Yên Lạc là huyện đồng bằng phía Nam tỉnh Vĩnh Phúc, diện tích tự nhiên là 107,7 km2, chiếm 7,8% tổng diện tích tự nhiên tỉnh Vĩnh Phúc. Yên Lạc có 17 đơn vị hành chính, gồm 1 thị trấn và 16 xã. Cùng tìm hiểu bài viết: Bản đồ và các xã phường thuộc huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc) dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Bản đồ huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc):
2. Các xã phường thuộc huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc):
Huyện Yên Lạc gồm 17 xã: Đồng Cương, Bình Định, Trung Nguyên, Tề Lỗ, Minh Tân, Tam Hồng, Yên Đồng, Đại Tự, Hồng Châu, Liên Châu, Trung Hà, Trung Kiên, Hồng Phương, Nguyệt Đức, Văn Tiến, Yên Phương và Đồng Văn.
STT | Các xã phường thuộc huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc) |
1 | Thị trấn Yên Lạc |
2 | Xã Trung Nguyên |
3 | Xã Tam Hồng |
4 | Xã Liên Châu |
5 | Xã Nguyệt Đức |
6 | Xã Hồng Phương |
7 | Xã Đồng Văn |
8 | Xã Đồng Cương |
9 | Xã Yên Đồng |
10 | Xã Yên Phương |
11 | Xã Trung Hà |
12 | Xã Văn Tiến |
13 | Xã Trung Kiên |
14 | Xã Tề Lỗ |
15 | Xã Bình Định |
16 | Xã Đại Tự |
17 | Xã Hồng Châu |
3. Giới thiệu về huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc):
- Đặc điểm tự nhiên:
Huyện Yên Lạc là một huyện nằm ở rìa phía Nam tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam. Huyện nằm trên đồng bằng Bắc Bộ và bên bờ tả ngạn sông Hồng. Huyện Yên Lạc cách trung tâm thành phố Vĩnh Yên khoảng 15 km về phía Nam, cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 40 km theo tuyến giao thông huyết mạch quốc lộ 2. Vị trí địa lí của huyện Yên Lạc như sau:
-
Phía Đông giáp các huyện Mê Linh (Hà Nội) và Bình Xuyên (Vĩnh Phúc).
-
Phía Tây giáp huyện Vĩnh Tường.
-
Phía Nam giáp huyện Phúc Thọ (Hà Nội) với ranh giới là sông Hồng.
-
Phía Bắc giáp thành phố Vĩnh Yên và huyện Tam Dương.
Diện tích tự nhiên của huyện là 107,7 km2, chiếm 7,8% tổng diện tích tự nhiên của tỉnh. Yên Lạc là vùng đất cổ, gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của dân tộc Việt Nam.
Huyện nằm gần Quốc lộ số 2, đường sắt tuyến Hà Nội – Lào Cai, nối huyện với Thủ đô, các tỉnh ở đồng bằng sông Hồng và các tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai. Huyện có quốc lộ 13 đi qua, nối Vĩnh Phúc với Sơn Tây, lên Tây Bắc, có tỉnh lộ 303 từ Đồng Văn đến Nguyệt Đức đi huyện Bình Xuyên,…
- Dân số:
Theo thống kê năm 2019, dân số huyện Yên Lạc là 156.456 người, mật độ dân số đạt 1.453 người/km². Dân số phân theo thành thị là 14.986 người, dân số phân theo nông thôn là 141.470 người.
- Kinh tế – chính trị:
Kinh tế huyện Yên Lạc phát triển chủ yếu dựa vào các ngành công nghiệp như: Công nghiệp gỗ, sản xuất vật liệu xây dựng, sản xuất đồ gốm sứ, sản xuất bánh kẹo, thuỷ sản nuôi trồng,… Ngoài ra, du lịch văn hóa và du lịch sinh thái cũng đang được quan tâm phát triển.
