Các trường hợp bắt đi cai nghiện? Thời gian đi cai nghiện bao lâu?

Hiện nay ở nước ta tệ nạn xã hội ngày càng phổ biến và phức tạp các tệ nạn thường về cờ bạc, rượu chè, bạo lực, mê tín dị đoan, mại dâm, hút chích ma túy…..Một trong những tệ nạn đang xảy ra phổ biến và đang lên hồi chuông báo động và cực kỳ nguy hiểm đó chính là sử dụng ma túy, việc sử dụng ma túy còn kéo theo các tệ nạn và các hành vi vi phạm pháp luật khác như: trộm cắp, cướp giật… Ma túy đã và đang làm cho bao nhiều người, bao nhiêu gia đình và cả xã hội phải lên tiếng.

Hiện nay, thì việc mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sản xuất, chiếm đoạt chất ma túy được quy định rõ về trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017. Còn việc sử dụng ma túy thì Bộ luật hình sự trước đây có chế tài xử lý còn hiện nay thì không quy định. Việc sử dụng ma túy có thể bị áp dụng hình thức cai nghiện tại địa phương hoặc đưa đi cai nghiện bắt buộc tại trung tâm cái nghiện. Để hiểu rõ hơn về các trường hợp phải đi cai nghiện bắt buộc, các trường hợp phải cai nghiện tại địa phương bài viết dưới đây sẽ làm rõ hơn về nội dung này.

1. Các trường hợp bắt buộc phải đi cai nghiện?

Theo quy định pháp luật thì đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc bao gồm các đối tượng cụ thể như sau:

Thứ nhất là: Đối tượng để bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.

Cụ thể quy định này được hiểu đối với những người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy hoặc trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện thì sẽ thực hiện để áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định pháp luật hiện hành theo Điều 96 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Điều 3, Nghị định 136/2016/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 221/2013/NĐ-CP quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Thứ hai là: Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, bị chấm dứt thi hành quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy.

Thứ ba là: Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, không có nơi cư trú ổn định.

Các trường hợp không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc cụ thể như sau:

-) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;

-) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện;

-) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.

2. Quy định về áp dụng biện pháp cái nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy?

Theo quy định pháp luật hiện nay thì thời hiệu để thực hiện áp dụng biện pháp đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi sử dụng ma túy trái phép lần cuối cùng bị phát hiện và lập biên bản. Trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được thực hiện theo quy trình như sau:

Khi cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phát hiện ra người sử dụng ma túy trái phép, thì lực lượng Công an cấp xã nơi người đó có hành vi vi phạm là sử dụng ma túy sẽ tiến hành lập biên bản về hành vi sử dụng ma túy trái phép của người sử dụng ma túy đó và tiến hành xác minh, thu thập chứng cứ, tài liệu, để tiến hành lập hồ sơ để đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Trong trường hợp cá nhân, tổ chức phát hiện người sử dụng ma túy trái phép thì báo cho cơ quan Công an cấp xã nơi người có hành vi vi phạm để cơ quan có thẩm quyền tiến hành lập biên bản và xác minh, thu thập tài liệu, lập hồ sơ để xem xét thực hiện các biện pháp cai nghiện cho người sử dụng ma túy trái phép.

-) Trong trường hợp người sử dụng ma túy trái phép cư trú tại xã, phường, thị trấn nơi xảy ra vi phạm tức nơi sử dụng ma túy và đã được giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy rồi thì lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

-) Trong trường hợp người sử dụng ma túy trái phép có nơi cư trú không thuộc xã, phường, thị trấn nơi xảy ra vi phạm thì bàn giao người và biên bản vi phạm cho cơ quan Công an cấp xã nơi người vi phạm cư trú để tiến hành lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Việc tiến hành bàn giao người sử dụng ma túy phải được lập thành biên bản, trong đó mỗi bên phải giữ một bản;

-) Trong trường hợp mà  chưa xác định được nơi cư trú ổn định của người sử dụng ma túy trái phép, thì tiến hành xác định nơi cư trú ổn định của người sử dụng ma túy trái phép đó. Thời gian tiến hành xác minh là trong thời gian 15 ngày làm việc, nếu trong trương hợp xác định được nơi cư trú ổn định thì sẽ tiến hành thực hiện theo quy định vừa nêu ở trên; còn nếu trong trường hợp mà không xác định được nơi cư trú ổn định thì lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định pháp luật.

Trong khi tiến hành quá trình điều tra và thụ lý các vụ việc vi phạm pháp luật thì cơ quan Công an cấp huyện hoặc cơ quan Công an cấp tỉnh phát hiện hành vi sử dụng ma túy trái phép hoặc dấu hiệu nghiện ma túy của người vi phạm thì tiến hành lập biên bản, xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc với người đó:

-) Trường hợp người vi phạm thuộc quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định 221/2013/NĐ-CP  thì lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định tại Khoản 1 Điều 9 Nghị định 221/2013/NĐ-CP. Hồ sơ được gửi cho phòng Tư pháp cấp huyện nơi người đó cư trú.

-) Trường hợp người vi phạm thuộc quy định tại Khoản 2 Điều 3 Nghị định 221/2013/NĐ-CP thì lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định tại Khoản 2 Điều 9 Nghị định 221/2013/NĐ-CP. Hồ sơ được gửi cho phòng Tư pháp cấp huyện nơi cơ quan lập hồ sơ đóng trụ sở.

3. Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

a) Đối với người nghiện ma túy có nơi cư trú ổn định:

-) Bản tóm tắt lý lịch;

-) Phiếu trả lời kết quả của người có thẩm quyền quy định tại Khoản 1 Điều 10 Nghị định này về tình trạng nghiện ma túy hiện tại của người bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

-) Biên bản về hành vi sử dụng ma túy trái phép;

-) Bản tường trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp pháp của họ;

-) Tài liệu chứng minh đã chấp hành xong Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn bao gồm: Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy và Giấy chứng nhận đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã;

-) Giấy xác nhận hết thời gian cai nghiện ma túy tại gia đình hoặc cai nghiện ma túy tại cộng đồng của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tài liệu chứng minh bị đưa ra khỏi chương trình điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế;

-) Quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã về việc giao cho gia đình quản lý người bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thời gian làm thủ tục đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

-) Văn bản của cơ quan lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

b) Đối với người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định:

-) Bản tóm tắt lý lịch;

-) Phiếu trả lời kết quả của người có thẩm quyền quy định tại Khoản 1 Điều 10 Nghị định này về tình trạng nghiện ma túy hiện tại của người bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

-) Biên bản về hành vi sử dụng ma túy trái phép;

-) Bản tường trình của người vi phạm hoặc của người đại diện hợp pháp của họ;

-) Tài liệu chứng minh đã chấp hành xong Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn bao gồm: Quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy và Giấy chứng nhận đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã;

-) Quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã về việc giao cho tổ chức xã hội quản lý người bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thời gian làm thủ tục áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

4. Thẩm quyền xác định người nghiện ma túy

Khi xác định một người nghiện ma túy thì người có đủ thẩm quyền để xác định người nghiện ma túy là bác sỹ, y sĩ, được cấp chứng nhận hoặc chứng chỉ tập huấn về chẩn đoán, điều trị cắt cơn nghiện ma túy do các cơ quan, tổ chức được Bộ Y tế giao tổ chức tập huấn và cấp chứng chỉ, đang làm việc tại: Các cơ sở y tế quân y, y tế quân dân y; các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của ngành công an; phòng y tế của cơ sở cai nghiện bắt buộc; phòng y tế của các cơ sở có chức năng tiếp nhận, quản lý người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định, trong thời gian lập hồ sơ để Tòa án nhân dân xem xét quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; trạm y tế xã, phường, thị trấn; phòng khám đa khoa khu vực; bệnh viện cấp huyện trở lên và bệnh viện thuộc các bộ, ngành khác.

5. Thời hạn áp dụng biện pháp cai nghiên bắt buộc

Theo như những phân tích ở trên về các đối tượng phải áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc thì việc giúp cho việc cai nghiện thành công tại các cơ sở cai nghiện cũng cần một khoảng thời gian tương đối dài để có thể giúp con nghiện cai nghiện thành công. Một trong những vấn đề đó cũng đã được các cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định cụ thể theo Điều 95 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 về thời hạn để áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ 12 tháng đến 24 tháng. Với mục đích áp dụng biện pháp xử lý hành chính đối với người có hành vi vi phạm pháp luật sử dụng ma túy thì các cơ sở cai nghiện trong thời hạn nêu trên vừa giúp đối tượng vi phạm chữa dứt về các cơn nghiện bên cạnh đó cũng vừa giúp các đối tượng nghiện ma túy học văn hóa, học nghề, lao động để rèn luyện bản thân.

TƯ VẤN TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ:

Tóm tắt câu hỏi:

Chồng tôi đi làm ăn xa nhiều năm, thời gian gần đây có rất nhiều dấu hiệu lạ. Vào tháng 3 năm 2015, khi về nhà chơi thì chồng tôi bị bên công an bắt vì chồng tôi nghiện ma túy. Tôi bất ngờ không biết phải làm gì, bên công an trình bày cho tôi hiểu và nói do chồng tôi hay đi làm ăn xa, cư trú không ổn định nên phải áp dụng biện pháp này. Vậy luật sư cho tôi hỏi như vậy có đúng hay không, như vậy thì chồng tôi phải đi bao nhiêu năm? Tôi xin cảm ơn !

Luật sư tư vấn:

The quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính 2012:

Thứ nhất: Đối tượng bị áp dụng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

“Điều 96. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

1. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.

2. Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:

a) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;

b) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện;

c) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.”

Thứ hai: Thời hạn

Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ 12 tháng đến 24 tháng.

Trong trường hợp chồng chị đủ 18 tuổi và không có nơi cư trú rõ ràng thì sẽ bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc tại cơ sở cai nghiện.

6. Đối tượng đưa vào trại cai nghiện

Tóm tắt câu hỏi:

Mong luật tư vấn giúp tôi. Tôi có 1 người em trai năm nay 23 tuổi. Ngày 8/9/2014, công an xã triệu tập, kiểm tra và em tôi dương tính với ma túy, nhưng giờ hiện tại đang ở nhà và không còn chơi nữa. Nhưng mấy hôm nay tôi nghe nhiều người nói em tôi sắp phải đi cai nghiện, tôi rất lo lắng nên tôi muốn hỏi liệu em tôi có phải đi không và khi đó người ta có thử lại xem em tôi có còn sử dụng ma túy nữa không nếu không sử dụng nữa thì có phải đi không? Tôi xin cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

Trước hết, cần xem xét em bạn có thuộc các đối tượng phải đưa vào trại cai nghiện hay không? Điều 96 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định:

Điều 96. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

1. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.

2. Không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:

a) Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;

b) Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện;

c) Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.

Như vậy, hai điều kiện cơ bản để áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đó là: từ đủ 18 tuổi trở lên và đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định. 

Việc xét nghiệm để xác định có hay không việc sử dụng ma túy được áp dụng sau khi người dùng ma túy một khoảng thời gian nhất định. Trong trường hợp của em bạn, Công an xã đã xét nghiệm từ tháng 9, nên nếu muốn đưa em bạn vào vào cơ sở cai nghiện trong thời gian tới thì buộc phải tiến hành các thủ tục xét nghiệm chất ma túy theo đúng trình tự y tế và ghi ở phiếu trả lời kết quả theo quy định của pháp luật, trong thời gian bắt buộc là 3 tháng kể từ thời điểm phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và bị lập biên bản. Nếu việc xét nghiệm không cho thấy có chất ma túy thì đương nhiên em bạn không phải vào cơ sở cai nghiện.

Mặt khác, trong trường hợp xét nghiệm thấy có chất ma túy thì em bạn phải có thời gian chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn để cai nghiện. Sau thời gian đó mà em bạn vẫn còn nghiện thì mới được đưa vào cơ sở cai nghiện. Bạn cũng có thể làm hồ sơ xin cho em bạn được cai nghiện ma túy tại gia đình và cai nghiện ma túy tại cộng đồng theo thủ tục xin cai nghiện tại gia đình và cộng đồng. 

7. Xác nhận nhân thân trong trường hợp đang trong trại cai nghiện

Tóm tắt câu hỏi:

Chào Luật Sư ! Em đang gặp một vấn đề, không biết giải quyết như thế nào, xin luật sư tư vấn giúp em. Em đang làm thủ tục xin thị thực du lịch Úc dự kiến đi vào tháng 12/2015. Em là đương đơn dưới 18 tuổi nên phía lãnh sự yêu cầu phải có đồng ý của 2 bố mẹ cho đi có xác nhận địa phương, mẹ em đã ký tên đồng ý xác nhận, bố em hiện đang ở trong trại cai nghiện tình hình là bố em bị mất CMND, giấy phép lái xe (ko có hộ chiếu) chỉ còn tên và số CMND trong sổ hộ khẩu, thì cái giấy đồng ý phải có CMND thì nhân viên công chứng mới xác nhận chữ ký cho bố em được, bây giờ không có giấy đồng ý của bố, em không được cấp thị thực. Xin hỏi luật sư có giấy tờ nào khác thay thế được CMND để công chứng viên xác nhận không? Hoặc có cách nào khác để họ chịu xác nhận đấy là chữ ký của bố em ko? Xin trả lời giúp em gấp, em cảm ơn rất nhiều ạ !

Luật sư tư vấn:

Do bố bạn bị mất chứng minh thư nhân dân mà theo yêu cầu của bên cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến xin thị thực lại yêu cầu đến sự đồng ý của bố bạn.Trong trường hợp này bạn có thể thông qua giám thị trại giam hỗ trợ xác nhận giấy xác nhận nhân thân cho bố bạn.

Bạn cần làm lên cơ quan công an nơi bố bạn cư trú trước khi đi thi hành án xin giấy xác nhận nhân thân. Cụ thể nội dung bao gồm :

– Họ và Tên.

– Ngày tháng năm sinh.

– Nguyên quán.

– Trú quán.

– Địa chỉ thường trú.

– Lý do xin xác nhận nhân thân.

Trên giấy xác nhận nhân thân phải có hình (chụp theo kiểu của CMND). S

Sau khi có điền đầy đủ những thông tin trên giấy tờ này bạn sẽ yêu cầu bên cơ quan thi hành án nơi bố bạn đang chấp hành hình phạt xác nhận những giấy tờ này của bạn sau đó mang tờ giấy xác nhận đó đến cơ quan công an phương để họ xác nhận trường hợp này cho mình.

Giấy xác nhận nhân thân là loại giấy có thể thay thế cho chứng minh thư nhân dân, nhưng việc thay thế chỉ có giá trị trong một thời hạn nhất định. Nếu có đủ thời gian bạn có thể yêu cầu bên thi hành án hỗ trợ cho bố bạn thực hiện quyền của công dân đó là thực hiện việc cấp lại chứng minh thư nhân dân đã bị mất. Khi bị mất chứng minh thư thì bố bạn dù đang chấp hành hình phạt vẫn hoàn toàn có thể thực hiện quyền của mình nhờ sự hỗ trợ của bên thi hành án.

8. Hồ sơ của đối tượng cai nghiện ma túy

Tóm tắt câu hỏi:

Chào Luật sư, tôi có vấn đề cần được tư vấn như sau, ở khu vực xã tôi có một số đối tưỡng đã đưa đi xác định tình trạng nghiện ma túy. Sau khi xác định thì những đối tượng này bị áp dụng đi cai nghiện bắt buộc. Nếu như những đối tượng này đi thì hồ sơ cho những đối tượng này bao gồm những giấy tờ gì? Mong Luật sư tư vấn!

Luật sư tư vấn:

Cơ sở cai nghiện ma túy là cơ sở có chức năng tiếp nhận, cai nghiện ma túy cho người bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo Luật Phòng, chống ma túy và người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.

Hồ sơ mà đối tượng cai nghiện ma túy cần có như sau:

+ Quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc của cơ quan có thẩm quyền;

+ Bản tóm tắt lý lịch của người bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

+ Giấy khám sức khỏe của học viên do cơ quan y tế

+ Tài liệu, hồ sơ quản lý học viên trong quá trình cai nghiện tại cơ sở cai nghiện bắt buộc.