Nói với con là một lời thơ da diết và tràn đầy xúc động của tình cảm gia đình sâu đậm. Qua bài thơ Nói với con sẽ cho ta cảm nhận về tình cha ấm áp, và lòng tự hào dân tộc cùng nghị lực vượt khó trong đời sống như tác giả đã nhắn gửi trong từng câu thơ.
Mục lục bài viết
1. Dàn bài cảm nhận khổ 1 bài thơ Nói với con của Y Phương:
Mở bài:
– Giới thiệu những nét tiêu biểu về nhà thơ Y Phương (khái quát đặc điểm về con người, cuộc đời, phong cách nghệ thuật, các sáng tác tiêu biểu,…)
– Giới thiệu những nét tiêu biểu về bài thơ “Nói với con” (hoàn cảnh sáng tác, cảm hứng chủ đạo, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật,…)
– Giới thiệu khái quát về khổ thơ thứ nhất của bài thơ “Nói với con”.
Thân bài:
Cội nguồn sinh thành và nuôi dưỡng con trước hết đó chính là gia đình.
Những hình ảnh về “chân phải” hay “chân trái”, “một bước” và “hai bước” đã gợi nên hình ảnh từng bước đi tập tễnh vào cuộc đời của mỗi cá nhân. Những hình ảnh “tiếng nói ’,” nụ cười “đã gợi nên hình ảnh lũ trẻ con với từng tiếng khóc học nói. Những hình ảnh “tới cha” hay “tới mẹ” sự quan tâm của cha mẹ và cha mẹ luôn là bàn tay che chở, là hậu phương vững vàng đối với mỗi người → Gia đình, cha mẹ chính là nguồn cội ban đầu tạo ra đời và nuôi nấng những đứa con lớn khôn nên người.
Cội nguồn là Quê hương:
Quê hương đã được thể hiện bằng cách nói chuyện giàu hình ảnh của chính người dân vùng cao với “người đồng mình”.
– Hô tiếng “con ơi” khiến cho từng lời nói của người cha như đầy yêu thương và ấm áp.
– Hình ảnh giàu sức gợi: “Đan lờ cài nan hoa” vừa diễn tả dụng cụ lao động thô sơ được chính con người ở đây tô vẽ trở nên đẹp đẽ thêm lại gợi đôi bàn tay chăm chỉ, cần mẫn, khéo léo, giàu cảm xúc của họ đã khiến cho nan trúc hay nan nứa vốn dĩ giản đơn và mộc mạc trở thành các “nan hoa”. “Vách làng ken câu ca” nhằm diễn tả nét sinh hoạt văn hoá cộng đồng cùng tinh thần của “người đồng mình” khiến cho các căn nhà ấy càng được ken dày hơn thêm bởi nhiều lời ru, qua đó cũng gợi nên một đời sống tâm hồn phong phú và giàu tình cảm của mỗi người dân miền cao. Các động từ “cài” và “ken” đều thể hiện được thao tác khéo léo vừa gợi tình cảm gắn kết với nhau của mỗi “người đồng mình” dòng họ Hình ảnh ẩn dụ “rừng cho hoa” và “con suối cho những lời chân tình” với điệp ngữ “cho” đã cho biết tấm lòng rộng lớn, bao la ấy có thể trao tặng tất thảy những điều đẹp đẽ nhất, thiêng liêng nhất của đất trời, tự nhiên.
– Nơi sinh thành, nuôi nấng mỗi người cũng sẽ là những kỷ niệm ấu thơ đẹp đẽ, ngọt ngào và thiêng liêng nhất của bố mẹ. “Nhớ về ngày cưới” là nghĩ đến kỷ niệm cho những khoảnh khắc của một tình yêu hay một gia đình. “Ngày đầu tiên đẹp nhất” đó chính là ngày kết hôn của cha mẹ nhưng đây cũng sẽ là ngày con ra đời và ngày bố mẹ được hân hoan chào đón đợi con.
Kết bài:
Khái quát lại những nét đặc sắc về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của khổ đầu bài thơ “Nói với con”; Đồng thời nêu cảm nhận của bản về những nội dung đó.
2. Cảm nhận khổ 1 bài thơ Nói với con của Y Phương siêu ngắn gọn:
Nói với con của Y Phương là lời thơ xúc động thể hiện tình cảm gia đình và tình cảm quê hương đất nước. Mượn lời nói với con, bằng một giọng thơ giản dị, chân tình và ấm áp, Y Phương kể lại nguồn cội nuôi dưỡng từng con người để gửi gắm lòng tin về sức sống mãnh liệt của quê hương đất nước.
Bài thơ bắt đầu bằng tình cảm gia đình rồi mở rộng thêm là tình cảm quê hương đất nước với các kỉ niệm gắn bó và thiêng liêng được đẩy tầm trở thành lẽ sống. Cảm xúc, nội dung của bài thơ được bộc lộ và truyền tải một cách tự nhiên, có sức gợi nhưng cũng sâu sắc. Nói đến nguồn gốc sinh thành của con, câu cuối cùng mà cha có thể nói đó là tình cảm gia đình. Cái nôi nuôi nấng con khôn lớn:
“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”
Con trưởng thành qua mỗi ngày dưới lòng thương yêu, sự quan tâm và mong đợi sâu sắc của cha dượng. Đó là cả một ngôi nhà nhỏ vô cùng ấm áp. Người con được yêu thương và chăm sóc dưới sự quan tâm của gia đình. Nói với hành động và những liên tưởng khác nhằm diễn đạt tính đặc trưng của văn hoá miền sơn cước làm câu thơ giản dị mà hấp dẫn: đôi bàn chân chạm vào nụ cười, tiếng nói.
Cha nói với con câu hát trên nhằm nhắc nhở con rằng tình yêu quê hương đất nước là nguồn cội của mỗi chúng ta. Nhịp nhạc 2/3 có kết cấu cân đối, các từ ngữ vẫn giữ nguyên để tạo nên sự vui tươi và hạnh phúc: Chân phải, chân trái; một bước, hai bước, lời nói, nụ cười.
Người cha cũng chỉ cho con thấy: Con đã lớn lên trong cuộc sống lao động, giữa sự thương yêu của “Người đồng mình” và trong nghĩa tình của quê hương đất nước. Cuộc sống lao động cần cù và vui tươi của người đồng cũng được tác giả nêu bật trong những hình ảnh sau:
“Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng”
“Lờ” là dụng cụ đánh bắt thuỷ hải sản của người miền núi, ” Đan lờ cài nan hoa”, câu văn như tôn vinh lên vẻ đẹp, công sức của người lao động khi tạo nên những dụng cụ đánh bắt hải sản đó, câu ca biểu thị của cuộc sống thái bình với niềm vui và hy vọng. Tác động từ “cài, ken” đã vận dụng rất tốt vì nó có thể miêu tả động tác chi tiết khéo léo khi lao động, đồng thời nói nên cuộc sống lao động hạnh phúc và hài hoà niềm vui.
Có thể thấy rằng con lớn lên dưới vòng tay bao bọc chở che của rừng núi, quê hương. Rừng cho con đất ăn và sự sinh tồn. Hoa của rừng cũng chính là nét đẹp của cuộc sống mà rừng trao tặng. Rừng núi mang đến nhiều nét văn hoá tạo niềm tin và hạnh phúc cho những con người Trên con đường về quê hương, rừng núi gắn kết thương yêu sẽ đưa đôi bàn chân con đi suốt cuộc đời. Đến đây, chúng ta thấu hiểu câu chuyện của cha đang kể để con thấy quê hương Việt Nam là một miền đất có truyền thống hiếu học mà cũng rất tình nghĩa.
Quê hương là những điều thân quen gần gũi, giản dị nhất và đó cũng là nguồn cội vững chắc cho tình yêu đất nước. Người cha cũng đề cập lại các ngày lễ kỷ niệm của ông với con để muốn con mãi ghi nhớ con lớn lên trong tình yêu chân thành đầy hạnh phúc của cha me. Con là biểu tượng của tình yêu và hạnh phúc lứa đôi. Đó là sự khởi đầu cho tình yêu thương của con:
“Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”.
Nói với con những lời như vậy là người cha mong muốn giáo dục con tình cảm nguồn cội từ tận trái tim và sự biết ơn về quê hương, về đất nước. Cha tự hào nói với con những sức sống trường tồn, mạnh mẽ, về truyền thống tốt đẹp của quê hương và lòng mong muốn con sẽ kế thừa xứng tầm di sản đó. Nói đến sức sống trường tồn, mạnh mẽ của quê hương nói về sức sống của người đồng và của toàn xã hội. Bởi họ là gia đình, là đồng bào và là những người của quê hương. Sự nhắc lại nhiều lần khái niệm trên để chứng minh phẩm chất của người đồng mình là phẩm chất của quê hương và sức sống của quê hương được người đồng ta làm nên. Lời ca gần gũi, dung dị khơi gợi biết bao tình cảm thương yêu và sự gắn bó bền chặt.
Khổ 1 bài thơ “Nói với con” thể hiện sâu đậm tình cảm gia đình đầm ấm, ngợi ca truyền thống văn hoá cùng sức sống mãnh liệt của quê hương và đất nước Việt Nam. Bài thơ cho chúng ta hiểu biết hơn về sức sống và nét đẹp văn hoá của con người miền sơn cước, nhắc nhớ tình cảm gắn kết với truyền thống, với quê hương và nghị lực vươn lên trong học tập. Giọng điệu yêu thương thiết tha còn thể hiện những dòng tâm tình của cha với con và của thế hệ đi trước với thế hệ tương lai.
3. Cảm nhận khổ 1 bài thơ Nói với con của Y Phương siêu ý nghĩa:
Là một nhà thơ dân tộc thiểu số vùng cao nên các sáng tác của Y Phương rất cuốn hút và để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả với ngôn từ, hình tượng trữ tình in đậm nét văn hoá, cách suy nghĩ của con người Tây Bắc. Nhắc đến nhà thơ Y Phương thì chẳng thể không nhắc tới tập truyện ngắn “Nói với con” là một trong số ít các sáng tác xuất sắc nhất ca ngợi tình yêu lứa đôi. Đặc biệt là khổ thơ thứ nhất của tập thơ đã khắc hoạ sắc nét một cách chân thật người đã sinh thành và nuôi nấng từng đứa con.
Trong những lời tâm tình của người cha đối với con ở khổ thơ thứ nhất, cội nguồn sinh thành và nuôi dưỡng con trước hết đó chính là gia đình.
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười.
Những người đã lớn lên và trưởng thành trong niềm chờ đợi, trông mong và cả tình thương yêu vô bờ của cha mẹ. không chỉ như thế, những hình ảnh về “chân phải”, “chân trái”, “một bước” hay “hai bước” đã gợi nên hình ảnh những bước đi tập tễnh vào đời của từng con người, đó là những bước đi đầu tiên trong cuộc đời mỗi cá nhân và đều nhận được sự động viên, khích lệ của cha mẹ. Không chỉ là những bước đi đầu tiên, mà còn thông qua cả hình ảnh “tiếng nói ’,” nụ hôn “đã gợi nên hình ảnh đứa bé với đôi lời chập chững tập nói. Đặc biệt hơn, khi ngày đầu tiên con tập ăn tập nói đều nhận thấy sự khích lệ của cha mẹ bởi cha mẹ luôn là bàn tay ấm áp và là hậu phương vững vàng đối với từng đứa trẻ những hình ảnh “tới cha” hay “tới mẹ” đã giúp tác giả nhận ra được điều đó. Như vậy, ông bà, cha mẹ luôn là nguồn cội đầu tiên tạo nên và nuôi nấng từng ngày con lớn khôn trở thành người. Nhưng với tác giả thì nguồn cội đó không những là cha mẹ mà còn là quê hương.
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng.
Hình ảnh quê hương đã được thể hiện bằng cách diễn tả giàu hình ảnh của chính người dân vùng cao với “người đồng mình”. Cách nói đó phối hợp với khẩu ngôn “con ơi” khiến cho từng câu của người cha như thêm gần gũi và thân thương. Thêm vào đó, ông đã dùng cả những hình ảnh giàu tính gợi nhằm nêu bật được ý nghĩa của quê hương. “Đan lờ cài nan hoa” là các dụng cụ lao động đơn sơ được nhiều người dân ở vùng cao trang hoàng trở nên đẹp mắt hơn bao giờ hết và gợi đôi bàn tay chăm chỉ, khéo léo, cần cù lại giàu tưởng tượng của họ đã khiến cho nan trúc hay nan nứa từ giản dị, mộc mạc trở thành những “nan hoa”. cùng hình ảnh “mái tranh ken câu ca” đã diễn tả nét sinh hoạt văn hoá tập thể đầy tình cảm của “người đồng mình” khiến cho các căn phòng như được ken kín bởi những lời hát, qua đấy cũng gợi nên một thế giới nội tâm phong phú và tràn trề sức sống của mỗi người dân miền cao. Cùng với đó là các động từ “cài” và “ken” cũng diễn tả được sự gần gũi vừa gợi tình cảm gắn kết với gia đình của mỗi “người đồng mình” trong đời sống sinh hoạt. Thêm vào đấy, với hình ảnh ẩn dụ “rừng cho hoa” và “con đường cho những mối chân tình” cùng điệp ngữ “cho” đã cho thấy tấm lòng bao la, nhân ái để có thể trao tặng hết những điều tốt đẹp nhất, quý giá nhất của quê hương, thiên nhiên dành cho mỗi người con trên dải đất thiêng liêng đó.
