Cảm nhận bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu hay nhất

1. Dàn ý Cảm nhận bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu hay nhất:

* Mở bài

Giới thiệu bài thơ: “Chạy giặc” là bài thơ kết tinh tinh thần yêu nước và phong cách nghệ thuật đích thực của ông  Đồ Chiểu.

* Thân bài

– Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Chiểu đã chỉ ra cảnh tượng tàn khốc khi súng phương Tây bất ngờ nổ tung trên không.

– Tiếng súng của giặc Pháp tạo ra sự hỗn loạn và kinh hoàng tột độ.

– Tiếp theo hai bài luận, nhà thơ phát triển, mở rộng tư tưởng thơ lên án tội ác của thực dân Pháp đối với dân tộc và đất nước ta.

– Cuối bài thơ, tác giả Nguyễn Đình Chiểu bày tỏ sự trăn trở, suy tư về vận mệnh đất nước.

* Kết bài

Chạy giặc là một bài thơ yêu nước tiêu biểu không chỉ ghi lại những biến cố lịch sử đau thương của đất nước mà còn là một bài hát yêu nước có thể làm sống lại và hướng dẫn chúng ta hướng tới khát vọng độc lập, tự chủ.

2. Cảm nhận bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu hay nhất:

Tên tuổi Nguyễn Đình Chiểu gắn liền với những câu chuyện cổ tích đầy màu sắc như Truyện Lục Vân Tiên, truyện Ngư Tiều y thuật vấn đáp…  Đỉnh cao trong tư tưởng, nghệ thuật của Nguyễn Đình Chiểu là những bài văn tế, những bài thơ yêu nước như Chạy giặc, Xúc cảnh, Văn tế Trương Công Định, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, …

Cây bút tức là tâm hồn trung nghĩa của Nguyễn Đình Chiểu, đã “khắc họa sinh động tình cảm của dân tộc đối với các chiến sĩ nghĩa quân vốn là nông dân xưa chỉ quen với cuốc nhưng đã nhanh chóng quay trở lại thành anh hùng cứu nước” (Phạm Văn Đồng). Khi Tổ quốc bị giặc tấn công, người dân áo vải chân trần các làng lân cận vùng dậy chiến đấu với chí căm thù sôi sục: Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan; Ngày xem ống khói chạy đen sì muốn ra cắn cổ. Họ đánh giặc là để bảo vệ tấc đất ngọn rau, để giữ lấy bát cơm manh áo ở đời.

Vì thế, chỉ cần một con dao rựa hay một cây bút là có thể lao tới, tư thế chiến đấu vô cùng hiên ngang lẫm liệt:

Hoả mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia,

Gươm đeo dùng bằng lưỡi một dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ.

(Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc)

Quê hương ông bị giặc Pháp giẫm nát. Dù bị mù nhưng ông vẫn dùng ngòi bút và lòng yêu nước để đánh giặc. Ông gọi lòng trung thành của mình là trung thành sắt đá và lấp lánh: “Sự đời thà khuất đôi tròng thịt, Lòng đạo xin tròn một tấm gương”. Có thể nói, những câu văn, bài thơ của Nguyễn Đình Chiểu thấm đẫm tinh thần yêu nước, được làm sống lại và hướng về chúng ta như những bài ca yêu nước.

Chính vì vậy ước mơ của ông vẫn là ước mơ của hàng triệu người dân Việt Nam trong thế kỷ qua về độc lập, tự do, thịnh vượng, hạnh phúc và hòa binh.

Chạy giặc là một bài hát yêu nước chống xâm lược. Năm 1859, thực dân Pháp nổ súng tấn công thành Gia Định. Đất nước lâm nguy, Nguyễn Đình Chiểu đã viết bài thơ “Chạy giặc” bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật ghi lại sự kiện bi thảm này.

Hai câu đề nói lên thời cuộc và thế nước bị giặc Pháp tấn công thành Gia Định vào lúc tan chợ:

Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây,

Một bàn cờ thế phút sa tay.

Cảnh họp chợ và đóng cửa chợ là nhịp sống bình yên của người dân ta. Tiếng nổ bất ngờ của súng Tây đã khiến nhịp sống bị đảo lộn. Cuộc chiến cảnh báo đã bắt đầu. Bàn cờ là ẩn dụ cho thời đại, về cuộc chiến giữa vận mệnh và cái ác. Ba tiếng kim phút rơi trong bài thơ Một bàn cờ có chữ kim phút rơi tượng trưng cho sự thất thủ chóng vánh của quân triều đình ở thành Gia Định.

