Các tình huống sư phạm thường gặp trong trường mầm non

1. Tình huống sư phạm trong trường mầm non khi học sinh không chịu làm bài:

Trong giờ vẽ theo mẫu (vẽ bông hoa) chủ đề “Thực Vật”, mọi trẻ đều say sưa vẽ, bé Tuấn ngồi im không vẽ, Cô giáo đến gần và hỏi: “Sao Tuấn không vẽ đi, các bạn vẽ rất đẹp và gần xong rồi”. Bé trả lời: “Con không thích vẽ bài này”. Nếu là giáo viên đó, bạn sẽ giải quyết như thế nào?

Cách xử lý:

Như một giáo viên, việc giải quyết tình huống này đòi hỏi sự nhạy cảm, tôn trọng và đồng cảm với cảm xúc và sở thích của học sinh. Dưới đây là một số cách giải quyết tình huống này:

– Tôn trọng lựa chọn của học sinh: Thể hiện sự tôn trọng và đồng cảm với sở thích và ý kiến của học sinh. Bạn có thể nói với bé Tuấn rằng mỗi người có sở thích riêng, và nếu anh ấy không muốn vẽ bài này, thì cũng không sao cả. Không ép buộc hoặc trách móc bé Tuấn vì không muốn vẽ bài này.

– Khuyến khích sáng tạo: Nếu bé Tuấn không muốn vẽ bông hoa theo mẫu, bạn có thể đề nghị anh ấy tạo ra một bức tranh khác với chủ đề “Thực Vật” theo cách của riêng mình. Khuyến khích sự sáng tạo và khả năng tự do sáng tạo của học sinh, đồng thời giúp anh ấy cảm thấy thoải mái và tự tin trong việc thể hiện ý tưởng của mình.

– Hỏi thăm và lắng nghe: Hỏi bé Tuấn về lý do anh ấy không thích vẽ bài này. Lắng nghe chân thành và đáp ứng cho các lý do của anh ấy. Có thể là anh ấy không thích chủ đề, hoặc không muốn vẽ theo mẫu, hoặc có những lí do khác. Việc hỏi thăm và lắng nghe sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tâm trạng và mong muốn của học sinh.

– Đưa ra các hoạt động khác: Nếu bé Tuấn không thích vẽ bài này, bạn có thể đưa ra các hoạt động khác liên quan đến chủ đề “Thực Vật” để anh ấy tham gia, chẳng hạn tìm hiểu về các loại cây, hoa, hay làm thí nghiệm về mọc mầm, v.v… Tìm các hoạt động phù hợp với sở thích của học sinh để giúp anh ấy tham gia tích cực và hứng thú với chủ đề “Thực Vật”.

– Khích lệ và động viên: Cuối cùng, hãy khích lệ và động viên bé Tuấn về năng lực và nỗ lực của bạn ấy. Để bé Tuấn cảm thấy được đánh giá cao và có động lực để tham gia hoạt động vẽ theo mẫu hoặc các hoạt động khác trong tương lai.

2. Tình huống sư phạm trong trường mầm non trong giờ ngủ trưa:

Trong giờ ngủ trưa, có một số bé chưa ngủ được. Bé thì nằm mở mắt thao láo, trằn trọc suốt buổi trưa, bé thì nằm mãi cảm thấy thừa chân, thừa tay cấu véo bạn nằm bên cạnh để bạn khóc ré lên, có bé thì lại khóc ti tỷ đòi về với mẹ… Bạn sẽ xử lí như thế nào để không ảnh hưởng tới các cháu khác?

Cách giải quyết

Đây là một tình huống phổ biến xảy ra trong giờ ngủ trưa của trẻ nhỏ. Để giải quyết tình huống này mà không ảnh hưởng tới các cháu khác, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

– Đối xử công bằng: Đối xử công bằng với tất cả các trẻ trong lớp, không thiên vị hay phân biệt đối xử giữa các trẻ khi xử lý tình huống này. Bạn nên đưa ra quy định rõ ràng về giờ ngủ trưa, như thời gian nằm, không nói chuyện, không khóc, không làm phiền bạn bên cạnh.

