Các quy định pháp luật về trung tâm học tập cộng đồng

1. Trung tâm học tập công cộng được quy định như thế nào?

Hiện nay, các quy định về điều kiện để thành lập trung tâm học tập cộng đồng đã trải qua nhiều thay đổi và điều chỉnh theo từng nghị định. Điều 42 của Nghị định 46/2017/NĐ-CP từng quy định rất cụ thể về các điều kiện cần thiết để thành lập trung tâm học tập cộng đồng. Theo đó:

• Phù hợp với quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục của địa phương: Trung tâm học tập cộng đồng cần phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và phải đáp ứng được nhu cầu học tập của cộng đồng tại địa phương.

• Có đủ cán bộ quản lý, giáo viên, kế toán, thủ quỹ: Các trung tâm cần có đội ngũ nhân sự đủ để hoạt động hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu về giáo dục.

• Có địa điểm, cơ sở vật chất, thiết bị và chương trình giáo dục cụ thể: Trung tâm cần có đầy đủ các điều kiện về địa điểm, cơ sở vật chất, thiết bị và chương trình giáo dục phù hợp để đảm bảo hoạt động hiệu quả.

Tuy nhiên, quy định này đã không còn hiệu lực từ ngày 20/11/2018 khi Nghị định 135/2018/NĐ-CP có hiệu lực. Theo Điều 2 của Nghị định này, các điều khoản quy định về điều kiện thành lập trung tâm học tập cộng đồng trong Nghị định 46/2017/NĐ-CP đã bị bãi bỏ và không có quy định thay thế.

Hiện nay, việc thành lập trung tâm học tập cộng đồng không còn bị ràng buộc bởi các quy định về điều kiện như trước đây. Tuy nhiên, các trung tâm vẫn cần đảm bảo các yếu tố cơ bản như có đủ cơ sở vật chất, thiết bị, chương trình giáo dục phù hợp để hoạt động một cách hiệu quả và đảm bảo quyền lợi của người học và cộng đồng.

Điều này đồng nghĩa với việc các tổ chức, cá nhân có thể dễ dàng hơn trong việc thành lập và vận hành các trung tâm học tập cộng đồng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và mở rộng các hoạt động giáo dục nhằm nâng cao trình độ, kiến thức và kỹ năng cho các thành viên trong cộng đồng.

2. Thủ tục thành lập trung tâm học tập cộng đồng tại xã, phường, thị trấn như thế nào?

Tại Điều 43 Nghị định 46/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 19 Điều 1 Nghị định 135/2018/NĐ-CP, quy định rõ các thủ tục cụ thể để thành lập trung tâm học tập cộng đồng như sau:

Bước 1: Đề nghị thành lập trung tâm học tập cộng đồng: Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tổ chức, cá nhân có nhu cầu thành lập trung tâm học tập cộng đồng gửi trực tiếp hoặc qua bưu điện một bộ hồ sơ đến Phòng Giáo dục và Đào tạo. Hồ sơ cụ thể bao gồm:

• Văn bản đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tổ chức, cá nhân muốn thành lập trung tâm học tập cộng đồng.

• Sơ yếu lý lịch của những người dự kiến làm giám đốc trung tâm học tập cộng đồng.

Bước 2: Thẩm định hồ sơ: Trong thời hạn 10 ngày làm việc, Phòng Giáo dục và Đào tạo tiếp nhận hồ sơ, tổ chức thẩm định các điều kiện và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện để xem xét và quyết định.

Bước 3: Quyết định thành lập trung tâm: Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập trung tâm học tập cộng đồng. Nếu trung tâm chưa được cho phép hoạt động giáo dục, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ có văn bản thông báo lý do và hướng giải quyết rõ ràng cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tổ chức, cá nhân đề nghị thành lập và Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Ngoài ra, theo Điều 5 của Quyết định 09/2008/QĐ-BGDĐT, quy định về việc đặt tên trung tâm học tập cộng đồng như sau:

• Tên của trung tâm học tập cộng đồng: “Trung tâm học tập cộng đồng” + tên xã, phường, thị trấn (hoặc tên riêng).

