Cảm nhận khát vọng sống của Liên trong Hai đứa trẻ siêu hay

1. Dàn ý cảm nhận khát vọng sống của Liên trong “Hai đứa trẻ”:

1.1. Giới thiệu chung về nhân vật Liên:

‐ Gia đình Liên từng sống ở Hà Nội, nhưng khi bố mất việc, cả gia đình chuyển về quê.

– Mẹ giao cho Liên chạy quán tạp hóa nhỏ.

‐ Mỗi buổi chiều, Liên thu dọn đồ đạc, ngồi trên chiếc chõng tre sắp gãy và ngắm nhìn cảnh vật của vùng quê nghèo.

‐ Niềm vui lớn nhất trong ngày của Liên là được nhìn thấy chuyến tàu đêm đi qua thành phố.

1.2. Liên là một cô bé nhạy cảm, mang trong mình một nỗi buồn thấm thía khi chứng kiến cảnh ngày tàn nơi phố huyện tăm tối, nghèo khổ:

‐ Liên cảm nhận được những biến đổi tinh tế của thiên nhiên: “Một chiều êm như ru”, “nắng đằng tây đỏ như lửa”, “tiếng trống thu không”, “tiếng ếch nhái, tiếng côn trùng kêu”. 

‐ Liên cảm nhận được cảnh nghèo khổ, tù túng của người dân phố huyện. 

– Liên cảm thấy buồn vào khoảnh khắc ngày tàn.

‐ Liên là cô gái có suy nghĩ trưởng thành hơn so với tuổi, biết cảm thông với những mảnh đời éo le như mẹ con chị Tí, bà cụ Thi điên, những đứa trẻ đáng thương,…

1.3. Khi màn đêm buông xuống là lúc Liên cảm thấy buồn nhất mặc dù bóng tối không còn quá xa lạ với cô:

‐ Liên lặng lẽ đi tìm ánh sáng tỏa ra từ những vì sao sáng trên bầu trời. 

– Liên nhớ lại những kỷ niệm đẹp về những ngày ở Hà Nội. Liên khao khát có được sự tươi mới trong cuộc sống hàng ngày của mình.

1.4. Khao khát về cuộc sống tươi sáng của Liên được thể hiện rõ ràng nhất qua chi tiết chuyến tàu đêm đi qua phố huyện:

Khi tàu đến:

‐ Liên háo hức chờ tàu. 

– Chờ tàu không xuất phát từ nhu cầu vật chất mà xuất phát từ đời sống tinh thần.

– Chuyến tàu từ Hà Nội vào mang theo nguồn ánh sáng rực rỡ, và không khí vô cùng náo nhiệt, ồn ào như tiếp thêm sức mạnh cho Liên. 

– Sự thoát li thực tại chỉ có trong tưởng tượng nhưng lại khiến Liên vô cùng phấn khích.   

Khi tàu đi:

– Liên biết những mong ước của mình chỉ là những mong ước xa vời, khó thực hiện.

‐ Chuyến tàu đem đến cho chị em Liên một giấc mơ xa vời nhưng rất êm đềm về một quá khứ tươi đẹp. Khi tàu rời đi, mọi thứ lại trở nên buồn tẻ, thê lương và ảm đạm.

1.5. Giá trị nội dung:

‐ Giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm được thể hiện qua khát vọng sống của Liên.

– Như vậy tác giả đã bày tỏ sự đồng cảm với thân phận nhỏ bé nơi xóm nghèo.

1.6. Giá trị nghệ thuật:

– Sử dụng ngôn ngữ trong sáng, gần gũi. 

– Khả năng miêu tả nội tâm nhân vật. 

– Bút pháp lãng mạn xen lẫn hiện thực 

2. Cảm nhận khát vọng sống của Liên trong “Hai đứa trẻ” hay nhất:

Thạch Lam, nhà văn văn xuôi lãng mạn nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam. Tác phẩm của ông không đi sâu vào các sự kiện và tình tiết kịch tính, và ông cũng không rơi vào chủ nghĩa lãng mạn của tầng lớp trung lưu đang là mốt thời bấy giờ. Thạch Lam tìm thấy sự lãng mạn trong những điều giản dị, đời thường nhất. “Hai đứa trẻ” là tác phẩm thành công nhất của ông, một tác phẩm đầy nỗi buồn, cảm động qua con mắt của một thiếu nữ – Liên. Liên là một cô gái có tâm hồn nhạy cảm, nhạy cảm với cuộc sống và thiên nhiên. Sống ở Hà Nội, Liên được hưởng một cuộc sống tràn ngập ánh sáng, niềm vui và hạnh phúc. Nhưng vì biến cố, gia đình cô bé cùng mọi người phải chuyển đến một khu nghèo hiu quạnh. Liên dần quen với cuộc sống ở đây, yêu mùi đồng quê, yêu những ngõ tối nhưng trên tất cả, Liên vẫn khao khát một cuộc sống khác, một cuộc sống của ước mơ và hy vọng.  