Hai câu ở phần thực đối lập nhau, phép đảo ngữ vận dụng sắc sảo: Vị ngữ bỏ nhà mất tổ được đặt ở đầu bài thơ về sự nỗ lực đau thương, tang thương của nhân dân ta khi bị giặc Pháp xâm lược:

Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy,

Mất ổ, đàn chim dáo dác bay.

Hai tùy bút và tư tưởng thơ được phát triển và mở rộng. Tác giả lên án tội ác cướp phá, đốt nhà, giết người, cướp phá, hủy hoại quê hương của người Pháp.

Bài thơ vẽ nên một vùng địa lý rộng lớn và trù phú (Bến Nghé, Đồng Nai) lập tức biến thành đống tro tàn. Bến Nghé, Đồng Nai thế kỷ 19 vốn là vùng trồng lúa và là nơi buôn bán thuyền bè khốc liệt nhưng chỉ trong chốc lát đã bị thực dân Pháp tàn phá. Tiền bạc, tài sản của nhân dân ta bị địch cướp phá, tiêu hủy. Những ngôi nhà ở quê nhà nhà thơ bốc cháy, lửa và khói nhuốm máu.

3. Cảm nhận bài Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu hay chọn lọc:

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà yêu nước sáng ngời, một ngôi sao sáng trong nền văn học dân tộc. Tuy mù nhưng tâm hồn ông trong sáng như gương. Lòng yêu nước, tấm lòng yêu thương, sự thấu hiểu cuộc sống của nhân dân được thể hiện trong tác phẩm văn chương của Nguyễn Đình Chiểu. “Chạy giặc” là bài thơ kết hợp giữa lòng yêu nước và phong cách nghệ thuật của cụ Đồ Chiểu.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Chiểu đã ám chỉ đến cảnh hỗn loạn khi tiếng súng Tây nổ vang trong không gian:

“Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây

Một bàn cờ thế phút sa tay”

Cảnh chợ phiên nhộn nhịp, huyên náo quen thuộc không còn mà khung cảnh trở nên náo loạn, tiếng súng Tây bắt ngờ rền vang trong sự hốt hoảng và lo sợ tột độ của mọi người. “Vừa nghe” gợi ra tiếng súng nổ đột ngột, bất ngờ, đó cũng chính là trạng thái hỗn loạn, sợ hãi của mọi người trước cuộc tấn công bất ngờ của địch.

“Bỏ nhà lũ trẻ ơ xơ chạy

Mất ổ, đàn chim dáo dát bay”

Trong hai câu thơ thực, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu không chọn cách diễn đạt thông thường “Lũ trẻ bỏ nhà lơ xơ chạy/ Đàn chim mất ổ dáo dác bay” mà thay vào đó dùng từ “bỏ nhà” và “mất ổ” lên trước đã nhấn mạnh sự dữ dội và hỗn loạn của tình cảnh lúc này. Tiếng súng của Pháp tạo nên sự hỗn loạn và kinh hoàng đến tột độ. Hình ảnh đứa trẻ lơ xơ chạy, đàn chim dáo dát bay không chỉ gợi ra không khí bom đạn dữ dội mà còn tái hiện lại cảnh thương tâm của con người trước hiện thực tàn khốc do cái ác gây ra.

Tiếp theo, hai câu thơ luận, nhà thơ đã phát triển và mở rộng ý thơ nhằm lên ​​án tội ác của thực dân Pháp đối với nhân dân và đất nước ta:

“Bến Nghé của tiền tan bọt nước

Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”

Vào thế kỷ 19, Đồng Nai và Bến Nghé là những cánh đồng lúa mênh mông, là những trung tâm giao thương sầm uất bậc nhất. Nhưng chỉ trong chốc lát, bom đạn và âm mưu thâm độc của kẻ thù đã phá hủy tất cả. Không còn không cảnh nhộn nhịp của cuộc sống mà trở nên hoang tàn, xơ xác đến thảm hại.

Cuối bài thơ, tác giả Nguyễn Đình Chiểu thể hiện sự trăn trở, suy ngẫm về vận mệnh đất nước:

“Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng

Nỡ để dân đen mắc nạn này”

“Trang dẹp loạn” là những anh hùng kiệt xuất có thể cứu dân khỏi cảnh nô lệ. Câu hỏi của nhà thơ vừa là lời lên án sự yếu đuối, hèn nhát của quân đội triều đình khi để giặc chiếm đóng quê hương, đất nước, vừa là lời mong ước về một trang hào kiệt có thể cứu nước, cứu dân khỏi cảnh nô lệ, mất tự do.

Chạy giặc là một bài thơ yêu nước tiêu biểu, không chỉ ghi lại những sự kiện lịch sử đau thương của đất nước mà còn là bài ca yêu nước có thể khuấy động những làn sóng cách mạng, đưa chúng ta đến khát vọng độc lập, tự chủ.