Theo như Kitô giáo, thì trong một năm thường được chia thành nhiều mùa của giáo hội. Theo lịch Kitô đây được gọi là năm phụng vụ. Vậy trong một năm phụng vụ có mấy mùa? Hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Phụng vụ là gì?
Phụng vụ là việc cử hành mầu nhiệm Ðức Kitô, đặc biệt là cử hành Mầu nhiệm Vượt qua của Người. Trong Phụng vụ, qua trung gian việc thực thi phận vụ tư tế của Ðức Giêsu Kitô, sự thánh hóa con người được biểu lộ và thực hiện qua các dấu chỉ. Thân thể nhiệm mầu của Ðức Kitô, nghĩa là Ðầu và các chi thể, thực thi việc thờ phượng công khai dành cho Thiên Chúa.
2. Năm phụng vụ là gì?
Năm phụng vụ, hay còn được biết đến với tên gọi Lịch Kitô giáo, là một chu kỳ thời gian thiêng liêng được thiết lập nhằm thể hiện sự tương quan giữa đức tin và đời sống qua các mùa phụng vụ, nghi thức, và lễ hội đặc trưng của Kitô giáo. Chu kỳ này không chỉ đơn thuần là một lịch trình tổ chức các sự kiện tôn giáo mà còn là một hành trình thiêng liêng, dẫn dắt các tín hữu qua những giai đoạn quan trọng của lịch sử cứu độ được ghi chép trong Kinh Thánh.
Mặc dù có sự khác biệt trong cách sắp xếp và thực hiện các mùa phụng vụ giữa các nhánh Kitô giáo Tây phương, như Công giáo Rôma, Anh giáo, Giáo hội Luther, Kháng Cách, và Chính thống giáo Đông phương, nhưng tất cả đều chia sẻ một tinh thần chung: sự kính trọng và suy niệm sâu sắc về các sự kiện trọng đại trong cuộc đời của Chúa Giêsu Kitô và sự cứu rỗi của nhân loại. Mỗi mùa phụng vụ không chỉ là thời gian để cử hành các nghi lễ, mà còn là cơ hội để cộng đoàn tín hữu hòa mình vào mầu nhiệm thánh thiêng, sống lại những khoảnh khắc thiêng liêng đã được Thiên Chúa thực hiện trong lịch sử.
Ở các Giáo hội Tây phương, đặc biệt là Giáo hội Công giáo Rôma, và Chính thống giáo Đông phương, sự thể hiện của các mùa phụng vụ thường rất rõ ràng và công phu. Người tín hữu thường tham gia vào các nghi thức như ăn chay, tổ chức liên hoan, và trang trí nhà thờ theo những màu sắc và biểu tượng đặc trưng cho từng mùa. Chẳng hạn, màu tím trong Mùa Vọng và Mùa Chay tượng trưng cho sự sám hối và chuẩn bị, trong khi màu trắng trong Mùa Giáng Sinh và Mùa Phục Sinh thể hiện sự vui mừng và vinh quang. Nhà thờ được trang hoàng lộng lẫy, và các nghi lễ tôn giáo được cử hành với sự trang trọng, tạo nên một không gian thánh thiêng giúp tín hữu cảm nhận sâu sắc hơn về sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc sống.
Nhìn chung, năm phụng vụ là một phần quan trọng và không thể thiếu trong đời sống đức tin của người Kitô hữu. Nó không chỉ giúp người tín hữu giữ được mối liên hệ mật thiết với Thiên Chúa qua các biến cố trọng đại trong lịch sử cứu độ, mà còn là nguồn cảm hứng giúp họ sống một đời sống đức tin vững vàng, đầy niềm vui và hy vọng. Dù cho có những sự khác biệt trong cách thể hiện và thực hành, nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung: sống theo lời dạy của Chúa và chuẩn bị cho ngày Chúa Kitô trở lại trong vinh quang.
3. Năm phụng vụ có mấy mùa?
Năm phụng vụ trong Kitô giáo được chia thành bốn mùa chính. Mỗi mùa có ý nghĩa riêng, tương ứng với các sự kiện quan trọng trong cuộc đời của Chúa Giêsu và lịch sử cứu độ. Dưới đây là bốn mùa chính trong năm phụng vụ:
3.1. Mùa Vọng (Advent):
Mùa Vọng mở đầu cho năm phụng vụ, đánh dấu thời gian chuẩn bị và mong chờ sự ra đời của Đấng Cứu Thế, Chúa Giêsu Kitô.
Mùa Vọng kéo dài khoảng bốn tuần, bắt đầu từ Chủ Nhật gần nhất với ngày 30 tháng 11 (ngày lễ Thánh Anrê Tông Đồ) và kết thúc vào đêm trước lễ Giáng Sinh, ngày 24 tháng 12. Trong suốt mùa này, màu tím được sử dụng trên bàn thờ và y phục của linh mục, tượng trưng cho sự sám hối. Các nghi thức phụng vụ trong Mùa Vọng thường có tính chất trang nghiêm, khuyến khích tín hữu suy ngẫm và chuẩn bị tinh thần để đón nhận ân sủng của Thiên Chúa qua sự giáng sinh của Ngài.
3.2. Mùa Giáng Sinh (Christmas):
Sau thời gian chuẩn bị và mong chờ của Mùa Vọng, Mùa Giáng Sinh đến với niềm vui trọn vẹn, kỷ niệm sự kiện Chúa Giêsu giáng sinh tại Bethlehem. Mùa này không chỉ là một dịp lễ quan trọng, mà còn là thời gian để suy ngẫm về sự khiêm nhường và tình yêu vô bờ bến của Thiên Chúa khi Ngài nhập thể làm người để cứu rỗi nhân loại.
