Mất ngủ ở người già là tình trạng phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Nhưng phổ biến nhất là tình trạng thay đổi nội tiết tố, các bệnh lý mạn tính. Vậy nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng này ở người già như thế nào? Mời bạn cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Bệnh mất ngủ ở người già là gì?
Bệnh mất ngủ ở người già là một dạng rối loạn giấc ngủ, khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ, giấc ngủ không sâu, hay thức dậy giữa đêm hoặc sớm hơn dự định. Bệnh mất ngủ ở người già có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, như thay đổi nội tiết tố, ít hoạt động thể lực, ít tiếp xúc với ánh sáng, các bệnh lý mạn tính như tim mạch, hô hấp, tiểu đường, viêm khớp, sa sút trí tuệ, trầm cảm… hoặc do sử dụng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc cảm lạnh, thuốc chống trầm cảm… Bệnh mất ngủ ở người già có thể gây ra nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh, như suy giảm chức năng ban ngày, khó tập trung, lo âu, chán nản, kém vui vẻ, giảm miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh khác…
2. Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ ở người già:
– Rối loạn giấc ngủ: Một số rối loạn giấc ngủ như chứng mất ngủ do tuổi già (insomnia), chứng ngủ nhanh quá (rapid eye movement sleep behavior disorder), chứng giấc ngủ không định kỳ (irregular sleep-wake rhythm disorder) có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của người già.
– Bệnh lý và đau: Các bệnh lý như bệnh tim mạch, bệnh huyết áp cao, bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường, bệnh Alzheimer, bệnh đau mỏi cơ xương khớp và các vấn đề về tiêu hóa có thể gây ra mất ngủ ở người già.
– Rối loạn hô hấp trong khi ngủ: Sự hiện diện của các vấn đề như chứng ngưng thở khi ngủ (sleep apnea), hoặc việc thở không đều trong khi ngủ có thể làm gián đoạn giấc ngủ và gây mất ngủ.
– Tác động của thuốc: Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị các vấn đề sức khỏe ở người già có thể gây ra mất ngủ như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, thuốc giảm đau và thuốc kích thích.
– Rối loạn tâm lý: Các vấn đề tâm lý như lo lắng, căng thẳng, trầm cảm, sự cô đơn, và rối loạn căng thẳng sau chấn thương (post-traumatic stress disorder) có thể gây mất ngủ ở người già.
– Môi trường không thuận lợi: Tiếng ồn, ánh sáng mạnh, nhiệt độ không thoải mái, giường không thoải mái hoặc mất điều kiện thuận lợi để ngủ có thể làm suy giảm chất lượng giấc ngủ.
3. Triệu chứng của bệnh mất ngủ ở người già:
Các triệu chứng của bệnh mất ngủ ở người già có thể khác nhau tùy thuộc vào từng người và nguyên nhân gây ra mất ngủ. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:
– Khó ngủ ban đêm: Người già có thể gặp khó khăn trong việc in vào giấc ngủ ban đêm. Họ có thể mất nhiều thời gian để thức dậy, xoay người trong giường hoặc không thể tìm được tư thế thoải mái để ngủ.
– Thức giấc giữa đêm: Người già thường có xu hướng thức giấc giữa đêm, và khó khăn trong việc trở lại ngủ sau khi tỉnh dậy. Điều này có thể làm gián đoạn giấc ngủ và gây ra sự mệt mỏi vào ngày hôm sau.
– Giấc ngủ không sâu: Một triệu chứng phổ biến của mất ngủ ở người già là giấc ngủ không sâu và không được nghỉ ngơi. Họ có thể tỉnh dậy nhiều lần trong đêm và cảm thấy không được đầy đủ giấc ngủ.
– Cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày: Do không có giấc ngủ đủ vào ban đêm, người già bị mất ngủ thường cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ và mất năng lượng vào ban ngày.
– Thay đổi tâm trạng và tinh thần: Mất ngủ có thể góp phần vào sự lo lắng, căng thẳng, trầm cảm và áp lực tâm lý. Người già có thể cảm thấy khó chịu, dễ cáu gắt và khó tập trung trong suốt ngày.
– Sự suy giảm chất lượng cuộc sống: Mất ngủ ở người già có thể gây ra sự suy giảm chất lượng cuộc sống. Họ có thể cảm thấy không đủ năng lượng để tham gia vào các hoạt động hàng ngày, gặp khó khăn trong việc tập trung, và có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.
4. Bệnh mất ngủ ở người già gây ra hậu quả gì?
– Mệt mỏi và suy giảm năng lượng: Thiếu ngủ đủ và giấc ngủ không đủ chất lượng có thể gây ra mệt mỏi và suy giảm năng lượng trong ngày. Người già có thể cảm thấy mệt mỏi và khó tập trung vào hoạt động hàng ngày.
– Sự suy giảm chức năng nhận thức: Mất ngủ ảnh hưởng đến chức năng nhận thức và trí tuệ của người già. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tập trung, ghi nhớ thông tin và thực hiện các tác vụ tinh thần.
– Tăng nguy cơ tai nạn: Mất ngủ có thể làm giảm sự cảnh giác và thời gian phản ứng của người già, làm tăng nguy cơ gây tai nạn giao thông hoặc tai nạn khác trong cuộc sống hàng ngày.
– Sự suy giảm sức đề kháng: Giấc ngủ đủ và chất lượng là quan trọng để duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ. Mất ngủ có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của người già, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý và nhiễm trùng.
– Tăng nguy cơ mắc bệnh: Mất ngủ đã được liên kết với tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý và vấn đề sức khỏe trong người già. Điều này bao gồm bệnh tim mạch, tiểu đường, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson và các vấn đề về tâm lý như trầm cảm và lo âu.
– Sự suy giảm chất lượng cuộc sống: Mất ngủ có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người già. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động yêu thích, gặp khó khăn trong quan hệ gia đình và xã hội và có thể cảm thấy không hạnh phúc và không thoải mái.
Vì vậy, việc chăm sóc và điều trị mất ngủ ở người già là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn. Nếu bạn hoặc người thân của bạn gặp vấn đề mất ngủ, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và điều trị phù hợp.
5. Các giải pháp giảm chứng mất ngủ ở người già hiệu quả:
Mất ngủ là một vấn đề phổ biến ở người già, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ ở người già, như tuổi tác, bệnh lý, thuốc, môi trường, chế độ ăn uống và sinh hoạt. Để giảm chứng mất ngủ ở người già hiệu quả, có thể áp dụng một số giải pháp sau:
– Xây dựng các thói quen sinh hoạt lành mạnh: Người già nên duy trì một lịch trình đi ngủ và thức dậy ổn định, tránh ngủ quá nhiều hoặc quá ít vào ban ngày. Ngoài ra, nên tăng cường hoạt động thể lực và tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên để cải thiện cảm giác mệt mỏi và điều chỉnh nhịp sinh học.
– Thực hiện chế độ ăn uống tốt cho giấc ngủ: Người già nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng các nhóm thực phẩm. Tránh ăn quá no hoặc quá đói trước khi đi ngủ. Nên hạn chế sử dụng các chất kích thích như caffeine, nicotine và rượu bia vì chúng có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ. Có thể uống một ly sữa ấm hoặc mật ong để bổ sung canxi và magie, hai khoáng chất có lợi cho giấc ngủ.
– Duy trì môi trường phòng ngủ phù hợp: Phòng ngủ nên yên tĩnh, tối và thoáng mát. Tránh xem TV, sử dụng điện thoại hay máy tính trước khi đi ngủ. Sử dụng gối, nệm và chăn phù hợp với cơ thể.
– Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp trị liệu cổ truyền có thể giúp cải thiện giấc ngủ bằng cách kích thích các điểm huyệt trên cơ thể. Châm cứu có thể giảm căng thẳng, lo lắng, đau nhức và cân bằng nội tiết tố.
– Massage: Massage là một cách thư giãn cơ thể và tinh thần, giúp giảm đau khớp, cải thiện tuần hoàn máu và lưu thông khí huyết. Massage có thể giúp người già dễ đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn.
– Ngâm chân trong nước ấm: Ngâm chân trong nước ấm khoảng 15-20 phút trước khi đi ngủ có thể giúp giảm căng cơ, kích hoạt các điểm huyệt trên bàn chân và làm ấm cơ thể. Ngâm chân trong nước ấm có thể giúp người già ngủ ngon hơn.
– Sử dụng các loại trà giúp dễ ngủ: Một số loại trà có tác dụng an thần và giúp dễ chịu khi đi ngủ. Người già có thể uống các loại trà như trà hoa cúc, trà bạch quả, trà hoa oải hương… khoảng 30 phút trước khi đi ngủ để cải thiện giấc ngủ.
– Dùng hà thủ ô để trị mất ngủ cho người già: Hà thủ ô là một loại thảo dược có tác dụng bổ máu, an thần và tăng cường tuần hoàn não. Người già có thể uống nước hà thủ ô hàng ngày để trị mất ngủ và phòng chống sa sút trí tuệ.
– Trị mất ngủ cho người già bằng đậu xanh: Đậu xanh là một loại thực phẩm giàu protein, chất xơ và các vitamin nhóm B. Đậu xanh có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và an thần. Người già có thể ăn chè đậu xanh hoặc uống nước đậu xanh để trị mất ngủ.
– Chữa mất ngủ ở người già bằng bột quế: Quế là một loại gia vị có tác dụng ấm bụng, kích thích tiêu hóa và giảm căng thẳng. Người già có thể pha một thìa cà phê bột quế với một ly sữa ấm và uống trước khi đi ngủ để cải thiện giấc ngủ.
– Tập dưỡng sinh giúp người cao tuổi trị mất ngủ: Tập dưỡng sinh là một bộ môn kết hợp giữa tập luyện thể chất và tinh thần. Tập dưỡng sinh có thể giúp người cao tuổi cải thiện sức khỏe, tăng cường tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và lo âu, tạo cảm giác thoải mái và dễ ngủ. Người cao tuổi nên tập dưỡng sinh vào buổi sáng hoặc chiều, tránh tập vào buổi tối vì có thể gây kích thích não bộ.
– Hạn chế uống nhiều nước trước khi đi ngủ: Uống nhiều nước trước khi đi ngủ có thể làm tăng nhu cầu tiểu tiện vào ban đêm, gây gián đoạn giấc ngủ. Người cao tuổi nên hạn chế uống nước từ 2 tiếng trước khi đi ngủ, và chỉ uống một lượng nhỏ nếu khát.
– Sử dụng các thuốc ngủ tây y hoặc các thực phẩm chức năng điều trị chứng mất ngủ ở người già: Nếu những cách trị mất ngủ cho người già trên không hiệu quả, người cao tuổi có thể sử dụng các thuốc ngủ tây y hoặc các thực phẩm chức năng theo sự chỉ định của bác sĩ. Các thuốc ngủ tây y có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, rối loạn nhận thức, suy giảm trí nhớ… Nên chỉ sử dụng khi cần thiết và theo liều lượng an toàn. Các thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ cải thiện giấc ngủ bằng cách bổ sung các thành phần thiếu hụt trong cơ thể, như melatonin, magie, vitamin B6… Một số sản phẩm được khuyến cáo cho người cao tuổi là BoniHappy, Sleep Aid…
