Bố mẹ mất không để di chúc chia thừa kế thế nào? Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản.
Bố mẹ mất không để di chúc chia thừa kế thế nào? Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản.
Tóm tắt câu hỏi:
Kính gửi: Luật sư Tên tôi là: Chu Văn Thành Nay tôi xin hỏi luật sư để tư vấn cho tôi về việc thực hiện quyền thừa kế đất ở và nhà của cha mẹ tôi cho các con trong gia đình có 6 anh chj em ruột. Năm 1980 mẹ tôi mất và năm 2002 cha tôi mất mà không để lại di chúc. Năm 2004 em trai út tôi đã tự đi làm
Luật sư tư vấn:
Câu hỏi được biên tập và trả lời bởi phòng tư vấn pháp luật trực tuyến (lĩnh vực pháp
1. Căn cứ pháp lý:
Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình;
Xem thêm: Đã lập di chúc, có được chia di sản thừa kế theo pháp luật không?
2. Nội dung tư vấn:
Theo quy định của pháp luật dân sự năm thì khi người chết không để lại di chúc, di sản của họ sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Vì thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ nên chúng tôi giả sử tài sản thừa kế là nhà ở và đất là tài sản chung của bố mẹ bạn. Mà bố mẹ bạn chết ở 2 thời điểm khác nhau nên việc phân chia di sản được xác định theo 2 thời điểm:
– Thời điểm thứ nhất là năm 1980 khi mẹ bạn chết không để lại di chúc: Hiến pháp năm 1980 quyền thừa kế tài sản của công dân nên những người còn lại trong gia đình có quyền được hưởng di sản thừa kế của mẹ bạn.
– Thời điểm thứ 2 là năm 2002 khi bố bạn chết không để lại di chúc, căn cứ Điều 679 Bộ luật dân sự năm 1995, phần tài sản của bố bạn được chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất gồm: 6 anh chị em của bạn (trường hợp ông, bà nội còn sống thì họ cũng được xếp vào hàng thừa kế thứ nhất).
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến về phân chia di sản thừa kế: 1900.6568
Như vậy, 6 anh chị em của bạn là những người đồng thừa kế, đều có quyền sở hữu đối với phần tài sản mà mình được chia. Nếu chưa làm thủ tục phân chia di sản thì các giao dịch liên quan đến tài sản thừa kế phải được sự đồng ý của tất cả những người thừa kế. Việc em trai bạn tự ý sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở đối với toàn bộ tài sản mà bố mẹ để lại là trái với quy định của pháp luật.
Xem thêm: Đất chưa có sổ đỏ có được lập di chúc thừa kế không?
Tuy nhiên, do thời điểm mở thừa kế của bố và mẹ bạn đều diễn ra trước ngày 1-7-1996 nên cách tính thời hiệu khởi kiện quyền thừa kế được áp dụng theo quy định tại mục I.2.2,
Tại khoản 1 và 4, Điều 36, Pháp lệnh thừa kế năm 1990 quy định: Trong thời hạn 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế, người thừa kế có quyền khởi kiện để yêu cầu chia di sản.
Tại Nghị quyết 02/HĐTP ngày 19-10-1990 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân Tối cao quy định đối với những việc thừa kế đã mở trước 10-9-1990, thì thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990, do đó sau ngày 10-9-2000, đương sự không có quyền khởi kiện để yêu cầu chia di sản.
Theo các quy định đó thì sau ngày 10-9-2000 thì hết thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia thừa kế phần di sản của mẹ bạn để lại.
Bố bạn chết năm 2002 thì căn cứ Điều 648 Bộ luật dân sự năm 1995, thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế là 10 năm đến nay đã hết. Theo đó, những người đồng thừa kế còn lại không còn quyền khởi kiện yêu cầu chia lại di sản thừa kế nữa.
Nhưng Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP cũng có quy định việc không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế: Trường hợp sau khi kết thúc thời hạn 10 năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết:
Trong trường hợp của gia đình bạn nếu 6 người con của bố mẹ bạn không có tranh chấp về hàng thừa kế, đều thừa nhận di sản do bố mẹ để lại chưa chia và các đồng thừa kế không thỏa thuận được về phần mỗi người được hưởng thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung. Do đó, bạn và những anh chị em còn lại có quyền khởi kiện đòi phân chia tài sản của bố mẹ bạn để lại nếu bạn và các đồng thừa kế còn lại đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia và không có tranh chấp về hàng thừa kế.
Bài viết được thực hiện bởi Công ty Luật Dương Gia