Mùa Giáng Sinh bắt đầu từ đêm Giáng Sinh (25 tháng 12) và kéo dài cho đến lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa, thường vào Chủ Nhật sau lễ Hiển Linh (Epiphany), kết thúc khoảng ngày 13 tháng Giêng. Trong suốt mùa này, màu trắng – tượng trưng cho sự thuần khiết, vui mừng và vinh quang – được sử dụng trên bàn thờ và y phục của linh mục. Các tín hữu thường tổ chức các nghi lễ đặc biệt, trang hoàng nhà thờ và gia đình với cây thông Noel, hang đá, và các biểu tượng khác của sự giáng sinh để bày tỏ lòng cảm tạ và tôn kính Chúa Hài Đồng.
3.3. Mùa Chay (Lent):
Mùa Chay là thời gian đặc biệt trong năm phụng vụ, khi các tín hữu sám hối, chay tịnh và cầu nguyện để chuẩn bị cho lễ Phục Sinh, kỷ niệm sự phục sinh của Chúa Giêsu từ cõi chết. Đây là thời gian để nhìn lại bản thân, từ bỏ những thói quen xấu và gia tăng các việc làm thiện để hướng tới một đời sống thánh thiện và gần gũi hơn với Thiên Chúa.
Mùa Chay kéo dài 40 ngày, bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro và kết thúc vào ngày Thứ Bảy Tuần Thánh, ngay trước lễ Phục Sinh. Con số 40 này có ý nghĩa đặc biệt, tượng trưng cho 40 ngày Chúa Giêsu ăn chay và cầu nguyện trong hoang mạc trước khi bắt đầu sứ vụ công khai của Ngài. Trong thời gian này, màu tím cũng được sử dụng trên bàn thờ và y phục của linh mục, thể hiện sự sám hối và chuẩn bị. Các nghi thức phụng vụ trong Mùa Chay thường đơn giản, nghiêm trang, với nhiều buổi cầu nguyện, tĩnh tâm và xưng tội, giúp tín hữu cảm nhận sâu sắc hơn về tình yêu và sự hy sinh của Chúa Giêsu.
3.4. Mùa Phục Sinh (Easter):
Mùa Phục Sinh là thời điểm quan trọng nhất trong năm phụng vụ, đánh dấu sự chiến thắng của sự sống trên cái chết qua sự phục sinh của Chúa Giêsu. Đây là thời gian của niềm vui, sự hy vọng và vinh quang, khi các tín hữu cùng nhau mừng lễ Chúa Kitô sống lại, mở ra con đường cứu độ cho tất cả nhân loại.
Mùa Phục Sinh bắt đầu từ đêm Vọng Phục Sinh (đêm trước ngày Chúa Nhật Phục Sinh) và kéo dài 50 ngày, kết thúc vào lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống (Pentecost). Mùa này được xem là thời gian vui mừng và hân hoan nhất trong năm phụng vụ, với màu trắng hoặc vàng, biểu tượng của sự sống mới và sự sáng láng, được sử dụng trong các nghi thức phụng vụ. 5. Mùa Thường Niên (Ordinary Time)
3.5. Mùa Thường Niên:
Mùa Thường Niên là thời gian dài nhất trong năm phụng vụ, không liên quan trực tiếp đến một sự kiện cụ thể nào trong cuộc đời của Chúa Giêsu, nhưng là thời gian để tín hữu sống và thực hành đức tin trong cuộc sống hàng ngày. Mùa này được chia thành hai phần:
– Phần 1: Bắt đầu từ ngày thứ Hai sau lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa (kết thúc Mùa Giáng Sinh) và kéo dài cho đến Thứ Ba trước Thứ Tư Lễ Tro (bắt đầu Mùa Chay).
– Phần 2: Bắt đầu từ ngày thứ Hai sau lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống (kết thúc Mùa Phục Sinh) và kéo dài cho đến hết tuần lễ 34 của năm phụng vụ, kết thúc vào ngày trước Mùa Vọng.
Trong suốt Mùa Thường Niên, màu xanh lá cây – biểu tượng của sự sống, hy vọng và phát triển được sử dụng trên bàn thờ và y phục của linh mục. Mặc dù không có các sự kiện đặc biệt như trong các mùa phụng vụ khác, Mùa Thường Niên vẫn rất quan trọng, giúp các tín hữu củng cố đời sống đức tin, thực hành các nhân đức và sống theo lời dạy của Chúa Kitô trong cuộc sống hàng ngày.
Mặc dù có sự khác biệt trong cách sắp xếp và thực hành các mùa phụng vụ giữa các nhánh Kitô giáo Tây phương và Đông phương, tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung: giúp người tín hữu sống một đời sống đức tin vững vàng, trọn vẹn và phong phú. Các mùa phụng vụ là những dấu mốc quan trọng trong hành trình thiêng liêng của mỗi Kitô hữu, giúp họ không chỉ tưởng nhớ những sự kiện trọng đại trong lịch sử cứu độ mà còn làm sống lại những giá trị cốt lõi của đức tin trong cuộc sống hàng ngày.
Nhìn chung, năm phụng vụ là thời điểm linh thiêng, kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai của Kitô giáo, là sợi dây vô hình nhưng bền chặt giữa Thiên Chúa và con người. Qua từng mùa lễ hội, từng nghi thức phụng vụ, người tín hữu được mời gọi đi sâu hơn vào mầu nhiệm của sự cứu rỗi, cảm nhận được sự hiện diện của Thiên Chúa trong từng khoảnh khắc của cuộc sống và chuẩn bị cho ngày Ngài trở lại trong vinh quang.
THAM KHẢO THÊM:
