàng trai trẻ, cô “sốc” và nhận ra rằng mình đã “hiểu rõ hơn về cuộc sống”, về “thế giới của những người như anh ta và con đường tôi đang đi”. Chính anh đã giúp cô có thêm niềm tin vào sự lựa chọn của mình, thêm niềm tin vào con đường cô đã chọn.
Ở Lặng lẽ Sa Pa, người ta không thấy sự gay cấn, cao trào như ở các truyện ngắn khác. Nét đặc sắc trong tác phẩm là chất trữ tình trong sáng được gợi lên từ cảnh sắc thiên nhiên núi rừng Sa Pa cũng như vẻ đẹp của con người nơi đây. Bằng những ngôn từ hết sức giản dị, nhẹ nhàng và gần gũi, Nguyễn Thành Long đã kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ba con người. Cuộc gặp gỡ tưởng như thân quen đã lâu để lại trong chúng tôi những dư vị khó quên.
Chuyện Lặng lẽ Sa Pa kể về những con người bình thường, họ không có tên riêng, chỉ là những danh từ chung: anh thanh niên, kỹ sư, họa sĩ,… nhưng đã góp phần ca ngợi một con người đầy đủ nhất cuộc sống của những con người thầm lặng đang chung sức xây dựng đất nước.
3. Cảm nhận về truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long ấn tượng nhất:
Nguyễn Thành Long là cây bút truyện ngắn, nhưng vẻ đẹp nghệ thuật không nằm ở những phát hiện sắc bén – táo bạo, xung đột mạnh mẽ mà nghiêng về tạo nên một chất thơ nhẹ nhàng, trong trẻo, trầm lắng, kín đáo nhưng vẫn mạnh mẽ. âm thanh lâu dài. Lặng lẽ Sa Pa tiêu biểu cho phong cách làm của Nguyễn Thành Long. Câu chuyện ra đời sau một chuyến đi thực tế. Nguyễn Thành Long đã giới thiệu cho chúng tôi về một vùng đất yên tĩnh nhưng vẫn có những con người đang ngày đêm lao động, cống hiến sức mình cho quê hương.
“Lặng lẽ Sa Pa” thoạt đọc tên ta có cảm giác Nguyễn Thành Long đang viết về một nơi vắng lặng, lạnh lẽo, hiu quạnh hay đang nghĩ về một chốn dừng chân để lên thăm Sa Pa nhiều hơn. Nhưng điều kỳ diệu và bất ngờ là trong khoảng lặng của Sa Pa vẫn vang lên những nhịp sống sôi nổi, tươi sáng, trẻ trung, vẫn lung linh sắc màu và lan tỏa hơi ấm đến lòng người. Nơi ấy đang đánh thức sức sống của những con người, những con người có trái tim đang sống, đang cống hiến làm việc thầm lặng cho quê hương. Đó là những con người sống đẹp, có ích cho đời, có lí tưởng, có ước mơ, có niềm tin mãnh liệt vào nghề nghiệp, tri thức, trình độ, khoa học mà nhân vật thanh niên là hiện thân của vẻ đẹp đó.
Nhân vật chàng thanh niên hai mươi bảy tuổi vừa rời xa chốn phồn hoa đô hội, anh đi công tác trên đỉnh núi Yên Sơn (Sa Pa) ở độ cao hai nghìn sáu trăm mét, có mây và tuyết bao phủ quanh năm, làm bạn với núi rừng suốt ngày. Sự im lặng, lặng lẽ đến đáng sợ khiến người ta không chịu rời vị trí, nhưng theo tiếng gọi của nghề và tình yêu sống, yêu nghề, anh đã tự nguyện gắn bó với nghề địa vật lý. Công việc là vậy, nhưng điều kiện làm việc ngoài trời, cơ khí chế tạo thiếu đơn giản, thô sơ. Dù ngày nắng cũng như ngày mưa hay khi trời lạnh cóng, anh vẫn phải “đắp chiếu” đúng giờ, ghi chép đầy đủ, chính xác để bảo vệ cơ quan cấp bộ.
Nhưng tất cả những khó khăn, vất vả, thiếu thốn với anh chẳng có gì để nói, chẳng là gì so với sự lạnh lùng, buồn bã, cô đơn “thèm người”. Trong rừng vắng, anh chỉ có thể làm bạn với tiếng chim hót líu lo và tiếng vượn. Xuất phát từ lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm, tự giác, ý thức về nhiệm vụ của thanh niên: “Đâu cần thanh niên có, khó có thanh niên”. Anh còn là người có lòng yêu nghề, say mê nghiên cứu, sáng tạo và luôn tìm thấy niềm vui trong công việc. Anh từng tâm sự: “Khi làm việc, chúng ta và công việc là một cặp”.
Người lái xe trong vai người dẫn chuyện là điểm dừng của mọi cuộc gặp gỡ, những tình cảm nảy sinh tốt đẹp trong cuộc gặp gỡ, nhất là trong 30 phút ngắn ngủi giữa người nghệ sĩ và anh kỹ sư đã để lại trong lòng mọi người. Ai đến Sapa cũng là một kỷ niệm đẹp. Bác là người hiểu rõ cuộc sống, sinh hoạt của chàng thanh niên hơn ai hết và chính Bác là người đã cho anh niềm vui tinh thần, đẩy lùi nỗi cô đơn, buồn tủi. Họa sĩ là hóa thân của nhà văn, ông coi đây là một chuyến đi may mắn trong cuộc đời nghệ thuật của mình. Còn với cô kỹ sư trẻ, trong chuyến đi đầu tiên trong đời, cô đã khám phá ra nhiều điều mới lạ, giúp cô có cái nhìn về tình yêu, sự nghiệp và cuộc sống để tự tin hơn vào lựa chọn của mình. Đây được gọi là những tâm hồn đồng điệu với Sapa.
Truyện có tuyến nhân vật, không có tình tiết xung đột kịch tính. Các nhân vật đều trùng tên, có cuộc sống và công việc khác nhau nên ai cũng bị cuốn theo cái bóng của tác phẩm. Ngôn ngữ giàu nhạc tính, giàu chất thơ mượt mà như ý nghĩa tên truyện. Truyện ngắn như một bức tranh lung linh huyền ảo, ấm áp tình người sâu lắng trong từng bức tranh thiên nhiên.
“Lặng lẽ Sa Pa” nói về những con người bình thường, những nhịp sống bình thường. Nhưng đằng sau nhịp điệu bình thường đó là những dư âm của cuộc sống. Nguyễn Thành Long đã góp một tiếng nói nhỏ ca ngợi cuộc đời và tái hiện đầy đủ những nét đẹp của một con người có năng lực, phẩm chất, nhiệt huyết và say mê cách mạng trên mặt trận xây dựng chủ nghĩa xã hội.