Bộ đề đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ (Có đáp án) đầy đủ nhất

1. Đề đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ (Có đáp án) đầy đủ nhất:

1.1. Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu của đề: 

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.

(Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam)

Câu 1. Đoạn thơ được trích từ tác phẩm nào? Tác giả là ai?

Câu 2. Các hình ảnh “con chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm” có những đặc điểm gì giống nhau?

Câu 3. Xác định một biện pháp tu từ mà em thích nhất trong đoạn thơ trên và cho biết tác dụng của biện pháp tu từ đó.

Câu 4. Đoạn thơ gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống có ý nghĩa của mỗi con người?

1.2. Đáp án đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ:

Câu 1. Đoạn thơ trên trích từ bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của tác giả Thanh Hải.

Câu 2.  Con chim, một cành hoa, một nốt trầm có những đặc điểm tương đồng: chúng là những hình ảnh đơn giản, khiêm nhường của thiên nhiên, mang lại sự vui tươi và vẻ đẹp tự nhiên cho cuộc sống. Ngoài ra, chúng còn là những hình ảnh chứa đựng ước nguyện chân thành, sâu sắc của nhà thơ về việc cống hiến những điều tốt đẹp, dù nhỏ bé và giản dị, cho cuộc sống chung.

Câu 3:

Biện pháp tu từ nhân hóa: Tổ quốc như một người mẹ tần tảo, đã vất vả và gian lao để làm nổi bật sự trường tồn của đất nước. Để đạt được sự trường tồn đó, tổ quốc đã phải đổ máu, đổ mồ hôi và rơi nước mắt của nhiều thế hệ, trong những năm tháng đầy gian khổ và thăng trầm. Tuy nhiên, dân tộc Việt Nam sẽ không khuất phục trước bất kỳ kẻ thù nào, bởi niềm tin vào sức mạnh của dân tộc đã truyền cống lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Biện pháp tu từ so sánh: “Đất nước như vì sao / Cứ đi lên phía trước” đã làm ý thơ trở nên hàm súc hơn và giàu tính biểu cảm hơn. Vì sao là nguồn sáng bất diệt của thiên hà, là vẻ đẹp lung linh của bầu trời đêm, là biểu tượng của sự vĩnh cửu trong vũ trụ. So sánh này đã giúp tác giả ca ngợi sự trường tồn của đất nước và hướng đến tương lai tươi sáng của dân tộc Việt Nam, cũng như thể hiện niềm tin tưởng vào tương lai rạng ngời.

Biện pháp tu từ điệp ngữ: Từ “đất nước” được nhắc lại hai lần để thể hiện sâu sắc ý vất vả, đất nước vẫn tỏa sáng đi lên không gì có thể ngăn cản được.

Biện pháp tu từ liệt kê: Sự xuất hiện của chim hót, một cành hoa và một nốt trầm cho thấy ước giản dị đóng góp cho đời.

Câu 4. 

Đoạn thơ này thúc đẩy ta suy nghĩ về ý nghĩa của cuộc sống đối với từng con người.

Chúng ta được sinh ra và lớn lên trong một đất nước hòa bình. Vì vậy, chúng ta phải biết yêu cuộc sống và đất nước, biết ơn những người dân Việt Nam đã cần cù lao động và anh dũng chiến đấu để đạt được hòa bình cho đất nước hôm nay.

Hơn nữa, chúng ta cần phải tin tưởng và tin yêu Tổ quốc của mình, dù cho đã trải qua bao biến động và thăng trầm do chiến tranh và bom đạn gây ra, Tổ quốc vẫn tỏa sáng như những vì sao trên trời.

Chúng ta phải tự hào và trân trọng bảo vệ và phát triển đất nước, cống hiến sức lực và thời gian của mình để đem lại cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc hơn cho nhân dân.

Cuối cùng, chúng ta cần hóa thân để “sống đẹp”, phục vụ mục đích cao cả là làm nên đất nước muôn đời.

2. Đề đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ (Có đáp án) đầy đủ và hay nhất:

Trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, nhà thơ bắt đầu bằng câu:

Mọc giữa dòng sông xanh

Câu 1. Chép chính xác 11 câu tiếp theo để hoàn thiện đoạn thơ.

Câu 2. Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ, trong hoàn cảnh đó có ý nghĩa thế nào đối với việc bày tỏ cảm xúc của nhà thơ?

