Cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương chọn lọc hay nhất

1. Dàn ý cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương:

Mở bài: giới thiệu tác giả tác phẩm

Thân bài:

Nguồn sinh và nuôi dưỡng con trước hết là gia đình:

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
ai bước tới tiếng cười.

Những hình ảnh thơ giàu giá trị tạo hình: “chân phải/chân trái/một bước/hai bước” khắc họa những bước chân chập chững của trẻ.

Thủ pháp liệt kê “tiếng nói/ nụ cười”, “với cha mẹ” gợi hình ảnh em bé tập nói, tập đi và không khí gia đình đầm ấm, yêu thương. Qua đó, chúng tôi cũng cảm nhận được những ánh mắt dõi theo, động viên và những vòng tay chờ đợi, sẵn sàng hỗ trợ con cái của các bậc cha mẹ.

=> Bằng lời lẽ giản dị, người cha nói với con: gia đình là cội nguồn tinh thần, nuôi nấng con, là chiếc nôi cho con những yêu thương, hơi ấm đầu đời.

Bài thơ còn mang ý nghĩa khái quát: Con phải học nói, phải học đi, phải lớn lên. Trên hành trình ấy, sự vững vàng “một bước/hai bước”, sự hiểu biết “tiếng nói/tiếng cười” đều có được nhờ công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Vì vậy, con cái không được quên công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.

Người đồng mình yêu lắm con ơi
…Con đường cho những tấm lòng

Sự “đồng hành” với cuộc sống lao động, sinh hoạt và không gian sống (rừng, đường về, làng) đã làm nảy sinh tình yêu quê hương đất nước.

Hình ảnh gợi hình “đan bằng nan hoa” vừa gợi tả chân thực những công cụ lao động được trang trí đẹp mắt, vừa gợi lên bàn tay cần cù, khéo léo, tài hoa và sáng tạo của con người. Tả cảnh sinh hoạt văn nghệ của người đồng mình, cảnh hát cho nhau nghe về đêm khiến tường đình như dày đặc những câu hát thiết tha, tinh tế; khơi gợi tâm hồn tinh tế, phong phú, lạc quan của đồng loại.

Biện pháp nhân hoá: “rừng hoa” là vẻ đẹp của thiên nhiên, cũng là niềm vui, hạnh phúc mà quê hương ban tặng, qua đó ca ngợi sự trù phú, hào phóng của thiên nhiên quê hương. “Con đường của trái tim” gợi cảm giác lưu luyến, yêu mến của người đi về quê hương, làng quê; khơi gợi những bàn chân và trái tim trở về quê hương.

=> Cùng với gia đình, truyền thống văn hóa, tình yêu quê hương đất nước đã nuôi dạy các em khôn lớn, trưởng thành.

Tôi vẫn lớn lên từ những kỉ niệm ngọt ngào nhất, hạnh phúc nhất của bố mẹ:

– Cội nguồn sinh thành, dưỡng dục còn là quê hương:

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời

“Ngày cưới” – “ngày đẹp nhất”: bởi cha mẹ không chỉ tìm thấy nhau mà còn gắn bó khăng khít; là ngày minh chứng cho tình yêu và hạnh phúc; là hình ảnh của một gia đình đầm ấm yêu thương.

Từ đó, tôi được sinh ra và lớn lên trong những điều tuyệt vời và đẹp đẽ nhất của cuộc đời. Con cái là trái ngọt tình yêu của cha mẹ, là niềm hạnh phúc của gia đình. Hai từ “cha xót xa” thể hiện sự cảm thông sâu sắc của người cha trước cuộc sống cơ cực, khó khăn của các con.

Kết bài: đánh giá giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật.

