Đấu thầu là việc lựa chọn ra một nhà thầu thực hiện triển khai, thực hiện một công việc hoặc cung cấp một dịch vụ cụ thể có sử dụng nguồn ngân sách nhà nước. Trong một số trường hợp thì cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có thể lựa chọn ra một nhà thầu bằng hình thức chỉ định thầu.
Mục lục bài viết
1. Các trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định nhà thầu:
Trong một số trường hợp luật định thì các gói thầu có thể áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu là chỉ định thầu. Cụ thể bao gồm:
+ Khi có sự cố bất khả kháng hay để đảm bảo bí mật nhà nước nên cần thực hiện ngay gói thầu để xử lý kịp thời hoặc khắc phục hậu quả; thực hiện gói thầu để kịp thời tránh gây nguy hại trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc tránh làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; mua thuốc, hóa chất, vật tư y tế tiêu hao phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách.
+ Nhu cầu cấp bách triển khai gói thầu để đáp ứng mục đích bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia, hải đảo.
+ Do phải đảm bảo tính tương thích về công nghệ nên phải lựa chọn chính nhà thầu đã thực hiện trước đó để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn hoặc để mua sắm hàng hóa mà không thể lựa chọn bất kỳ nhà thầu nào khác; các gói thầu vì mục đích thử nghiệm, nghiên cứu; gói thầu để mua bản quyền sở hữu trí tuệ.
+ Gói thầu chỉ định cho tác giả thiết kế kiến trúc công trình có đủ điều kiện năng lực theo luật định được tuyển chọn hoặc trúng tuyển để cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế xây dựng; gói thầu để thi công mà từ giai đoạn sáng tác đến khi thi công đều gắn chặt với quyền tác giả, áp dụng với những công trình xây dựng tượng đài, phù điêu, tranh hoàng tráng và tác phẩm nghệ thuật.
+ Chỉ định một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý để thực hiện gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, rà phá bom, mìn, vật nổ để phục vụ cho việc giải phóng mặt bằng.
+ Để giá gói thầu nằm trong hạn mức mà Chính phủ cho phép và phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội tại thời điểm thực hiện gói thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công.
Việc đưa ra hình thức chỉ định thầu khi các gói thầu thuộc một trong các trường hợp trên và trong một số trường hợp phải đáp ứng thêm điều kiện như việc thu xếp vốn phù hợp, đáp ứng được tiến độ thực hiện gói thầu; có quyết định đầu tư hoặc có dự toán hoặc có kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã được phê duyệt; trong cơ sở dữ liệu về nhà thầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về đấu thầu phải có tên nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu; việc chỉ định thầu chỉ được thực hiện trong thời hạn luật định tính từ ngày phê duyệt hồ sơ yêu cầu đến ngày ký hợp đồng.
2. Hạn mức của hình thức chỉ định thầu rút gọn:
Hạn mức chỉ định thầu được quy định tại Điều 54
3. Quy định về quy trình chỉ định thầu rút gọn:
Quy trình chỉ định thầu rút gọn đối với gói thầu trong hạn mức chỉ định thầu được quy định tại Khoản 2 Điều 56 Nghị định 63/2014/NĐ-CP. Cụ thể: bên mời thầu căn cứ vào mục tiêu, phạm vi công việc, dự toán được duyệt để chuẩn bị và gửi dự thảo hợp đồng cho nhà thầu được chủ đầu tư xác định có đủ năng lực và kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu của gói thầu. Nội dung dự thảo hợp đồng bao gồm các yêu cầu về phạm vi, nội dung công việc cần thực hiện, thời gian thực hiện, chất lượng công việc cần đạt được, giá trị tương ứng và các nội dung cần thiết khác. Trên cơ sở dự thảo hợp đồng, bên mời thầu và nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu tiến hành thương thảo, hoàn thiện hợp đồng làm cơ sở để phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng. Tiếp đó, hai bên tiến hành ký kết hợp đồng. Hợp đồng ký kết giữa các bên phải phù hợp với quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, biên bản thương thảo hợp đồng và các tài liệu liên quan khác.
TƯ VẤN MỘT TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ:
Tóm tắt câu hỏi:
Luật sư cho tôi hỏi vấn đề như sau: 1. Bên đơn vị tôi có thực hiện mô hình trồng cây ăn quả với dự toán được duyệt là 450 triệu, vậy luật sư cho tôi hỏi với giá trị dự toán được duyệt như vậy có áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gon được không? 2. Với chương trình hỗ trợ sản xuất theo Nghị định 30/2015/NQ-CP đơn vị tôi có lập phương án và dự toán được duyệt là 900 triệu cung cấp hàng hóa cho nhân dân. Vậy với dự toán được duyệt như vậy có áp dụng chỉ định thầu rút gọn được không? Mong luật sư tư vấn, xin chân thành cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
Căn cứ vào Khoản 1 Điều 22
“Chỉ định thầu đối với nhà thầu được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
a) Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách;
b) Gói thầu cấp bách cần triển khai nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia, hải đảo;
c) Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do phải bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ;
d) Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng được chỉ định cho tác giả của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được tuyển chọn khi tác giả có đủ điều kiện năng lực theo quy định; gói thầu thi công xây dựng tượng đài, phù điêu, tranh hoành tráng, tác phẩm nghệ thuật gắn với quyền tác giả từ khâu sáng tác đến thi công công trình;
đ) Gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng; gói thầu rà phá bom, mìn, vật nổ để chuẩn bị mặt bằng thi công xây dựng công trình;
e) Gói thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công, gói thầu có giá gói thầu trong hạn mức được áp dụng chỉ định thầu theo quy định của Chính phủ phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ.”