– Lắng nghe và tận tình: Đến gần và lắng nghe các trẻ có khóc ré lên, thừa chân, thừa tay cấu véo, hoặc khóc đòi về với mẹ. Tận tình lắng nghe và đưa ra sự quan tâm, động viên. Bạn có thể thuyết phục trẻ nằm yên và thư giãn để có giấc ngủ trưa tốt.

– Cung cấp sự hỗ trợ: Nếu có trẻ không thể ngủ, bạn có thể cung cấp sự hỗ trợ nhẹ nhàng, chẳng hạn như vuốt ve lưng, đọc truyện nhẹ nhàng, hoặc đưa cho trẻ một đồ chơi nhỏ để tránh làm phiền các bạn cùng giường.

– Đưa ra giải pháp thay thế: Nếu trẻ không thể ngủ, bạn có thể đưa ra giải pháp thay thế để trẻ có thể tham gia vào các hoạt động khác như xem sách, đọc truyện tranh, hoặc vẽ tranh để giúp trẻ giải tỏa năng lượng và không làm phiền các bạn cùng giường.

– Tạo không gian yên tĩnh: Để giúp các trẻ khác có thể tiếp tục ngủ, bạn có thể tạo ra không gian yên tĩnh bằng cách giảm bớt tiếng động, đóng cửa, hay dùng màn che để che giấu những hoạt động của trẻ không ngủ.

3. Tình huống sư phạm trong trường mầm non khi học sinh không chịu nghe lời:

Trong giờ chơi tập có chủ đích (đối tượng trẻ 18 – 24 tháng) với nội dung “ Chọn đồ chơi màu đỏ”. Khi cô giáo yêu cầu: “Các con chọn cho cô nơ màu đỏ” thì có một số trẻ chọn nơ màu xanh. Hãy giải thích tình huống trên và nêu cách xử lí của mình.

Cách xử lý:

Tình huống trên là một ví dụ về sự khác biệt trong lựa chọn của trẻ nhỏ trong hoạt động chơi tập. Đây là điều bình thường vì trẻ nhỏ trong độ tuổi 18-24 tháng vẫn đang phát triển khả năng lựa chọn, phân loại, và hiểu biết về các khái niệm màu sắc cơ bản như màu đỏ, màu xanh.

Cách xử lí của mình có thể là:

– Không đánh giá hoặc chỉ trích: Tránh đánh giá hoặc chỉ trích trẻ vì sự lựa chọn không đúng yêu cầu. Chúng ta cần hiểu rằng trẻ nhỏ đang học hỏi và phát triển từng ngày, và việc lựa chọn sai không phải là sự thiếu hiểu biết hay sai lầm.

– Cung cấp hướng dẫn thêm: Thay vì chỉ trích, bạn có thể cung cấp hướng dẫn thêm cho trẻ. Ví dụ: “Chọn nơ màu đỏ cho cô nhé, con xem kỹ màu nào là màu đỏ nhé.” Bạn có thể giúp trẻ nhận biết và lựa chọn đúng theo yêu cầu ban đầu.

– Khuyến khích tham gia và tôn trọng sự khác biệt: Khuyến khích trẻ tham gia vào hoạt động chơi tập và tôn trọng sự khác biệt trong lựa chọn của từng trẻ. Bạn có thể nêu lên sự khác biệt của màu xanh so với màu đỏ, nhưng vẫn tôn trọng và chấp nhận sự lựa chọn của trẻ.

– Hỗ trợ trẻ nhận biết màu sắc: Bạn có thể sử dụng các hoạt động khác liên quan đến màu sắc trong thời gian tiếp theo để hỗ trợ trẻ nhận biết và phân biệt màu sắc. Ví dụ: sắp xếp các đồ chơi theo màu sắc, sử dụng tranh minh hoạ hoặc đồ chơi màu sắc để giúp trẻ nâng cao nhận thức về màu sắc.

Quan trọng là không đánh giá hoặc chỉ trích trẻ, mà thay vào đó là hỗ trợ, khuyến khích tham gia, và tôn trọng sự phát triển cá nhân của từng trẻ.

4. Tình huống sư phạm trong trường mầm non trong giờ ăn trưa:

Đến giờ ăn trưa, có một số trẻ quấy khóc, không chịu ăn và làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh. Là một giáo viên mầm non, bạn sẽ giải quyết tình huống này như thế nào?

Cách xử lý:

Để giải quyết tình huống này, bạn có thể áp dụng các cách sau:

– Đưa ra sự lựa chọn: Bạn có thể đưa ra sự lựa chọn cho trẻ, ví dụ như “Bạn muốn ăn cơm hay ăn bánh mì?”, hoặc “Bạn muốn dùng muỗng hay dùng đũa?” Điều này giúp trẻ cảm thấy có quyền lựa chọn và tham gia vào quá trình quyết định về thực phẩm.

– Tạo không gian yên tĩnh: Nhiều trẻ nhỏ có thể bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn hoặc kích động xung quanh. Bạn có thể tạo ra một không gian yên tĩnh, ít kích động để trẻ dễ dàng tập trung vào việc ăn uống. Tắt điện thoại, đồ chơi hoặc các nguồn gây xao nhãng khác, đóng cửa hoặc giảm bớt tiếng nói ồn ào.

– Tận tình chăm sóc: Bạn cần tỏ ra tận tình chăm sóc trẻ, thể hiện sự quan tâm và đồng cảm với tình trạng của trẻ. Bạn có thể ngồi cạnh trẻ, thủ vai, vuốt ve hay cử động dịu dàng để trấn an trẻ.

– Kích thích hứng thú: Bạn có thể sử dụng các món ăn hoặc thực phẩm yêu thích của trẻ để kích thích hứng thú ăn uống. Ví dụ: cắt hoa quả thành hình dạng đáng yêu, sắp xếp thực phẩm thành mẫu ngộ nghĩnh, hoặc kể chuyện liên quan đến thực phẩm để tăng thêm hứng thú cho trẻ.

– Tham gia vào hoạt động chung: Bạn có thể tham gia vào hoạt động chung với trẻ trong thời gian ăn trưa, chẳng hạn như kể chuyện, hát bài hát hoặc thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng để tạo không khí vui vẻ, thoải mái trong bữa ăn.

5. Tình huống sư phạm trong trường mầm non khi tổ chức hoạt động ngoài trời:

Ở lớp mẫu giáo, trong giờ đi dạo sân trường, cô tổ chức cho các trẻ chơi với cát và nước. Đến khi hết thời gian chơi, cô yêu cầu trẻ đi rửa tay, chân để có thể chuyển sang hoạt động khác. Nhưng có một bé nhất định không nghe, cứ ngồi chơi mãi, vẫn tiếp tục nghịch cát, mặc cho cô gọi tới 3 – 4 lần. Nếu là giáo viên tổ chức hoạt động đó, bạn sẽ xử lí như thế nào khi gặp tình huống này?

Cách xử lý:

Để giải quyết tình huống này, bạn có thể áp dụng các cách sau:

– Sử dụng giao tiếp tích cực: Bạn có thể tiếp cận trẻ với lời nói dịu dàng, tích cực, khuyến khích trẻ nghe lời và tuân theo. Ví dụ: “Bạn nhớ rửa tay và chân sạch sẽ để chúng ta có thể chuyển sang hoạt động khác nhé!”, hoặc “Chúng ta cùng nhau đi rửa tay và chân để tiếp tục chơi nhé, bạn nhỏ!”.

– Đưa ra lựa chọn: Bạn có thể đưa ra lựa chọn cho trẻ, ví dụ: “Bạn muốn rửa tay trước hay rửa chân trước?”, hoặc “Bạn muốn rửa tay và chân riêng lẻ hay cùng lúc?”. Điều này giúp trẻ cảm thấy có quyền lựa chọn và tham gia vào quá trình quyết định.

– Sử dụng hình ảnh hoặc biểu đồ: Bạn có thể sử dụng hình ảnh hoặc biểu đồ để minh họa quy trình rửa tay và chân, giúp trẻ dễ dàng hiểu và theo dõi. Có thể sử dụng các biểu tượng hoặc hình ảnh liên quan đến cát, nước và rửa tay, chân để gây hứng thú cho trẻ.

– Thực hiện mô hình: Bạn có thể tự mình thực hiện mô hình rửa tay và chân để trẻ có thể học theo. Dẫn dắt trẻ bằng cách thực hiện các bước rửa tay, chân một cách chi tiết và lặp lại nhiều lần để trẻ có thể nắm bắt được quy trình.