Huyện Yên Lạc có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội với các ngành công nghiệp chủ lực như ô tô, xe máy, điện tử, cơ khí,… Đồng thời, huyện cũng có nhiều làng nghề truyền thống như gốm Hương Canh, bánh hòn Hương Canh, bún Bảo Đức, tương Nam Viêm,…
Yên Lạc tiếp giáp với các thị xã và huyện có tốc độ tăng trưởng nhanh, là động lực phát triển của tỉnh Vĩnh Phúc (thành phố Vĩnh Yên, thị xã Phúc Yên, Bình Xuyên), đặc biệt liền kề thành phố Hà Nội. Vị trí địa lý này tạo cho Yên Lạc lợi thế phát triển những sản phẩm nông sản sạch, chất lượng cao, đồng thời phát triển dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng, tâm linh nhằm thu hút khách từ thị trường tiêu dùng Hà Nội rộng lớn. Huyện Yên Lạc hiện có 21 Đảng ủy các cấp, với tỷ lệ bình quân năm 2020 là 0,2%.
- Văn hóa:
Yên Lạc là một miền quê giàu truyền thống văn hóa, nằm trong cái nôi của nền văn hóa Đồng Đậu, nền văn minh lúa nước Sông Hồng, Yên Lạc có truyền thống văn hóa đặc sắc được bảo tồn, giữ gìn và phát huy trong suốt chiều dài lịch sử. Đó là tinh hoa của văn nghệ dân gian, của những làn điệu hát xoan, trống quân, hát chèo,… thường được biểu diễn trong các lễ hội, đình đám.
Huyện Yên Lạc xưa thuộc Đạo thời Đinh, Lộ thời Lý – Trần, Phủ thời Lê. Năm Minh Mạng thứ 13, huyện Yên Lạc được nâng lên thành phủ Yên Lạc. Lỵ sở của huyện đặt ở xã Vĩnh Mỗ (nay là Thị trấn Yên Lạc).
Hơn thế nữa, huyện cũng có nhiều di tích lịch sử – văn hóa – danh lam thắng cảnh như lăng Bác Hồ, lăng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đền thờ Lý Thường Kiệt, đền thờ Nguyễn Trãi,…
Các Lễ hội truyền thống trên vùng quê Yên Lạc như: Lễ hội làng Cẩm La (xã Hồng Châu); Lễ hội làng Cổ Tích (xã Đồng Cương); Lễ hội làng Đống Cao (xã Văn Tiến); Lễ hội làng Đông Lỗ (xã Trung Nguyên); Lễ hội làng Đồng Lạc (xã Đồng Văn); Lễ hội làng Đồng Tâm (xã Yên Đồng); Lễ hội làng Giã Bàng (xã Tề Lỗ); Lễ hội làng Hùng Vĩ (xã Đồng Văn); Lễ hội làng Lũng Hạ (xã Yên Phương); Lễ hội làng Nam Để (xã Tam Hồng); Lễ hội làng Yên Lạc (xã Đồng Văn); Bơi chải ở thôn Cựu Ấp (xã Liên Châu); Tục Đánh Quân (xã Liên Châu).
- Du lịch:
Yên Lạc là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh Vĩnh Phúc. Với khí hậu mát mẻ và phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, Yên Lạc, Vĩnh Phúc là một trong những điểm đến du lịch được yêu thích của người dân miền Bắc. Dưới đây là 3 địa điểm du lịch nổi tiếng nhất ở Yên Lạc:
Đền Tranh
Đền Tranh thật sự là một di tích lịch sử quan trọng của tỉnh Vĩnh Phúc. Đền Tranh thờ phụng thần Tản Viên mà nhân dân Vĩnh Phúc cũng như các thần tích khác vẫn gọi là “Tản Viên Sơn Thánh” hoặc là Sơn Tinh.
Đền Tranh nằm ở thôn Hoàng Thạch (tức xóm Tranh), bên bờ con sông Phan, cách trung tâm xã khoảng 900m. Trước kia đền Tranh là một ngôi miếu, gọi là miếu Cầu phúc, được xây dựng khoảng đầu thế kỷ IV sau công nguyên, đến cuối thế kỷ XV mới đổi tên là đền Tranh (theo truyền thuyết).
