Các ngành nghề, công việc cấm đi làm việc ở nước ngoài

1. Các ngành nghề, công việc cấm đi làm việc ở nước ngoài:

Căn cứ theo quy định tại Điều 7 của Văn bản hợp nhất Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2023 có quy định về các hành vi bị nghiêm cấm khi người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Theo đó, khi đi làm việc ở nước ngoài hoặc đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài thì không được thực hiện các công việc sau đây:

• Làm các công việc massage tại nhà hàng, tại khách sạn hoặc tại các khu vực trung tâm giải trí;

• Những công việc thường xuyên phải tiếp xúc với chất nổ, thường xuyên tiếp xúc với các loại chất độc hại trong quá trình luyện quặng kim loại màu (có thể là đồng, thủy ngân, chì, bạc và kẽm); làm các công việc thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với chất mang-gan hoặc chất đioxit thuỷ ngân;

• Làm các công việc thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với nguồn chất phóng xạ, các công việc khai thác quặng phóng xạ các loại;

• Công việc sản xuất và đóng gói bao bì tuy nhiên phải thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất có hại như: axit nitoric, axit na-tơ-ri xun-phát, đi-xun-phua cacbon hoặc tiếp xúc với các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt chuột, thuốc diệt cỏ, thuốc sát trùng, thuốc chống mối, thuốc chống mọt mang độc tính mạnh;

• Các công việc săn bắt cá sấu, săn bắt thú dữ, săn bắt cá mập;

• Các công việc thường xuyên phải ở nơi thiếu không khí, nơi có áp suất lớn như dưới lòng đất hoặc trong lòng đại dương;

• Các công việc mai táng tử thi, công việc khâm liệm người chết, thiêu xác chết hoặc bốc mồ mả.

2. Chính sách của Nhà nước về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài:

Căn cứ theo quy định tại Điều 4 của Văn bản hợp nhất Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2023 có quy định về chính sách của nhà nước đối với người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Bao gồm các chính sách cơ bản sau đây:

• Nhà nước luôn luôn khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn kĩ thuật của người lao động Việt Nam khi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Nhà nước luôn phát huy có hiệu quả và sử dụng hiệu quả nguồn lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng sau khi làm việc và quay trở về nước nhà;

• Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đối với một số ngành nghề, một số công việc cụ thể cần phải có trình độ chuyên môn kĩ thuật cao hoặc Việt Nam có ưu thế trên thị trường quốc tế sẽ được hưởng thêm một số chính sách, cơ chế đặc thù nhằm mục đích thu hút, phát triển, thúc đẩy ngành nghề, công việc đó để đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và sử dụng lao động có hiệu quả sau khi người lao động đó quay trở về nước, sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam trong từng thời kỳ nhất định theo quy định cụ thể của Chính phủ;

• Bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân Việt Nam trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Luôn thúc đẩy và mở rộng quan hệ hợp tác trong hoạt động phát triển thị trường lao động mới, đảm bảo an toàn đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài, tạo ra nhiều điều kiện cơ hội việc làm có thu nhập cao, phát triển ngành nghề và công việc cụ thể, từ đó giúp nâng cao trình độ chuyên môn kĩ thuật, nâng cao tay nghề và nâng cao kỹ năng cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Tạo điều kiện thuận lợi để hỗ trợ người lao động hòa nhập với xã hội và tham gia vào thị trường lao động sau khi người lao động đó quay trở về nước;

• Đảm bảo vấn đề bình đẳng giới, tạo điều kiện cơ hội việc làm, không thực hiện hành vi phân biệt đối xử trong quá trình tuyển chọn, bồi dưỡng kỹ năng, ngoại ngữ, giáo dục định hướng cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đồng thời cần phải có những biện pháp hỗ trợ phù hợp để bảo vệ người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài sao cho phù hợp với đặc điểm về giới.

