Bản đồ và các xã phường thuộc huyện Bắc Mê (Hà Giang)

3. Giới thiệu chung về huyện Bắc Mê (Hà Giang):

Vị trí địa lý:

Bắc Mê là huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh Hà Giang, cách thành phố Hà Giang 53km về phía Đông. Huyện có quốc lộ 34 chạy qua nối liền trung tâm huyện với thành phố Hà Giang – một trong những điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện và giao thương hàng hóa với các vùng.

• Phía Đông giáp huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng.

• Phía Tây giáp huyện Vị Xuyên và thành phố Hà Giang.

• Phía Nam giáp huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang.

• Phía Bắc giáp huyện Yên Minh.

Địa hình:

Bắc Mê có địa hình núi cac-xtơ xen kẽ những dãy núi đá vôi thấp, sườn thoải, nhiều mạch nước ngầm chảy từ núi ra thung lũng đã tạo thành hệ thống sông, suối, ao, hồ dày đặc. Độ cao trung bình 400 – 500 m so với mặt nước biển, có đỉnh cao 1.408 m bị chia cắt bởi các khe suối lớn nhỏ. Bắc Mê có sông Gâm chảy qua.

Khí hậu:

Khí hậu cận nhiệt đới ẩm, nhiệt độ trung bình từ 19 – 23°C, độ ẩm trung bình 83%, lượng mưa trung bình hàng năm 1.600 mm, mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, thời tiết nóng, ẩm, mưa nhiều (tập trung vào các tháng 6, 7, 8), mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Nhìn chung, khí hậu thuận lợi cho sản xuất nông – lâm nghiệp, nhất là những loại cây có nguồn gốc nhiệt đới và cận nhiệt.

Hệ thống sông ngòi:

Bắc Mê có sông Gâm chảy từ Cao Bằng qua địa phận 7 xã, thị trấn của huyện rồi đổ về Na Hang (Tuyên Quang), đoạn chảy qua Bắc Mê dài 45 km. Bên cạnh đó, Bắc Mê có nhiều mạch nước chảy từ triền đồi, chân núi ra tạo thành những khe suối, những mạch nước, khe suối này không chỉ cung cấp nước sinh hoạt mà còn có ý nghĩa để hình thành phát triển hệ thống ruộng bậc thang. 

Năm 2005, thủy điện Na Hang (tỉnh Tuyên Quang) tích nước đã hình thành khu vực lòng hồ thủy điện có ảnh hưởng tới 4 xã, thị trấn của huyện, tạo ra tuyến du lịch sinh thái vùng lòng hồ nối liền Bắc Mê – Na Hang (Tuyên Quang) – Ba Bể (Bắc Kạn), đồng thời mang lại tiềm năng nuôi trồng, đánh bắt thủy sản.

Đất đai:

Bắc Mê có nhiều loại đất được hình thành qua quá trình phong hóa từ các loại đá mẹ như đá vôi, phiến thạch, đất sét, sa thạch. Về cấu tạo địa chất chia thành hai dạng vùng núi đất và vùng núi đá nhưng phần lớn là đồi núi đất, xen kẽ những dãy núi đá vôi. Những loại đất chính gồm đất đỏ vàng, đất vàng nhạt, đất nâu trên phù sa cổ, đất dốc tụ và bồi tụ. 

Đất ở Bắc Mê khá màu mỡ, đặc biệt ở những vùng thung lũng, ven sông, đó là điều kiện thuận lợi để phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng thâm canh.

Khoáng sản:

Bắc Mê có một số loại khoáng sản quý như ăngtimon, vàng sa khoáng, sắt, chì, kẽm,… trong đó mỏ sắt Sàng Thần ở xã Minh Sơn có trữ lượng gần 32 triệu tấn. Nguồn khoáng sản ở địa phương là cơ sở để phát triển ngành công nghiệp khai khoáng và luyện kim.

Tài nguyên rừng:

Bắc Mê có độ che phủ rừng khá lớn, chiếm 54% diện tích tự nhiên, trong đó có hơn 60% diện tích là rừng nguyên sinh. Do điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng, rừng núi Bắc Mê giàu có về các loại động, thực vật, nhiều loại gỗ quý như đỉnh, trò, nghiến, lát hoa, pơ mu và hàng trăm loại thảo dược. 

Bắc Mê có khu dự trữ thiên nhiên quy mô 27.800 ha thuộc địa phận các xã Yên Cường, Phiêng Luông, Thượng Tân, Lạc Nông, Minh Ngọc, Yên Định, Minh Sơn – đây là một trong những khu dự trữ thiên nhiên đặc dụng của tỉnh Hà Giang với thảm thực vật dày, hệ sinh thái đa dạng.

