Đêm nay Bác không ngủ của nhà thơ Minh Huệ là bài thơ rất hay viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Bài cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ này sẽ giúp các em học sinh cảm nhận một cách sâu sắc về bài thơ, đồng thời tìm ra được những ý tưởng mới cho bài viết của mình.
Mục lục bài viết
1. Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ hay:
Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ đã tạo dựng một cách rõ nét hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh – một con người vĩ đại với trái tim rộng lượng và tràn đầy tình yêu thương. Bài thơ dựa trên những sự kiện có thật diễn ra vào khoảng thời gian diễn ra Chiến dịch Biên giới cuối năm 1950. Khi đó Bác Hồ đã trực tiếp ra tiền tuyến, giám sát, chỉ đạo cuộc đấu tranh giữa quân và dân.
Bài thơ bắt đầu bằng câu chuyện một anh đội viên chợt tỉnh giấc lúc nửa đêm và thấy Bác Hồ vẫn ngồi đó, chưa ngủ.
“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ”
Hành quân vất vả suốt ngày, đêm đến là lúc mọi người cần ngủ và nghỉ ngơi để có đủ sức tiếp tục hành quân vào ngày mai. Nhưng Bác vẫn ngồi đó, bên ánh lửa bập bùng.
“Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”
Khổ thơ này giúp chúng ta hình dung rõ hơn về Bác Hồ xuất hiện với vẻ mặt trầm ngâm, như đang suy nghĩ điều gì đó hoặc đang lo lắng. Nỗi trăn trở của Bác càng rõ hơn giữa khung cảnh trời mưa lâm thâm với những mái lá lều tranh xơ xác.
Đọc những câu thơ tiếp theo, người đọc sẽ càng cảm động hơn trước hành động của Bác.
“Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”
Một đêm mùa đông lạnh giá, Bác đốt đống lửa sưởi ấm cho các chiến sĩ ngủ ngon. Cách gọi “Người Cha mái tóc bạc” cho thấy một mối quan hệ thân thiết, yêu thương như thể máu thịt. Đối với anh đội viên, Bác Hồ như một người cha luôn quan tâm chăm sóc cho các con cái. Bác đi “dém chân” những bước đi nhẹ nhàng để không làm bộ đội giật mình. Thật hiếm thấy được một vị lãnh đạo nào lại giản dị và gần gũi như vậy. Điều đó càng giúp người đọc cảm nhận rõ hơn tình yêu thương, lòng nhân ái, sự quan tâm sâu sắc của Bác Hồ đối với các anh bộ đội.
Điều đặc biệt đáng chú ý là tình yêu sâu sắc, to lớn của Bác Hồ đối với quân và dân còn được thể hiện qua những lời tâm sự trực tiếp như:
“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn”
Trước đó, anh đội viên trong đoàn rất bất ngờ khi thấy Bác vẫn còn thức. Anh nhất quyết nằng nặc đòi Bác phải đi ngủ sớm vì lo lắng cho sức khỏe của Bác. Tuy nhiên, khi nghe được lý do Bác Hồ vẫn còn thức vì thương đoàn dân công, anh lại càng kính trọng và yêu mến Bác nhiều hơn. Bác tuy là vị lãnh tụ nhưng rất quan tâm đến cuộc sống của đoàn dân công. Bác lo cho họ từ miếng ăn, cái mặc đến giấc ngủ.
Bài thơ đã thể hiện tình cảm chung của cả dân tộc đối với Bác Hồ. Đó là niêm dịch hạnh phúc tràn đầy khi nhận được tình yêu thương, sự lo lắng và sự quan tâm tận tình của Bác. Đồng thời, đó còn là niềm tin, tình yêu, lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng sâu sắc nhất của nhân dân ta đối với vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
2. Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ ấn tượng:
Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ là một trong những bài thơ hay nhất về Bác Hồ, một bài thơ giản dị đã quen thuộc với nhiều thế hệ người Việt Nam.
Bài thơ này đã khắc họa hình ảnh Bác Hồ hiện lên vô cùng chân thực. Nửa đêm, trong ánh lửa bập bùng, bóng dáng Bác dường như thật giản dị và quen thuộc.
“Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác”
Hình ảnh Bác được vẽ qua đôi mắt người chiến sĩ. Bất chấp ngoài trời mưa gió lạnh giá, Bác hiện lên với vẻ “điềm tĩnh” và “trầm ngâm”. Bác sưởi ấm trái tim các chiến sĩ không chỉ bằng những trăn trở, lo lắng mà còn bằng những hành động cụ thể.
“Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng”
Bác dù là Chủ tịch nước nhưng vẫn luôn cảm nhận được nỗi đau chung, luôn đồng cam cộng khổ và sát cánh cùng dân tộc. Người luôn thấu hiểu những khó khăn, nguy hiểm mà những người chiến sĩ đã phải trải qua và dành cho họ sự yêu thương, quan tâm đặc biệt, thể hiện qua những cử chỉ nhỏ như “đi dém chăn” bằng những bước đi nhẹ nhàng. Những thái độ ân cần và quan tâm này đã mang lại cho anh đôi viên một cảm giác ấm áp.
“Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”
Nhìn vào hình ảnh so sánh trên, độc giả có thể hiểu rõ hơn vẻ đẹp của Bác.
Nhịp điệu cảm xúc của bài thơ càng dâng cao khi anh đội viên thức dậy lần thứ ba. Anh thấy Bác vẫn còn thức và lo lắng cho sức khỏe của Bác trước chặng hành quân gian khổ phía trước. Anh lo lắng vì sợ Bác mệt, không tiếp tục được cuộc hành trình. So với lần trước, lần này anh đội viên năn nỉ mạnh dạn hơn, tha thiết hơn.
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn.
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt!
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau.
Bác Hồ cảm động trước sự nhiệt tình của anh đội viên và cảm thấy cần phải giải thích lý do không ngủ được để anh yên tâm trở lại. Lý đó Bác không ngủ được là vì Bác lo lắng cho bộ đội, dân công đang ngủ ngoài rừng. Dù không tận mắt chứng kiến nhưng Bác cảm nhận rất cụ thể, rõ ràng những gian lao vất vả của họ.
Nhưng cho đến tìm ra lý do tại sao Bác không ngủ…
“Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn”
Trái tim Bác Hồ vẫn đau nhói khi nghĩ đến cảnh lực lượng dân công đang chống chọi với cái lạnh, mưa gió của rừng thiêng, nước độc. Bức chân dung Bác Hồ của nhà thơ Minh Huệ thật giản dị, thân thiện nhưng vô cùng vĩ đại. Dù trong hoàn cảnh nào, chúng ta có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn trăn trở trước những nguy hiểm mà quân dân và các chiến sĩ phải đối mặt. Chính tấm lòng giàu nhân ái đó đã khiến anh đội viên cảm thấy ấm áp.
“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”
Nhà thơ đặt mình vào vị trí của anh đội viên để cảm nhận và suy nghĩ về Bác. Chính vì vậy mà cảm xúc của nhà thơ đạt tới mức độ chân thành và sâu sắc. Bài thơ đã thể hiện tình cảm chung của bộ đội và quân dân ta đối với Bác Hồ, cũng như tình cảm yêu thương, biết ơn sâu sắc, tự hào đối với một vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại nhưng giản dị. Cảm xúc của tác giả được thể hiện xuyên suốt bài thơ. Đêm nay Bác không ngủ được miêu tả trong bài thơ này chỉ là một trong vô số đêm mất ngủ của Bác, cả cuộc đời Bác đã cống hiến cho nhân dân và quê hương. Chúng ta nguyện sống, học tập và làm việc xứng đáng với người Bác kính yêu của chúng ta.
Bài thơ như một lời đúc kết về tính chân lí của con người, về nhân cách của Bác.
Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” vẽ nên bức chân dung sáng ngời của Bác Hồ – một vĩ chủ tịch vớ trái tim tràn đầy tình yêu thương bao la. Đọc tác phẩm này tôi càng tự hào vì đất nước Việt Nam có một người lãnh đạo vĩ đại biết nhường nào.
3. Khái quát nội dung bài thơ Đêm nay Bác không ngủ:
3.1. Suy nghĩ và tình cảm mà anh đội viên dành cho Bác Hồ:
– Tâm trạng, cảm xúc của anh đội viên đối với Bác:
+ Lần đầu tiên đột nhiên tỉnh dậy, tôi rất ngạc nhiên vì trời đã rất khuya mà Bác vẫn đang ngồi bên đống lửa “suy nghĩ sâu sắc”. Từ ngạc nhiên đến phấn khích khi biết Bác Hồ vẫn ngồi đó châm lửa cho các chiến sĩ.
+ Anh đội viên thấy Bác đi đắp chăn cho các chiến sĩ bằng những bước đi “nhẹ nhàng” để họ không giật mình mà tỉnh giấc.
+ Trong trạng thái mơ màng, anh đội viên cảm nhận được tầm vóc và sự gần gũi của người lãnh đạo của mình. ‘Bóng Bác cao lồng lộng, ấm hơn ngọn lửa hồng’
+ Khi tỉnh dậy lần thứ ba thì trời đã gần sáng, Bác Hồ vẫn ngồi đó. Nỗi sợ hãi của anh đội viên đã biến thành cơn “hoảng loạn” thực sự, trước anh vẫn chỉ dám “thì thầm” lên lầu hỏi nhỏ, nhưng giờ đây anh muốn Bác Hồ hãy nghỉ ngơi “mau và gấp”. Tôi van nài một cách tha thiết.
+ Lòng tôi vui mừng khôn xiết và đã thức cùng Bác.
=> Bằng cách nêu bật tâm trạng của người lính, bài thơ này không chỉ thể hiện rõ ràng và chân thực tình cảm của người lính mà còn thể hiện tình cảm chung của bộ đội và nhân dân đối với Bác. Đó là một cảm giác thiêng liêng và thân mật của tình yêu, lòng biết ơn và hạnh phúc.
3.2. Hình ảnh Bác Hồ Chí Minh:
– Khổ thơ cuối nâng ý nghĩa câu chuyện lên một mức độ khái quát và làm cho người đọc hiểu được một chân lý giản dị mà cao cả.
‘Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh’
– Đêm mất ngủ miêu tả trong bài thơ chỉ là một trong vô số đêm mất ngủ của Bác.
– Chuyện “bình thường” trong cuộc đời Bác Hồ là Người không ngủ vì quan tâm đến đất nước, con người và yêu thương các chiến sĩ, cán bộ. Bởi Bác Hồ là Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ của dân tộc, người cha kính yêu của nhân dân Việt Nam.
