Bất kỳ doanh nghiệp nào sử dụng tài sản hữu hình đều có thể phải chịu các chi phí liên quan đến tài sản đó. Nếu trong các giai đoạn tương lai, một tài sản được kỳ vọng sẽ tạo ra lợi ích, thì một số chi phí này nên được trì hoãn thay vì được coi là chi phí hiện có. Vậy cách tính giá trị còn lại của tài sản cố định? Hạch toán tài sản cố định có nội dung ra sao?
Mục lục bài viết
1. Cách tính giá trị còn lại của tài sản cố định:
Giá trị còn lại là giá trị ghi sổ ước tính của tài sản sau khi khấu hao xong, dựa trên giá trị mà một công ty mong đợi nhận được để đổi lấy tài sản đó khi hết thời gian sử dụng. Do đó, giá trị cứu vãn ước tính của tài sản là một thành phần quan trọng trong việc tính toán lịch trình khấu hao.
Giá trị còn lại là giá trị ghi sổ của tài sản sau khi đã tiêu hết khấu hao. Giá trị còn lại của tài sản dựa trên những gì một công ty mong đợi nhận được để đổi lấy việc bán hoặc chia tay tài sản khi hết thời gian sử dụng. Các công ty có thể khấu hao toàn bộ tài sản của họ xuống còn 0 đô la vì giá trị còn lại là rất nhỏ. Giá trị còn lại sẽ ảnh hưởng đến tổng số tiền có thể khấu hao mà một công ty sử dụng trong lịch trình khấu hao của mình.
Giá trị còn lại ước tính có thể được xác định cho bất kỳ tài sản nào mà một công ty sẽ giảm giá trên sổ sách của mình theo thời gian. Mỗi công ty sẽ có các tiêu chuẩn riêng để ước tính giá trị cứu hộ. Một số công ty có thể chọn luôn giảm giá tài sản xuống 0 đô la vì giá trị còn lại của nó rất nhỏ. Nói chung, giá trị còn lại rất quan trọng vì nó sẽ là giá trị còn lại của tài sản trên sổ sách của công ty sau khi đã sử dụng hết khấu hao. Nó dựa trên giá trị mà một công ty mong đợi nhận được từ việc bán tài sản khi hết thời gian sử dụng. Trong một số trường hợp, giá trị còn lại có thể chỉ là giá trị mà công ty tin rằng họ có thể thu được bằng cách bán một tài sản mất giá, không thể hoạt động cho các bộ phận.
Dựa trên các giả định này, khấu hao hàng năm bằng phương pháp đường thẳng là:
(Giá trị ban đầu – Giá trị thu hồi) / Thời gian sử dụng hữu ích
Các công ty cân nhắc đến nguyên tắc phù hợp khi đưa ra các giả định về khấu hao tài sản và giá trị tận dụng. Nguyên tắc phù hợp là một khái niệm kế toán dồn tích yêu cầu một công ty ghi nhận chi phí trong cùng kỳ khi các khoản doanh thu liên quan thu được. Nếu một công ty kỳ vọng rằng một tài sản sẽ đóng góp vào doanh thu trong một thời gian dài, thì nó sẽ có thời gian sử dụng hữu ích và lâu dài. Nếu một công ty không chắc chắn về thời gian sử dụng hữu ích của tài sản, thì công ty có thể ước tính số năm thấp hơn và giá trị tận dụng cao hơn để ghi sổ tài sản sau khi khấu hao hết hoặc bán tài sản với giá trị còn lại của nó. Nếu một công ty muốn tính trước chi phí khấu hao phụ tải, công ty có thể sử dụng phương pháp khấu hao nhanh để khấu trừ trước chi phí khấu hao nhiều hơn. Nhiều công ty sử dụng giá trị còn lại là 0 đô la vì họ tin rằng việc sử dụng tài sản đã hoàn toàn khớp với việc ghi nhận chi phí của nó với doanh thu trong suốt thời gian hữu dụng của nó.
Giá trị còn lại là giá trị bán lại ước tính của tài sản khi kết thúc thời gian sử dụng hữu ích của nó. Nó được trừ vào nguyên giá của tài sản cố định để xác định số nguyên giá tài sản sẽ được khấu hao. Do đó, giá trị còn lại được sử dụng như một thành phần của tính toán khấu hao. Nếu quá khó để xác định giá trị cứu hộ hoặc nếu giá trị cứu hộ dự kiến là nhỏ nhất, thì không cần thiết phải đưa giá trị cứu hộ vào tính toán khấu hao. Thay vào đó, chỉ cần khấu hao toàn bộ nguyên giá của tài sản cố định trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Mọi khoản tiền thu được từ việc định đoạt tài sản cuối cùng sẽ được ghi nhận là một khoản lãi. Giá trị còn lại không được chiết khấu theo giá trị hiện tại.