2. Cảm nhận vài thơ Nói với con của Y Phương hay nhất:

Tình cảm gia đình luôn là đề tài lớn, thu hút sự quan tâm của các tác giả. Mỗi người đều có những khám phá, phát hiện riêng về chủ đề này, làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam. Đóng góp một phần nhỏ nhưng không kém phần độc đáo là bài thơ “Nói với con” của nhà thơ Y Phương. Tác phẩm là những lời nói chân thành của một người cha dành cho con trai, qua đó thể hiện những triết lý và suy tư sâu sắc của tác giả.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh một em bé ngây thơ, đáng yêu với những bước đi bé nhỏ: “Chân phải bước tới cha/ Chân trái bước tới mẹ/ Một bước chạm tiếng nói/ Hai bước tới tiếng cười”. Nhưng bài thơ không dừng lại ở đó mà sâu xa hơn tác giả muốn nói về nguồn gốc đứa con, sự ra đời từ tình yêu thương của cha mẹ. Bài thơ có nhịp 2/3 nhịp nhàng, hài hòa kết hợp với cấu trúc điệp, tác giả đã tạo nên một giọng điệu vui tươi, lôi cuốn, hài hòa. Mỗi bước đi của trẻ luôn được cha mẹ quan tâm, chăm sóc. Tiếng cười của mỗi đứa trẻ luôn là niềm vui, hạnh phúc của cha mẹ. Từ đó, tác giả muốn hướng tới một điều cao thượng hơn: con cái sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ. Gia đình là chiếc nôi ấm áp nuôi dưỡng mỗi chúng ta lớn lên và trưởng thành.

“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”.

Thiên nhiên ở đây luôn bao bọc và bảo vệ con người. Núi rừng quê hương không chỉ nên thơ mà luôn tràn đầy tình nghĩa. Chính thiên nhiên đã che chở và nuôi dưỡng con cả về tâm hồn lẫn lối sống. Quê hương đã cho con những điều tốt đẹp nhất nuôi dưỡng và trưởng thành. 

“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”.

Bài thơ được viết với giọng thơ tha thiết, trìu mến. Xây dựng những hình ảnh cụ thể nhưng vẫn rất chung chung, hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa. Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng vô cùng sâu sắc. Xây dựng bố cục thơ chặt chẽ, hợp lý với lối dẫn dắt tự nhiên, hấp dẫn.

3. Cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương ấn tượng nhất:

Một mái nhà có cha, có mẹ và những đứa con lớn lên trong tình yêu thương. Hơn nữa, con sinh ra và lớn lên trong tình yêu và vẻ đẹp của người bạn đồng mình:

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Những suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc được thể hiện trực tiếp qua hình ảnh. Tác giả đã sử dụng phong cách diễn đạt của đồng mình các dân tộc miền núi để xây dựng hình tượng thơ. Bằng cách diễn đạt như vậy, tác giả đã tạo nên những hình ảnh vừa cụ thể, vừa mang tính khái quát cao nhưng vẫn giàu chất thơ về vẻ đẹp trong cuộc sống của người dân miền núi: Đan lờ cài nan hoa – Vách nhà ken câu hát – Rừng cho hoa. Lần đầu tiên, người cha kể về người đồng mình, kể cho con nghe về sức sống mãnh liệt, truyền thống của quê hương. Lần thứ hai, người cha nhắc nhở con sâu sắc: Dù quê hương giản dị chân chất, đồng bào mình nghèo nhưng sống đẹp nên đường đời phải làm được điều lớn lao, con phải sống tốt để xứng đáng là người đồng mình. Người cha đã truyền lại cho con vẻ đẹp truyền thống và sức mạnh của quê hương.

Người đồng mình yêu lắm con ơi
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

và:

Người đồng mình thương lắm con ơi
Sống trong thung không chê thung nghèo đói.

Thơ tự do, số từ không đều, phù hợp với dòng cảm xúc tự nhiên, linh hoạt của bài thơ. Nhịp điệu lúc cao vút, lúc nhẹ nhàng, lúc ngắn gọn, rõ ràng, lúc mạnh mẽ, sắc bén,… tạo nên sự cộng hưởng hài hòa với các cung bậc cảm xúc khác nhau trong lời nói cha truyền con nối. Ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh thơ mộc mạc, ngắn gọn nhưng vẫn phong phú, sinh động. Đó thực sự là một “ngôn ngữ” đầy quyến rũ.

Nhà thơ Y Phương đã thấu hiểu và từ đó miêu tả được tâm hồn, bản sắc truyền thống của người dân miền núi. Qua bài thơ này, người cha đang nói với con cái cũng là lời nhắn gửi thế hệ sau những giá trị truyền thống của dân tộc.