Liên là cô gái có trái tim nhân hậu, giàu tình yêu thương. Thấy các em nhỏ vất vả nhặt rác, em thương cảm cho hoàn cảnh ấy nhưng không làm được gì vì nhà Liên cũng nghèo, hai chị em phải tự bươn chải kiếm sống từ những quán tạp hóa nhỏ. Thấy gia đình chị Tí, Liên cũng cảm thấy ngại thay cho họ. Ban ngày đi mò cua bắt ốc, ban đêm đi bán nước nhưng cuộc sống cũng chẳng khấm khá hơn. Liên ân cần hỏi han, lời nói chan chứa tình thương, sự quan tâm đến gia đình chị Tí. Đối với cụ Thi điên nghe thấy tiếng cười từ xa, Liên quay lại rót một chén rượu đưa cho bà, ánh mắt dõi theo cho đến khi bà biến mất hoàn toàn. Liên là một cô gái tốt bụng, biết yêu thương và đồng cảm với những hoàn cảnh bất hạnh của những người xung quanh. Đôi mắt yêu thương ấy chính là tình cảm mà nhà văn Thạch Lam dành cho những người lao động nghèo khổ. 

Không chỉ vậy, Liên còn là một cô gái nhạy cảm với những thay đổi của thiên nhiên vào cuối ngày. Tác phẩm mở ra trong một buổi chiều êm như nhung và gió mát hiu hiu, gió đồng mang theo tiếng ếch nhái kêu râm ran. Khung cảnh thiên nhiên yên tĩnh, thanh bình nhưng đượm vẻ buồn bã, cô đơn. Tâm hồn Liên mơn man, cảm nhận từng chuyển động của cuộc sống xung quanh, cái mùi ẩm mốc còn sót lại sau buổi chợ “pha lẫn mùi ẩm ướt với mùi bụi quen thuộc”. Đó là mùi của sự thân quen, của sự gắn bó với quê hương. Cuối ngày, Liên lặng lẽ ngồi bên sắc đen, cái buồn của cảnh vật thấm dần vào tâm hồn nhạy cảm của cô gái trẻ. 

Khi màn đêm buông xuống, Liên nhìn lên bầu trời ngàn vì sao lấp lánh. Và tâm hồn ngây thơ, trong sáng ấy đã tưởng tượng ra một dòng sông ngân hà, nơi có hai chú vịt theo chân thần Nông, thế giới cổ tích của tuổi thơ ùa vào tâm hồn. Tâm hồn nhạy cảm của Liên cũng cảm nhận được những cánh hoa mỏng manh rơi trên vai mình. Không chỉ vậy, ẩn sâu trong tâm hồn, Liên vẫn không ngừng tìm kiếm những nguồn sáng khác nhau của cuộc đời mình, đó là những vệt sáng, quầng sáng,… dù nhỏ nhoi, yếu ớt. Những ánh sáng ấy không thể lấp đầy cả bầu trời nhưng nó cũng thể hiện khát vọng đổi đời mãnh liệt của nhân vật.  Vậy thì tại sao khát vọng đổi đời lại được thể hiện ở nhân vật Liên mạnh mẽ như vậy? Vì thứ nhất, Liên vẫn còn là một đứa bé, em mười bốn, mười lăm tuổi, không còn là trẻ con nhưng cũng chưa phải là người lớn, em có những hiểu biết và cảm nhận rất rõ ràng về thế giới xung quanh. Liên cũng từng sống một cuộc đời hạnh phúc, một cuộc sống “trong mơ” nên hơn ai hết, Liên hiểu rõ vị ngọt của cuộc sống tươi sáng này. Ở đây cũng vậy, người ta muốn đổi đời, nhưng họ chưa bao giờ tận hưởng cuộc sống này, mong muốn này vẫn còn mơ hồ và không xác định được. Vì vậy, khát khao ước mơ đổi đời ở nhân vật Liên là hoàn toàn hợp lý, Liên còn trẻ và còn rất nhiều cơ hội để đổi đời, thực hiện ước mơ của mình. Khát vọng đổi đời để thoát ra khỏi ngõ cụt cũng thể hiện tấm lòng nhân đạo cao cả của Thạch Lam đối với con người: cảm thương cho những cảnh ngộ khốn cùng của những người dân nghèo. 

Và khát vọng đổi đời này có thể thấy rõ nhất trong lúc chờ đợi chuyến tàu đi qua phố huyện. Hai chị em Liên chờ tàu không phải để bán thêm vài thứ như lời mẹ bảo mà để tận hưởng giây phút sống ngắn ngủi của ánh sáng rực rỡ trong chốc lát. Có lẽ đây không phải là đêm đầu tiên hai chị em Liên ngồi chờ tàu, từ ngày về phố huyện đã mấy đêm rồi nhưng niềm khao khát chờ tàu vẫn cháy bỏng, nhất là với Liên. Em không ngủ mà chờ đoàn tàu đi qua. Tiếng gọi không chỉ là lời gọi mà còn như tiếng reo vui mừng khi đoàn tàu đi qua. Liên đợi từ lúc ánh đèn tàu xuất hiện cho đến khi khuất hẳn, chỉ còn lại một chấm đỏ sau đuôi, rồi chìm vào trong màn đêm. Với đôi mắt tinh tường và một tâm hồn nhạy cảm, Liên hiểu ngay chuyến tàu hôm nay trông kém sáng sủa hơn. Nếu không quan sát hàng ngày thì làm sao Liên nhận thấy sự thay đổi này như thế nào khi tàu đi qua khu vực này chỉ trong vài giây. 

Đối với Liên, đoàn tàu không chỉ là thứ giúp di chuyển nhanh chóng trong khu vực, mà bản thân con tàu cũng rất quan trọng. Chuyến tàu là hình ảnh của quá khứ xa xăm đẹp đẽ của Hà Nội, của thế giới cổ tích mà em mơ ước được sống. Đoàn tàu còn là biểu tượng của một thế giới hạnh phúc mà không chỉ Liên mà tất cả người dân trong vùng đều mong muốn. Chuyến tàu là giấc mơ đổi đời mãnh liệt và nghiêm túc của người dân nơi đây, đặc biệt là Liên. Thạch Lam cũng đã gửi gắm rất nhiều tình cảm, sự đồng cảm đến các em nhỏ và người dân vùng phố huyện nghèo. Ông nuôi dưỡng mong muốn thực sự của họ để thay đổi cuộc sống của họ. Đồng thời, tác giả cũng gửi đi thông điệp rằng con người phải thoát khỏi thực tại đói nghèo để vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tác giả miêu tả nhân vật Liên chủ yếu từ điểm nhìn bên trong, bằng lời văn diễn tả sâu sắc sự rung động tinh tế trước thiên nhiên và khát vọng đổi đời mãnh liệt của nhân vật. 

Liên, nhân vật trong “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam không chỉ là một cô gái có tâm hồn dịu dàng, nhạy cảm, yêu thương những người xung quanh mà còn có khát vọng sống và đổi đời rất lớn. Tâm hồn trẻ thơ ấy luôn phấn đấu cho một cuộc sống tươi đẹp hơn, đáng sống hơn. Thông qua nhân vật này, tác giả cũng gửi gắm giá trị nhân đạo sâu sắc.

3. Cảm nhận khát vọng sống của Liên trong Hai đứa trẻ ý nghĩa nhất:

“Văn chương nằm ngoài quy luật của sự băng hoại, chỉ mình nó không chịu tự nhận cái chết”, đây là câu nói rất đúng với truyện ngắn của tác giả Thạch Lam. Tự nhiên, không chứa đựng những mâu thuẫn gay gắt, nội tâm giằng xé đến đau đớn, bi kịch… Truyện của Thạch Lam như những “bài thơ trữ tình bi thương”, dịu dàng ám ảnh mà lay động, để mỗi lần đến với truyện ngắn của ông, chúng ta lại tìm về chính mình trong cuộc sống bộn bề ngày nay. “Hai đứa trẻ” là truyện ngắn hay nhất của Thạch Lam. Khung cảnh buồn bã và đìu hiu của phố huyện, đôi mắt “đen tối” xa xăm của bé Liên không hiểu sao cứ đeo đuổi tôi đến thế. 

Năm nào tôi cũng đọc đi đọc lại tác phẩm, năm nào tôi cũng được dạy học, nhưng thế giới truyện chưa bao giờ làm tôi thôi xúc động. Một xóm nghèo với hình ảnh những đứa trẻ nhặt rác khi chợ tan, bà Thi khùng cười khẩy bước quanh co trong bóng tối, tiếng đàn rung giữa đêm khuya phố huyện… Mọi người đều tù túng bởi cuộc sống mệt mỏi, buồn bã trong nghèo khó và bế tắc. Chắc hẳn tác giả Thạch Lam đã rơi nước mắt trên trang viết của mình khi viết về những kỉ niệm tuổi thơ để truyền cho người đọc trong suốt những năm qua. 

Liên, người con gái để lại trong tôi nhiều suy nghĩ nhất. Đôi mắt tràn ngập bóng tối của một cô bé mới lớn. Nỗi buồn và sự mòn mỏi  – điều đó còn đáng sợ hơn cái nghèo cắn xé tâm hồn trẻ thơ, nơi chỉ có niềm vui và sự hồn nhiên. Xã hội của những năm 1930 như dập tắt đi sức sống, những ước mơ, đã cướp đi tuổi thơ của biết bao đứa trẻ như Liên, như An cùng những đứa trẻ khác.

Nhưng điều Thạch Lam mong muốn nhất với truyện ngắn là gửi gắm được khát vọng vươn lên, cho dù khát vọng ấy có vẻ rất mờ mịt, “như người ta chờ đợi một cái gì tươi sáng hơn trong đời mình”. Thạch Lam đã gửi gắm khát vọng ấy qua tâm hồn bé Liên – LUÔN TIN TƯỞNG VÀ TÌM KIẾM ÁNH SÁNG.

Trong bóng đêm dày đặc bao trùm của phố huyện, Liên luôn khao khát và tìm kiếm nguồn sáng. Lần đầu tiên hai chị em nhìn lên bầu trời “trong một vòm trời ngàn vì sao lấp lánh, xen lẫn ánh sáng của những chú đom đóm… Liên ngước mắt nhìn những vì sao để tìm dải ngân hà và… Con vịt theo ông Thần Nông”. Liên chạy trốn bóng tối, sự ảm đạm của phố huyện, tâm hồn em khao khát những miền tươi sáng mới. Tuy nhiên, vũ trụ bao la, sâu thẳm và huyền bí với linh hồn của hai đứa trẻ. Liên đành trở về mặt đất. 

Lần thứ hai, em thoát khỏi bóng tối để hoài niệm về quá khứ. “Liên nhớ hồi ở Hà Nội, được ăn những thức quà ngon vật lạ – rồi mẹ cho Liên rất nhiều tiền, được đi chơi hồ, uống nước lạnh màu xanh đỏ… Hà Nội nhiều đèn quá…”. Ngay cả ký ức về quá khứ này cũng đang phai nhạt từng ngày và Liên không còn nhớ rõ điều gì nữa.

Lần đầu tiên Liên thoát khỏi bóng tối, sự tĩnh lặng, hướng về bầu trời, lần thứ hai nhìn về quá khứ, nhưng tất cả đều xa xăm, mờ ảo và hư vô. Lần thứ ba, Liên nhìn đoàn tàu – một thứ ánh sáng chói lòa ngay trong hiện tại, ngay trước mặt Liên, trên mảnh đất mình đứng, để Liên được sống những giây phút đẹp nhất của một ngày dài. Liên lặng trong giấc mơ, Hà Nội xa, Hà Nội vui và ồn ào. Con tàu như đã đưa qua một thế giới khác, một thế giới hoàn toàn khác với Liên, khác với ánh đèn của cô Tý… Đó cũng là lý do Liên và những người dân nghèo vô danh của tiểu khu này đêm nào cũng chờ đoàn tàu đi qua. Đó là những quan sát tinh tế, là tấm lòng nhân ái của Thạch Lam đối với mọi số phận con người. Trong cuộc sống tăm tối, ảm đạm, nghèo khó, Thạch Lam nhìn thấy Liên và những người không quen biết ở một thành phố, một huyện khác, vẫn hướng về ánh sáng, vẫn không mất đi hi vọng, đây chính là bản năng mạnh mẽ nhất của con người. Miễn là bản năng này không bị mất đi, cuộc sống vẫn tiếp diễn.

Truyện Thạch Lam dạy ta nhiều điều về cuộc sống hiện đại. Thái độ coi trọng cuộc sống, coi trọng sự giản dị, biết ước mơ và luôn khao khát những gì trong sáng, đẹp đẽ, biết cảm thông và thủy chung hơn với cuộc đời… “Hai đứa trẻ” luôn là câu chuyện lay động trái tim biết bao thế hệ học sinh, rất bổ ích và thiết thực đối với các em trong quá trình phát triển nhân cách.