Cơ chế gây nên thương tích và dấu vết để lại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tầm bắn, loại súng, lượng thuốc nổ v.v... Hiện nay, hoả khí thông thường vẫn là thương tích do súng ngắn, súng trường, lựu đạn.v.v...
Mục lục bài viết
1. Sơ lược về súng, đạn:
Nòng súng không có rãnh khương tuyến. Có 5 cỡ nòng : 19.70 mm, 18.60 mm, 17.20 mm, 16.10 mm và 13.10 mm. Đạn súng săn cũng có 5 bộ phận: vỏ đạn, thuốc đạn, ngòi nổ, chất đệm và đầu đạn. Đầu đạn thuộc loại đạn ghém thì các viên chì tròn có kích thước khác nhau và có các ký hiệu khác nhau:
| Số 6/0 đường kính 5.5 mm Số 4/0 – 5 mm Số 2/0 – 4.50 m Số 1 – 4.00 mm Số 3 – 3.50 mm Số 5 – 3.00 mm Số 7 – 2.5 0 mm Số 9 – 2.00 mm | Số 9/0 đường kính 5.25 mm Số 3/0 – 4.75 mm Số 0 – 4.25 mm Số 2 – 3.75 mm Số 4 – 3.25 mm Số 6 – 2.75 mm Số 8 – 2.05 mm Số 10 – 1.75 mm |
Như vậy viên chì to nhất là 5.5 mm và nhỏ nhất là 1.75 mm. Đạn ghém mềm, dễ vỡ khi bắn toả ra thành chùm hình nón, dày đặc. Bắn càng xa chùm đạn toả càng rộng.
Thuốc đạn kinh điển màu đen. Ngày nay người ta dùng thuốc trắng, giữa thuốc và đầu đạn có vật đệm, những vật này có thể gây ra thương tích bầm tím hoặc thủng.
– Yếu tố phụ:
– Thuốc đạn còn sót bắn xa trên 1 mét
– Hơi đạn không khói toả ra trên 1 mét.
– Đạn có khói, khói toả rộng trên 2 mét, lửa bốc cháy xa trên 50 cm..
2. Xác định hướng bán của đạn ghém:
Đạn ghém của súng săn có những đặc điểm khác với súng quân dụng. Thương tích gây ra không phải do một viên đạn mà do nhiều viên đạn tròn nhỏ. Các vết thương phần lớn là vết thương chột. Các hình vết thương thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cỡ súng, tính chất của nòng súng, số lượng đạn, chất lượng thuốc, v.v… Vì thế xác định tầm bắn qua vết thương rất khó khăn, phải dựa vào thực nghiệm của từng loại súng.
Lỗ vào: có 3 hình thái lỗ vào của 3 tầm:
Tầm kề: lỗ vào tròn rộng thủng da do cụm đạn gây nên thể hiện dưới 4 hình thái:
– Lỗ thủng gần bằng đường kính của nòng súng (lỗ tròn) bờ phẳng.
– Lỗ thủng tròn nhưng bị hơi phá nên vết thương có hình sao.
– Lỗ thủng gần tròn hoặc bầu dục, to hơn nòng súng do tác động của cụm đạn với hơi thuốc.
– Lỗ to hơn nòng súng và có tính chất vết rách: nếu bắn vào đầu hoặc chỉ có thể phá rách hoặc làm đứt chi, vỡ sọ…
Tầm gần: Tầm gần có 2 mức độ tổn thương do số lượng đạn:
Cụm dày đặc: tất cả các viên đạn đi sát nhau, vết thương chỉ có một lỗ chính, đường kính 2, 3, 4cm cá biệt tới 10 cm. Xung quanh bờ vết thương nham nhở kèm theo bầm tím lan rộng. Ngoài ra còn có thể thấy vết cháy (ở tầm 50 – 100cm đối với thuốc đen, 5cm đối với thuốc không khói). Vết ám khói ở lỗ vào tầm 150 cm đối với đạn khói, tầm 50.76 cm đối với đạn không khói. Các mảng thuốc bám ở da trong tầm 200 cm, đối với thuốc đen có thể tầm xa hơn, và 100 – 150cm đối với thuốc không khói.
Cụm đạn không dày đặc: trong hoàn cảnh này thấy vết thương chính ở trung tâm, xung quanh có vết thương nhỏ, có 3 tình huống xảy ra:
+ Cả cụm đạn tập trung thì tầm khoảng từ 30cm – 1m
+ Cả cụm đạn với mảnh đạn.
+ Vết thương trung tâm do mảnh đệm còn vết thương xung quanh là do đạn.
Tầm xa: không có dấu vết của các yếu tố phụ.
Nhiều lỗ vết thương, có thể chỉ có một viên đạn ghém xuyên thủng, chột hoặc sượt, có khi chỉ có một mảnh của viên ghém, có khi chỉ có một viên ghém chột còn mảnh gây sây sát.
Từ 2 – 5 m trở lên không thấy lỗ trung tâm chỉ thấy các vết thương nhỏ rải rác. ở xa vài chục mét cũng chỉ thấy các vết thương nhỏ, nông do đạn ghém găm vào da.
Nhận định tầm gần loại súng này rất phức tạp, muốn xác định phải thực nghiệm từng loại súng bị nghi ngờ. Tầm gần thực nghiệm 30 – 200cm và 250 – 500 cm. Xây dựng lại đường đạn, ta nối các điểm tới của đạn với đỉnh của nòng súng.
Lỗ ra: đa số đạn ghém không có lỗ ra, khoảng 70%, không có lỗ ra kể cả tầm kề hoặc chỉ có một số lỗ ra. Trước khi mổ, nếu chụp điện quang có thể xác định hướng và số lượng đạn.
Lỗ ra ở tầm gần và tầm kề, đặc biệt ở cụm dày đặc có lỗ ra trung tâm khá lớn. Nếu cụm không dày đặc lỗ ra nhỏ hơn.
Lỗ một viên ghém, xung quanh vết thương có vành sượt rất rõ vành sượt có khi chỉ có một bên.
Tóm lại ở tầm kề đạn phá tung tổ chức tại lỗ ra còn ở tầm gần thấy thủng tổ chức ở trung tâm. Tìm đạn ghém rất khó, cần tỉ mỉ và kiên trì mới có thể thấy được.