• Tên của trung tâm học tập cộng đồng sẽ được ghi trong quyết định thành lập, con dấu, biển hiệu và các giấy tờ giao dịch của trung tâm.

Qua các quy định trên, quá trình thành lập và điều hành trung tâm học tập cộng đồng được quy định rõ ràng, nhằm đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và phù hợp với nhu cầu giáo dục cộng đồng tại các địa phương. Điều này cũng giúp cho các tổ chức, cá nhân có thể tự tin hơn trong việc khởi động và hoạt động các trung tâm học tập cộng đồng một cách hợp pháp và đúng quy định.

3. Trung tâm học tập cộng đồng có chức năng và nhiệm vụ như thế nào?

Tại Điều 3 và Điều 4 của Quyết định 09/2008/QĐ-BGDĐT, các quy định về chức năng và nhiệm vụ của trung tâm học tập cộng đồng được quy định cụ thể như sau:

Theo Điều 3, trung tâm học tập cộng đồng có những chức năng chính sau đây:

• Tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người được học tập thường xuyên, học tập suốt đời: Trung tâm học tập cộng đồng là nơi cung cấp các khóa học, lớp học để mọi người ở mọi lứa tuổi có thể tiếp cận và học tập, từ đó phát triển nghề nghiệp, kiến thức và kỹ năng.

• Phổ biến kiến thức và sáng kiến kinh nghiệm trong sản xuất và cuộc sống: Trung tâm giúp người dân tiếp cận và áp dụng các sáng kiến, kinh nghiệm mới nhất vào sản xuất, kinh doanh và cuộc sống hàng ngày, góp phần nâng cao năng suất lao động, giải quyết việc làm.

• Xoá đói giảm nghèo, tăng cường chất lượng cuộc sống: Trung tâm hỗ trợ người dân cải thiện chất lượng cuộc sống bằng cách cung cấp các khóa học, giáo dục, nâng cao kiến thức, kỹ năng để tự cung cấp cho bản thân và gia đình.

• Phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật đến với mọi người dân: Là nơi thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và các chính sách, chủ trương của Nhà nước đến với người dân, từ đó nâng cao nhận thức của cộng đồng về pháp luật và quyền lợi của họ.

Theo Điều 4, trung tâm học tập cộng đồng có các nhiệm vụ cụ thể sau đây:

• Tổ chức thực hiện công tác xóa mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ: Trung tâm thúc đẩy công tác giáo dục cơ bản, giúp người dân sau khi biết chữ tiếp tục học tập và củng cố kiến thức.

• Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức: Trung tâm tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm mở rộng hiểu biết, nâng cao nhận thức và cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân trong cộng đồng.

• Tổ chức các hoạt động giao lưu văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao: Để phát huy tinh thần đoàn kết, giao lưu giữa các thành viên trong cộng đồng, trung tâm tổ chức các sự kiện văn hóa, văn nghệ, thể thao.

• Điều tra nhu cầu học tập của cộng đồng, xây dựng nội dung và hình thức học tập phù hợp: Trung tâm phối hợp với cộng đồng xây dựng nội dung và hình thức học tập phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng nhóm đối tượng.

• Quản lý tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị: Đảm bảo việc quản lý tài chính, cơ sở vật chất và trang thiết bị của trung tâm theo đúng quy định của pháp luật, từ đó đảm bảo hoạt động hiệu quả và bền vững của trung tâm.

Thông qua việc thực hiện những chức năng và nhiệm vụ này, trung tâm học tập cộng đồng không chỉ đáp ứng được nhu cầu học tập và phát triển cá nhân của cộng đồng mà còn góp phần vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững của từng cá nhân, gia đình và cả cộng đồng. Điều này làm nền tảng quan trọng để xây dựng và phát triển một xã hội văn minh, phát triển bền vững.

THAM KHẢO THÊM:

• Trung tâm giáo dục thường xuyên là gì? Quy định về cơ sở giáo dục thường xuyên
• Chuyển nơi học từ trường THPT sang trung tâm giáo dục thường xuyên