Bị hiếp dâm thì mức bồi thường thiệt hại như thế nào? mức bồi thường do gia đình người bị hại đưa ra hay thế nào? nếu thỏa thuận thì bao nhiêu tiền là hợp lý?
Tóm tắt câu hỏi:
Xin chào luật sư, tôi muốn hỏi vấn đề sau mong luật sư giải đáp giúp tôi.
Cháu gái tôi năm nay 16 tuổi bị một đối tượng hiếp dâm và đối tượng đó đã bị bắt đang chờ toàn xử án. Vụ việc đã diễn ra cách đấy hơn 3 tháng và gia đình đối tượng đó đã sang nhà tôi và xin bồi thường với số tiền 30 triệu đồng nhưng gia đình tôi không đồng ý vì không thỏa đáng, cháu gái tôi là con gái còn son giờ bị như vầy sẽ ảnh hưởng đến cả tương lai cũng như cuộc đời của cháu. Tôi muốn hỏi luật có quy định mức bồi thường thiệt hại của tội hiếp dâm? Tôi xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Vấn đề bồi thường thiệt hại cho người bị hại trong trường hợp này được áp dụng theo quy định của
– Thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm: Theo quy định tại Điều 590
Ngoài ra người xâm phạm sức khoẻ của người khác còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thoả thuận; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
– Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm: Theo quy định tại Điều 592 Bộ luật dân sự 2015 thì thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm, thiệt hại do danh dự, uy tín của pháp nhân, chủ thể khác bị xâm phạm bao gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568
Ngoài ra người xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác phải bồi thường thêm một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thoả thuận; nếu không thoả thuận được thì mức tối đa không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Mục lục bài viết
1. Giả vờ giúp đỡ rồi thực hiện hành vi hiếp dâm
Tóm tắt câu hỏi:
Xin chào luật sư! Tôi có một tình huống như sau, rất mong nhận được sự tư vấn của luật sư! Anh B cho chị A đi nhờ xe về, tuy nhiên trên đường về anh B không đi đúng đường về nhà chị A mà đi về hướng nhà anh B.
Nhận thấy hành vi khả nghi của anh B chị A yêu cầu dừng xe nhưng anh B không đồng ý, chị A đã nhảy xuống xe và bị trầy xước da. Anh B dừng xe lại và đuổi theo chị A để thực hiện hành vi đồi bại trái với ý muốn với chị A, anh đã đẩy chị A ngã xuống để thực hiện hành vi của mình. Trong lúc chuẩn bị thực hiện hành vi của mình thì có tài xế taxi đi qua đã xuống giúp chị A thoát khỏi hành vi của anh B. Vậy tôi muốn hỏi chị A có nên khỏi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại không?
Luật sư tư vấn:
Theo trình bày của bạn, anh B có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017:
“Điều 141. Tội hiếp dâm
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
…”
Tội hiếp dâm theo quy định trên là tội có cầu thành hình thức, vì vậy không yêu cầu người có hành vi hiếp dâm phải thực hiện được hành vi chỉ cần có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ sẽ cấu thành tội hiếp dâm.
Chính vì vậy, chị A cần trình báo với
“Điều 155. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại
1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.
…”
Đồng thời chị A cũng có quyền yêu cầu anh B bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm bị xâm phạm theo Điều 592
“Điều 592. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm
1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
c) Thiệt hại khác do luật quy định.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”
Theo quy định trên chị A có quyền yêu cầu anh B bồi thường những chi phí sau:
– Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
– Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
– Khoản bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do chị A và anh B thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
2. Bồi thường thiệt hại cho nạn nhân bị hiếp dâm
Tóm tắt câu hỏi:
Em gái tôi chưa đủ 18 tuổi và bị xâm hại về tình dục tập thể (2 đối tượng gây ra). Phía cơ quan điều tra đã bắt tạm giam 2 đối tượng nhưng đến nay quá 6 tháng mà tòa vẫn chưa xử. Gia đình bên kia đã đến gặp và muốn bồi thường nhưng mức bồi thường 20 triệu là không thỏa đáng với gia đình tôi. Tôi xin hỏi em tôi được pháp luật bảo vệ quyền lợi như thế nào? Và mức bồi thường được hưởng xứng đáng như thế nào. Gia đình tôi đưa mức bồi thường là 50 triệu như vậy có thỏa đáng không?
Luật sư tư vấn:
Theo như bạn nói, em gái bạn đã bị hiếp dâm tập thể, và em gái bạn chưa đủ 18 tuổi, do đó, người thực hiện hành vi hiếp dâm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự như sau:
Thứ nhất, về trách nhiệm hình sự: Vì bạn không nói rõ em của bạn (người bị hại) bao nhiêu tuổi nên chúng tôi chỉ có thể đưa ra các trường hợp như sau để bạn tham khảo:
– Trường hợp 1: Người bị hại từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi: Căn cứ vào điểm c khoản 2 và khoản 4 Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 về tội hiếp dâm thì khung hình phạt được đưa ra là phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.
– Trường hợp 2: Người bị hại từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Căn cứ vào điểm a khoản 1, điểm b khoản 3 Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 về tội hiếp dâm trẻ em thì khung hình phạt được đưa ra là phạt tù hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.
– Trường hợp 3: Người bị hại chưa đủ 13 tuổi: Căn cứ vào quy định tại khoản b khoản 1, điểm b khoản 3 Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 về tội hiếp dâm trẻ em thì khung hình phạt được đưa ra là phạt tù hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Thứ hai, về trách nhiệm dân sự: Người phạm tội phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sức khoẻ của người bị hại bị xâm phạm, và bồi thường thiệt hại do nhân phẩm, uy tín, danh dự của người bị hại bị xâm phạm.
Về bồi thường thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm, người phạm tội phải bồi thường các chi phí quy định tại Điều 590 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
“Điều 590. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm
1. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;
c) Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;
d) Thiệt hại khác do luật quy định.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”
Về bồi thường thiệt hại do nhân phẩm, danh dự, uy tín bị xâm phạm, người phạm tội phải bồi thường các chi phí quy định tại Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015
Như vậy, gia đình bạn cần tổng hợp các chi phí thiệt hại kể trên để đưa ra mức bồi thường hợp lí.
3. Mức phạt tội hiếp dâm khi bị cáo không nhận bồi thường
Tóm tắt câu hỏi:
Cho em hỏi, nếu mang tội hiếp dâm mà gia đình bị cáo không chấp nhận bồi thường thì sẽ xử phạt như thế nào ạ, em cảm ơn nhiều!
Luật sư tư vấn:
Theo Bộ luật hình sự được quy định cụ thể tại Điều 141 về tội hiếp dâm như sau:
“Điều 141. Tội hiếp dâm
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Có tổ chức;
b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
c) Nhiều người hiếp một người;
d) Phạm tội 02 lần trở lên;
đ) Đối với 02 người trở lên;
e) Có tính chất loạn luân;
g) Làm nạn nhân có thai;
h) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
i) Tái phạm nguy hiểm.
3.52 Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
4. Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Theo đó, sẽ có những mức phạt với những hành vi cụ thể mà bị cáo đã thực hiện.
4. Quy định pháp luật về tội hiếp dâm
Quá trình áp dụng pháp luật để xử lý đối với các trường hợp phạm tội hiếp dâm, theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 “Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”
Tội hiếp dâm thuộc nhóm tội xâm phạm đến quyền được tôn trọng về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người, được thực hiện do lỗi cố ý. Hành vi phạm tội được thực hiện dưới dạng hành động. Hậu quả của tội phạm là những thiệt hại gây ra cho sức khỏe, nhân phẩm, danh dự (thiệt hại về tinh thần) khó có thể nhận định một cách chính xác, rõ ràng trên thực tế và hậu quả về vật chất có thể xảy ra như gây thương tích cho nạn nhân, chết người…. Người phạm tội biết hành vi của mình xâm phạm dến nhân phẩm, danh dự của người khác nhưng vẫn cố ý thực hiện nhằm đạt được mục đích của mình. Cho nên, khi có hành vi hiếp dâm, dù tội phạm đã hoàn thành về mặt sinh lí hay chưa, thì đã có hậu quả nguy hiểm cho xã hội đã xảy ra.
Hành vi khách quan của tội này được mô tả trong cấu thành cơ bản tại khoản 1 Điều 141 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 là: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được hoặc bằng thủ đoạn khác… nhằm giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ. Như vậy, trong cấu thành cơ bản, nhà làm luật chỉ mô tả hành vi mà không mô tả hậu quả. Thêm vào đó, tội phạm này được coi là hoàn thành từ thời điểm có các hành động nhằm giao cấu, chứ không quy định đã giao cấu được hay chưa, chỉ cần người phạm tội có các hành vi trên nhằm mục đích giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ là đã cấu thành tội phạm rồi, và riêng những hành vi nhằm mục đích giao cấu trái ý muốn nạn nhân đã thể hiện đầy đủ tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi này.
5. Tội hiếp dâm người bị hại có quyền đòi bồi thường thiệt hại không?
Tóm tắt câu hỏi:
Luật sư cho em hỏi. Bạn gái em đi uống rượu bị say và về phòng bạn ngủ, trong phòng có anh trai của bạn ở chung nữa. Nửa đêm người anh trai đó đã có hành vi giao cấu trái ý muốn với bạn gái em, bạn gái em có chống cự nhưng không thành. Trong trường hợp này thi theo Khoản 1 Điều 141
Luật sư tư vấn:
Dựa vào những thông tin mà bạn cung cấp, tùy thuộc vào độ tuổi của bạn gái bạn, có thể chia thành hai trường hợp tội danh sau:
– Trường hợp thứ nhất, bạn gái bạn dưới 16 tuổi: Đối tượng đó sẽ phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017. Cụ thể khung hình phạt như sau:
“Điều 142. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Có tính chất loạn luân;
b) Làm nạn nhân có thai;
c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
đ) Phạm tội 02 lần trở lên;
e) Đối với 02 người trở lên;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Có tổ chức;
b) Nhiều người hiếp một người;
c) Đối với người dưới 10 tuổi;
d) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
đ) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
e) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
– Trường hợp thứ hai, bạn gái bạn từ đủ 16 tuổi trở lên, đối tượng đó sẽ phạm tội hiếp dâm theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Người bị xâm hại hoàn toàn có quyền yêu cầu bên thực hiện hành vi bồi thường thiệt hại cho bản thân do hành vi đó gây ra. Việc bồi thường thiệt hại nằm trong các biện pháp tư pháp áp dụng trong vụ án hình sự quy định tại Điều 48 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017:
“Điều 48. Trả lại tài sản, sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại; buộc công khai xin lỗi
1. Người phạm tội phải trả lại tài sản đã chiếm đoạt cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp, phải sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại vật chất đã được xác định do hành vi phạm tội gây ra.
2. Trong trường hợp phạm tội gây thiệt hại về tinh thần, Tòa án buộc người phạm tội phải bồi thường về vật chất, công khai xin lỗi người bị hại.”
Theo đó, đối tượng thực hiện hành vi sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bạn gái bạn do sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, uy tín bị xâm hại. Cụ thể:
Về bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, người phạm tội phải bồi thường các khoản chi phí quy định tại Điều 590 Bộ luật dân sự 2015.
Như vậy, người phạm tội phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này, cùng với đó, bạn gái bạn có thể yêu cầu bù đắp tổn thất về tinh thần mà mình phải gánh chịu.
Về bồi thường thiệt hại do nhân phẩm, danh dự, uy tín bị xâm hại, người phạm tội phải bồi thường các khoản chi phí quy định tại Điều 592 Bộ luật dân sự 2015.
Như vậy, nếu hai bên không thỏa thuận được giá trị bồi thường thiệt hại, căn cứ vào việc chứng minh giá trị thiệt hại của bạn gái bạn, Tòa án sẽ ra quyết định cho việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp này. Dù bên phạm tội có bồi thường hay không theo thỏa thuận, bạn gái bạn hoàn toàn có quyền gửi đơn tố cáo hành vi xâm hại của đối tượng đó.
Luật sư tư vấn bồi thường nạn nhân bị hiếp dâm:1900.6568
Về thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự, Điều 27 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định:
“Điều 27. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:
a) 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;
b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;
c) 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;
d) 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.
Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.”
Trường hợp của bạn gái bạn tùy thuộc vào hành vi và các yếu tố khác của người vi phạm khác nhau thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự khác nhau tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Về án phí hình sự theo quy định tại
