Bố mẹ bị bệnh có được hoãn nghĩa vụ quân sự không?

1. Bố mẹ bị bệnh có được hoãn nghĩa vụ quân sự không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 của Thông tư 148/2018/TT-BQP của Bộ Quốc phòng về việc quy định tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, và điều 41 của Văn bản hợp nhất luật nghĩa vụ quân sự năm 2019 có quy định về các trường hợp tạm hoãn nghĩa vụ quân sự. Theo đó, hoãn nghĩa vụ quân sự sẽ được áp dụng đối với các công dân thuộc một trong những điều kiện cơ bản sau đây:

– Công dân chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện về sức khỏe để có thể phục vụ tại ngũ theo kết luận của hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự;

– Được xác định là lao động duy nhất trong gia đình phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc thân nhân chưa đến tuổi lao động, trong gia đình bị thiệt hại nặng nề về người và tài sản xuất phát từ nguyên nhân do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận về điều đó;

– Là con một trong gia đình bệnh binh, người bị nhiễm chất độc màu da cam do tham gia chiến tranh suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;

– Có anh chị em ruột được xác định là hạ sĩ quan, binh sĩ đang trong quá trình phục vụ tại ngũ, hoặc hạ sĩ quan hoặc chiến sĩ đang thực hiện nghĩa vụ tham gia vào đơn vị công an nhân dân Việt Nam;

– Những người thuộc diện di dân, giãn dân trong khoảng thời gian 03 năm đầu đến các xã hoặc các vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật, theo dự án phát triển kinh tế xã hội của nhà nước do cơ quan có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;

– Các đối tượng được xác định là cán bộ, công chức, viên chức, các lực lượng thanh niên xung phong được điều động đến công tác và làm việc tại những vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;

– Đang trong quá trình học tập tại các cơ sở giáo dục phổ thông, đang trong quá trình trải qua giai đoạn đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, thuộc trình độ cao đẳng hệ chính quy tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong khoảng thời gian một khóa đào tạo của một chương trình đào tạo nhất định.

Theo đó thì có thể nói, trong các trường hợp nêu trên, trường hợp bố mẹ bị bệnh thì không phải là một trong những trường hợp để tạm hoãn hoặc miễn nghĩa vụ quân sự. Vì vậy, nếu bạn không đáp ứng đầy đủ điều kiện để có thể thực hiện hoãn nghĩa vụ quân sự thì bạn vẫn sẽ phải chấp hành lệnh gọi nhập ngũ.

2. Không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm gọi nhập ngũ do bố mẹ bị bệnh có bị xử phạt không?

Trước hết, căn cứ theo quy định tại Điều 7 của Nghị định 120/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu (sửa đổi tại Nghị định 37/2022/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), có quy định cụ thể về mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về nhập ngũ. Theo đó, sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc đúng địa điểm tập trung được ghi trong lệnh gọi nhập ngũ, tuy nhiên không có lý do chính đáng. Theo đó, hành vi không có mặt đúng địa điểm hoặc đúng thời gian được ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính tối đa lên đến 40.000.000 đồng theo điều luật phân tích nêu trên. Tuy nhiên cần phải lưu ý, “lý do chính đáng” trong trường hợp này sẽ bao gồm một trong những lý do cơ bản sau:

– Người phải thực hiện hoạt động sơ tuyển nghĩa vụ quân sự, phải thực hiện hoạt động kiểm tra hoặc khám Sức khỏe để tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật, khám sức khỏe để tuyển chọn sĩ quan dự bị, chấp hành lệnh gọi nhập ngũ từ cơ quan có thẩm quyền, chấp hành lệnh gọi đi đào tạo đối với các sĩ quan dự bị, lệnh gọi tập trung huấn luyện hoặc diễn tập, tiến hành hoạt động kiểm tra sẵn sàng động viên hoặc sẵn sàng chiến đấu tuy nhiên bị ốm, hoặc trên đường đi triệu tập thì bị ốm hoặc gặp tai nạn ngoài ý muốn;