4. Lịch sử hình thành và phát triển của huyện Bắc Mê (Hà Giang): 

Bắc Mê là tên gọi mới của địa phương được ra đời cách đây gần một thế kỷ. Huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang là mảnh đất có truyền thống văn hóa lâu đời. Các di chỉ, di vật khảo cổ học tìm thấy ở Bắc Mê cho thấy các dòng tộc người cư trú ở đây từ rất sớm, có niên đại cách đây khoảng ba vạn năm. Trong chặng đường dài dựng nước và giữ nước, vùng đất này mang nhiều tên gọi khác nhau nhưng đều thuộc một phần của châu Vị Xuyên thuộc trấn Tuyên Quang của nhà nước Đại Việt.

Thời Pháp thuộc, huyện Bắc Mê được đặt dưới chế độ quân quản, nằm trong vùng kiểm soát của đạo quân binh thứ 3. Ngày 20/8/1891, tỉnh Hà Giang được thành lập, huyện Bắc Mê có 2 tổng của châu Vị Xuyên với tên gọi là tổng Yên Phú và tổng Yên Định.

Sau khi cách mạng tháng Tám thành công, tiểu khu Bắc Mê được thành lập (thuộc huyện Vị Xuyên) gồm 7 xã với gần 6.000 dân. Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới, năm 1984 huyện Bắc Mê chính thức được thành lập. 

Sau hơn 30 năm xây dựng và trưởng thành, đến nay huyện Bắc Mê có 12 xã và 1 thị trấn với 139 thôn, tổ dân phố. Huyện có 14 dân tộc anh em cùng sinh sống trên 50.000 dân, trong đó đông nhất là đồng bào dân tộc Dao (37,0%), Tày (35,0%), HMông (21,2%) và các dân tộc ít người khác. Trên thực tế, đồng bào các dân tộc cư trú xen kẽ trên khắp địa bàn toàn huyện. Đồng bào Dao, Mông thường cư trú trên các triền núi cao, các dân tộc Tày, Hoa thường cư trú ở vùng thấp. Nghề trồng trọt đã trở thành nguồn sống chủ yếu, trong đó trồng lúa, ngô chiếm vị trí hàng đầu của các đồng bào dân tộc nơi đây.

Trong những năm gần đây, mặc dù còn nhiều khó khăn song cùng với những chính sách hỗ trợ, đầu tư của Đảng, Nhà nước, sự cố gắng, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức của cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, huyện Bắc Mê đã và đang từng bước khoác lên mình một diện mạo mới, phấn đấu trở thành một trong những huyện động lực của tỉnh Hà Giang.

5. Quy hoạch giao thông huyện Bắc Mê (Hà Giang):

Để nâng cấp và cải tạo tầng giao thông trên địa bàn, huyện Bắc Mê đã tập trung thực hiện những dự án giao thông huyết mạch như dự án cải tạo nâng cấp đường Minh Ngọc – Mậu Duệ với tổng chiều dài trên 19,6 km nối liền hai huyện Bắc Mê – Yên Minh là một trong các tuyến đường tỉnh quan trọng có tác động lớn tới phát triển kinh tế – xã hội.

Ngày 24/2, tại xã Minh Sơn (Bắc Mê), UBND tỉnh Hà Giang tổ chức Lễ khởi công Dự án cải tạo, nâng cấp đường Minh Ngọc – Mậu Duệ (Đường tỉnh 176B – giai đoạn 1). Dự án có tổng mức đầu tư gần 440 tỷ đồng với chiều dài trên 19,6km, điểm đầu tại km7+200 thuộc địa phận xã Minh Sơn (Bắc Mê), điểm cuối tại km 26+882 địa phận xã Du Già (Yên Minh). Tiêu chuẩn thiết kế đường cấp IV miền núi, 2 làn xe, chiều rộng nền đường 7,5m, mặt đường 5,5m. Dự án cải tạo nâng cấp đường Minh Ngọc – Mậu Duệ nhằm từng bước hoàn thiện hệ thống đường tỉnh theo quy hoạch, nâng cao năng lực khai thác và vận hành hạ tầng giao thông, đảm bảo các phương tiện tham gia giao thông an toàn thuận lợi, tạo đà phát triển kinh tế – xã hội cho huyện Bắc Mê và Yên Minh, nâng cao đời sống, giảm nghèo cho nhân dân vùng dự án.