Cuối cùng, cội nguồn sinh thành, nuôi dưỡng mỗi người trưởng thành chính là những kỉ niệm êm đềm đẹp đẽ, hạnh phúc và tuyệt vời nhất của cha mẹ.
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
“Nhớ về ngày cưới” ấy là nghĩ đến kỷ niệm cho việc ra đời của một tình yêu hay một gia đình. Có thể nói, ngày cưới luôn là bằng chứng tốt nhất về tình cảm của cha mẹ và con cũng sẽ là kết quả của sự hạnh phúc đó. “Ngày đầu tiên đẹp nhất” đó chính là ngày cưới của cha mẹ nhưng đây cũng sẽ là ngày con ra đời hay ngày bố mẹ đang hân hoan đón đợi con. Tóm lại, bài viết cũng là những tâm sự và căn dặn tràn đầy thương yêu, ấm áp của cha gửi con về công ơn sinh thành, nuôi nấng con. Gia đình, tuổi thơ cùng bao kỷ niệm ngọt ngào, ấm áp của cha mẹ sẽ là hành trang giúp con ngày càng lớn khôn và hạnh phúc.
4. Cảm nhận khổ 1 bài thơ Nói với con của Y Phương siêu hay:
Bài thơ “Nói với con” của Y Phương là những cách nói, cách suy nghĩ bằng các từ ngữ giản dị, gần gũi của đồng bào dân tộc thiểu số Việt Nam đã viết để người xem thấy rõ tình yêu thương, chăm sóc của bố mẹ đối với con và mong muốn con được hạnh phúc với gia đình. Đứa con ra đời trong cả một tuổi thơ ấu của nó. bước tập tễnh ban đầu của một con người đầy trang nghiêm và xúc động. nên con được kính trọng và tin tưởng dưới lòng của cha, của mẹ.
Con lớn dần mỗi ngày dưới sự yêu thương của cha và mẹ. với nhiều hình ảnh thật gần gũi, Y Phương đã tạo dựng nên bầu không khí gia đình ấm áp và hạnh phúc. Đứa con đẻ ra đời giữa gia đình ấm áp và lớn dần với tình bao bọc, yêu thương:
“Chân trái bước tới cha
Chân phải bước tới mẹ”.
Tấm lòng của mẹ, của cha là cái đích để con hướng tới. Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên. Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ:
“Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”.
Hai động tác suy nghĩ không chung hệ thống mà cũng biết bao! Không biết đó là ý tưởng của tác giả hay của người Nùng tại Cao Bằng, sự gần gũi vốn dĩ đã có sẵn. để có được sự gần gũi, chân thành và sâu sắc, một loại tình cảm của bao người làm mẹ, làm cha ai mà lại không bâng khuâng, rung động. Tuy vậy, cho dù trong tâm của bố mẹ có sự vị tha sâu sắc lớn lao cách mấy thì người con cũng muốn vẫn không được. Ở đây có dòng sữa tâm hồn thứ hai là quê hương.
Như vậy, bài thơ đầu của tập sách là bức ảnh vợ chồng ấm áp và yêu thương trong việc chăm sóc các con, còn người cha nhắn nhủ với con điều cuối cùng để dạy con về tình nghĩa anh em máu mủ, về trách nhiệm của từng người.
5. Nhận xét chung về bài thơ:
Bài thơ “Nói với con” là tập thơ được sáng tác lúc nước nhà mới hoà bình giải phóng nhưng gặp quá nhiều gian nan, thiếu thốn. Từ thực tế đó, tôi sáng tác tập thơ này cũng là một sự tự an ủi lại chính bản thân đồng thời nhắc thế hệ con cháu mai sau. “Nói với con” là tập thơ được sáng tác theo lối thơ nhẹ nhàng bay bổng kết hợp với một mạch cảm xúc thiên nhiên gây nên sự cộng hưởng hài hoà với nhiều sắc thái tình cảm khác nhau trong lời cha truyền ngấm qua con. Lời nhắn nhủ ngọt ngào của người cha với con và cũng là nhắn nhủ bất cứ người cha nào cũng mong con phải đem theo mình một hành trang suốt cuộc đời. Qua thơ ca, con phải biết trân trọng, gìn giữ và phát triển bản sắc của đất nước mình. Đồng thời cũng cần thiết phải biết yêu con người, đất nước việt nam và phải có nghị lực, bản lĩnh vượt lên được các khó khăn, thử thách của cuộc đời.