– Thân nhân của những người thực hiện nghĩa vụ quân sự, trong đó bao gồm bố mẹ đẻ, bố mẹ vợ, bố mẹ chồng, những người nuôi dưỡng hợp pháp của người thực hiện nghĩa vụ quân sự, vợ hoặc chồng hợp pháp, con đẻ hoặc con nuôi hợp pháp của người thực hiện nghĩa vụ quân sự bị ốm, tuy nhiên đó phải là trường hợp bị ốm nặng, có xác nhận của các cơ sở y tế có thẩm quyền/bệnh viện;

– Thân nhân của người thực hiện nghĩa vụ quân sự, trong đó bao gồm bố mẹ đẻ, bố mẹ vợ, bố mẹ chồng, những người nuôi dưỡng hợp pháp của người thực hiện nghĩa vụ quân sự, vợ hoặc chồng, con đẻ hoặc con nuôi hợp pháp đã qua đời tuy nhiên chưa thực hiện tổ chức tang lễ;

– Nhà ở của người thực hiện nghĩa vụ quân sự hoặc nhà ở của người thân nằm trong vùng bị Thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh làm ảnh hưởng đến đời sống chung;

– Người thực hiện nghĩa vụ quân Không nhận được giấy gọi khám sức khỏe, kiểm tra sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự, giấy sơ tuyển nghĩa vụ quân sự, giấy khám sức khỏe để tuyển chọn sĩ quan dự bị, không nhận được lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi đi đào tạo đối với các sỹ quan dự bị, lệnh gọi tập trung để huấn luyện hoặc diễn tập kiểm tra sẵn sàng động viên và sẵn sàng chiến đấu xuất phát từ lỗi của người có trách nhiệm hoặc cơ quan có trách nhiệm khám sức khỏe, hoặc do hành vi của người khác gây ra tình trạng khó khăn hoặc cản trở.

Theo đó thì có thể nói, bố mẹ của người phải thực hiện nghĩa vụ quân sự bị bệnh nặng thì sẽ thuộc trường hợp có lý do chính đáng. Trong trường hợp có lý do chính đáng dẫn tới không thể có mặt đúng thời gian, đúng địa điểm tập trung được ghi trong lệnh gọi nhập ngũ, thì sẽ không bị phạt tiền theo như phân tích nêu trên.

3. Mức xử phạt vi phạm quy định về kiểm tra, khám sức khoẻ thực hiện nghĩa vụ quân sự: 

Căn cứ theo quy định tại Điều 6 của Nghị định 120/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu (sửa đổi tại Nghị định 37/2022/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), có quy định cụ thể về mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về vấn đề kiểm tra và khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự. Cụ thể như sau:

– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi không có mặt đúng địa điểm, không có mặt đúng thời gian kiểm tra, khám sức khỏe được ghi nhận trong lệnh gọi kiểm tra, khám sức khỏe quân sự do ban chỉ huy quân sự cấp huyện quy định, tuy nhiên không có lý do chính đáng;

– Phạt tiền từ 12.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi cố tình không nhận lệnh gọi kiểm tra, lệnh khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự của ban chỉ huy quân sự cấp huyện theo quy định của pháp luật về nghĩa vụ quân sự, tuy nhiên không có lý do chính đáng.,

– Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi gian dối làm sai lệch kết quả phân loại khám sức khỏe nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự;

– Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ lệnh gọi kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Văn bản hợp nhất 23/VBHN-VPQH 2019 Luật Nghĩa vụ quân sự;

– Thông tư 148/2018/TT-BQP của Bộ Quốc phòng về việc quy định tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ;

– Thông tư 105/2023/TT-BQP của Bộ Quốc phòng quy định tiêu chuẩn sức khỏe, khám sức khỏe cho các đối tượng thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng;

– Nghị định 120/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu;

– Nghị định 37/2022/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.