Các tài sản không kê biên cưỡng chế xử phạt hành chính

1. Các tài sản không kê biên cưỡng chế xử phạt hành chính: 

Theo khoản 1 Điều 86 Văn bản hợp nhất Luật Xử lý vi phạm hành chính số 20/VBHN-VPQH năm 2022 có thể hiểu cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt hành chính được áp dụng trong trường hợp khi cá nhân, tổ chức không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt khi bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc trong trường hợp cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện hoàn trả kinh phí cho cơ quan đã thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. 

Pháp luật cũng quy định một số trường hợp không được kê biên tài sản căn cứ Điều 19 Nghị định 166/2013/NĐ-CP đó là những loại tài sản sau: 

Thứ nhất, tài sản là nhà ở duy nhất của cá nhân và gia đình người bị cưỡng chế có diện tích tối thiểu theo quy định của pháp luật về cư trú.

Thứ hai, tài sản là thuốc chữa bệnh, lương thực, thực phẩm phục vụ nhu cầu thiết yếu cho cá nhân bị cưỡng chế và gia đình họ sử dụng.

Thứ ba, tài sản là công cụ lao động, đồ dùng sinh hoạt thông thường cần thiết cho cá nhân bị cưỡng chế và gia đình họ sử dụng.

Thứ tư, tài sản là đồ dùng thờ cúng; di vật, huân chương, huy chương, bằng khen.

Thứ năm, tài sản phục vụ quốc phòng và an ninh.

Thứ sáu, tài sản đang được cầm cố, thế chấp hợp pháp.

2. Các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính: 

Theo khoản 2 Điều 86 Văn bản hợp nhất Luật Xử lý vi phạm hành chính số 20/VBHN-VPQH năm 2022 quy định có các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính bao gồm: 

– Biện pháp khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập, khấu trừ tiền từ tài khoản của cá nhân, tổ chức vi phạm

– Biện pháp kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá

– Biện pháp thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính do cá nhân, tổ chức khác đang giữ trong trường hợp cá nhân, tổ chức sau khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản.

– Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả chẳng hạn như: 

+ Biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu

+ Biện pháp buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép

+ Biện pháp buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh

+ Biện pháp buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm, phương tiện

+ Biện pháp buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại

+ Biện pháp buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn

+ Biện pháp buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hoá, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm

+ Biện pháp buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng

+ Biện pháp buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật

+ Các biện pháp khắc phục hậu quả khác theo quy định. 

3. Tổ chức kê biên tài sản khi cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt hành chính được tiến hành như thế nào? 

Căn cứ Điều 18 Nghị định 166/2013/NĐ-CP thì đối tượng bị áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá đó là: 

– Trường hợp đối với cá nhân thì cá nhân không được hưởng tiền lương, thu nhập hoặc bảo hiểm xã hội tại một cơ quan, đơn vị, tổ chức và không có tài khoản hoặc số tiền gửi từ tài khoản tại tổ chức tín dụng không đủ để áp dụng biện pháp khấu trừ tiền từ tài khoản. 

– Trường hợp đối với tổ chức thì tổ chức không có tài khoản hoặc số tiền gửi từ tài khoản tại tổ chức tín dụng không đủ để áp dụng biện pháp khấu trừ tiền từ tài khoản.

– Bên cạnh đó việc kê biên tài sản của cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế chỉ được phép tương ứng với số tiền đã ghi trong quyết định xử phạt, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả và bao gồm chi phí cho việc tổ chức thi hành cưỡng chế.

Căn cứ Điều 22 Nghị định 166/2013/NĐ-CP quy định về tổ chức thi hành cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt hành chính như sau:

– Về thời gian thực hiện việc kê biên tài sản phải thực hiện vào ban ngày, thời gian từ 08 giờ đến 17 giờ.

– Về người chủ trì thực hiện việc kê biên đó là: người ra quyết định cưỡng chế hoặc người được phân công thực hiện quyết định cưỡng chế chủ trì thực hiện việc kê biên.

– Về những người tham dự: khi tiến hành kê biên tài sản phải có mặt cá nhân bị cưỡng chế hoặc người thành niên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự trong gia đình, đại diện tổ chức bị kê biên tài sản, đại diện chính quyền địa phương và người chứng kiến. Trường hợp cá nhân phải thi hành quyết định cưỡng chế hoặc người thành niên trong gia đình cố tình vắng mặt, thì vẫn tiếp tục tiến hành kê biên tài sản nhưng phải có đại diện chính quyền địa phương và người chứng kiến.

– Về tài sản kê biên: Cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế có quyền đề nghị kê biên tài sản nào trước nếu đề nghị đó không ảnh hưởng đến việc cưỡng chế, nếu không đề nghị cụ thể việc kê biên tài sản nào trước thì tài sản thuộc sở hữu riêng được kê biên trước.

– Chỉ kê biên những tài sản thuộc sở hữu chung của cá nhân bị cưỡng chế với người khác nếu cá nhân bị cưỡng chế không có tài sản riêng hoặc tài sản riêng không đủ để thi hành quyết định cưỡng chế.

– Nếu tài sản có tranh chấp thì vẫn tiến hành kê biên và giải thích cho những người cùng sở hữu tài sản kê biên về quyền khởi kiện theo thủ tục tố tụng dân sự.

– Hết thời hạn 03 tháng, kể từ ngày kê biên mà không có người khởi kiện thì tài sản kê biên được đem bán đấu giá theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản.

– Việc kê biên tài sản phải được lập biên bản có đầy đủ các nội dung sau: thời gian, địa điểm tiến hành kê biên tài sản; họ tên, chức vụ người chủ trì thực hiện việc kê biên; người đại diện cho tổ chức bị kê biên tài sản, cá nhân có tài sản bị kê biên hoặc người đại diện hợp pháp cho họ; người chứng kiến; đại diện chính quyền địa phương;  mô tả tên gọi, tài sản bị kê biên phải có đầy đủ các thông tin như tình trạng, đặc điểm từng loại tài sản. Biên bản kê biên phải được lập thành 02 bản, 01 bản đưa cho cơ quan ra quyết định cưỡng chế giữ, 01 bản giao cho cá nhân hoặc đại diện tổ chức bị kê biên. 

– Thời hiệu thi hành quyết định cưỡng chế được tính kể từ ngày ra quyết định cưỡng chế cho đến thời điểm chấm dứt hiệu lực thi hành của quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quá thời hạn này thì thì quyết định cưỡng chế đó không phải thi hành. Trường hợp quyết định xử phạt có áp dụng hình thức xử phạt tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả thì không liên quan đến thời hiệu mà vẫn phải cưỡng chế tịch thu tang vật, phương tiện, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đó.

Những văn bản sử dụng trong bài viết:

Nghị định 166/2013/NĐ-CP cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt VPHC

Văn bản hợp nhất Luật Xử lý vi phạm hành chính số 20/VBHN-VPQH năm 2022