Câu 3. Nêu ý nghĩa nhan đề bài thơ, từ đó liên hệ tới mối quan hệ với tác phẩm.

Câu 4. Những câu thơ sau sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Em hãy nêu tác dụng của biện pháp ấy.

Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Câu 5. Từ “lộc” trong bài được sử dụng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Theo em, vì sao hình ảnh “người cầm súng” lại được tác giả miêu tả “Lộc giắt đầy trên lưng”?

Câu 6. Em hãy chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ trên và nêu tác dụng của chúng.

Đáp án đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ

Câu 1.

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng

Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…

Câu 2. “Mùa xuân nho nhỏ” là một tác phẩm của nhà thơ Thanh Hải viết vào tháng 11/1980. Tác phẩm này được viết để thể hiện tình yêu cuộc sống, yêu nước và khát khao của tác giả. Từ sức sống và vẻ đẹp của mùa xuân, nhà thơ muốn góp vào mùa xuân chung với ước nguyện của mình trong bản hòa ca vĩ đại của cuộc đời.

Câu 3. Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” của tác phẩm của Thanh Hải có ý nghĩa sâu sắc. Đó là sự thể hiện của tình yêu cuộc sống, tình yêu nước và khát vọng khiêm tốn, cao đẹp của tác giả. Nhan đề cũng thể hiện quan niệm về sự đồng nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng, nơi mỗi người phải sống để đem lại lợi ích cho cuộc sống và làm đẹp cho đất nước.

Câu 4: Tác giả sử dụng ẩn dụ để thể hiện cảm xúc say mê, ngây ngất của mình trước cảnh trời đất xứ Huế vào mùa xuân. Giọt mưa xuân được miêu tả như là những giọt long lanh, tạo nên một hình ảnh trong sáng và màu sắc rực rỡ trên những nhành cây, kẽ lá. Âm thanh của chim được chuyển đổi thành hình ảnh của từng giọt mưa long lanh, tạo ra một hiệu ứng đa giác quan. Tác giả mong muốn hòa mình vào thiên nhiên, đất trời, trong tâm tưởng giữa mùa đông lạnh giá, và thể hiện sự khâm phục của mình trước thiên nhiên tuyệt vời.

Câu 5: Từ “lộc” trong câu thơ có hai nghĩa khác nhau. Nghĩa chính của từ này là những mầm non nhú lên trên cây khi mùa xuân đến. Nghĩa chuyển của từ “lộc” là sức sống và sự phát triển của đất nước, với nhiệm vụ bảo vệ đất nước trong những ngày đầu xuân. Tác giả miêu tả hình ảnh của “Người cầm súng” với lưng đầy lộc non mới nhú lên, tạo ra một hình ảnh đầy sức sống và sự phát triển. Anh bộ đội cầm súng để bảo vệ mùa xuân tươi đẹp đó, và cách diễn đạt của tác giả rất sinh động và cụ thể.

Câu 6: Trong đoạn thơ trên, các biện pháp tu từ được sử dụng để tạo ra hiệu ứng nhấn mạnh và ám chỉ ý nghĩa sâu sắc của từng từ trong bài thơ. Điều này giúp tăng tính tường minh và sức sống cho bài thơ. Cụ thể, các biện pháp tu từ như đảo ngữ từ “mọc” nhấn mạnh sức sống tiềm tàng của bông hoa xứ Huế. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác của từ “Giọt long lanh” tạo ra sự mơ hồ và tăng tính sáng tạo cho bài thơ. Điệp cấu trúc “mùa xuân người cầm súng – mùa xuân người ra đồng” nhấn mạnh hai lực lượng nòng cốt của đất nước là người lính và người nông dân với hai nhiệm vụ là bảo vệ và xây dựng đất nước. Ẩn dụ từ “lộc” chỉ ra sức sống và niềm tin hy vọng của tuổi trẻ, sôi nổi trong mỗi tâm hồn con người. So sánh từ “như” kết hợp với điệp ngữ từ “tất cả” giúp khái quát được cả một thời đại của dân tộc, nhấn mạnh tính khẩn trương và náo nức của đất nước. Dấu “…” thể hiện sự phát triển không ngừng của đất nước trong tương lai.

3. Đề đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ (Có đáp án) đầy đủ, chọn lọc nhất:

Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 4

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

(Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)

Câu 1. Hãy chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ?

Câu 2. Xác định 2 biện pháp tu từ chính được tác giả sử dụng trong đoạn thơ và phân tích hiệu quả nghệ thuật của chúng?

Câu 3. Nêu nội dung chính của đoạn thơ?

Câu 4. Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” được cấu tạo bởi những từ loại nào? Việc kết hợp như vậy thể hiện nguyện vọng nào của tác giả?

Câu 5. Đoạn thơ gợi cho anh (chị) những tình cảm gì về ý nghĩa cuộc sống của mỗi con người?

Câu 6. Nốt nhạc trong bài thơ thể hiện nét gì? Điều đó góp phần gì vào việc thể hiện nguyện ước của tác giả?

Đáp án đọc hiểu Mùa xuân nho nhỏ

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính trong đoạn thơ trên là biểu cảm.

Câu 2:

Trong bài thơ đã nêu, có một số thủ pháp văn học được sử dụng để truyền tải mong muốn mạnh mẽ của nhà thơ là cống hiến cuộc đời mình cho những mục đích cao cả và sống một cuộc đời có ích. Việc sử dụng đại từ ngôi thứ nhất “ta” thể hiện khát vọng ấy qua những hình ảnh tự nhiên, giản dị như con chim, bông hoa, nốt nhạc.

Cụm từ “lặng lẽ dâng cho đời” (lặng lẽ dâng cho đời) nêu bật tầm quan trọng của sự cống hiến thầm lặng và khiêm tốn trong việc thực hiện nguyện vọng của mình. Việc sử dụng “dù là” (dù là) nhấn mạnh sự cống hiến không ngừng nghỉ của nhà thơ để sống một cuộc đời hữu ích, dù họ còn trẻ hay đã già.

Câu 3: Hình ảnh ẩn dụ “Mùa xuân nho nhỏ” thể hiện một cách sáng tạo khát vọng chân thành và cảm động của nhà thơ là được cống hiến cho đời, được sống đẹp, có ích. Chủ đề chính của bài thơ là khát vọng thiết tha của nhà thơ được hóa thân thành một mùa xuân nhỏ lặng lẽ tỏa hương thơm cho đời, để cống hiến cho đất nước, đồng bào những giá trị cao quý.

Câu 4.

Nhan đề do danh từ (“mùa xuân”) kết hợp với tính từ (“nhỏ nhỏ”). Mục đích: Làm cho hình ảnh mùa xuân thêm sinh động, ba chiều, tạo thêm sức hấp dẫn, lôi cuốn cho bài thơ.

Giải thích:

“Mùa xuân” mang nghĩa đen – là đầu một năm, mùa lá non, trời xanh, hoa khoe sắc. “Mùa xuân” còn mang nghĩa bóng, tượng trưng cho sự tinh túy, vẻ đẹp, sức sống của cuộc đời và hành trình của mỗi cá nhân. Mùa xuân tượng trưng cho sức trẻ, nhiệt huyết, sự cống hiến của mỗi người trong mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước. Từ “nhỏ xíu” làm rõ đặc điểm giản dị, khiêm nhường của mùa xuân.

Câu 5. Đoạn thơ này gợi lên tình cảm của sự tận hiến và khát khao được sống đẹp và có ích cho cuộc đời. Nó tôn vinh giá trị của việc đóng góp vào cuộc sống bằng cách làm những điều tốt đẹp như một con chim hót, một cành hoa, một nốt trầm hay một mùa xuân nho nhỏ. Điều này cho thấy rằng mỗi con người đều có ý nghĩa đặc biệt và có thể góp phần vào sự hoàn thiện của thế giới xung quanh.

Câu 6. “Một nốt trầm” chính là nốt trầm trong bản giao hưởng cuộc sống tượng trưng cho sự khiêm nhường và lặng lẽ của tác giả. Tuy nhiên, đóng góp quan trọng của nốt trầm là làm tăng sự hoàn hảo và đẹp đẽ của bản giao hưởng. Tác giả đã sử dụng tính từ “xao xuyến” để mô tả sự hiện diện của nốt trầm. Như vậy, nốt trầm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những xúc cảm đẹp đẽ cho người đọc. Tác giả muốn thể hiện nguyện ước nhỏ bé của mình được hiện diện trong cuộc sống như nốt trầm xao xuyến trong bản đàn muôn bậc của sự sống.