3. Quyền, nghĩa vụ của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài:

Căn cứ theo quy định tại Điều 6 của Văn bản hợp nhất Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2023 có quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Bao gồm các quyền và nghĩa vụ như sau:

(1) Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài có một số quyền cơ bản sau đây:

• Người lao động được quyền cung cấp thông tin về chính sách, thông tin về pháp luật của Việt Nam liên quan đến lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; cung cấp chính sách và pháp luật của nước tiếp nhận lao động, phong tục và tập quán của nước tiếp nhận lao động có liên quan trực tiếp đến người lao động đó; các thông tin liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của các bên khi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Người lao động được quyền tư vấn, hỗ trợ để thực hiện tốt về quyền, nghĩa vụ, hưởng những lợi ích chính đáng trong hợp đồng lao động/hợp đồng đào tạo nghề;

• Người lao động được hưởng tiền lương, chế độ khám chữa bệnh, tiền công, chế độ bảo hiểm, chế độ tai nạn lao động, quyền lợi và chế độ hợp pháp khác theo hợp đồng; được chuyển về nước tiền lương, các khoản thu nhập, tiến công và tài sản hợp pháp khác của cá nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam và theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận lao động;

• Người lao động được quyền bảo hộ, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, bảo vệ quyền lợi chính đáng trong thời gian người lao động đó làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng sao cho phù hợp với pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật của nước tiếp nhận lao động phải phù hợp với pháp luật quốc tế và thông lệ quốc tế;

• Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp người lao động đó bị người sử dụng lao động ngược đãi, cưỡng bức lao động trái pháp luật, có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người lao động, người lao động bị quấy rối tình dục trong thời gian làm việc ở nước ngoài;

• Người lao động được hưởng chính sách hỗ trợ về lao động, chính sách việc làm và quyền lợi từ Quỹ hỗ trợ việc làm nước ngoài theo quy định của pháp luật;

• Người lao động không phải đóng chế độ bảo hiểm xã hội hoặc không phải đóng thuế thu nhập cá nhân hai lần ở Việt Nam và ở nước tiếp nhận lao động trong trường hợp Việt Nam và quốc gia đó đã ký Hiệp định về bảo hiểm xã hội và Hiệp định về tránh đánh thuế hai lần;

• Người lao động có quyền khiếu nại, khởi kiện, tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

• Người lao động được quyền tư vấn và hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình làm việc, khởi nghiệp sau khi trở về nước, có quyền tiếp cận với các loại hình dịch vụ tư vấn tâm lý xã hội tự nguyện.

(2) Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng cần phải có một số nghĩa vụ cơ bản như sau:

• Cần phải có nghĩa vụ tuân thủ đầy đủ pháp luật Việt Nam và pháp luật của quốc gia tiếp nhận lao động;

• Có thái độ giữ gìn và phát triển truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tôn trọng phong tục tập quán của quốc gia tiếp nhận lao động, có tinh thần đoàn kết với người lao động làm việc tại quốc gia tiếp nhận lao động;

• Hoàn thành tốt khóa giáo dục định hướng trước khi đi làm việc ở nước ngoài;

• Phải đóng đầy đủ nghĩa vụ tài chính phải nộp tiền dịch vụ và thực hiện hoạt động ký quỹ theo quy định của pháp luật về người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài;

• Làm việc đúng nơi quy định, chấp hành đầy đủ kỷ cương kỉ luật lao động, chấp hành đầy đủ nội quy lao động, tuân thủ sự quản lý và điều hành giám sát của người sử dụng lao động ở nước ngoài khi làm việc theo hợp đồng;

• Có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi vi phạm hợp đồng đã ký trước đó theo quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật của quốc gia tiếp nhận lao động;

• Cần phải trở về nước đúng thời hạn sau khi đã chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng đào tạo nghề; cần phải thông báo với cơ quan có thẩm quyền đăng ký cư trú nơi trước khi đi làm việc ở nước ngoài hoặc nơi ở mới sau khi quay trở về nước theo quy định của luật cư trú trong khoảng thời gian 15 ngày được tính bắt đầu kể từ ngày nhập cảnh về Việt Nam;

• Có nghĩa vụ nộp thuế và tham gia chế độ bảo hiểm xã hội cùng với một số hình thức bảo hiểm khác theo quy định của pháp luật Việt Nam và theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận lao động;

• Có trách nhiệm đóng góp vào Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước.

THAM KHẢO THÊM:

• Lao động làm việc ở nước ngoài bỏ trốn bị xử phạt thế nào?
• Mẫu hợp đồng cung cấp dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài
• Mẫu giấy đề nghị vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng