Bẫy việt vị là gì? Trong bóng đá gọi là việt vị hay là liệt vị?

1. Việt vị là gì?

Việt vị trong tiếng Anh là Offside. Ngoài việc là một lỗi rất phổ biến trong bóng đá, đó còn là lỗi khi một cầu thủ vượt quá khoảng trống cho phép trên sân. Nói một cách đơn giản, bất kỳ bộ phận nào, chẳng hạn như đầu, thân hoặc chân, gần đường biên của đối phương hơn so với bóng và đối thủ áp chót (không bao gồm tay) thì là vị trí việt vị. 

Vị trí việt vị trong bóng đá là vị trí thỏa mãn các điều kiện sau: 

‐ Đấu thủ đứng trên phần sân của đối phương.

‐ Có ít hơn 2 cầu thủ trong đội bạn đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đội đối phương. 

‐ Cầu thủ đó có tham gia vào đường bóng.

‐ Cầu thủ này đứng ở hướng tấn công khung thành của đội bạn 

Trong ba điều kiện đầu tiên, thủ môn được coi là cầu thủ của đội đối phương, mặc dù thông thường thủ môn ở vị trí thấp nhất của đội hình, nhưng trong một thời điểm bất kỳ không phải lúc nào thủ môn sẽ thuộc hai cầu thủ đội bạn cuối cùng.

2. Trong bóng đá gọi là việt vị hay là liệt vị?

Trong bóng đá có hai từ khiến nhiều người khó phân biệt đó là “việt vị” và “liệt vị”. Hai từ này có cách phát âm gần giống nhau và thường bị nhầm lẫn. Vì vậy, từ chính xác trong các trận đấu bóng đá là gì? 

Có thể khẳng định từ đúng trong trường hợp này là “việt vị” chứ không phải “liệt vị”. 

Trong bóng đá, trọng tài thường bắt vị trí của các cầu thủ, mà người ta gọi là “bắt việt vị”, “lỗi việt vị”. Hai từ “Việt” và Liệt” cũng có âm na ná nhau, bình luận viên lại nói nhanh trên nền âm thanh sôi động của trận đấu nên có lúc nghe là “việt vị”, có lúc nghe lại là “liệt vị”. Có người nói phải là “liệt vị” vì “liệt” trong từ “tê liệt” (chỉ trọng tài phạt lỗi bắt dừng lại và không thể tấn công nữa). Một số cho rằng “liệt” là hàng lối. Điều này có nghĩa là một cầu thủ phạm lỗi “liệt vị” là băng xuống vị trí phía dưới của hàng cầu thủ đối phương… 

Thậm chí, có ý kiến ​​cho rằng không phải “việt vị” hay “liệt vị”, mà là “việc vị”, tức là làm “việc” ấy (ghi điểm) không đúng vị trí. Nhiều người dùng đúng, nhiều người dùng sai; Có người luôn băn khoăn không biết nên dùng từ “việt vị” hay từ “liệt vị” từ nào cho đúng; Tại sao nó đúng, tại sao nó sai? 

Trong từ điển tiếng Việt: Việt vị là lỗi cầu thủ vào gần khung thành  của đối phương hơn bất kỳ cầu thủ nào khi bóng ở phía sau mình. “Việt” là vượt qua, vượt lên, “vị” là  chỗ, địa điểm, vị trí. “Việt vị” có nghĩa là cầu thủ bóng đá đã vượt quá vị trí mà luật bóng đá quy định trong các tình huống tấn công. 

Với người hâm mộ bóng đá cũng vậy. Đối với những người chơi chuyên nghiệp, việc phân biệt giữa “Việt” và “liệt” cũng khó xử.

3. Luật Việt vị:

3.1. Luật Việt vị mới nhất của FIFA:

Luật việt vị có tên tiếng Anh là Offside, có nghĩa là Luật XI trong Luật bóng đá (Laws of the Game) do FIFA thiết kế và công bố, dùng để chỉ việc hạn chế khả năng giành  lợi thế của cầu thủ đội tấn công bằng việc đợi bóng trong trường hợp ở giữa cầu thủ này và khung thành chỉ có thủ môn hoặc chỉ có hậu vệ của bên đối phương. 

Mục đích của luật này là để đảm bảo một trận đấu diễn ra suôn sẻ và liên tục, khuyến khích sự phát triển của thái độ chiến thuật và tính linh hoạt của các trận đấu trong bóng đá. Ngoại trừ việc quy tắc này là một trong những quy tắc khó nhất trong trò chơi bóng đá để diễn giải và thực thi chính xác. 

Theo quy định mới nhất được FIFA cùng cơ quan phụ trách soạn thảo luật cho tổ chức này, ỦY ban bóng đá quốc tế (IFAB) thông qua vào ngày 28/7, một cầu thủ việt vị  không được nhận bóng một cách hợp pháp trong bất kỳ trường hợp nào, kể cả khi đối phương di chuyển và chạm vào quả bóng”.

3.2. Luật việt vị có từ khi nào?

Luật việt vị được đưa ra vào cuối thế kỷ 18 khi các trường học ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tuy nhiên, trong thời gian đó, luật việt vị sân 11 người, sân 7 người, sân 5 người lại nghiêm ngặt hơn nhiều so với ngày nay. 

Cho đến nay, FIFA đã nhiều lần thay đổi luật việt vị trong bóng đá: 

‐ 1848: Luật việt vị ra đời một cách hoàn chỉnh có hiệu lực cùng với quy tắc Cambridge. Lúc này cầu thủ đã hiểu thế nào là việt vị. Tuy nhiên, luật quy định phía sau phải có ít nhất 4 người đối phương đứng sau. 

‐ 1866: Luật mới cũng được áp dụng cho quy tắc Cambridge. Số người giảm xuống còn 3.  

‐ Năm 1925: Đạo luật được sửa đổi ít hơn 2 người và vẫn còn hiệu lực cho đến ngày nay. 

‐ 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật chơi. Cầu thủ đang việt vị, nhưng có thể chạm bóng từ đường chuyền về hoặc cản phá ý đồ của đối phương. Khi đó, trọng tài không thổi phạt đền. 

‐ 2013: FIFA thay đổi luật việt vị lần cuối. Các cầu thủ vẫn được phép chạm bóng khi đối phương chuyền lại. Nhưng đối phương cản phá, đấu thủ không được chạm bóng. Ngoài ra cầu thủ đang việt việt có ý đồ cản trở hậu vệ đội bạn sẽ bị thổi phạt.

4. Luật Việt vị được quy định như thế nào? 

Theo quy định của FIFA, một cầu thủ bị coi là việt vị nếu bóng được đưa về phía trước (phần nửa sân đối phương) và đồng thời không có cầu thủ đối phương nào ngăn cách ở giữa cầu thủ đó và thủ môn đối phương. 

Nếu cầu thủ việt vị thì không bị coi là phạm lỗi. Về cơ bản, đó là thời điểm khi một cầu thủ bất ngờ ở vị trí việt vị mà không để ý hoặc cố gắng chơi bóng. Họ sẽ được coi là “tích cực tham gia vào chơi bóng”. 

Nếu một cầu thủ việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ phất lên cao. Trọng tài chính có mặt trên sân lúc đó sẽ thổi còi để dừng pha đi bóng lại.

Trọng tài biên

Trọng tài biên thường là người chịu trách nhiệm theo dõi và bắt lỗi việt vị của các cầu thủ vì vị trí của họ là dọc theo đường biên nên họ có góc nhìn thuận lợi và chính xác để đưa ra các quyết định về việc phất cờ việt vị. Nếu một cầu thủ bị thổi phạt việt vị, hình phạt duy nhất là trả bóng lại cho đối phương và bắt đầu dưới dạng cú đá ở điểm việt vị cố định tại nửa sân của họ.

VAR 

Tuy nhiên, trong nền bóng đá phát triển với tốc độ và kỹ thuật ngày càng nhanh của các cầu thủ, có nhiều trường hợp tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên khiến trọng tài biên có thể không kịp quan sát hoặc quyết định sai lầm gây bất lợi cho cả trận đấu.

Để giải quyết vấn đề này, công nghệ tiên tiến VAR đã được sử dụng, không chỉ hỗ trợ trọng tài biên trong các tình huống việt vị mà còn trong mọi tình huống tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực trong trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công bằng nhất.

Xử phạt lỗi việt vị:

Bất kỳ vi phạm lỗi việt vị nào đều dẫn đến quả phạt gián tiếp. Trọng tài biên là người nhận thấy lỗi việt vị và vẫy cờ để báo hiệu cho trọng tài chính quyết định. Nếu một cầu thủ phạm lỗi việt vị, trọng tài sẽ cho đội đối phương được hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi. Trong trường hợp được hưởng quả phạt việt vị nhưng các cầu thủ  ghi bàn vào lưới đối phương, bàn thắng không được công nhận thì thủ môn hoặc cầu thủ của đội đối phương có quyền phát bóng lên.

5. Cách phá bẫy việt vị:

Phá bẫy việt vị là một trong những kỹ năng quan trọng nhất trong bóng đá. Ngoài ra, việc phá bẫy việt vị được coi là thành công nếu cầu thủ tiền đạo đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Khi đồng đội bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ tấn công lập tức sử dụng tốc độ của mình vượt lên trước hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn. Phá bẫy việt vị thành công có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng tiền đạo phải là người thông minh và nhanh nhạy. 

Có hai cách phổ biến để phá bẫy việt vị: 

Cách 1: Cầu thủ tấn công phải đứng trước hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Trước khi đồng đội chuyền bóng, cầu thủ tấn công phải tỉnh táo quan sát nhanh, nếu đồng đội vừa phát bóng thì lập tức cầu thủ tấn công phải nhanh chóng vượt qua hậu vệ để nhận bóng và ghi điểm.  

Cách 2: Khi cầu thủ tấn công nhận thấy mình việt vị và đồng đội chuyền bóng từ cự ly gần, cầu thủ tấn công đó không nhận bóng mà ra hiệu cho đồng đội đang chuyền khác chạy và cản phá. Đây là một trong những cách hiệu quả nhất để phá bẫy việt vị. 

Lỗi việt vị có thể tước đi các bàn thắng và khiến cổ động viên cũng như người hâm mộ tiếc nuối. Nhưng nó là một phần không thể thiếu của bóng đá và đề cao sự trung thực. Đây chính là giá trị cốt lõi và những cảm xúc kỳ diệu mà bóng đá mang lại cho fan hâm mộ trên toàn thế giới.