Chùa Biện Sơn
Chùa Biện Sơn nằm trên một gò đất cao rộng khoảng 1,5 ha, xưa kia có tên là Độc Nhĩ, người dân địa phương hay gọi là Núi Biện với dáng quy xà hợp hình rất kỳ lạ. Chùa được xây dựng theo thế nội công, ngoại quốc và gồm có đông đường, tây đường, giảng đường, khách đường, hội trường, tạo thành một hệ thống thánh đường Phật giáo hoàn chỉnh, khang trang và tôn nghiêm. Phía bên trái chùa là tòa bảo tháp 7 tầng cao hơn 30m được thiết kế rất độc đáo để thờ phật và lưu giữ, bảo quản các hiện vật quý hiếm của chùa. Ngoài ra, trong chùa còn có những ngôi nhà khác như nhà tổ là nơi thờ các vị sư từng trụ trì ở chùa này đã viên tịch và nhà tăng, nơi ở của các nhà sư.
Đền Hai Cụ
Đền Hai Cụ hay còn được biết đến là Quán Đông Lang hay Đông Lang kỳ Quán, “Quán xin con”, “Quán hai cụ tiên” – “Đông Lang kỳ Quán” hay “Quán Đông Lang” đều có nghĩa “Quán thần kỳ thờ cụ lang tiên ở phía Đông”. Tương truyền, nơi đây là chỗ sinh sống của hai cụ lang chuyên chữa bệnh không lấy tiền, làm phúc cho dân, nhất là những gia đình hiếm hoi, muộn đường con cái.
Một hôm, trên đường đi hái thuốc về làng, hai cụ hóa trong cơn mưa bão sấm chớp mịt mù. Khi trời quang mây tạnh, nhân dân trong làng thấy nổi lên một gò đất mới rất to tại nơi hai cụ yên nghỉ. Ghi nhớ công ơn hai cụ, nhân dân lập ngôi Quán thờ tại ngay gò đất đó.
Lần nọ, sau một đêm ngủ dậy, nhân dân trong làng bỗng thấy ngôi Quán nhỏ xưa không còn nữa, thay vào đó là ngôi Quán khang trang, vững chắc có tám cột bằng đá, mái lợp lá cọ mới tinh, ban thờ bằng gỗ tứ thiết,… Từ đó, sự linh thiêng của ngôi Quán ngày một vang xa, nhân dân khắp vùng cùng du khách thập phương nườm nượp tới dâng lễ, công đức, cầu phúc, cầu lộc và cầu tài.
Đền Bắc Cung (đền Thính)
Đền Bắc Cung (tên gọi nôm là đền Thính) thuộc xã Tam Hồng, huyện Yên Lạc là một trong bốn cung đền lớn ở quanh vùng núi Ba Vì và châu thổ sông Hồng thờ đức thánh Tản Viên. Các đền: Tây cung, Nam cung, Đông cung ở bên kia sông Hồng thuộc địa phận Sơn Tây, đây là bốn cung đền được nhân dân xây dựng và bảo tồn tương đối cẩn thận.
Sáng mùng 6 tháng Giêng, nhân dân nô nức hướng về đền chính để làm lễ khai xuân. Việc chuẩn bị cho lễ tế khá công phu. Trước tiên là chọn những người đủ tiêu chuẩn tham gia tế lễ và đóng các vai chính trong đám rước. Thông thường có từ 8 đến 14 cụ ông được chọn làm thành viên trong đội tế khai xuân, tế dâng lễ, tế ngày sinh, hóa của đức Thánh Tản. Một cụ hội đủ các điều kiện tốt nhất sẽ được chọn làm chủ tế; 2 cụ làm Đông sướng và Tây sướng; 2 cụ bồi tế; 4 cụ tiến nước đèn, nhang, hoa, rượu,… một cụ đọc văn (đọc trúc); 6 cụ chấp kích hai bên canh gác và xua đuổi tà ma cho cuộc tế. Những công việc này đều do người dân Tam Hồng bầu chọn, cắt cử dưới sự điều hành của ban tổ chức lễ hội.
THAM KHẢO THÊM: