Cầm đồ đã không còn là thuật ngữ xa lạ, đặc biệt trong mùa World Cup, rất nhiều gia đình xảy ra mẫu thuẫn và có không ít người từ bỏ cả mạng sống của chính mình vì thua độ bóng đá, cầm cố tài sản ở các tiệm cầm đồ không thể nào chuộc lại được. Cầm đồ lãi suất bao nhiêu? Lãi suất cầm đồ bao nhiêu là vi phạm?
Mục lục bài viết
1. Cầm đồ là gì?
Cầm đồ (hay cầm cố) là một giải pháp tài chính có thoả thuận và có thời hạn, thông qua hình thức thế chấp tài sản phi tiền mặt (vàng, trang sức quý và những vật dụng khác có giá trị cao) để lấy tiền mặt. Quyền sở hữu hợp pháp của đồ vật thế chấp là thuộc người được cầm cố. Đến thời hạn, người đi cầm cố phải hoàn trả cho chủ nợ tiền gốc và lãi để có thể lấy tài sản của mình. Cầm đồ là hình thức phổ biến của cho vay tín chấp. Ngoài ra, cầm đồ cũng là một giải pháp chứng minh tài chính thay thế cho tiền mặt. Sau thời hạn ấn định sẵn mà khách hàng không đến chuộc đồ thì đồ sẽ thuộc về chủ tiệm.
Cầm đồ đã không còn là thuật ngữ xa lạ, ở các vùng nông thôn thì địa điểm này còn ít phổ biến. Nhưng tại các tiệm cầm đồ trên địa bàn Hà Nội như khu vực đường Láng, Khâm Thiên, Đê La Thành, . .. những ngày World cup diễn ra, các cửa hàng trên phố luôn trong cảnh tượng tấp nập người vào, kẻ ra. So với ngày thường, lượng khách hàng đến cầm đồ mùa World Cup 2022 đã tăng từ 3 – 4 lần. Sở dĩ lượng khách đông đúc như vậy bởi tình trạng cầm đồ lấy tiền cá độ bóng đá, gỡ gạc những màn thua độ sau những canh bạc…
Những tài sản được mang đến thế chấp, cầm đồ thường là xe máy, laptop, điện thoại di động và những tài sản giá trị khác.. .. Phần lớn khách hàng là người trẻ tuổi, trong đó có cả nam và nữ nhưng khách hàng nam chiếm tỉ lệ cao hơn.
Theo lời của anh P.T.P (chủ một tiệm cầm đồ trên đường Láng) cho rằng, năm nay nhiều đội bóng được đánh giá thấp nhưng lại thắng bất ngờ và ngược lại, những đội mạnh lại sớm phải xách vali về nước nên nhu cầu cầm cố tài sản vì vậy cũng tăng lên đáng kể. Kể từ trận mở màn World Cup đến nay đã xảy ra rất nhiều vụ án liên quan đến cá độ như vụ thanh niên bỏ lại xe máy cùng bạn gái sau đó nhảy cầu Thanh Trì ngày vừa qua, còn rất nhiều những vụ đau lòng khác do người cầm đồ không có tiền để chuộc món đồ mình đã cầm cố ra, nợ nần, không biết phải đối diện thế nào với bạn bè, người thân…
2. Cầm đồ lãi suất bao nhiêu?
Căn cứ khoản 6 Điều 29
Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về lãi suất cho vay như sau:
Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
-Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực
– Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.
Theo đó, đối với lãi suất khi nhận cầm cố tài sản của người khác thì cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ phải đảm bảo mức lãi suất không quá 20%/năm.
Tiệm cầm đồ không chỉ thu khoản tiền lãi khi cầm đồ mà còn thu thêm chi phí khác như phí trông giữ, bảo quản đồ đạc. Theo quy định pháp luật nước ta cũng đã chỉ rõ ràng về mức lãi suất cầm đồ. Theo đó, tại Điều 29 Nghị định 96/2016/NĐ-CP có nêu rõ tỷ lệ lãi suất cho vay đối với dịch vụ cầm đồ không được vượt quá tỷ lệ lãi suất theo Bộ luật Dân sự quy định.
Lãi suất cầm đồ và phí cầm đồ không được vượt quá 4,2%/tháng tính trên số tiền giải ngân của mỗi lần cầm đồ. Trường hợp vay nóng ngắn hạn dưới 15 ngày, lãi suất cho vay cầm đồ tối đa không quá 0,3% ngày.
Trên thực tế, mức lãi suất cầm cố tài sản 2% /tháng rất ít các tiệm cầm đồ có thể đáp ứng được mà không thu thêm bất cứ một khoản phí nào. Trên thị trường, mức lãi suất cầm cố tài sản theo quy định sẽ được chia làm 3 loại chính:
+ Mức lãi suất thấp từ 2% – 3%/tháng
+ Mức lãi suất trung bình từ 3% – 5%/tháng
+ Mức lãi suất cao từ 5%/tháng trở lên
Theo nhiều khách hàng và các chuyên gia nhận định, mức lãi suất cầm đồ từ 2% – 5%/tháng là mức lãi suất hợp lý và trong khả năng chi trả của nhiều người. Đối với những cửa hàng cầm đồ áp dụng mức lãi suất cao hơn 5% thường làm ăn thiếu uy tín, núp bóng các tiệm cầm đồ, công ty tài chính để hoạt động cho vay nặng lãi với lãi suất cắt cổ. Khách hàng nên tránh xa những cửa hàng có mức lãi suất cao và mức phí cầm đồ không minh bạch, không rõ ràng để tránh dính phải những trường hợp tiền mất tật mang bởi những cái bẫy mà họ giăng sẵn.
3. Tiệm cầm đồ thu lãi suất cao hơn mức quy định bị xử lý như thế nào?
Căn cứ Điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về vi phạm các quy định về quản lý ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự như sau:
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
– Kinh doanh dịch vụ cầm đồ cho vay tiền có cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật Dân sự;
Theo đó, nếu mức lãi suất cầm cố tài sản cao hơn mức lãi suất quy định thông thường thì cơ sở kinh doanh sẽ bị xử phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng và buộc nộp lại số tiền lãi cao hơn mức quy định của pháp luật.
Tại khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau: Mức phạt tiền này là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Ngoài ra, hành vi của người đi vay cũng có thể bị xử phạt về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo quy định tại Điều 201
– Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
4. Trách nhiệm của cơ sở cầm đồ theo luật định:
Căn cứ Điều 29 Nghị định 96/2016/NĐ-CP quy định về trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ như sau:
– Kiểm tra giấy tờ tùy thân của người mang tài sản đến cầm cố, gồm: Giấy chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu hoặc giấy tờ cá nhân khác có dán ảnh do cơ quan quản lý nhà nước cấp, còn giá trị sử dụng, đồng thời photocopy lưu lại tại cơ sở kinh doanh.
– Lập
– Đối với những tài sản cầm cố theo quy định của pháp luật phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu thì chỉ được cầm cố khi các tài sản đó có đầy đủ giấy sở hữu và cơ sở kinh doanh phải giữ lại bản chính của các loại giấy đó trong thời gian cầm cố tài sản.
– Đối với những tài sản cầm cố thuộc sở hữu của người thứ ba phải có văn bản ủy quyền hợp lệ của chủ sở hữu.
– Không được nhận cầm cố đối với tài sản không rõ nguồn gốc hoặc tài sản do các hành vi vi phạm pháp luật mà có.
– Tỷ lệ lãi suất cho vay tiền khi nhận cầm cố tài sản không vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật dân sự.
– Bố trí kho bảo quản tài sản cầm cố và đảm bảo an toàn đối với tài sản của người mang tài sản đến cầm cố.
Theo đó, tiệm cầm đồ có trách nhiệm đảm bảo tỷ lệ lãi suất cho vay tiền khi nhận cầm cố tài sản không vượt quá tỷ lệ lãi suất theo quy định của Bộ luật dân sự.
– Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
– Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Các văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:
– Bộ Luật dân sự 2015;
– Nghị định 96/2016/NĐ-CP quy định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
