Các nước đang phát triển tập trung chủ yếu ở khu vực nào?

1. Các nước đang phát triển tập trung chủ yếu ở khu vực nào?

Các nước đang phát triển có nền kinh tế ổn định, thuận lợi từ lâu nhưng vẫn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, tỷ trọng công nghiệp trong cơ sở kinh tế có tăng nhưng chưa cao, GDP bình quân đầu người ở cường độ thấp: Việt Nam, hầu hết Nam Á (Ấn Độ), Pakistan, Bangladesh…), hầu hết Bắc Phi, hầu hết Trung Mỹ, một số nước Nam Mỹ như Colombia, Peru, Ecuador, Bolivia… hầu hết Trung Á (Mông Cổ, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Tajikistan) một số ít các nước châu Âu tham gia Hiệp ước Warsaw…

Các nước đang phát triển nhưng có nền kinh tế phát triển không ổn định do yếu tố quản lý hay chính trị, phụ thuộc nhiều vào tài nguyên thiên nhiên, nông nghiệp, mật độ công nghiệp thấp: Phần lớn châu Âu, châu Á, châu Phi, một số ít nước Trung Mỹ (trừ Panama, Jamaica và Puerto Rico), Tây Á: Iran, Iraq, một phần của thế giới Ả Rập ngoại trừ vùng biển vùng Vịnh, một số nước Đông Nam Á như Lào, Campuchia, Đông Timor, Châu Đại Dương: Papua New Guinea…

2. Đặc điểm của các nước đang phát triển:

– Mức độ phát triển của một xã hội bao gồm cơ sở hạ tầng hiện đại, cả về vật chất và thể chế, đồng thời chuyển đổi ra khỏi các lĩnh vực sản xuất có giá trị gia tăng thấp như nông nghiệp và khai thác nguyên liệu thô tự nhiên. Ở các nước phát triển, hệ thống kinh tế dựa trên sự tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững trong các lĩnh vực dịch vụ, giáo dục, nghiên cứu và phát triển, thông tin, v.v. so với các nước đang phát triển. Hệ thống kinh tế dựa trên sự tăng trưởng về năng lực của các ngành dịch vụ, nghiên cứu và phát triển cũng như giáo dục hoặc thông tin,…

– Việc áp dụng thuật ngữ nước đang phát triển cho tất cả các nước chưa đạt tiêu chuẩn của trình độ nước phát triển trong nhiều trường hợp là không hợp lý. Có một số nước nghèo vẫn chưa thấy tình hình của họ được cải thiện. Ngay cả khi tình hình kinh tế suy giảm, nước này vẫn được coi là một nước đang phát triển. Thuật ngữ “nước đang phát triển” thường được thay thế bằng một số tên gọi khác, ví dụ: nước kém phát triển, nước chậm phát triển, nước nông nghiệp, nước kém phát triển nhất,…

Nhóm các nước có nền kinh tế tăng trưởng chậm nhất thế giới là những nước phát triển chậm nhất và các nước có thu nhập trung bình thấp, do nhiều nguyên nhân khác nhau như chiến tranh, xung đột, tội phạm, nội chiến, độc tài, cấm rừng kéo dài, tự tách biệt, cô lập với phần còn lại của thế giới, nền kinh tế đóng cửa, kinh tế suy thoái, thiếu thông tin trầm trọng,…

Các nước đang phát triển nhưng có nền kinh tế phát triển không ổn định do yếu tố quản lý hoặc chính trị phụ thuộc nhiều vào tài nguyên thiên nhiên và thiết bị nông nghiệp, mật độ công nghiệp thấp. Hầu hết các nước châu Phi, một số nước Trung Mỹ, một phần của thế giới Ả Rập ngoại trừ vùng Vịnh,…

– Các nước có tiến bộ vượt trội so với các nước đang phát triển nhưng chưa đạt trình độ của các nước phát triển được xếp vào nhóm các nước công nghiệp hóa mới – đây là nhóm các nước đã cơ bản hoàn thành quá trình công nghiệp hóa, xếp sau các nước phát triển nhưng xếp trên các nước nông nghiệp đang phát triển do chỉ số kinh tế – xã hội vẫn ở mức cao, trong đó có các nước G20, khu vực phía Đông Nam Á, Nam Mỹ, các nước vùng Vịnh như Oman, Bahrain, Đông Nam Á,…

– Các nước đang phát triển có nền kinh tế phát triển ổn định, thuận lợi trong thời gian dài nhưng chỉ tập trung phát triển mạnh ngành nông nghiệp, tỷ trọng công nghiệp quan trọng trong cơ sở kinh tế tăng lên nhưng không cao, GDP bình quân đầu người ở mức trung bình thấp như: Phần lớn Nam Á, phần lớn Bắc Phi, một số nước Nam Mỹ, Việt Nam, một số nước châu Âu tham gia Hiệp ước Warsaw.

3. Sự phân chia thành các nhóm nước:

– Trên thế giới có hơn 200 quốc gia với các vùng lãnh thổ khác nhau, có đặc điểm tự nhiên, dân số, xã hội, trình độ phát triển khác nhau và được chia thành 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển. Nhưng để đánh giá một nhóm thuộc nhóm nào, phải xem xét những tiêu chuẩn, đặc điểm cụ thể.

Các nước đang phát triển thường có GDP/người thấp, nợ nước ngoài cao và HDI thấp.

Các nước phát triển sẽ ngược lại: thu nhập bình quân đầu người và chỉ số phát triển con người sẽ luôn duy trì ở mức cao đến cực cao.

– Một số quốc gia và vùng lãnh thổ đã trải qua quá trình công nghiệp hóa và đạt mức độ nhất định về công nghiệp cao nhất, gọi chung là các nước công nghiệp hóa mới (NIC), như: Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Singapore…

4. Sự khác biệt chính giữa các nước phát triển và đang phát triển:

+ Các nước độc lập, thịnh vượng gọi là nước phát triển. Các nước đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa được gọi là các nước đang phát triển.

+ Các nước phát triển có mức thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng trưởng GDP tương đương với các nước đang phát triển.

+ Ở các nước phát triển tỷ lệ biết đọc biết viết cao nhưng ở các nước phát triển tỷ lệ không biết đọc và không biết viết lại cao.

+ Các nước phát triển có cơ sở hạ tầng tốt, sức khỏe và môi trường sống an toàn, tốt hơn mà các nước đang phát triển không có được.

+ Các nước phát triển tạo ra nguồn thu lớn từ lĩnh vực công nghiệp. Ngược lại, các nước đang phát triển tạo ra doanh thu từ khu vực dịch vụ và nông nghiệp.

+ Ở các nước phát triển, mức sống của người dân cao, trong khi các nước đang phát triển mức sống của người dân ở mức trung bình.

+ Nguồn tài nguyên được sử dụng hiệu quả ở các nước phát triển. Mặt khác, việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên không được thực hiện ở các nhà nước đang phát triển.

+ Ở các nước phát triển, tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử đều thấp, trong khi ở các nước phát triển, cả hai tỷ lệ này đều cao.

+ Nhu cầu nhân lực cao và sự ra đời của các thiết bị hiện đại, tiếp cận thời đại công nghệ sớm hơn của các nước phát triển cũng như các nước đang phát triển. Các nước đang phát triển có xu hướng đi sau thời đại. 

5. Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển:

Câu hỏi: Hãy cho biết, đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển là gì?

A. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức cao, nợ nước ngoài nhiều.

B. GDP bình quân đầu người cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

C. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

D. Năng suất lao động xã hội cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

Đáp án đung là đáp án: C

Giải thích:

Thế giới có hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ với những đặc điểm tự nhiên, dân số, xã hội và trình độ phát triển kinh tế khác nhau. Các quốc gia trên thế giới được phân thành các nhóm khác nhau, có sự tương phản rõ rệt về trình độ phát triển kinh tế – xã hội. Hiện nay, các nước được phân thành hai nhóm nước: các nước phát triển và các nước đang phát triển. Các nước phát triển có tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) cao và chỉ số phát triển con người (HDI) cao. Theo quỹ tiền tệ quốc tế, thế giới có 29 nước thành viên có nền kinh tế phát triển, thuộc các nước công nghiệp. Các nước phát triển có thể kể tên trong danh sách sau: Anh, Mỹ, Đức, Ý, Canada, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Đan Mạch, Hồng Kông, Iceland, New Zealand, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan Lan, Bỉ, Hy Lạp, Ireland , Hà Lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Luxembourg.

Đặc điểm chung của nhóm nước đang phát triển là: GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI thấp và nợ nước ngoài cao. Ở các nước đang phát triển, ngoại trừ nhóm doanh nghiệp mới đạt mức khá hoặc cao, phần lớn vẫn có thu nhập bình quân đầu người và chỉ số phát triển con người chỉ ở mức trung bình. Những nước có tiến bộ vượt bậc so với các nước đang phát triển nhưng chưa đạt trình độ của các nước phát triển được xếp vào nhóm các nước công nghiệp hóa mới. => Kết luận: Đúng.