2. Hạch toán tài sản cố định:
Có một số giả định cần thiết để xây dựng lịch trình khấu hao. Có năm phương pháp khấu hao chính mà kế toán tài chính có thể lựa chọn: đường thẳng, số dư giảm dần, số dư giảm dần hai lần, chữ số tổng năm và đơn vị sản xuất. Các phương pháp số dư giảm dần, số dư giảm dần và số tổng năm là các phương pháp khấu hao nhanh với chi phí khấu hao cao hơn trả trước trong những năm trước đó. Mỗi phương pháp này đều yêu cầu xem xét giá trị cứu hộ. Số tiền có thể khấu hao của tài sản là tổng số khấu hao lũy kế của nó sau khi đã ghi nhận tất cả chi phí khấu hao, cũng là kết quả của nguyên giá trừ đi giá trị còn lại. Giá trị ghi sổ của tài sản đang được khấu hao là nguyên giá trừ đi khấu hao lũy kế cho đến nay.
Khấu hao Đường thẳng
Khấu hao theo đường thẳng nói chung là phương pháp khấu hao cơ bản nhất. Nó bao gồm chi phí khấu hao bằng nhau mỗi năm trong suốt thời gian hữu dụng cho đến khi toàn bộ tài sản được khấu hao hết giá trị sử dụng. Ví dụ, giả sử rằng một công ty mua một chiếc máy với chi phí là 5.000 đô la. Công ty quyết định giá trị còn lại là 1.000 đô la và thời gian sử dụng hữu ích là 5 năm. Dựa trên các giả định này, khấu hao hàng năm theo phương pháp đường thẳng là: (chi phí $ 5.000 – giá trị thu hồi $ 1.000) / 5 năm, hoặc $ 800 mỗi năm. Điều này dẫn đến tỷ lệ phần trăm khấu hao là 20% ($ 800 / $ 4.000).
Giảm số dư
Phương pháp số dư giảm dần là một phương pháp khấu hao nhanh. Phương pháp này khấu hao máy móc theo tỷ lệ phần trăm khấu hao đường thẳng nhân với số tiền khấu hao còn lại của nó mỗi năm. Bởi vì giá trị ghi sổ của tài sản cao hơn trong những năm trước đó, tỷ lệ phần trăm tương tự gây ra chi phí khấu hao lớn hơn trong những năm trước đó, giảm mỗi năm. Sử dụng ví dụ trên, máy có giá 5.000 đô la, có giá trị còn lại là 1.000 đô la, tuổi thọ 5 năm và được khấu hao ở mức 20% mỗi năm, do đó chi phí là 800 đô la trong năm đầu tiên (số tiền khấu hao 4.000 đô la * 20%), 640 đô la trong năm thứ hai ((4.000 đô la – 800 đô la) * 20%), v.v.
Số dư giảm hai lần
Phương pháp số dư giảm dần (DDB) sử dụng tỷ lệ khấu hao gấp đôi tỷ lệ khấu hao đường thẳng. Trong ví dụ về máy, tỷ lệ khấu hao là 20%. Do đó, phương pháp DDB sẽ ghi nhận chi phí khấu hao ở mức (20% x 2) hoặc 40% số khấu hao còn lại mỗi năm. Cả số dư giảm dần và DDB đều yêu cầu một công ty đặt giá trị tận dụng ban đầu để xác định số tiền có thể khấu hao.
Chữ số Tổng năm
Phương pháp này tạo ra một phân số để tính khấu hao. Sử dụng ví dụ trên, nếu thời gian sử dụng là năm năm thì mẫu số là 5 + 4 + 3 + 2 + 1 = 15. Tử số là số năm còn lại trong vòng đời hữu ích của tài sản. Phần chi phí khấu hao cho mỗi năm năm sau đó là 5/15, 4/15, 3/15, 2/15 và 1/15. Mỗi phần được nhân với tổng số tiền có thể khấu hao.
Đơn vị sản xuất
Phương pháp này yêu cầu ước tính về tổng số đơn vị mà một tài sản sẽ sản xuất trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Chi phí khấu hao sau đó được tính hàng năm dựa trên số lượng đơn vị sản phẩm được sản xuất. Phương pháp này cũng tính toán chi phí khấu hao dựa trên số tiền khấu hao.
Khái niệm giá trị tận dụng có thể được sử dụng một cách gian lận để ước tính giá trị cứu hộ cao cho một số tài sản nhất định, điều này dẫn đến việc báo cáo khấu hao thấp và do đó lợi nhuận cao hơn bình thường. Khi điều này xảy ra, một khoản lỗ cuối cùng sẽ được ghi nhận khi tài sản cuối cùng được định vị khi hết thời gian sử dụng. Kiểm toán viên nên kiểm tra mức giá trị còn lại như một phần của thủ tục kiểm toán cuối năm liên quan đến tài sản cố định để xem chúng có hợp lý hay không.
Ví dụ về giá trị còn lại
Công ty ABC mua một tài sản với giá 100.000 đô la và ước tính rằng giá trị còn lại của nó sẽ là 10.000 đô la trong 5 năm, khi nó có kế hoạch xử lý tài sản đó. Điều này có nghĩa là ABC sẽ khấu hao 90.000 đô la chi phí tài sản trong 5 năm, để lại 10.000 đô la chi phí còn lại vào cuối thời gian đó. ABC dự kiến sau đó sẽ bán tài sản với giá 10.000 đô la, điều này sẽ loại bỏ tài sản khỏi hồ sơ kế toán của ABC.
