Có thể nói, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là chính đảng cách mạng duy nhất được trao cho sứ mệnh lịch sử. Để thực hiện vai trò này, các ủy viên trong chi bộ đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Vậy, chi ủy là gì? Trách nhiệm công việc khi chi bộ không có chi ủy viên như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Chi ủy là gì?
Chi ủy là cơ quan thuộc tổ chức Đảng, lãnh đạo cấp trên của chi bộ cơ sở. Chi bộ cơ sở trực thuộc đảng uỷ cơ sở được tổ chức theo nơi làm việc hoặc nơi ở của đảng viên; mỗi chi bộ ít nhất có 3 đảng viên chính thức. Chi bộ có từ có từ 9 Đảng viên thì bầu chi ủy viên. Thường sẽ có 03 chi ủy viên, nếu có đông Đảng viên trong chi bộ thì bầu không quá 7 chi ủy viên.
2. Vai trò, trách nhiệm của chi bộ Đảng:
Theo Hướng dẫn số 01-HD/TW Hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng, chi bộ thực hiện một số công việc đặc thù sau:
Thứ nhất, tiến hành thẩm tra lý lịch của người vào Đảng như sau:
– Chi bộ thực hiện kiểm tra và đóng dấu giáp lai các trang trong lý lịch của người vào Đảng trước khi chi ủy nhận xét và cấp ủy cơ sở chứng nhận, ký tên, đóng dấu.
– Chi bộ Đảng gửi công văn đến cấp ủy cơ sở hoặc cơ quan có trách nhiệm để đề nghị thực hiện việc thẩm tra lý lịch của người xin vào Đảng.
– Tổng hợp kết quả thẩm tra, ghi nội dung chứng nhận, ký tên, đóng dấu vào lý lịch của người vào Đảng.
Thứ hai, chi bộ thực hiện xét kết nạp và tổ chức kết nạp người vào Đảng
– Chi bộ Đảng xem xét việc kết nạp Đảng cho người xin vào qua các tài liệu: đơn xin vào Đảng, lý lịch, văn bản giới thiệu của đảng viên chính thức, nghị quyết giới thiệu đoàn viên và bản tổng hợp ý kiến nhận xét nơi người vào Đảng sinh hoạt và chi ủy, chi bộ nơi họ cư trú.
– Chi bộ Đảng ban hành nghị quyết khi có từ 2/3 số đảng viên chính thức trở lên đồng ý để đề nghị cấp ủy cấp trên xem xét, quyết định việc kết nạp Đảng.
Thứ ba, chi bộ thực hiện việc phân công đảng viên theo dõi, giúp đỡ cho đảng viên dự bị
Chi ủy, đảng ủy cơ sở nơi đảng viên chuyển đi thực hiện việc nhận xét vào bản tự kiểm điểm của đảng viên dự bị và gửi kèm bản nhận xét về đảng viên dự bị của đảng viên chính thức được phân công giúp đỡ. Cấp ủy, chi bộ nơi chuyển đến phân công đảng viên chính thức theo dõi, giúp đỡ.
Thứ tư, chi bộ Đảng phụ trách quản lý hồ sơ và danh sách đảng viên theo đúng quy định.
Thứ năm, thực hiện các công việc liên quan đến sinh hoạt đảng và chuyển sinh hoạt đảng của đảng viên
– Chi ủy, chi bộ trực tiếp làm thủ tục giới thiệu, ghi nhận xét vào bản kiểm điểm của đảng viên và giao cho bí thư hoặc phó bí thư của cấp ủy ký giấy giới thiệu sinh hoạt đảng.
– Đảng ủy cơ sở, chi ủy, chi bộ cơ sở trực tiếp làm thủ tục giới thiệu; nhận xét, đóng dấu chứng nhận vào bản kiểm điểm đảng viên; xét cấp lại và chuyển sinh hoạt đảng cho đảng viên bị mất hồ sơ; quản lý sổ giới thiệu sinh hoạt đảng, bí thư, phó bí thư, ủy viên ban thường vụ của cấp ủy ký giấy giới thiệu chuyển sinh hoạt đảng.
3. Trách nhiệm thực hiện công việc trong trường hợp chi bộ không có ủy viên:
Thứ nhất, về hệ thống tổ chức Đảng, căn cứ theo Điều 10 Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam năm 2011 và Hướng dẫn tại Mục 10 Quy định 29-QĐ/TW năm 2016 được quy định như sau:
– Hệ thống tổ chức của Đảng được lập tương ứng với hệ thống tổ chức hành chính của Nhà nước theo đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh và cấp Trung ương.
– Tổ chức đảng ở những nơi có đặc điểm riêng là tổ chức đảng không phải là cấp huyện và do cấp ủy cấp trên trực tiếp của các tổ chức này quyết định thành lập.
Thứ hai, ủy viên trong chi bộ Đảng phải là người có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống lành mạnh; và chấp hành nghiêm chỉnh nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Ngoài ra phải là người có kiến thức và năng lực tham gia lãnh đạo tập thể, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; đoàn kết cán bộ, đảng viên, được quần chúng tín nhiệm.
Thứ ba, trong trường hợp cấp ủy viên thiếu, việc bổ sung sẽ do cấp uỷ đề nghị, cấp uỷ cấp trên trực tiếp quyết định; số lượng cấp uỷ viên sau khi bổ sung không vượt quá tổng số cấp uỷ viên mà đại hội đã quyết định. Khi thật cần thiết, cấp uỷ cấp trên trực tiếp chỉ định tăng thêm một số cấp uỷ viên cấp dưới và có quyền điều động một số cấp ủy viên cấp dưới.
4. Chi bộ không có chi ủy thì ai sẽ làm những công việc của chi bộ:
Tóm tắt câu hỏi:
Vui lòng cho tôi hỏi chi bộ không có chi ủy mà chỉ có bí thư thôi, thì ai sẽ làm những công việc, hồ sơ của chi bộ. Đồng chí bí thư có quyền phân công 1 người làm công tác này không? Nếu có thì theo quy định nào? Cám ơn!
Luật sư tư vấn:
Theo quy định tại Điều 24 Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam 2011 về chi bộ như sau:
“Điều 24.
1. Chi bộ trực thuộc đảng uỷ cơ sở được tổ chức theo nơi làm việc hoặc nơi ở của đảng viên; mỗi chi bộ ít nhất có 3 đảng viên chính thức. Chi bộ đông đảng viên có thể chia thành nhiều tổ đảng; tổ đảng bầu tổ trưởng, nếu cần thì bầu tổ phó; tổ đảng hoạt động dưới sự chỉ đạo của chi uỷ.
2. Chi bộ lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị; giáo dục, quản lý và phân công công tác cho đảng viên; làm công tác vận động quần chúng và công tác phát triển đảng viên; kiểm tra, giám sát thi hành kỷ luật đảng viên; thu, nộp đảng phí. Chi bộ, chi uỷ họp thường lệ mỗi tháng một lần.
3. Đại hội chi bộ do chi uỷ triệu tập năm năm hai lần; nơi chưa có chi uỷ thì do bí thư chi bộ triệu tập. Khi được đảng uỷ cơ sở đồng ý có thể triệu tập sớm hoặc muộn hơn, nhưng không quá sáu tháng.
4. Chi bộ có dưới chín đảng viên chính thức, bầu bí thư chi bộ; nếu cần, bầu phó bí thư. Chi bộ có chín đảng viên chính thức trở lên, bầu chi uỷ, bầu bí thư và phó bí thư chi bộ trong số chi uỷ viên”.
Đồng thời, theo Mục 22 của Quy định 29-QĐ/TW năm 2016 thi hành Điều lệ Đảng do Ban Chấp hành Trung ương ban hành có quy định về việc bầu chi ủy như sau:
“22- Điều 24 (Khoản 4): Việc bầu chi ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ (kể cả chi bộ cơ sở)
Chi bộ có 9 đảng viên chính thức trở lên bầu chi ủy; chi bộ đông đảng viên bầu không quá 7 chi ủy viên. Chi bộ trực tiếp bầu chi ủy trước, sau đó bầu bí thư, bầu một phó bí thư trong số chi ủy viên. Chi bộ có dưới 9 đảng viên bầu bí thư, nếu cần bầu một phó bí thư.
Trường hợp chi bộ bầu đến lần thứ ba mà không có đồng chí nào đủ số phiếu trúng cử bí thư chi bộ, thì cấp ủy cấp trên căn cứ vào tình hình cụ thể của chi bộ để chỉ định một đồng chí trong số chi ủy viên hoặc đảng viên (nơi không có chi ủy) làm bí thư để điều hành hoạt động của chi bộ.
Khi thật cần thiết, cấp ủy cấp trên trực tiếp chỉ định bí thư, phó bí thư, chi ủy viên”.
Theo quy định này thì chỉ chi bộ đảng có từ 9 đảng viên chính thức trở lên thì sẽ được bầu chi ủy. Những chi bộ có dưới 9 đảng viên sẽ chỉ bầu bí thư, nếu cần có thể bầu một phó bí thư.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 13 Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam 2011 về việc bổ sung cấp ủy như sau:
“Điều 13
…
2. Việc bổ sung cấp uỷ viên thiếu do cấp uỷ đề nghị, cấp uỷ cấp trên trực tiếp quyết định; số lượng cấp uỷ viên sau khi bổ sung không vượt quá tổng số cấp uỷ viên mà đại hội đã quyết định. Khi thật cần thiết, cấp uỷ cấp trên trực tiếp chỉ định tăng thêm một số cấp uỷ viên cấp dưới.
3. Khi thật cần thiết, cấp uỷ cấp trên có quyền điều động một số cấp uỷ viên cấp dưới, nhưng không quá một phần ba tổng số cấp uỷ viên do đại hội đã bầu”.
Việc bổ sung cấp ủy viên thiếu được cụ thể hóa tại Hướng dẫn số 01-HD/TW Hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng như sau:
“15- Việc chỉ định bổ sung hoặc tăng thêm cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ
Một số trường hợp cụ thể được thực hiện như sau:
15.1- Đối với đảng ủy cơ sở xã, phường, thị trấn, đại hội đảng bộ quyết định bầu từ 9 cấp ủy viên trở lên, nhưng khi bầu không đủ 9 cấp ủy viên, thì cấp ủy cấp trên chỉ đạo củng cố, xem xét chỉ định bổ sung cấp ủy viên để có đủ điều kiện bầu ban thường vụ cấp ủy.
15.2- Khi thật cần thiết, do không bầu được bí thư, cấp ủy cấp trên có thể chỉ định đảng viên trong hoặc ngoài đảng bộ, chi bộ tham gia cấp ủy và làm bí thư”
Như vậy, để đảm bảo hoạt động, chi bộ Đảng luôn phải duy trì ủy viên của chi bộ mình. Đồng thời trong Điều lệ đảng các các văn bản hướng dẫn không quy định về việc bí thư có quyền phân công một người làm công việc tạm thời của chi ủy. Trong trường hợp thiếu ủy viên thì cấp uỷ cấp trên quyết định việc bổ sung cấp ủy viên còn thiếu mới có quyền điều động đảng viên từ đảng bộ khác chỉ định tham gia cấp uỷ và giữ các chức vụ uỷ viên thường vụ, phó bí thư, bí thư cấp uỷ, chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra.