Căn cứ vào Nghị định 63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu có quy định về hạn mức chỉ định thầu như sau :
Điều 54. Hạn mức chỉ định thầu
“Gói thầu có giá trị trong hạn mức được áp dụng chỉ định thầu theo quy định tại Điểm e Khoản 1 Điều 22 của Luật Đấu thầu bao gồm:
1. Không quá 500 triệu đồng đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ công; không quá 01 tỷ đồng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp, mua thuốc, vật tư y tế, sản phẩm công;
2. Không quá 100 triệu đồng đối với gói thầu thuộc dự toán mua sắm thường xuyên.
Điều 56. Quy trình chỉ định thầu rút gọn
1. Đối với gói thầu quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 22 của Luật Đấu thầu, trừ gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước:
Chủ đầu tư hoặc cơ quan trực tiếp có trách nhiệm quản lý gói thầu xác định và giao cho nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm thực hiện ngay gói thầu. Trong vòng 15 ngày kể từ ngày giao thầu, các bên phải hoàn thiện thủ tục chỉ định thầu bao gồm: Chuẩn bị và gửi dự thảo hợp đồng cho nhà thầu trong đó xác định yêu cầu về phạm vi, nội dung công việc cần thực hiện, thời gian thực hiện, chất lượng công việc cần đạt được và giá trị tương ứng để thương thảo, hoàn thiện hợp đồng. Trên cơ sở kết quả thương thảo hợp đồng, chủ đầu tư hoặc cơ quan trực tiếp có trách nhiệm quản lý gói thầu phê duyệt kết quả chỉ định thầu và ký kết hợp đồng với nhà thầu được chỉ định thầu. Việc công khai kết quả chỉ định thầu theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 7 và Điểm c Khoản 1 hoặc Điểm b Khoản 2 Điều 8 của Nghị định này.
2. Đối với gói thầu trong hạn mức chỉ định thầu theo quy định tại Điều 54 của Nghị định này:
a) Bên mời thầu căn cứ vào mục tiêu, phạm vi công việc, dự toán được duyệt để chuẩn bị và gửi dự thảo hợp đồng cho nhà thầu được chủ đầu tư xác định có đủ năng lực và kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu của gói thầu. Nội dung dự thảo hợp đồng bao gồm các yêu cầu về phạm vi, nội dung công việc cần thực hiện, thời gian thực hiện, chất lượng công việc cần đạt được, giá trị tương ứng và các nội dung cần thiết khác;
b) Trên cơ sở dự thảo hợp đồng, bên mời thầu và nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu tiến hành thương thảo, hoàn thiện hợp đồng làm cơ sở để phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng;
c) Ký kết hợp đồng:
Hợp đồng ký kết giữa các bên phải phù hợp với quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, biên bản thương thảo hợp đồng và các tài liệu liên quan khác.”
Thứ nhất, Bên đơn vị bạn có thực hiện mô hình trồng cây ăn quả với dự toán được duyệt là 450 triệu không thuộc các trường hợp quy định tại điểm a,b,c,d,đ của khoản 1 Điều 22 Luật đấu thầu. Các trường hợp theo điểm e Điều 22 chỉ gồm các gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ công; mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp, mua thuốc, vật tư y tế, sản phẩm công; gói thầu thuộc dự toán mua sắm thường xuyên. Gói thầu của đơn vị bạn không thuộc một trong các trường hợp trên nên không thể áp dụng hình thức chỉ định thầu và chỉ định thầu rút gọn.
Thứ hai, Khoản 1 Điều 1 Nghị định 30/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư theo quy định tại Khoản 3 Điều 1 của Luật Đấu thầu, bao gồm:
“a) Dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) theo quy định của Chính phủ về đầu tư PPP;
b) Dự án đầu tư sử dụng các khu đất, quỹ đất có giá trị thương mại cao, cần lựa chọn nhà đầu tư thuộc danh mục dự án được phê duyệt theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 10 Nghị định này để xây dựng công trình thuộc đô thị, khu đô thị mới; nhà ở thương mại; công trình thương mại và dịch vụ; tổ hợp đa năng mà không thuộc các trường hợp quy định tại Điểm a Khoản này.”
Theo như bạn trình bày, đơn vị tôi có lập phương án và dự toán được duyệt là 900 triệu cung cấp hàng hóa cho nhân dân xét thấy thuộc dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP). Bạn có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu và phải áp dụng đúng trình tự, thủ tục được quy định tại mục 1, Chương VI
Mặt khác, Điều 56 Nghị định 63/2014/NĐ-CP chỉ quy định chỉ định thầu rút gọn đối với gói thầu quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 22 của Luật Đấu thầu, trừ gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu trong hạn mức chỉ định thầu theo quy định tại Điều 54 của Nghị định này. Vậy nên, đơn vị bạn có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu nhưng không thể áp dụng chỉ định thầu rút gọn.
